Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

สารอาหารและภาวะขาดสารอาหาร - Coggle Diagram

- - - - Phospholipid ทำหน้าที่ในการขนส่งสารอาหารที่เป็นlipidชนิดต่างๆไปยังเซลล์
      - Lecithinเป็นPhospholipid ที่สำคัญในร่างกายพบในตับ ถั่วแดง ถั่วเหลือง ถั่วลิสง
      - Choline มีบทบาทในการสังเคราะห์โปรตีนและฮอร์โมนจากต่อมหมวกไต
    - - Cholesterol
        
        . LDL-C ร่างกายสามารถสังเคราะห์ได้จากอาหารที่รับประทานหรือได้จากไขมันสัตว์
        
        HDL-Cมีหน้าที่จับcholesterol จากเซลล์ของร่างกายไปทำลายที่ตับ ระดับHDL-Cจะเพิ่มได้จากการออกกำลังกาย
  - - - กรดไขมันอิ่มตัว แข็งตัวง่าย ไม่เหม็นหืน ทำให้เกิดไขมันในหลอดเลือด ไขมันชนิดนี้จะมีอยู่ในไขมันสัตว์
      - กรดไขมันไม่อิ่มตัว มีสถานะเป็นของเหลวในอุณหภูมิปกติรวมตัวกับออกซิเจนและไอน้ำในอากาศได้ง่ายทำให้เกิดการเหม็นหืน พบมากในน้ำมันพืชน้ำมันปลาและสัตว์ทะเลทั่วไป
        
        2.1 กรดไขมันไม่อิ่มตัวตำแหน่งเดียว(MUFA)เรียกว่าโอเมก้า9 เป็นกรดไขมันไม่จำเป็นเพราะร่างกายสร้างเองได้จากแป้งและน้ำตาล ได้แก่อโวคาโด ถั่วลิสง น้ำมันรำข้าว น้ำมันมะกอก น้ำมันคาโนลา และน้ำมันชา
        
        2.2กรดไขมันไม่อิ่มตัวหลายตำแหน่ง ร่างกายสร้างเองไม่ได้ต้องรับประทานจากอาหาร เช่นน้ำมันข้าวโพด น้ำมันดอกทานตะวัน น้ำมันถั่วเหลือง น้ำมันดอกคำฝอย
        
        2.3กรดไขมันทรานส์ อาหารที่พบ ขนมอบหรือเบเกอรี่ ครีมเทียม
    - - กรดไขมันไม่จำเป็น ร่างกายได้รับจากอาหารและสามารถสร้างขึ้นเองได้
      - กรดไขมันจำเป็น กรดไขมันที่ร่างกายสังเคราะห์เองไม่ได้จำเป็นต้องได้รับจากสารอาหาร
        
        2.1Linoleic acidหรือโอเมก้า6 ควบคุมการทำงานของอวัยวะในร่างกาย เมื่อขาดผิวหนังจะแห้งและตกสะเก็ด
        
        2.2Linolenic acidหรือโอเมก้า3
        
        กรดไอโคซาเพนตะอีโนอิก ลดระดับไตรกลีเซอไรด์ ป้องกันการเกิดโรคความดันโลหิตสูงและโรคหัวใจ
        
