Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การประเมินสัญญาณชีพ - Coggle Diagram

- - - - การนำความร้อน (Conduction) : ร่างกายต้องสัมผัสโดยตรงกับสิ่งที่เย็นกว่า เช่น การดื่มน้ำ
      - การพาความร้อน (Convection) : ต้องอาศัยตัวกลาง เช่น การเช็ดตัวขณะมีไข้
      - การแผ่รังสี (Radiation) : การส่งผ่านความร้อน โดยไม่มีการสัมผัส
      - การระเหยเป็นไอ (Evaporation) : จากผิวของร่างกายเป็นไอ
    - - การลดกิจกรรมต่างๆ
      - การเคลื่อยย้ายไปอยู่ในสภาพแวดล้อมที่เย็น
  - - - เช้าบ่ายจะจะสูง
      - นอนหลับต่ำสุด
    - - เด็กและคนแก่จะเปลี่ยนง่าย
    - - ความร้อนสะสมมากทำให้อุณหภูมิสูงขึ้น
    - - ความเครียดทำให้ผลิตความร้อนเพิ่มขึ้น
    - - เพศหญิงจะสูงกว่าเพศชาย เพราะมีการตกไข่
  - - - นิยมที่สุด
      - ข้อห้ามในการวัดทางปาก
        
        ผู้ป่วยไม่รู้สึกตัว ลมชัก เกร็ง
        
        โรคในช่องปาก
        
        ผ่าตัดบริเวณจมูกหรือปาก
        
        ผู้ป่วยที่ให้ออกซิเจนทางหน้ากาก
        
        บุคคลที่ดื่มน้ำหรือของเหลวที่ร้อนหรือเย็น ต้องรอประมาณ 15-30 นาที
        
        สูบบุหรี่ เคี้ยวหมากฝรั่ง
    - - ใช้กับกรณีวัดทางปากและทวารไม่ได้
      - อุณหภูมิจะต่ำกว่าประมาณ 0.5-1 องศาเซลเซียส
      - ข้อดี
        
        วัดได้ทุกช่วงวัย
        
        ปลอดภัยและแพร่จุลินทรีย์น้อย
        
        รบกวนจิตใจน้อยกว่าทางทวารหนัก
      - ข้อเสีย
        
        ใช้เวลานาน 5 นาทีขึ้นไป
        
        หากทำความสะอาดรักแร้หรืออาบน้ำ ต้องวัดหลัง 15-30 นาที
        
        ห้ามวัดกับผู้ที่ระบบไหลเวียนไม่ดี หรือผอมมากๆ
    - - ไม่สามารถใช้กับเด็กต่ำกว่า 3 ปีและผู้ป่วยไม่รู้สึกตัว
      - ต้องทาด้วยวาสลิน
      - ทิ้งไว้นาน 1-2 นาที
      - อุณหภูมิที่ได้จะสูงกว่าทางปาก 0.5-1 องศาเซลเซียส
      - ข้อห้ามในการวัด
        
        ห้ามใช้กับเด็กเล็ก ทารก ที่ท้องเสียหรือมีรอยโรคที่ทวารหนัก
        
        ได้รับการผ่าตัดที่ทวารหนัก
        
        โรคหัวใจหรือหลังจากผ่าตัดหัวใจ
        
        มีเกล็ดเลือดต่ำ
        
        อุจจาระแข็งค้างแน่น
    - - วัดทางหู
        
        อุณหภูมิแกนกลางของร่างกาย
        
        อ่านค่ารวดเร็วภายใน 2-5 วินาที
        
        ห้ามใช้กับผู้ป่วยแก้วหูทะลุหรือรอยแผลที่แก้วหู
        
        ห้ามใช้ในกรณีที่มีขี้หูหรือมีหูน้ำหนวก
      - วัดทางผิวหนัง
        
        หน้าผาก หลังใบหู ซอกคอ
    - - ตรวจอุณหภูมิของร่างกาย
      - ตรวจสอบการมีทวารหนักในเด็กทารก
    - - 1.ล้างมือให้สะอาด
      - 2.บอกให้ผู้ป่วยทราบ
      - 3.ตรวจสอบการทำงานของปรอท
      - 4.จัดท่าผู้ป่วย
      - 5.วัดอุณหภูมิร่างกาย
      - 6.เอาเทอร์โมมิเตอร์ออก เช็ดจากบนลงปลายด้วยวิธีหมุน
      - 7.อ่านค่าที่ได้
      - 8.บันทึก
      - 9.นำอุปกรณ์ไปล้างให้สะอาดและเก็บเข้าที่
    - - ไม่ควรวัดอุณหภูมิทางปากหลังดื่มน้ำเย็นหรือร้อน
        ต้องรออย่างน้อย 15 นาที
      - ห้ามนำที่วัดจากปากไปใช้ทวารหนักหรือนำจากทวารหนักไปปาก
      - ทางทวารหนักให้ทาวาสลิน
      - ควรแยกภาชนะใส่และแยกทำความสะอาด
      - เช็ดรักแร้ให้แห้งและหุบรักแร้ให้แน่น
      - สลัดให้ต่ำกว่า 35 องศาเซลเซียสก่อนวัดทุกครั้ง
      - ห้ามนำไปวางนอกภาชนะที่ใส่
      - เช็ดด้วยสำลีทันทีเมื่อออกจากผู้ป่วย
      - หากได้ค่าสูงหรือต่ำกว่าปกติให้วัดซ้ำ
  - - - เพิ่มสูงขึ้นมากกว่า 37.5 องศาเซลเซียส “ภาวะไข้”
      - 3 ระยะ
        
