Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การส่งเสริมสุขอนามัยและการพักผ่อนนอนหลับ1 - Coggle Diagram
การส่งเสริมสุขอนามัยและการพักผ่อนนอนหลับ1
การดูแลความสะอาดของผิวหนัง/ การอาบน้ำ (Bathing)
การอาบน้าที่ห้องน้้ำ
การอาบน้าผู้ป่วยบนเตียงเฉพาะบางส่วน
การอาบน้าผู้ป่วยบนเตียงชนิดสมบูรณ์
จุดประสงค์
กาจัดสิ่งสกปรก ที่สะสมบนผิวหนัง
ให้ผู้ปุวยรู้สึกสบาย
ประเมินการเคลื่อนไหวของร่างกายและส่งเสริมการออกกาลังกายของข้อต่าง
สังเกตความผิดปกติของผิวหนัง
กระตุ้นการไหลเวียนของโลหิตและปูองกันแผลกดทับ
การนวดหลัง (Back rub or back massage)
จัดท่าให้ผู้ปุวยสุขสบาย
ไม่นวดบริเวณที่มีการอักเสบ มีแผล กระดูกหัก
ไม่นวดแรงเกินไปจนผู้ปุวยเจ็บ
นวดเป็นจังหวะสม่าเสมอ
เลือกใช้แปูงหรือโลชันหรือครีม เพียงอย่างใดอย่างหนึ่ง
ใช้เวลานวดประมาณ 5-10 นาที
จุดประสงค์
กระตุ้นการไหลเวียนโลหิต
ป้องกันแผลกดทับ
ให้กล้ามเนื้อผ่อนคลาย ลดความตึงตัว
กระตุ้นผิวหนังและต่อมเหงื่อให้ทางานดีขึ้น
สังเกตความผิดปกติของผิวหนังบริเวณหลัง
เครื่องใช้
ครีมหรือโลชั่นทาตัวหรือแปูง
ผ้าห่ม 1 ผืน และผ้าเช็ดตัว 1ผืน
วิธีปฏิบัติ
แนะนำตนเองบอกให้ผู้ป่วยทราบและอธิบายวัตถุประสงค์
นำเครื่องใช้ต่าง มาวางที่โต๊ะข้างเตียง
ล้างมือ
จัดท่านอนคว่าและชิดริมเตียงด้านพยาบาลยืนมีหมอนเล็กๆ รองใต้อก
เลื่อนผ้าห่มมาบริเวณก้นกบ
ทาแป้งหรือทาครีม หรือโลชั่น
นวดบริเวณหลังเรียงลาดับตามขั้นตอน
7.1 Stroking
7.2 Friction
7.3 Kneading
7.4 Beating
7.5 Hacking
7.6 Clapping
7.7 Stroking
สวมเสื้อผ้าให้ผู้ป่วยและจัดให้นอนในท่าที่สบาย
เก็บของเครื่องใช้ไปทาความสะอาดและเก็บเข้าที่ให้เรียบร้อย
ลงบันทึกทางการพยาบาล
การดูแลความสะอาดของเล็บ
ให้เล็บสะอาด และสุขสบาย
ป้องกันการเกิดเล็บขบ
เครื่องใช้
ถาดใส่สบู่ ผ้าถูตัว ผ้าเช็ดตัว กรรไกรตัดเล็บ ตะไบเล็บ กระดาษรอง
อ่างใส่น้ำอุ่น
ถุงมือสะอาด และmask
วิธีการปฏิบัติ
แนะนำตัวและอธิบายให้ผู้ป่วยทราบวัตถุประสงค์
ยกเครื่องใช้ไปที่เตียงผู้ป่วย
คลี่ผ้าเช็ดตัวรองอ่างน้ำ
ใช้ผ้าเช็ดตัวถูสบู่พอกขัดตามซอกเล็บ ง่ามนิ้ว
ยกอ่างน้ำออก เช็ดมือหรือเท้าให้แห้ง
ปูกระดาษรอง ตัดเล็บให้ปลายเล็บตรงและข้างไม่โค้งไม่ตามซอกเล็บ
