Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การรักษาโรคเบื่้องต้น กลุ่มอาการที่พบบ่อย - Coggle Diagram
การรักษาโรคเบื่้องต้น
กลุ่มอาการที่พบบ่อย
ไส้ติ่งอักเสบ (appendicitis)
สาเหตุ เกิดจากการอุดตันของไส้ติ่ง เช่น เยื่อต่อมน้ำเหลืองโต มีอุจจาระอุดตัน
อาการและอาการแสดงปวดท้องรอบๆสะดือเป็นพักๆ รู้สึกอยากถ่ายแต่ถ่ายไม่ออก อาการปวดจะย้ายมาปวดที่ท้องน้อยด้านขวา หากอยู่นิ่งๆ หรือนอนตะแคงงอตัวจะทุเลาปวด คลื่นไส้อาเจียน ตรวจพบ มีไข้ต่ำๆ กดเจ็บท้องน้อยด้านขวา ที่ตำแหน่ง McBurney
การรักษาต้องงดอาหารและน้ำ ให้สารน้ำทางหลอดโลหิตดำ เพื่อรับการผ่าตัดนำไส้ติ่งออก(appendectomy) ห้ามให้ยาแก้ปวด เพราะอาจบดบังอาการที่แท้จริง ห้ามใช้ยาถ่ายหรือสวนอุจจาระ ไม่ควรตรวจโดยการกดหน้าท้องบ่อยๆ เพราะไส้ติ่งอาจแตกได้ ทำให้เกิดเยื่อบุช่องท้องอักเสบได้ การผ่าตัดนำไส้ติ่งออก(appendectomy) ให้ยาปฏิชีวนะ
ตับอ่อนอักเสบ (PANCREATITIS)
สาเหตุมาจากการ "รั่ว" ของน้ำย่อย ดื่มสุราจัด การใช้ยาบางชนิด
สาเหตุปวดท้องรุนแรงตรงบริเวณใต้ลิ้นปี่ ปวดตลอดเวลา มักปวดร้าวไปที่หลัง มีไข้ คลื่นไส้อาเจียน มีจ้ำเขียวขึ้นที่หน้าท้อง หรือรอบ ๆ สะดือ,ภาวะแคลเซียมในเลือดต่ำ (มือเท้าเกร็ง) และอาจมีภาวะช็อก (กระสับกระส่าย เหงื่อออก ตัวเย็น)
การรักษาให้ยาแก้ปวด ทำการรักษาโดยให้น้ำเกลือและสารอาหารทางหลอดเลือดดำ อาจต้องให้เลือดถ้าซีด เมื่อรักษาจนปลอดภัยดีแล้ว ค่อยตรวจหาสาเหตุ และรักษาตามสาเหตุต่อไป เช่น ถ้าพบว่ามีนิ่วในถุงน้ำดี อาจต้องผ่าตัด
ถุงน้ำดีอักเสบ(Cholecystitis)
อาการไข้สูง หนาวสั่น ปวดบริเวณใต้ชายโครงขวา คลื่นไส้ อาเจียน
การรักษาจะต้องได้รับยาปฏิชีวนะทางเส้นเลือดพิจารณาว่าจำเป็นต้องได้รับการผ่าตัดหรือไม่
แผลในกระเพาะอาหาร
(Peptic ulcer)
เกิดจากความเสียสมดุลระหว่าง ปริมาณกรดที่หลั่งในกระเพาะอาหาร กับความต้านทานต่อกรดของเยื่อบุกระเพาะอาหารและลำไส้ในปัจจุบัน พบว่าสาเหตุสำคัญของการเกิดแผลเพ็ปติก ได้แก่
1.การติดเชื้อเอชไพโลไร(H.pylori) 2. การใช้ยาต้านอักเสบที่ไม่ใช่สเตอรอยด์ ปัจจัยเสี่ยงอื่น ๆ ได้แก่ การสูบบุหรี่ ความเครียดทางอารมณ์ แอลกอฮอล์ อาหารรสเผ็ดจัด เปรี้ยวจัด
อาการปวดท้องเป็น ๆ หาย ๆ เรื้อรัง ตรงบริเวณกลางยอดอก หรือใต้ลิ้นปี่ ปวดมักจะสัมพันธ์กับมื้ออาหาร ลักษณะการปวด อาจปวดแสบ ปวดตื้อ จุกเสียด หรือมีความรู้สึกหิวข้าวก่อนเวลาอาหาร บางครั้งอาจมีอาการคลื่นไส้อาเจียน หรือเรอเปรี้ยว
