Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

ยาที่ใช้ในระบบประสาทอัตโนมัติ - Coggle Diagram

- - - - Muscarinic(M)
      - Nicotine receptor(N)
  - - - Alpha
      - Beta
- - - - กลไลการออกฤทธิ์ ออกฤทธิ์กระตุ้น
        ที่ Muscarine และ Nicotinic receptor
      - การนำไปใช้ทางคลินิค
        
        ใช้รักษาต้อหิน
        
        ใช้รักษาอาการท้องอืด ไม่ถ่าย
        
        ใช้รักษาระบบทางเดินปัสสาวะ
      - ฤทธิ์ทางเภสัชวิทยา
        
        ระบบทางเดินปัสสาวะ
        
        เพิ่มความดันกระเพาะปัสสาวะ
        
        เพิ่มการบีบตัวของท่อปัสสาวะ
        
        ทำให้กล้ามเนื้อกระเพาะปัสสาวะหดตัว
        
        ระบบทางเดินอาหาร
        
        กระตุ้นกล้ามเนื้อทางเดินอาหารบีบตัว
        
        เพิ่มการหลั่งสารคัดหลั่ง
        
        ระบบหายใจ
        
        หลั่งสารคัดหลั่งมากขึ้น
        
        ทำให้กล้ามเนื้อเรียบหลอดลมหดตัว
        
        ฤทธิ์ต่อตา ทำให้ม่านตาหรี่
        
        ระบบไหลเวียนเลือด
        
        ทำให้ลอดเลือดขยายตัว
        
        ลดการเต้นของหัวใจ
        
        ทำให้ลดความต้านทานหลอดเลือดส่วนปลาย
        
        ระบบประสาทส่วนปลาย
        สารมีฤทธิ์กระตุ้นสมองส่วน cortex
        
        การเคลื่อนไหว
        
        ความอยากอาหาร
        
        การรับรู้
        
        ความปวด
      - อาการข้างเคียงและความเป็นพิษ
        
        ชนิดเม็ด
        
        น้ำลาย น้ำมูก น้ำตาไหล เหงื่อออก
        
        ปวดปัสสาวะ
        
        ปวดมวนท้อง
        
        แบบหยอด
        
        ตามัว
        
        ระคายเคือง คันตา
      - ข้อห้ามใช้
        
        โรคแผลในกระเพาะอาหารและลำไส้ ยากระตุ้นการหลั่งกรดและน้ำย่อยมากขึ้น
        
        ผู้ป่วยลำไส้อุดตัน นิ่วทางเดินอาหาร มีการกระตุ้นการบีบตัวก่อให้เกิดอันตราย
        
        ผู้เป็นโรคหอบหืดหรือโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง จะทำให้หลอดลมหดตัว
    - - กลไกการออกฤทธิ์
        
        การจับกับเอนไซม์ถ้าเป็นชั่วคราว จัดอยู่ในกลุ่ม "reversible"
        
        จับกับเอนไซม์ถาวร เรียกกลุ่ม "irreversible"
        
        ออกฤทธิ์ยับยั้งการทำงานของเอนไซม์Anticholinesterase(AChE) หรือCholinesterase(ChE)
      - การนำไปใช้ทางคลินิก
        
        ใช้ในการรักษาโรค Myasthenia gravis(MS)
        
        ใช้ในการยุติฤทธิ์ของยาคลายกล้ามเนื้อกลุ่มที่เป็น competitive antagonist
        
        ใช้ในการรักษาอาการลำไส้
        
        รักษา Alzheimer's disease
      - ฤทธิ์ทางเภสัชวิทยา
        
        ผลต่อ muscarinic receptor
        
        ทางเดินปัสสาวะ
        
        ทางเดินหายใจ ตา
        
        กล้ามเนื้อเรียบ
        
        ผลต่อ nicotinic receptor
        
        การบีบตัวของใยกล้ามเนื้อ
        
        ทำให้กล้ามเนื้อมีอาการสั่นพริ้ว
        
        กล้ามเนื้อลาย
      - อาการข้างเคียงและความเป็นพิษ
        
        ความดันโลหิตต่ำ หน้ามืด เหงื่อออกมาก
        
        น้ำลายมาก มีสารคัดหลั่งในทางเดินหายใจมาก
        
        รูม่านตาเล็ก หายใจลำบาก หัวใจเต้นช้า
  - - - ออกฤทธิ์แย่งที่กับ Ach ในการจับ muscarinic antagonists แบบเเข่งขัน
      - ทำให้ยามีผลลด parasympathetic tone ในร่างกาย
      - Atropine เป็น muscarinic antagonists
    - - ระบบทางเดินอาหาร
        
