Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การส่งเสริมสุขอนามัยและการพักผ่อนนอนหลับ - Coggle Diagram

- - - - จุดประสงค์
        
        กำจัดขี้ตา ทำให้ตาสะอาด
        
        ความสุขสบายของผู้ป่วย
        
        ส่งเสริมภาพลักษณ์ของผู้ป่วย
    - - จุดประสงค์
        
        กำจัดสิ่งสกปรกในช่องหู
        
        ทำความสะอาดใบหูและหลังใบหู
      - การทำความสะอาดหูที่ถูกต้อง คือต้องไม่เอาสำลีล้วงเข้าไปในหูมา ควรทำแค่ภายในหูด้านนอกเท่านั้น เพื่อป้องกันการเกิดอันตรายต่างๆ
    - - จุดประสงค์
        
        ทำให้เล็บสะอาด และสุขสบาย
        
        ป้องกันการเกิดเล็บขบ
    - - จุดประสงค์
        
        กำจัดสิ่งสกปรกภายในจมูก
        
        ป้องกันสารคัดหลั่งแห้งยึดจมูกกับสายที่คาไว้
        
        ป้องกันการเกิดแผลกดทับที่ด้านในรูจมูกจากสายที่คาไว้
    - - วัตถุประสงค์
        
        ปากและฟันสะอาดมีความชุ่มชื้น
        
        กำจัดกลิ่นปาก ป้องกันฟันผุ
        
        ลดการอักเสบของเหงือกและกระพุ้งแก้ม
        
        สังเกตฟัน เหงือก กระพุ้งแก้ม ลิ้น ว่ามีการติดเชื้อหรือไม่
      - การทำความสะอาดฟันในผู้ป่วยที่ช่วยเหลือตัวเองได้น้อย
        
        จัดท่าให้ผู้ป่วยนอนตะแคง และเริ่มทำความสะอาดฟันและปาก
    - - วัตถุประสงค์
        
        ขจัดความสกปรกและสารที่ใส่บนผมและหนังศีรษะเพื่อการตรวจรักษา
        
        ความสุขสบายและสดชื่นของผู้ป่วย
        
        ส่งเสริมภาพลักษณ์ของผู้ป่วยและรู้สึกมีความมั่นใจ
    - - มีการแบ่งตามสภาวะของผู้ป่วย
        
        อาบน้ำผู้ป่วยบนเตียงเฉพาะบางส่วน (Partial Bath)
        
        ใช้กับผู้ป่วยที่สามารถช่วยเหลือตัวเองได้บ้าง แต่ไม่สามารถอาบน้ำเช็ดตัวได้ครบทุกส่วน เช่นบริเวณหลัง เราต้องจัดท่าให้ผู้ป่วยข้างเตียงหรือบนเตียงแล้วเช็ดทำความสะอาดให้
        
        อาบน้ำผู้ป่วยบนเตียงแบบสมบูรณ์ (Complete bed bath)
        
        ใช้กับผู้ป่วยติดเตียงหรือผู้ป่วยที่ไม่สามารถช่วยเหลือตัวเองได้
        
        จุดประสงค์
        
        กำจัดสิ่งสกปรก และสร้างเสริมความมั่นใจให้กับผู้ป่วย
        
        ให้ผู็ป่วยสบายและรู้สึกสดชื่น ผ่อนคลาย
        
        ประเมินการเคลื่อนไหวของร่างกายและส่งเสริมการออกกำลังกายของข้อต่างๆ
        
        สังเกตความผิดปกของผิวหนัง
        
        กระตุ้นการไหลเวียนโลหิตและป้องกันการเกิดแผลกดทับ
        
        อาบน้ำที่ห้องน้ำ(Shower)
        
        ใช้กับผู้ป่วยที่สามารถลุกขึ้นจากเตียงเองได้ โดยมากจะใช้การอาบน้ำฝักบัว เปิดน้ำในอุณหภูมิที่เหมาะสม และต้องระวัง คอยสังเกตว่าผู้ป่วยมีอาการผิกปกติอะไรบ้างเพื่อทำการช่วยเหลือให้ทันท่วงที
      - การนวดหลัง (Back rub or back massage)
        
        หลักการนวดหลัง
        
        จัดท่าให้สะดวกสบายเหมาะแก่การนวด ไม่นวดแรงจนเกินไปและไม่นวดบริเวณที่มีการอักเสบของแผลหรือบริเวณที่มีการบาดเจ็บ ใช้เวลาประมาณ 5-10 นาที
        