ปลายเล็บควรปล่อยให้ยาวกว่าปลายนิ้ว
ใช้ตะไบถูเล็บให้ขอบเล็บเรียบ
เปลี่ยนน้ำ ล้างมือหรือล้างเท้าอีกครั้งหนึ่ง เช็ดให้แห้ง
เก็บของใช้ไปทำความสะอาดและเก็บเข้าที่ให้เรียบร้อย
ลงบันทึกทางการพยาบาล
การดูแลความสะอาดของตา
กำจัดขี้ตา ทำให้ดวงตาสะอาด
ความสุขสบายของผู้ป่วย
ส่งเสริมภาพลักษณ์ของผู้ป่วย
เครื่องใช้
ถาดใส่อับสาลีชุบ 0.9% NSS และชามรูปไต
ถุงมือสะอาด และmask
วิธีปฏิบัติ
แนะนำตัวและอธิบายให้ผู้ป่วยทราบ
ยกของใช้ไปที่เตียงผู้ป่วย จัดวางให้สะดวกในการใช้
จัดให้ผู้ป่วยนอนนอนตะแคงด้านที่ต้องการทาความสะอาด
ใส่ถุงมือสะอาด เพื่อป้องกันการแพร่กระจายของเชื้อโรค
ใช้สาลีชุบ 0.9% NSS พอหมาด เช็ดจากหัวตาไปหางตา
พลิกตัวผู้ป่วยตะแคงด้านตรงข้าม และทำความสะอาดตาอีกข้างหนึ่งด้วย
สังเกตลักษณะและจานวนของขี้ตา
เก็บของใช้ทาความสะอาดและเก็บเข้าที่ให้เรียบร้อย
ลงบันทึกทางการพยาบาล
การดูแลทำความสะอาดของหู
กาจัดสิ่งสกปรกภายในช่องหู
ทำความสะอาดใบหูและหลังใบหู
เครื่องใช้
0.9% NSS หรือน้ำสะอาด
สำลีสะอาด หรือไม้พันสาลี 4 อัน
ผ้าสะอาด
ชามรูปไต
กระดาษเช็ดปาก
วิธีปฏิบัติ
แนะนำตัวและอธิบายให้ผู้ป่วยทราบวัตถุประสงค์
ยกเครื่องใช้ไปที่เตียงของผู้ป่วยจัดวางให้สะดวกในการใช้
จัดผู้ป่วยให้อยู่ในท่านอนหงาย
สวมถุงมือ และmask
ใช้สำลีชุบ 0.9% NSS หรือน้ำสะอาด
เก็บของใช้ไปทำความสะอาดและเก็บเข้าที่ให้เรียบร้อย
ลงบันทึกทางการพยาบาล
การดูแลทำความสะอาดของจมูก
กำจัดสิ่งขับถ่ายและสิ่งสกปรกภายในจมูก
ป้องกันสารคัดหลั่งแห้งยึดขนจมูกกับสายที่คาไว้
ป้องกันการเกิดแผลกดทับที่ด้านในรูจมูกจากสายที่คาไว้
เครื่องใช้
ถาดใส่แก้วใส่น้้ำสะอาดหรือ 0.9% NSS
ไม้พันสำลีขนาดเล็ก 4-8 อัน
ผ้าก๊อซ
ชามรูปไต
กระดาษเช็ดปาก
อับสำลีชุบแอลกอฮอล์ 70% สาลีชุบเบนซิน และสาลีชุบน้ำเกลือใช้ภายนอก
พลาสเตอร์ ถุงมือสะอาด และmask
วิธีปฏิบัติ
แนะนำตัวและอธิบายให้ผู้ป่วยทราบวัตถุประสงค์
ยกเครื่องใช้ไปที่เตียงของผู้ป่วยจัดวางให้สะดวกในการใช้
จัดผู้ป่วยให้อยู่ในท่านอนหงาย ศีรษะสูง (ถ้าไม่มีข้อห้าม)
สวมถุงมือ และmask
ใช้สำลีชุบเบนซินเช็ดคราบพลาสเตอร์ออก และเช็ดส่วนที่เป็นยางเหนียวของพลาสเตอร์บนผิวหนังออกให้หมด