        ลดการบีบตัวของหลอดอาหารจนถึงลำไส้ใหญ่
        
        ลดทั้งความแรงและลดการขับเคลื่อนของกระเพาะอาหารและลำไส้
      - ระบบทางเดินหายใจ
        
        ยับยั้งการหลั่งของสารคัดหลั่งที่จมูก ปาก คอและหลอดลม
        
        สามารถลดหดเกร็งของหลอดลมจากสารต่างๆในร่างกาย
      - ระบบตา
        
        ม่านตาขยาย
        
        ความดันในลูกตาสูง
      - กล้ามเนื้อเรียบอื่นๆ ลดความตึงตัวและความแรง
        ในการบีบตัวของท่อปัสสาวะและกระเพาะปัสสาวะ
      - ต่อมเหงื่อ ทำให้ร่างกายขับเหงื่อได้น้อยลง
        
        ไม่สามารถระบายความร้อนทางเหงื่อได้
        
        อุณหภูมิของร่างกายจุงสูงเกิดไข้ เรียกว่า Atropine fever
      - ระบบหัวใจและหลอดเลือด
        
        หัวใจเต้นเร็ว
        
        หลอดเลือดขยาย
        
        บริเวณผิวหนังร้อนหรือแดง รู้สึกวูบวาบตามตัว เรียกว่า Atropine flush
    - - รักษาภาวะกระเพาะปัสสาวะบีบตัวไวมากเกินไป
      - ทำให้รูม่านตาขยาย
      - ลดหดเกร็งของกล้ามเนื้อเรียบ
      - ใช้เป็นยาขยายหลอดลม
      - รักษาโรคแผลในกระเพาะอาหารและลำไส้
- - - - กลไกการออกฤทธิ์
        
        ให้โดยรับประทานไม่ได้
        
        receptor ถูกทำลายอย่างรวดเร็วโดย MAO และ COMT
        
        เป็นสาร agonist ออกฤทธิ์กระตุ้นทั้ง Alpha และ Beta
      - การนำไปใช้ทางคลินิก
        
        ภาวะแอนาฟิแล็กซิส(anaphylaxis)
        
        ใช้เพื่อห้ามเลือด
        
        ภาวะหัวใจหยุดเต้น(cardiac arrest)
        
        ใช้ผสมยาชาเฉพาะที่
    - - ออกฤทธิ์เช่นเดียวกับEpinephrine แต่มีความชอบต่อ Alpha receptor สูงกว่า
      - ประโยชน์ทางคลินิก รักษาความดันโลหิตต่ำรุนแรง
    - - เมื่อให้ยาต่างขนาดกัน
        
        DA ขนาดปานกลาง กระตุ้น Beta1 receptor เพิ่มแรงบีบตัวของหัวใจ
        
        DA ในขนาดสูง กระตุ้น Alpha1 receptor ทำให้เกิดลอดเลือดขยายตัว
        
        DA ในขนาดต่ำ กระตุ้น D1-receptor ทำให้เกิด vasodilation ของหลอดเลือดในไต
      - Dopamine เป็น Neurotransmitter ในสมอง
    - - ออกฤทธิ์กระตุ้น Beta1 receptor ฤทธิ์ต่อ Alpha receptor มีน้อย
      - เป็นยากระตุ้นการบีบตัวของหัวใจ
      - เป็นสารสังเคราะห์ มีโครงสร้าง DA มีฤทธิ์ Alpha1 และ Beta agonist
    - - ระบบไหลเวียน หัวใจเต้นผิดจังหวะ ปอดบวมน้ำ
      - Tissue necrosis
      - ระบบประสาท วิตกกังวล ปวดศีรษะ
  - - - Phenylephrine
        