        การนวดมีลำดับตามขั้นตอนดังนี้
        
        Stroking
        
        การลูบตามแนวยาวใช้ฝ่ามือทั้งสองลูบขึ้นมาจาก้นกบตามกระดูกสันหลังจนถึงต้นคอ แล้วอ้อมไปด้านข้างถึงสะโพก ทำซ้ำ 3-5 ครั้ง
        
        Friction
        
        ใช้ฝ่ามือลูบไปมาตามแนวยาวของกล้ามเนื้อ ทำอย่างน้อย 12 ครั้ง
        
        Kneading
        
        การบีบนวดกล้ามเนื้อ
        
        Clapping
        
        ห่อมือแล้วตบเบาๆ ให้ทั่วหลัง ทำซ้ำประมาณ 10 ครั้ง
        
        Beating
        
        กำมือหลวมและทุบเบาๆ บริเวณแก้มก้น
        
        Hacking
        
        ใช้สันมือสับเบาๆ บริเวณช่วงล่าง ประมาณ 10 ครั้ง
      - การลูบตัวลดไข้
        
        เป็นการระบายความร้อนออกจากร่างกายของผู้ป่วย
        
        จุดประสงค์
        
        ลดอุณหภูมิของร่างกาย
        
        กระตุ้นการไหลเวียนของเลือด
        
        คลายเครียด ผ่อนคลาย และลดการกระสับกระส่าย
    - - โดยปกติจะชำระให้วันละ - ครั้ง และหลังจากถ่ายอุจจาระ เรียกสั้นๆว่า P-care
      - การทำความสะอาด
        
        จัดผู้ป่วยนอนหงาย คลุมผ้าตามแนวขวางถึงเอว ให้ผู้ป่วยชันเข่าขึ้น แล้วเหน็บผ้าไว้ เพื่อทำความสะดวกในการทำความสะอาด
      - จุดประสงค์
        
        กำจัดสิ่งขับถ่าย สิ่งสกปรก และกลิ่นไม่พึงประสงค์
        
        ลดความเสี่ยงต่อการติดเชื่อในผู้ป่วยที่มีการสอดสายปัสสาวะทิ้งไว้
        
        เสริมสร้างความสุขสบายให้กับผู้ป่วย
    - - การทำความสะอาด
        
        จัดท่าผู้ป่วยนอนหงาย เปิดเฉพาะส่วนอวัยวะสืบพันธุ์ และเริ่มทำความสะอาด
  - - - การดูแลตัวเองให้สะอาด ปราศาจากสิ่งสกปรกทั่วทั้งร่างกาย โดยจะขึ้นอยู่กับการให้คุณค่าและการกระทำให้ชีวิตประจำวัน
    - - เพื่อช่วยขจัดสิ่งที่ทำให้ผู้ป่วยไม่สุขสบาย ขาดความมั่นใจ ให้กลับมามีความสุขทั้งกายและใจอีกครั้ง
    - - หลักการและความรู้ของการรักาาสุขภาพและการป้องกันโรค
  - - - มีความรู้ในด้านการการดูแลรักษาความสะอาดตนเองและสิ่งแวดล้อมไม่พอ ต้องมีแรงจูงใจในการปฏิบัติตามด้วยเช่นกัน
    - - หากอยู่ในช่วงที่เศรฐกิจตกต่ำ หรือ มีรายได้ไม่เพียงพอ
        จะส่งผลให้เกิดการทำงานหนักจนไม่มีเวลาดูแลสุขอนามัยส่วนบุคคลได้
    - - เมื่อเกิดการเจ็บป่วยรุนแรงจะทำให้การดูแลสุขอนามัยส่วนบุคคลถูกตัดทอนออกไป
    - - ในคนที่ทำอาชีพที่เกี่ยวกับการดูแลสุขภาพจะมีความรู้ ความเข้าใจ
        และให้ความสำคัญกับการดูแลสุขอนามัยส่วนบุคคลต่อการดำเนินชีวิต
    - - เพศหญิงต้องการความนุ่มนวล ละเอียดอ่อน ในการดูแลสุขอนามัยส่วนบุคคล
    - - การดำรงชีวิตในถิ่นที่อยู่ที่ต่างกัน จะส่งผลให้เห็นถึงการดูแลสุขภาพที่ต่างกันอย่างชัดเจน
    - - เด็กเล็กไม่สามารถดูแลสุขอนามัยส่วนบุคคลได้ด้วยตัวเองต้องมีผู้ปกครองช่วย และผู้สูงอายุที่ความสามารถในการดูแลสุขอนามัยส่วนบุคคลลดลง
    - - การเจ็บป่วยกับโรคร้ายต่างๆทำให้ร่างกายอ่อนแอ ทำให้การทำสุขอนามัยส่วนบุคคลเป็นไปได้ยาก ต้องมีคนมาช่วยดูแล
    - - ในช่วงที่มีอุณหภูมิสูงจะทำให้เกิดเหงื่อและกลิ่นตัว จึงได้รับการเอาใจใส่ในการดูแลสุขอนามัยเพิ่มมากขึ้น
    - - เป็นเรื่องส่วนตัวที่ได้รับการดูแลสั่งสอนมาตั้งแต่เด็ก เช่น ห้ามสระผมเวลามีไข้ เป็นต้น
    - - เป็นเรื่องส่วนตัวที่ได้รับการฝึกอบรมมาตั้งแต่เด็กๆ ทั้งที่มาจากครอบครัว โรงเรียน จนเกิดนิสัยการรักการดูแลสุขอนามัยส่วนบุคคลมากขึ้น
- - - - การนอนหลับมาก หรือ ง่วงนอนมากกว่าปกติในสถานการณ์ที่ไม่ควรหลับ
        เฃ่น หลับในห้องประชุม หลับขณะรับประทานอาหาร เป็นต้น
    - - ความผิดปกติที่เกิดขึ้นในช่วงจากหลับมาตื่น หรือตื่นมาหลับ
        