ใช้ไม้พันสาลีชุบน้้ำหรือ 0.9% NSS บีบพอหมาด เช็ดในรูจมูกเบา
โดยรอบ
ถ้ามีสายที่คาในรูจมูก ใช้ผ้าก๊อซเช็ดสายที่คาในจมูกส่วนที่อยู่นอกจมูก
รวมทั้งบริเวณจมูกให้สะอาดและแห้ง
เก็บของใช้ไปทำความสะอาดและเก็บเข้าที่ให้เรียบร้อย
ลงบันทึกทางการพยาบาล
การดูแลความสะอาดของเส้นผมและหนังศีรษะ
ขจัดความสกปรกและสารที่ใส่บนผม และหนังศีรษะเพื่อการตรวจรักษา
ความสุขสบายและสดชื่นของผู้ป่วย
ส่งเสริมภาพลักษณ์ของผู้ป่วยและรู้สึกมีความมั่นใจ
เครื่องใช้
ถาดใส่ยาสระผม หวี หรือแปรงผม ที่หนีบผ้า
รถเข็นสระผมเคลื่อนที่ พร้อมถังรองน้้ำทิ้ง
ผ้ายางรองสระผม
เครื่องเป่าผม
ถุงมือสะอาด และmask
วิธีปฏิบัติ
แนะนำตัวและอธิบายให้ผู้ป่วยทราบวัตถุประสงค์
วางของใช้บนรถเข็นสระผมเคลื่อนที่ นำไปที่เตียง
จัดผู้ป่วยนอนหงายทแยงมุมกับเตียง ให้ศีรษะอยู่ริมเตียง
รองผ้าเช็ดตัววางบนผ้าม้วนกลม
เลื่อนรถสระผมฯ เทียบกับขอบเตียงวางศีรษะผู้ป่วยบนผ้าผืนที่ม้วนรองใต้คอจัดชายผ้ายางให้ลงในอ่างล้างผม
ใช้หวีหรือแปรงสางผมให้ทั่ว
ใช้สาลีชุบน้้ำบีบให้หมาดใส่หูข้างละก้อน
ใช้แก้วน้าตักน้ำราดผมพอเปียก เทแชมพูใส่มือถูกัน ชโลมแชมพูให้ทั่วศีรษะ
ใช้แก้วน้ำตักน้าราดผมให้ทั่ว โดยราดน้ำที่ละครึ่งศีรษะ
รวบปลายผมบิดให้หมาด เอาสำลีออกจากหู
ปลดผ้ายางออกจากคอผู้ป่วย รวบลงอ่างสระผม
ใช้เครื่องเป่าผม เป่าผมให้แห้ง
เก็บของใช้ไปทำความสะอาดและเก็บเข้าที่ให้เรียบร้อย
ลงบันทึกทางการพยาบาล
การทำความสะอาดอวัยวะสืบพันธุ์ภายนอกของชายและหญิง
กำจัดสิ่งขับถ่าย สิ่งสกปรก และกลิ่นไม่พึงประสงค์
ลดความเสี่ยงต่อการติดเชื้อของระบบทางเดินปัสสาวะในผู้ป่วยที่ได้รับการสวนปัสสาวะคาไว้
เสริมสร้างความสุขบายให้กับผู้ป่วย
วิธีปฏิบัติ
แนะนำตัวและอธิบายให้ผู้ป่วยทราบ
ยกเครื่องใช้ไปที่เตียง ปิดประตูหรือกั้นม่านให้มิดชิด
ล้างมือให้สะอาด สวมถุงมือและmask และใช้ผ้าปิดตาผู้ป่วย
จัดผู้ป่วยให้นอนหงาย คลุมผ้าห่มตามแนวขวาง
ให้ผู้ป่วยยกก้น สอดหม้อนอนด้านแบบเข้าใต้ตะโพก
วางภาชนะใส่ขยะหรือกระโถนไว้ใกล้หม้อนอน
เตรียมเครื่องมือเครื่องใช้ต่าง มาที่เตียงให้ครบถ้วน
ใช้ forceps ใน set หยิบสำลี 4 ก้อนออกจากชามกลมสำลีวางบนผ้าห่อ
เทน้ำสบู่ หรือสบู่เหลว บนสำลีในชามกลมพอประมาณ