        ระยะหนาวสั่น
        
        พยายามที่จะเพิ่มอุณหภูมิให้สูงขึ้น
        
        ชีพจรและหายใจเพิ่มขึ้น
        
        หนาวสั่น ซีด
        
        ระยะไข้
        
        ร่างกายมีอุณหภูมิสูงขึ้น
        
        หน้าแดง ผิวหนังอุ่น
        
        สูงมากๆเด็กอาจชักได้
        
        ระยะสิ้นสุดไข้
        
        พยายามลดอุณหภูมิภายในร่างกาย
        
        ผิวหนังแดงและอุ่น
        
        เหงื่อออกและหนาวสั่นลดลง
      - การลูบตัวลดไข้
        
        การลูบด้วยน้ำธรรมดา (Tepid sponge)
        ประมาณ 30 องศาเซลเซียส
        
        การลูบด้วยน้ำเย็นจัด (Cold sponge)
        ใช้กับผู้ป่วยร่างกายสูงมากๆ ต้องให้ไข้ลดลงเร็ว
        
        การลูบตัวด้วยน้ำอุ่น (Warm sponge)
        เพื่อลดไข้ที่สูง 40 องศาเซลเซียส
        
        การเช็ดตัวด้วยแอลกอฮอล์ (Alcohol sponge)
        บางรายสูงจนเกิดอาการชัก เพื่อให้ไข้ลดลงอย่างรวดเร็วจึงใช้แอลกอฮอล์ 25% เช็ดตัว
      - การพยาบาลผู้ป่วยที่มีอุณหภูมิร่างกายสูงกว่าปกติ
        
        ดูแลให้ผู้ป่วยผักผ่อน
        
        จัดสภาพแวดล้อมให้อากาศถ่ายเทได้สะดวก
        
        ดูแลเช็ดตัวลดไข้ (Tepid sponge bath)
        
        รับยาลดไข้ตามแผนการรักษาของแพทย์
        
        วัดอุณหภูมิภายหลังเช็ดตัวและกินยาลดไข้ 30 นาที
        
        รับยาปฏิชีวนะตามแพทย์สั่ง
        
        รับออกซิเจนตามแผนการรักษา
        
        ให้ได้รับความอบอุ่นในระบะที่มีอาการหนาวสั่น
        
        ทานอาหารที่มีโปรตีนและคาร์โบไฮเดรตสูง อาหารอ่อน
        
        ดื่มน้ำมากๆในรายที่ไม่มีข้อห้าม
        
        บันทึก I/O เพื่อความสมดุลของสารน้ำในร่างกาย
        
        ดูแลช่องปากให้สะอาดและชุ่มชื่น
        
        เตรียมเสื้อผ้าที่ระบายความร้อนได้ดีให้ผู้ป่วย
        
        ติดตามการเปลี่ยนแปลงของอุณหภูมิร่างกาย
    - - อุณหภูมิต่ำกว่า 36 องศาเซลเซียส
      - มีอาการหนาวสั่นร่วม
      - การผลิตความร้อนไม่สมดุล
      - การพยาบาลผู้ป่วยที่มีอุณหภูมิร่างกายต่ำกว่าปกติ
        
        จัดสิ่งแวดล้อมให้อบอุ่น
        
        เพิ่มความหนาของผ้าห่ม
        
        วางกระเป๋าน้ำร้อนหรือผ้าห่มไฟฟ้า
        
        คลุกหรือโพกหัว
        
        ดื่มน้ำหรือเครื่องดื่มอุ่นๆ
        
        ถูหรือนวดผิวหนัง
        
        เด็กอาจจะใช้การโอบกอด
        
        ให้ความมั่นใจโดยการอยู่กับผู้ป่วย
        
        ค้นหาสาเหตุของอาการหนาวสั่น
- - - - หญิงจะเร็วกว่าชายเล็กน้อย
    - - อายุเพิ่มขึ้นชีพจรเต้นลดลง
    - - เพิ่มการเต้นของหัวใจเพื่อนำออกซิเจนไปกับ
        กระแสเลือดเพิ่มขึ้น
    - - ชีพจรเพิ่มขึ้น
    - - ลดอัตราการเต้นของชีพจร
    - - ท่านอนชีพจรจะช้าลง
    - - ชีพจรเบา เร็วเป็นอาการช็อก
  - - - มากกว่า 100 ครั้งต่อนาที “Tachycardia”
      - น้อยกว่า 60 ครั้งต่อนาที “Bradycardia”
    - - ชีพจรปกติ เต้นสม่ำเสมอ “Pulse regularis”
      - ชีพจรผิดปกติ
        