        อาการขากระตุกขณะหลับ ศีรษะโขกกำแพง
      - อาการที่เกิดขึ้นขณะหลับชนิดที่มีการกรอกตา
        
        ภาวะผีอำ ภาวะฝันร้าย
      - ความผิดปกติของการตื่น
        
        การเดินละเมอ ฝันร้าย
      - อื่นๆ
        
        การนอนกัดฟัน การกรน การไหลตาย ฉี่รดที่นอน
    - - Short term insomnia
        
        นอนหลับไม่เพียงพอติดต่อกันไม่เกิน 3 Weeks มีสาเหตุจากความเครียด
      - Chronic insomnia
        
        การนอนไม่หลับติดต่อกันนานกว่า 1 เดือนขึ้นไป
        
        เกิดจากโรคซึมเศร้า
        
        โรคทางอายุรกรรม
        
        อาการข้างเคียงของยารักษาโรคบางชนิด เช่น สเตียรอยด์
        
        โรคของการนอนหลับโดยตรง เช่น อาการขากระตุกระหว่างหลับ
      - Transient insomnia
        
        การนอนไม่พอที่เป็นแค่ช่วงสั้นๆ 3-5 วัน เป็นผลมาจากความเครียด
    - - การนอนไม่พอช่วง REM
        
        ความคิด ความรู้บกพร่อง ประสานหลอน
      - ผลในภาพรวมจะทำให้ร่างกายขาดประสิทธิภาพจากร่างกายอ่อนล้า และขาดสมาธิ
      - การนอนไม่พอในช่วง NREM
        
        เมื่อยล้า คลื่นไส้ ท้องผูก เวียนหัว ภูมิต้านทานลดลง
  - - - ความสุขสบายและความปลอดภัยจะเกิดขึ้นได้เมื่อมีสิ่งแวดล้อมที่ดี ทั้งในบ้านเรือน ที่พักอาศัย และโรงพยาบาลเมื่อเกิดการเจ็บป่วย
      - ประกอบด้วย ความสะอาด ความพร้อมของอุปกรณ์ อุณหภูมิ เสียง กลิ่น แสงสว่าง ควมเป็นส่วนตัว และ ความอบอุ่น
    - - Dorsal position
        
        เป็นท่าสำหรับการทำความสะอาด P-care และเพื่อความสุขสบายของผู้ป่วยที่เป็นอัมพาต
      - Fowler's position
        