ใช้หัวแม่มือและนิ้วชี้ของมือข้างซ้ายแหวก labia ออก และใช้มือขวาอีกข้างหนึ่งหยิบ forceps คีบสำลีในชาม
เท 0.9% NSS หรือน้าสะอาดบนสำลี
เลื่อน bed pan ออก คลุมด้วย bed pad ปิด
ให้ผู้ป่วยวางขาลง เอาผ้าปิดตาออก
เก็บของใช้ไปทำความสะอาดและเก็บเข้าที่ให้เรียบร้อย
ลงบันทึกทางการพยาบาล
การส่งเสริมสุขอนามัย
การส่งเสริมสุขภาพให้สมบูรณ์แข็งแรง การคงไว้หรือรักษาไว้ซึ่ง
สุขภาพและการป้องกันโรค โดยการดูแลความสะอาดส่วนต่างๆ ของร่างกาย
ความสาคัญของการส่งเสริมสุขอนามัย
การดูแลสุขภาพตนเองเป็นสิ่งที่มนุษย์ปฏิบัติกันมาช้านาน การทำความสะอาดร่างกายตนเองเป็นพฤติกรรมสุขภาพขั้นพื้นฐานที่ต้องได้รับการดูแลเอาใจใส่ทุกๆ วัน เพื่อสร้างความมั่นใจ
ในการอยู่รวมกับสังคมได้อย่างมีความสุข
ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อสุขอนามัยส่วนบุคคล
อายุ
เพศ
ภาวะสุขภาพ
การศึกษา
เศรษฐกิจ
อาชีพ
ถิ่นที่อยู่
ภาวะเจ็บปุวย
สิ่งแวดล้อม
ขนบธรรมเนียมประเพณีและความเชื่อ
ความชอบ
การดูแลสุขอนามัยส่วนบุคคล
บทบาทอิสระขของพยาบาลที่สามารถพิจารณากระทำได้ทันทีโดยไม่ต้องมีคำสั่งของแพทย์เมื่อผู้ป่วยเข้านอนรักษาโรงพยาบาลจนถึงจำหน่ายกลับบ้าน
การพยาบาลตอนเช้าตรู่หรือเช้ามืด (Early morning care)
การพยาบาลตอนเช้า (Morning care/ A.M care)
การพยาบาลตอนบ่ายหรือตอนเย็น (Afternoon care/ P.M. care)
การพยาบาลตอนก่อนนอน (Evening care/ Hour of sleep care/ H.S. care)
การพยาบาลเมื่อจาเป็นหรือเมื่อผู้ปุวยต้องการ (As needed care/ P.r.N. care)
กระบวนการพยาบาลในการส่งเสริมสุขอนามัยส่วนบุคคลของผู้ป่วย
การประเมินผู้ป่วย (Health assessment)
การวินิจฉัยทางการพยาบาล (Nursing diagnosis)
การวางแผนการพยาบาล (Planning)
การปฏิบัติการพยาบาล (Implementation)
การประเมินผลการพยาบาล (Evaluation)
การดูแลความสะอาดร่างกาย
พยาบาลต้องเป็นผู้ให้การดูแลความสะอาดของร่างกายของผู้ป่วย โดยมีหลักการดูแลสุขอนามัยส่วนบุคคล
การดูแลความสะอาดของผิวหนัง/ การอาบน้า (Bathing)
การดูแลความสะอาดของปากและฟัน หู ตา จมูก เล็บ
การดูแลความสะอาดของปากและฟัน
การดูแลความสะอาดเส้นผมและหนังศีรษะ
การดูแลความสะอาดอวัยวะสืบพันธุ์เพศชายและหญิง
การดูแลความสะอาดปากและฟัน
