IUGR เเละ Multiple

ทารกในครรภ์เจริญเติบโตช้า( IUGR)

ทารกที่มีขนาดเล็กกว่าอายุครรภ์ 🚩

ทารกที่มีขนาดเล็กตามธรรมชาติ

ทารกเจริญเติบโตช้าในครรภ์

สาเหตุ 🚩

ด้านมารดา

มารดามีรูปร่างเล็ก

ภาวะขาดสารอาหาร น้ําหนักของมารดาไม่เพิ่มขึ้นขณะตั้งครรภ์

ภาวะโลหิตจางรุนแรง เช่น โรคธาลัสซีเมีย

มารดามีภาวะติดเชื้อ

โรคของมารดา เช่น โรคความดันโลหิตสูง โรคเบาหวานโรคไตเรื้อรัง

การใช้สารเสพติด การใช้ยาบางชนิด มารดาที่อยู่พื้นที่สูง

การตั้งครรภ์แฝด

ด้านทารก

ความพิการแต่กําเนิดความผิดปกติของโครงสร้าง และอวัยวะของร่างกาย

การติดเชื้อในระยะตั้งครรภ์

ความผิดปกติของโครโมโซม

การจําแนกประเภทของ IUGR : 🚩

ทารกโตช้าในครรภ์แบบได้สัดส่วน

สตรีตั้งครรภ์มีภาวะทุพโภชนาการ

สัมพันธ์กับความผิดปกติของโครโมโซม

การได้รับยาหรือสารเสพติด

ทารกพิการแต่กําเนิดโดยเฉพาะความพิการเกี่ยวกับหัวใจและหลอดเลือด

ทารกโตช้าในครรภ์แบบไม่ได้สัดส่วน

สตรีตั้งครรภ์มีประวัติเป็นโรคหัวใจและหลอดเลือด

สตรีตั้งครรภ์เป็นโรคเกี่ยวกับเม็ดเลือดแดงในการจับออกซิเจน

สตรีตั้งครรภ์ที่มีประวัติโรคไต

ภาวะครรภ์แฝด พบว่าอัตราการเกิดทารก IUGR

ความผิดปกติของรกและสายสะดือ

การรักษา 🚩

ค้นหาและลดปัจจัยเสี่ยงในการเกิดอันตราย และภาวะแทรกซ้อน

ตรวจเฝ้าระวังสุขภาพของทารกในครรภ์อย่างใกล้ชิดโดยการตรวจ U/S ทุก 2-3 สัปดาห์

กําหนดเวลาการคลอดที่เหมาะสม

การพยาบาล 🚩

ระยะตั้งครรภ์

แนะนํามารดาเกี่ยวกับการรับประทานอาหาร

แนะนําให้มารดาพักผ่อนมากๆ

ติดตามสุขภาพของทารกในครรภ์ โดยแนะนําให้มารดานับลูกดิ้นทุกวัน การทํา NST, OCT

ระยะคลอด

ควรติดตาม ประเมินสุขภาพของทารกในครรภ์อย่างใกล้ชิด

ติดตามประเมินความก้าวหน้าของการคลอดอย่างใกล้ชิด

ประเมินการหดรัดตัวของมดลูกและเสียงหัวใจทารกทุก½ -1 ชั่วโมง

หลีกเลี่ยงการให้ยาแก้ปวด เนื่องจากยาจะกดการหายใจของทารกได้

ระยะหลังคลอด

เฝ้าระวัง และป้องกันการเกิด

hypoglycemia

hypothermia

polycythemia

การตั้งครรภ์ที่ทารกมีจํานวนมากกว่า1 คน : ✅

ความหมาย

การตั้งครรภ์ที่มีทารกในโพรงมดลูกมากกว่า 1 คนขึ้นไป ซึ่งจัดอยู่ในกลุ่มการตั้งครรภ์ที่มีความเสี่ยงสูง (high risk pregnancy)

ผลกระทบต่อการตั้งครรภ์ : ❤

ผลต่อมารดา

ระยะตั้งครรภ์

มีอาการคลื่นไส้อาเจียนมาก

มีภาวะโลหิตจางเนื่องจากครรภ์แฝด

การตกเลือดก่อนคลอด

เกิดภาวะความดันโลหิตสูง

ไม่สุขสบายจากอาการปวดหลังหายใจลําบาก

เสี่ยงต่อการแท้งสูงหรือคลอดก่อนกําหนด

เกิดถุงน้ําคร่ําแตกก่อนกําหนด

ตั้งครรภ์แฝดน้ํา

เบาหวานในระหว่างตั้งครรภ์ (gestational diabetes)