        ทำให้กล้ามเนื้อเรียบของหลอดเลือดหดตัว
        
        เพิ่มแรงต้านในหลอดเลือดและเพิ่มความดันโลหิต
        
        เป็นยาออกฤทธิ์จำเพาะต่อ Alpha1 receptor
      - Midodrine
        
        เป็นยาออกฤทธิ์จำเพาะต่อ Alpha1 receptor ทำให้หลอดเลือดหด
        
        ความดันโลหิตเพิ่ม ออกฤทธิ์นาน 3-4 ชั่วโมง
    - - Clonidine
        
        ประโยชน์ทางคลินิก
        
        รักษาความดันโลหิตสูง
        
        รักษาอาการขาดเหล้า หรืออาการถอนพิษสุรา
        
        เป็นยาที่เลือกใช้ในสตรีมีครรภ์
        
        ผลข้างเคียง
        
        ง่วง ซึมเศร้า ปากแห้ง ท้องผูก เบื่ออาหาร
        
        อาจเกิดอาการถอนยา คือถ้าหยุดยาวเร็ว
        อาจทำให้เกิดความดันโลหิตสูงเฉียบพลัน
        
        กลไกการออกฤทธิ์
        
        สามารถผ่านสมองใช้เป็นยาลดความดันโลหิต
        
        ออกฤทธิ์กระตุ้นที่สมองและหลอดเลือด
        
        มีชนิดรับประทานและแผ่นแปะผิวหนัง
  - - - ยาขยายหลอดลมชนิดออกฤทธิ์สั้น
        
        terbutaline ใช้เวลา 1 ชั่วโมง
        
        Salbutamol ออกฤทธิ์ได้เร็วภายใน 15 นาที
      - ยาขยายหลอดลมชนิดออกฤทธิ์ยาว
        
        Salmeterol and formoterol เป็นยาที่มีระยะเวลา
        การออกฤทธิ์ยาว นนกว่า 12 ชั่วโมง
      - อาการข้างเคียงและความเป็นพิษ
        
        อาการกระวนกระวาย วิตกกังวล
        
        หัวใจเต้นเร็ว
        
        อาการสั่น ใจสั้น
    - - กล้ามเนื้อกระเพาะปัสสาวะคลายตัว
      - รักษาอาการกลั้นปัสสาวะไม่ได้
  - - - เป็นยาเสพติดให้โทษประเภทที่ 1
      - ออกฤทธิ์กระตุ้นประสาทส่วนกลางที่มีความรุนแรง
      - อาการข้างเคียง
        
        นอนไม่หลับ กระสับกระส่าย
        
        ก้าวร้าว ประสาทหลอน
        
        วิตกกังวล หวาดระแวง
    - - Ephedrine ไม่ได้ใช้ทางคลินิกแล้ว
      - pseudoephedrine เป็นยาที่ออกฤทธิ์ต่อ
        จิตประสาทมีใช้อย่างจำกัดในโรงพยาบาล
        
        เป็นยาลดน้ำมูกและคัดจมูก
        
        อาการข้างเคียงมีมากในผู้ป่วยโรคหัวใจ
        คือ ความดันโลหิตสูง นอนไม่หลับ
- - - - ลดอาการใจสั่น
      - ลดอาการตื่นเต้น
      - ใช้รักษาความดันโลหิตสูง
      - รักษาหัวใจเต้นผิดจังหวะ
    - - ลดความเสี่ยงต่อภาวะหัวใจล้มเหลว
      - ป้องกันไมเกรน
      - รักษาโรคความดันโลหิตสูง
      - รักษาผู้ป่วยที่ต่อมไทรอยด์ทำงานมากกว่าปกติ
    - - วิงเวียน ปวดศีรษะ นอนไม่หลับ เหนื่อยล้า
      - ทำให้ลอดลมตีบแคบ
      - หัวใจเต้นช้า
      - ภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