วัตถุประสงค์
ปากและฟันสะอาด มีความชุ่มชื่น
กำจัดกลิ่นปาก ลมหายใจสดชื่น ปูองกันฟันผุ
ลดการอักเสบของเหงือก กระพุ้งแก้ม
สังเกตฟัน เหงือก กระพุ้งแก้ม ลิ้น มีแผล หรือการติดเชื้อ
หลักการทาความสะอาดปากและฟัน
แปรงฟันทุกซี่ ทุกด้าน นาน 5 นาที เพื่อขจัดคราบหินปูน
ผู้ป่วยที่มีปัญหาในช่องปาก มีแผล ปากแห้ง
ผู้ป่วยที่ไม่รู้สึกตัว พยาบาลต้องทำความสะอาดปากและฟันให้เป็นพิเศษ
วิธีการทาความสะอาดปากและฟันผู้ป่วยที่ช่วยตนเองได้
พยาบาลแนะนำตนเอง บอกให้ผู้ป่วยทราบและอธิบายวัตถุประสงค์
นำเครื่องใช้ไปที่เตียงผู้ป่วย เพื่อประหยัดเวลาและแรงงาน
ให้ผู้ป่วยอยู่ในท่าศีรษะสูง หรือท่านั่ง
ล้างมือและสวมถุงมือ เพื่อป้องกันจุลินทรีย์
ปูผ้ากันเปื้อนใต้คาง วางชามรูปไตใต้คาง ให้ผู้ป่วยช่วยถือไว้
ให้บ้วนปากด้วยน้าสะอาด และแปรงฟันตามขั้นตอน
6.1 แปรงฟันบนด้านนอกและด้านใน วางแปรงหงายขึ้น วางขนแปรงที่
รอยต่อระหว่างเหงือกและฟัน
6.2 แปรงฟันล่าง วางขนแปรงที่รอยต่อระหว่างเหงือกและฟัน
6.3 วางขนแปรงบนด้านบนของฟันบดเคี้ยว แปรงถูไปมา
6.4 บ้วนปากด้วยน้้ำสะอาด
6.5 ควรแปรงลิ้น (ถ้าทาได้) วางแปรงบริเวณกลางลิ้น
6.6 ให้บ้วนปากและกลั้วคอด้วยน้้ำยาบ้วนปาก
6.7 ถ้าริมฝีปากแห้ง ให้ทาด้วยวาสลินทาปาก
6.8 เก็บของใช้ไปทำความสะอาดและเก็บเข้าที่ให้เรียบร้อย
6.9 ลงบันทึกทางการพยาบาล
การท าความสะอาดปากฟันในผู้ป่วยที่ช่วยเหลือตนเองได้น้อย
การทำความสะอาดปากฟันในผู้ป่วยที่ช่วยเหลือตนเองได้น้อยเครื่องใช้
syringe 10 cc
ลูกสูบยางแดง
น้้ำยาบ้วนปาก
แก้วน้ำ
ไม้พันสำลี
ชามรูปไต
ไม้กดลิ้น
3% hydrogen peroxide
สารหล่อลื่นทาริมฝีปาก
วิธีทำความสะอาดปากฟันผู้ป่วยที่ช่วยเหลือตัวเองได้น้อย
ใช้ลูกสูบยางดูดน้าฉีดล้างช่องปากและในซอกระหว่างกระพุ้งแก้มและฟัน
ตรวจดูสภาพของปากและฟัน
ใช้ไม้พันสาลีชุบน้ำยาบ้วนปาก
ทำความสะอาดเหมือนการแปรงฟันด้านนอก
ใช้ไม้กดลิ้น พันด้วยผ้าก๊อซเพื่อช่วยอ้าปาก
ตรวจดูสภาพของเยื่อบุปาก เหงือก ฟัน และลิ้น
ทำความสะอาดเหมือนการแปรงฟันด้านใน
สูบฉีดล้างช่องปากให้ทั่ว ดูดน้้ำออกให้หมด
เช็ดปากให้ผู้ป่วย ถ้าริมฝีปากแห้งทาด้วยวาสลิน
เก็บของใช้ไปทำความสะอาดและเก็บเข้าที่ให้เรียบร้อย
ลงบันทึกทางการพยาบาล