การรักษาถ้ามีอาการอาเจียนเป็นเลือดหรือถ่ายดำให้สารน้ำ ให้ยาแก้อาการปวดท้อง และลดอาการอาเจียน ถ้าตรวจพบว่ามีภาวะแผลเพ็ปติกทะลุ หรือ กระเพาะหรือลำไส้ตีบตัน จำเป็นต้องผ่าตัดด่วน ให้งดน้ำงดอาหาร การรักษานอกจากให้ยาลดกรด บรรเทาอาการแล้ว ยังต้องให้ยารักษาแผลเพ็ปติกกลุ่มอื่น ๆซึ่งขึ้นกับสาเหตุของ การเกิดโรค
Peptic perforate
อาการป่วยเสียดแน่นที่ใต้ลิ้นปี่ กินยาหรือฉีดยาอะไรก็ไม่ได้ผล อาการปวดมักลุกลามไปทั่วท้องอย่างรวดเร็ว และอาจรู้สึกปวดร้าวไปที่หัวไหล่ข้างเดียวหรือสองข้าง ผู้ป่วยมักจะนอนนิ่ง ๆ หากขยับเขยื้อนจะรู้สึกปวดมากขึ้น บางรายอาจมีอาการคลื่นไส้อาเจียน ใจสั่น หน้ามืด วิงเวียนคล้ายจะเป็นลม มีอาการกดเจ็บ กดปล่อยแล้วเจ็บ ใช้เครื่องฟังตรวจที่หน้าท้อง จะได้ยินเสียงโกรกกรากลดน้อยกว่าปกติหรือแทบไม่ได้ยินเลย ชีพจรมากกว่า 120 ครั้งต่อนาที
การรักษาในรายที่อาการไม่ชัดเจน ลองให้ อะโทรพีน ไฮออสซีน ดูก่อน ถ้าปวดจากกระเพาะเกร็งมักจะหายปวดได้ แต่ถ้าไม่หายปวดภายใน 15 - 30 นาที ก็น่าจะสงสัยว่าเป็นกระเพาะทะลุ ควรให้งดน้ำหรืออาหารเพื่อเตรียมผ่าตัด ถ้ามีภาวะขาดน้ำหรือช็อก ควรให้สารน้ำ การให้ยาปฏิชีวนะ
เยื่อบุช่องท้องอักเสบ (Peritonitis)
สาเหตุ มักเกิดภายหลังมีการแตกทะลุของอวัยวะในช่องท้อง หรือได้รับอุบัติเหตุที่ท้อง หรือเกิดขึ้นเองโดยไม่อาจหาสาเหตุที่แท้จริง
อาการและอาการแสดง มีอาการปวดท้องรุนแรงตลอดเวลา ขยับเขยื้อนหรือกระเทือนจะรู้สึกเจ็บ ผู้ป่วยมักจะต้องนอนนิ่งๆ เนื่องจากปวดท้องมาก อาการปวดท้องมักจะเป็นติดต่อกันหลายชั่วโมงจนกระทั่งหลายวัน ร่วมกับมีไข้สูง คลื่นไส้ อาเจียน หน้าท้องแข็งตึง (guarding, rigidity)
การรักษา แพทย์จะทำผ่าตัดเปิดหน้าท้องเพื่อสำรวจหาสาเหตุ (Exploratory Laparotomy) และแก้ไขและให้ยาปฏิชีวนะ
พังผืดภายในช่องท้อง (Bowel Adhesion)
สาเหตุ ส่วนใหญ่เกิดขึ้นตามหลังโรคไส้ติ่งอักเสบ หรือโรคติดเชื้ออื่น ๆ ของอวัยวะในช่องท้อง หรือเกิดจากโรคเยื่อบุมดลูกเจริญผิดที่
ทำให้เลือดไม่สามารถไหลเวียนไปเลี้ยงลำไส้ส่วนนั้นได้ เมื่อเลือดไม่สามารถไปเลี้ยงลำไส้ส่วนนั้น ก็ทำให้ลำไส้ตาย เรียกว่า strangulation โดยอาจเกิดการอุดตัน
การอุดตันของลำไส้
(Gut/ Bowel obstruction)
สาเหตุ มักเกิดจากความผิดปกติของลำไส้ เองทำให้มีการบิดตัว (Volvulus) หรือ การมีพังผืดไปรัด ซึ่งมักพบในผู้ที่มีประวัติได้รับการผ่าตัดของลำไส้ มีก้อนเนื้อ (Mass, Polyp) หรือมะเร็ง (Carcinoma) ในผู้ป่วยเด็กที่สุขนิสัยไม่ดีและมีอาการขาดสารอาหารอาจเกิดจากพยาธิ
อาการและอาการแสดง ปวดท้อง เป็นพักๆตามการบีบตัวของลำไส้ อาจคลื่นไส้ อาเจียน
การรักษา แพทย์มักให้ยาปฏิชีวนะร่วมกับการใส่ NG tube เพื่อระบายสิ่งที่ค้างอยู่ในกระเพาะและสำไส้