        Arrhythmia : ไม่สม่ำเสมอสลับกับสม่ำเสมอ
        
        Apical pulse : ไม่สม่ำเสมอ
        
        ตรวจหา EKG
    - - กดนิ้วลงตรงบริเวณหลอดเลือดแดง
      - วัดเป็นระดับ
        
        0 : ไม่มีชีพจร
        
        1 : Thready แผ่วเบา
        
        2 : Weak ค่อนข้างเบา
        
        3 : Regular จังหวะสม่ำเสมอ
        
        4 : Bounding pulse เต้นแรง
      - ต้องบอกเป็นเลขคู่
- - - - การเปลี่ยนแปลงของอารมณ์ สภาพแวดล้อม ความเจ็บป่วย
  - - - 1.ล้างมือให้สะอาด
      - 2.บอกผู้ป่วยทราบ
      - 3.เริ่มนับหลังคลำชีพจรเสร็จเสมือนกำลังนับชีพจร
      - 4.นับอัตราการหายใจ ความลึก จังหวะ ลักษณะ
      - 5.ประเมินหายใจเต็ม 1 นาที
      - 6.บันทึก
      - 7.ล้างมือให้สะอาด
  - - - หายใจปกติ : 12-20 ครั้งต่อนาที
      - Tachypnea : มากกว่า 24 ครั้งต่อนาที
      - Bradypnea : น้อยกว่า 10 ครั้งต่อนาที
      - Apnea : หยุดหายใจ
    - - Hypoventilation : ช้าและตื้น
      - Hyperventilation : เร็วและลึก
    - - Cheyne stokes : ไม่สม่ำเสมอ
      - Biot : ปกติสลับเร็วลึก
    - - Dyspnea : หายใจลำบาก
      - Orthopnea : หายใจลำบากในท่านอนราบ
      - Paroxysmal nocturnal dyspnea : หายใจลำบากตอนกลางคืน
      - Paroxysmal dyspnea : หอบรุนแรง
      - Air hunger : หายใจทั้งจมูกและปากอย่างรุนแรง ระยะสุดท้ายของชีวิต
    - - Stridor : เสียงฟืด มีการอุดกั้นของหลอดลมใหญ่
      - Wheeze : เสียงวี๊ดในขณะหายใจออก หลอดลมตีบแคบ
    - - Cyanosis : สีม่วงคล้ำ เพราะขาดออกซิเจน
- - - - หดรัดตัวของหัวใจห้องล่างซ้าย
    - - หัวใจห้องล่างซ้ายคลายตัว
    - - 30-50 mmHg
  - - - ผู้สูงอายุความดันโลหิตจะสูงขึ้น
    - - ความตื่นเต้น ความกลัว
    - - รูปร่าง : คนอ้วนจะสูงกว่าคนผอม
      - เพศ : เพศชายจะสูงกว่าเพศหญิง
      - ยา
  - - - ใส่สายสวนเข้าไปใน Superior vena cava
    - - วิธีฟังและคลำ โดยใช้เครื่องมือ Stethoscope และ Sphygmomanometer
      - ขั้นตอนในการปฏิบัติ
        
        1.แจ้งให้ผู้ป่วยทราบ
        
        2.จัดท่าให้นอนเหยียดข้างที่จัดวัด ให้หงายมือขึ้น
        
        3.วางเครื่องวัดในระดับเดียวกับหัวใจผู้ป่วย ตรงระดับสายตาเรา
        
        4.ไล่ลมออกจากผ้าพันแขนให้หมด
        
        5.คลำชีพจร
        
        6.พันผ้าพันรอบแขนเหนือข้อพับขึ้นไป1นิ้ว
        
        7.เหน็บปลายผ้าให้เรียบร้อย
        
        8.ใส่หูฟังและวางแป้นของหูฟังตรงตำแหน่งชีพจรที่คลำได้
        
        9.บีบลูกยาง
        
        10.ค่อยๆคลายเกลียวลูกยาง ตั้งใจฟังเสียงตุบๆ Systolic pressure
        
        11.ค่อยๆปล่อยลมออกจากลูกยางช้าๆ “Korotkoff’s sound เป็น Diastolic pressure
        
        12.ปล่อยลมออกจากผ้าพันแขนให้หมด
        
        13.ทำความสะอาดหูฟัง
        
        14.ล้างมือให้สะอาดและบันทึกผล
  - - - ความดันโลหิตสูง 140/90 mmHg
      - ปวดหัวบริเวณท้ายทอย
    - - ความดันโลหิตต่ำ 90/60 mmHg
      - อ่อนเพลีย
    - - ความดันโลหิตตกในท่ายืน
      - แนะนำให้มีการเปลี่ยนท่าทาง ช้าพอประมาณ