        เป็นท่านอนราบหัวสูง สะดวกสำหรับผู้ป่วยที่ทำกิจกรรมบนเตียง
      - Prone position
        
        ท่านอนคว่ำสำหรับผู้ป่วยที่ไม่รู้สึกตัว ช่วยให้หายใจปกติ ช่วยให้น้ำลายและเสมหะไหลออก ไม่ปิดกั้นทางเดินหายใจ
      - Lateral position
        
        ท่านอนตะแคง ป้องกันการเกิดแผลกดทับ
      - Sitting position
        
        เป็นท่านั่งที่ให้ผู้ป่วยได้เปลี่ยนอิริยาบถ มีที่เท้าแขนให้ด้วย
  - - - ความไม่สุขสบาย
        
        ความเจ็บปวด
        
        การใส่สายยางและท่อระบายต่างๆ
        
        ท่านอนไม่เหมาะสม
        
        อาการคลื่นไส้ อาเจียน หลังจากได้รับยาต่างๆ
        
        ภาวะไข้หลังการผ่าตัด
      - ความวิตกกังวล
        
        ความกลัวและความวิตกกังวลในเรื่องต่างๆส่งผลให้เป็นการรบกวนคุณภาพการนอน
      - ปัจจัยส่วนบุคคล
        
        อายุ
        
        ตั้งแต่วัยทารกจนถึงวัยสูงอายุ ในวัยสูงอายุการนอนหลับขะลดลงทั้งปริมาณและคุณภาพ
        
        เพศ
        
        ผู้หญิงจะมีการตอบสนองกับสิ่งเร้าได้ง่ายกว่าผู้ชาย จึงส่งผลให้มีการนอนไม่เพียงพอเกิดขึ้นได้ง่าย
    - - เสียง
        
        เสียงที่เกิดจากการทำกิจกรรมต่างๆของพยาบาล
      - อุณหภูมิ
        
        อุณหภูมิที่สูงหรือต่ำไปจะทำให้ผู้ป่วยกระสับกระส่ายมากขึ้น และตื่นบ่อย
      - แสง
        
        รบกวนการทำงานของร่างกาย ทำให้ร่างกายสับสนว่าควรทำงานหรือไม่
      - ความไม่คุ้นเคยต่อสถานที่สิ่งแวดล้อมของโรงพยาบาล
        
        ผู้ป่วยรู้สึกอึดอัดไม่สุขสบายจึงส่งผลต่อคุณภาพการนอน
      - กิจกรรมการรักษาพยาบาล
        
        การรักษาผู้ป่วยตามเวลาเป็นการรบกวนผู้ป่วย จึงต้องมีการจัดสรรเวลาเพื่อลดการรบกวนผู้ป่วยโดยไม่จำเป็น
      - อาหาร
        
        การทานอาการที่มีสารทริพโทแฟ็นที่มีในนมจะช่วยส่งเสริมการนอน
        
        ไม่ควรทานอาหารหรือเครื่องดื่มที่มีส่วนผสมของคาเฟอีน เพราะจะทำให้ร่างกายตื่นตัวและนอนไม่หลับ
      - ยา
        
        ยาที่รบกวนการนอน คือ ยาทาบิทูเรต
  - - - ระยะที่ 2 (หลับตื้น)
        
        ไม่ได้ยินเสียงรอบข้าง แต่ไม่ฝันและถูกปลุกได้ง่าย
      - ระยะที่ 3 (หลับปานกลาง)
        
        การเคลื่อนไหวของตาหยุดลง ไม่สามรถตื่นได้โดยง่ายแม้มีสิ่งเร้ามารบกวน ใช้เวลา 20 - 30 นาที
      - ระยะที่ 1 (เริ่มมีความง่วง)
        
        ใช้เวลา 30 วินาที-7 นาที ได้รับการกระตุ้นเล็กน้อยจะตื่น
      - ระยที่ 4 (หลับลึก)
        
        มีการละเมอหรือฝันร้ายเกิดขึ้น
        
        ระยะนี้การเต้นของหัวใจจะลดลง 60 ครั้งต่อนาที
        
        GH จะหลั่งในช่วงนี้
    - - ช่วงหลับฝัน
      - ช่วงที่กล้ามเนื้อต่างๆหยุดทำงานกันหมด ยกเว้นระบบการทำงานของหัวใจ
  - - - การทำความสะอาดระหว่างที่ผู้ป่วยไปทำกิจกรรมการรักษา
    - - การทำเตียงผู้ป่วยที่ไม่สามารถลุกจากเตียงได้
    - - การทำเตียงหลังจากที่ผู้ป่วยออกจากโรงพยาบาลแล้ว โดยจะทำความสะอาดฆ่าเชื้อ และ นำผ้าปูชุดใหม่มาเปลี่ยน
    - - การทำความสะอาดเตียงและจัดเตียงสำหรับผู้ป่วยที่ได้รับยาสลบหรือหลังผ่าตัด
  - - - Absolute bed rest
        
