Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ปัญหาสุขภาพของ ตา หู คอ จมูกและปวดศีรษะ - Coggle Diagram
ปัญหาสุขภาพของ ตา หู คอ จมูกและปวดศีรษะ
กลุ่มอาการผิดปกติทางตา
ตาแดง หนังตาบวม ขี้ตาสีเหลืองหรือสีเขียว
เยื่อตำขำวอักเสบจำกแบคทีเรีย
ปวดตา หนังตาบวมแดงอาจมีตุ่มขนาดเล็กตรงกลางเป็นสีขาวเหลือง นูนแดง กดเจ็บ
กุ้งยิง ( stye / hordeolum)
ตาแดง หนังตาบวม คันตา
เยื่อตำขำวอักเสบจำกไวรัส
ปวดตา เคืองตา หนังตาบวมแดง มีแผลที่ขอบตา
หนังตำอักเสบ (Blephalitis)
ปวดตา น้าตาไหลมาก มีตุ่มนูนแดงที่หัวตากดหัวตามีหนองไหลออกมา
ถุงน้ำตำอักเสบ ( Dacryocytitis)
เคืองตา น้าตาไหล มีแผ่นเนื้อสีเหลืองสามเหลี่ยมบริเวณหัวตา
โรคต้อเนื้อ (Pterygium)
ปวดตา ตามัว มองเห็นแคบลง กระจกตาขุ่น กดเปลือกตาข้างที่ปวดจะแข็งกว่าข้างที่ไม่ปวด
ต้อหินชนิดเรื้อรัง (chronic open angle glaucoma)
ตามัว มองชัดในเวลากลางคืนชัดกว่ากลางวัน
ต้อกระจก (cataract)
ปวดลูกตา ปวดศีรษะข้างหนึ่งเฉียบพลันรุนแรง ตาพร่ามัว เห็นแสงสีรุ้ง คลื่นไส้อาเจียน
ต้อหินชนิดเฉียบพลัน (acute angle-closure glaucoma)
กลุ่มอาการผิดปกติทางหู
มีอาการหูตึง หูอื้อ ทันทีหลังได้รับบาดเจ็บที่หู
เยื่อแก้วหูทะลุ (Rupture eardrum) หูชั้นกลางได้รับบำดเจ็บ
คันหูมาก จนปวดหรือหูอื้อ
เชื้อราในหู (Otomyosis)
อาการวิงเวียน บ้านหมุน คลื่นไส้ อาเจียนร่วมด้วย
หูชั้นในอักเสบ (Labyrinthitis/ Otitis internal)
ได้ยินเสียงลดลงอาจเป็นเพียงเล็กน้อยหรือไม่ได้ยินเลย
อาการหูตึง / หูหนวก (hearing loss / deafness)
มักพบในทารกและเด็กเล็ก ซึ่งมักจะร้องกวนกลางดึก เอามือดึงหูตัวเอง มีไข้สูง เป็นไข้หวัด ไอร่วม
หูชั้นกลางอักเสบ (otitis media)
อาการมักจะมีหูอื้อมักเป็นข้างเดียวและเกิดขึ้นเฉียบพลัน หลังสระผมหรือลงเล่นน้า
ขี้หูอุดตัน (Wax blockage / Impacted cerumen)
อาการปวดหู มีน้ำเหลืองหรือน้ำหนองไหลออกมา
ต่อมน้าเหลืองหน้าหู หลังหูและบริเวณคอจะโต ให้คิดถึง ชั้นนอกอักเสบ (External otitis )
วิงเวียนศีรษะอย่างรุนแรงจนล้มลง สูญเสียการทรงตัว บ้านหมุน คลื่นไส้อาเจียน หูตึง มีเสียงแว่วในหู
Menniere’s disease
กลุ่มอาการผิดปกติของคอ
คออักเสบ
ไข้สูง ไอ เจ็บคอ ผนังคอแดง ต่อมน้าเหลืองใต้คางเจ็บ
ทอลซิลอักเสบ
ไข้สูง ไอ เจ็บคอ ทอลซิลบวม แดง โต ต่อมน้าเหลืองใต้คางเจ็บ กดเจ็บ
ไซนัสอักเสบ
ปวดบริเวณหัวตา หน้าผาก โหนกแก้ม เจ็บเมื่อกดหรือเคาะ ปวดศีรษะมากเวลาก้มหน้า คัดจมูก มีน้ามูกเขียว มีเสลดในคอ
การแบ่งขนาดทอลซิล
4+ โตจนมาแตะกัน
3+โตมาถึงลิ้นไก่
2+ ขนาดโตครึ่งหนึ่งระหว่างลิ้นไก่และ tonsillar pillars
1+ visible มองเห็น
ไอเสียงก้อง เสียงแหบ และมีเสียงดัง (stridor) และหายใจลำบาก
Croup
คอพอกธรรมดำ (Simple goiter) เกิดจากการขาดธาตุไอโอดีน,
การรักษารับประทานอาหารที่มีไอโอดีน เช่น อาหารทะเล
ให้สารไอโอดีนเสริมในอาหารและน้าดื่ม โดยให้สารไอโอดีนทีละน้อย อย่างสม่าเสมV
กลุ่มอาการผิดปกติของจมูก
เลือดสดไหลออกจากจมูก คือ เลือดกำเดำ (Epistaxis)
เงยหน้าขึ้นหรือก้มหน้าลงมากๆ หายใจทางปาก ใช้มือบีบหรือกดปีกจมูกทั้งสองข้างให้แน่น 5-10 นาที