ระยะคลอด

กล้ามเนื้อมดลูกหดรัดตัวผิดปกติ

รกลอกตัวก่อนกําหนด

ระยะหลังคลอด

ตกเลือดหลังคลอดพบได้มากกว่าครรภ์เดี่ยว

การติดเชื้อหลังคลอด

การเลี้ยงลูกด้วยนมมารดาอาจเกิดความยากลําบาก

ผลต่อทารก

การแท้ง

ทารกตายในครรภ์

ภาวะคลอดก่อนกําหนด

IUGR

ทารกอยู่ในท่าผิดปกติ

ทารกขาดออกซิเจน (asphyxia)

Twin-twin transfusion syndrome (TTTS)

แนวทางการดูแลรักษา

วินิจฉัยให้ได้เร็วที่สุด (early diagnosis)

ป้องกันการคลอดก่อนกําหนด

ดูแลการเจริญเติบโตของทารกอย่างใกล้ชิด ตรวจหาและวินิจฉัยภาวะ IUGR

ป้องกันไม่ให้เกิดภาวะอันตรายต่อทารก

หลักการพยาบาล

ระยะตั้งครรภ์

ดูแลให้ได้รับอาหารอย่างเพียงพอ

เฝ้าระวังการเกิดภาวะโลหิตจางอาจให้โฟลิคเสริม

เฝ้าระวังการความดันโลหิตสูงในระหว่างตั้งครรภ์

ควรงดมีเพศสัมพันธ์เพื่อลดความเสี่ยงของการคลอดก่อนกําหนด

ติดตามการเจริญเติบโตของทารกในครรภ์

ป้องกันการคลอดก่อนกําหนด

ระยะคลอด

การพิจารณาวิธีการคลอด

ทารกแฝดมีส่วนนํากลุ่มท่าหัว-ท่าหัวหรือท่าหัว-ไม่ใช่ท่าหัว(ก้น-ขวาง) ถ้าน้ําหนักทารกมากกว่า 1,500 กรัม

การผ่าตัดคลอดทางหน้าท้อง

รับการประเมินจากสูติแพทย์ให้คลอดทางช่องคลอด

ติดตั้งเครื่อง EFM ไว้ตลอดเวลาเพื่อประเมินภาวะสุขภาพของทารก

ตรวจความเข้มข้นของเลือด และเตรียมเลือดไว้ให้พร้อม

ให้มารดางดน้ํา งดอาหาร และให้สารน้ํา

การให้ยากระตุ้นการหดรัดตัวของมดลูกควรให้ด้วยความระมัดระวัง

การช่วยเหลือการคลอดแฝดครรภ์แรก ให้ทําคลอดเหมือนการตั้งครรภ์เดี่ยวปกติ หลังจากคลอดแล้วให้รีบ clamp สายสะดือทันทีเพื่อป้องกันการเสียเลือดของแฝดคนที่สอง

การช่วยเหลือการคลอดของแฝดคนที่สอง ให้ตรวจดูท่าและส่วนนําของทารกก่อน โดยใช้เครื่อง ultrasound เนื่องจากร้อยละ 20 ท่ารกมีการเปลี่ยนท่าก่อนคลอด

ถ้าเป็นท่าหัว ให้ผู้ช่วยคลอดกดมดลูกหรือรอจนศีรษะเข้าสู่ช่องเชิงกรานหรือเกิดhead engage แล้วจึงเจาะถุงน้ํา หลังจากนั้นให้คลอดเองทางช่องคลอด

ถ้าเป็นท่าก้นให้ทํา external cephalic version

ถ้าเป็นท่าขวางให้ทํา external cephalic version

ระยะเวลาที่เหมาะสมระหว่างรอให้แฝดคนที่สองคลอด สามารถรอได้ถึง 30 นาทีแต่ต้องตรวจการเต้นของหัวใจทารกตลอดเวลา

ระยะหลังคลอด

เฝ้าระวังการตกเลือดหลังคลอด

ป้องกันการติดเชื้อโดยดูแลให้ได้รับยาปฏิชีวนะ

แนะนําการดูแลบุตร การเลี้ยงทารกด้วยนมมารดา

แนะนําวิธีการคุมกําเนิด