        พักผ่อนโดยให้ผู้ป่วยอยู่บนเตียงไม่ให้ร่างกายของแรงในกิจกรรมใดใด
        ที่จะทำให้รู้สึกเหนื่อย
      - Bed rest
        
        พักผ่อนโดยให้ผู้ป่วยอยู่บนเตียงและทำกิจกรรมต่างๆได้
    - - การเปลี่ยนแปลงอวัยวะต่างๆของร่างกายไปในทางผ่อนคลาย
        
        ระดับการรับรู้ลดลง
        
        การตอบสนองต่อสิ่งเร้าลดลง
    - - การพักกิจกรรมการทำงานของร่างกาย อวัยวะต่างๆ โดยการนั่งเฉยๆชั่วขณะหนึ่ง
      - การผ่อนคลาย และมีความสงบทั้งจิตใจและร่างกาย รวมถึงไม่วิตกกังวล สงบ ไม่มีความเครียดทางอารมณ์
    - - ส่งเสริมการเจริญเติบโต และซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอ
      - ซ่อมแซมและสร้างเนื้อเยื่อขึ้นมาใหม่
      - สงวนพลังงานไว้ใช้ในตอนตื่น
      - ส่งเสริมกระบวนการเรียนรู้และความจำ
      - ควบคุมอุณหภูมิของร่างกาย
  - - - หงุดหงิด โมโหง่าย และเกิดความสับสน
      - ควบคุมตัวเองต่อสิ่งเร้าได้ลดลง
    - - การทำกิจกรรมในช่วงกลางวันลดลง
      - สมาธิไม่ดี แก้ปัญหาได้ช้า
    - - มีอาการเมื่อยล้า ทนต่อความเจ็บปวดได้น้อย กล้ามเนื้อคออ่อนแรง ตัดสินใจช้า ตอบสนองต่อสิ่งเร้าได้ง่าย
    - - ความมั่นใจในการทำงานลดลง
      - มีปฏิสัมพันธ์กับครอบครัวลดลง
- - - - เพื่อให้ผู้ป่วยมีความสุขจากการได้รับการอาบน้ำ สระผมบนเตียงเป็นการดูแลสุขวิทยาส่วนบุคคลประจำวัน
    - - ผู้ป่วยมีความสุข หลังจากได้รับการอาบน้ำ สระผม
      - ผู้ป่วยมีความพึงพอใจจากการได้รับการอาบน้ำ สระผม
    - - วางแผนให้การดูแลสุขวิทยาส่วนบุคคล
        
        อาบน้ำสระผมบนเตียง
      - จัดเตรียมอุปกรณ์อาบน้ำ สระผมบนเตียงให้ครบแล้วนำไปที่เตียงผู้ป่วย
      - จัดเตรียมเสื้อผ้าชุดใหม่ ผ้าปู และปลอกหมอน อย่างละ 1 ชุด
  - - - ประเมินความสุขสบายของผู้ป่วย
      - ประเมินความสะอาดของเส้นผม
      - ประเมินความสะอาดของผิวหนังของร่างกาย
    - - ประเมินการปฏิบัติถูกต้องและเป็นไปตามขั้นตอนการปฏิบัติ
      - ประเมินการจัดเตรียมอุปกรณ์เครื่องใช้ครบถ้วนหรือไม่
  - - - ญาติผู้ป่วยบอกว่า "ผู้ป่วยทานอาหารได้น้อยมา 2 อาทิตย์ เมื่อ 2 วันก่อนไม่ยอมรับประทานอาหาร"
    - - หญิงไทยสุงอายุ ป่วยเป็นโรคอัลไซเมอร์ มีความจำเสื่อม ไม่สนใจสิ่งเแวดล้อมข้าง อ่อนเพลีย ซีด ผอม แขนซ้าย On 15%D/N/2 100 ml v drip in 30 drop/min เหลือ 500 ml