แพ้อากาศ
อาการนำมาด้วยหวัดคัดจมูก เยื่อจมูกแดง ซีด จาม คันจมูก มีน้ามูกใส คันคอ เมื่อสัมผัสอากาศเย็น ฝุ่น
ให้ยาแก้แพ้ chlorpheniramine
ไซนัสอักเสบ (Sinusitis)
เยื่อจมูกบวมแดง คอแดงเล็กน้อย ถ้าเคาะบริเวณหัวตา (Ethmoidal sinus) หน้าผาก (Frontal sinus) ข้างจมูก (Maxillary sinus) หรือใต้ตาจะรู้สึกเจ็บ
รักษาตามอาการ
กลุ่มอาการปวดและเวียนศีรษะ
แบบกึ่งเฉียบพลัน (subacute)
มีอาการเบื่ออาหาร ไข้ คอแข็ง : subacute meningitis จากเชื้อวัณโรคหรือเชื้อรา
มี focal sign ร่วมกับน้าหนักลด: primary or metastatic brain tumor
ถ้ามีอาการปวดมากขึ้นช้าๆในผู้สูงอายุและมีประวิอุบัติเหตุที่ศีรษะ: subdural hematoma หรือ post concussive syndrome
ตามัวเวลาไอ จามหรือเบ่ง (visual obscuraton): increased intracranial pressure
แบบเรื้อรัง (chronic)
migraine
อาการกาเริบเป็นครั้งคราวมีอาการปวดตุ๊บๆ บริเวณขมับข้างใดข้างหนึ่งหรือสลับกัน ปวดรอบๆกระบอกตา การตรวจร่างกายมักจะมองไม่เห็นสิ่งผิดปกติ
อาการ 4 ระยะ
อาการนำ (Aura) อาการดังกล่าวข้างต้นจะเกิดขึ้นก่อนหรือพร้อมกับอาการปวดศีรษะก็ได้
Headache ปวดศีรษะข้างเดียว แบบตุบๆ ปวดปานกลางถึงรุนแรงมาก เวลาปวดจะชอบอยู่เงียบๆ นิ่งๆหรือที่มืด
อาการเตือน (Premonitory phase ) เกิดเป็นชั่วโมงหรือหนึ่งวันก่อนมีอาการปวดศีรษะ เช่น ซึมเศร้า กระสับกระส่าย
Postdrome มีอาการอ่อนเพลีย เหนื่อย
tension-type headache
ปวดตื้อๆ หนักๆ ที่ขมับ หน้าผาก กลางศีรษะ กล้ามเนื้อรอบกะโหลกศีรษะทาให้เกิดการเกร็งตัว ตึงตัวของกล้ามเนื้อ
การปวดศีรษะจากความเครียด
แบบเฉียบพลัน (acute)
ปวดศีรษะทั่วๆไปและมีคอแข็งร่วมกับไข้สูง :meningitis
ปวดศีรษะรอบกระบอกตา : glauma
ปวดศีรษะมากแบบไม่เคยเป็นมาก่อน : subarachnoud hemorrhage
รูปแบบกำรปวดศีรษะ
peripheral vertigo
Acute peripheral vestibulophathy
เวียนศีรษะเพียงข้างเดียว และมีการตอบสนองต่อ caloric stimulation test ลดลงในหูข้างใดข้างหนึ่งโดยการได้ยินของหูปกติ
รักษาโดยการให้ยากลุ่ม antivertigo และ antiemetics
ทำ vestibular rehabilitation
Meniere syndrome
ปาการวิงเวียน หูตึง มีเสียงแว่วในหู คลื่นไส้ อาเจียนอย่ำงรุนแรง
มักจะรักษาตามอาการ (symptomatic treatment)
ป้องกันการเกิด แนะนำให้งด หรือจำกัดอาหารเค็มร่วมกับการใช้ยากลุ่มขับปัสสาวะ
Benign paroxysmal positional vertigo (BPPV)
จะมีอาการบ้านหมุนเกิดขึ้นทันทีทันใด ทาให้เวียนศีรษะบ้านหมุน รู้สึกโคลงเคลง เสียการทรงตัว มักเป็นระยะสั้นๆนานไม่เกิน 1 นาทีจะหายไป ถ้าเคลื่อนไหวศีรษะก็จะเป็นอีก
ใช้การทดสอบ Dix Halpike test จะพบอาการของ nystagmus หรือตากระตุกของลูกตาในขณะให้ผู้ป่วยนอนตะแคง
ทำกายภาพรักษาแบบ repositioning Therapy เช่น Brandt Daroff exercise ควรทำเองในตอนเช้าหลังตื่นนอน
ป้องกันกำเริบซ้าให้หนุนหมอนสูงอย่างน้อย 2 ใบ อย่านอนตะแคงข้างที่มีอาการ เวลาลุกนั่งหรือยืนควรเปลี่ยนช้าๆ อย่าก้มศีรษะต่ำหรือเงย
รับประทานยา Dimenhydrinate 1-2 เม็ดทุก 6 ชั่วโมง
ตำแหน่งที่ปวด