        กรดโดโคซาเฮกซาอีโนอิก ช่วยเพิ่มภูมิคุ้มกันให้ร่างกายช่วยในการมองเห็น
        
        2.3Arachidonic acid สังเคราะห์ขึ้นได้จาก Linoleic acidขัดขวางการจับตัวของเกร็ดเลือด พบได้ในเนื้อสัตว์ ตับ สมอง
    - - Long chain fatty acid
      - 2Medium chain fatty acid ย่อยและดูดซึมง่าย
      - shot chain fatty acid ละเหยได้ง่าย ให้กลิ่น พบมากในเนย ไขมันเนย
- - - - ฟลุคโตส พบในน้ำผึ้งและผลไม้ ฟลูคโตสที่ถูกดูดซึมจะถูกเปลี่ยนเป็นกลูโคสในผนังลำไส้เล็กและในตับก่อนจะดูดซึมเข้าสู่กระแสเลือด
      - กาแลคโตส เป็นน้ำตาลที่พบมากในนมถูกย่อยด้วยเอนไซม์แลคเตส
      - กลูโคส เป็นตัวต้นของการผลิตพลังงานเกิดจากการย่อยสลายแป้งหรือน้ำตาลทรายการเผาผลาญอาหารในร่างกายจะได้กลูโคสออกมาในกระแสเลือดเรียกว่าน้ำตาลในเลือด แหล่งที่พบกลูโคสคือน้ำผึ้ง น้ำผลไม้ น้ำเชื่อม ข้าวโพด ผัก ผลไม้ และน้ำตาลทราย
    - - มอลโตส ได้จากการย่อยแป้งด้วยเอนไซม์มอลเตสพบในเมล็ดธัญพืช ใช้เป็นอาหารสำหรับทารกและผู้ป่วย
      - แลคโตส เป็นน้ำตาลที่มีอยู่ในนมในคนที่ไม่ดื่มนมเป็นเวลานานเมื่อกลับไปดื่มนมจะมีอาการผิดปกติเช่นถ่ายเหลวท้องเดิน
      - ซูโครส พบมากในน้ำตาลทรายแดงน้ำตาลทรายขาวน้ำตาลปี๊บและลูกกวาดต่างๆ
      - ้ำตาลแอลกอฮอล์เป็นน้ำตาลที่มีการดูดซึมน้อยมากในลำไส้เล็ก จึงผ่านเข้าสู่ลำไส้ใหญ่และทำให้เกิดการระบายทองได้ถ้าบริโภคในปริมาณมาก
  - - - เด็กซ์ตริน เกิดขึ้นจากการแตกตัวหรือการย่อยของแป้งที่ไม่สมบูรณ์น้ำตาลชนิดนี้ละลายได้ง่ายและหวานกว่าแป้ง
      - ไกลโคเจน ร่างกายเก็บสะสมคาร์โบไฮเดรตในรูปของไกลโคเจนที่ตับและกล้ามเนื้อเมื่อร่างกายต้องการพลังงาน ตับสามารถสลายไกลโคเจนเป็นกลูโคสซึ่งจะถูกเผาผลาญได้พลังงานต่อไป
      - แป้ง แบ่งสองชนิดคืออะไมโลสและอะไมโลเพกติน
    - - เส้นใยอาหารที่ไม่ละลายน้ำ
        
        เซลลูโลส ร่างกายขาดเอนไซม์ย่อยเซลลูโลสได้จึงเป็นกากอาหาร ป้องกันท้องผูก
        
        เฮมิเซลลูโลส ดูดซึมน้ำทำให้พองตัวและลื่น เพิ่มระยะเวลาที่อาหารอยู่ในกระเพาะนานขึ้น
        
        ลิกนิน เป็นเส้นใยอาหารจากพืชช่วยป้องกันการเกิดมะเร็งได้
      - เส้นใยอาหารที่ละลายน้ำ
        
        กัมและมัวซอเลจ นิยมใช้เป็นสารกรุงแต่งในการผลิตไอศกรีม
        
        อินนูลิน ช่วยลดtriglycerideในเลือด
        
        เพคติน มีในแอปเปิ้ลช่วยคุมระดับน้ำตาล
- - - - ภาวะขาดโซเดียม เบื่ออาหาร ตะคริว
        
        ภาวะโซเดียมมากเกิน บวม ความดันโลหิตสูง
      - แหล่งอาหาร เกลือที่ใช้ปรุงอาหาร ซีอิ๊วขาว น้ำปลา น้ำมันหอย ซอสปรุงรสต่างๆ อาหารสำเร็จรูป เนื้อสัตว์แปรรูป อาหารหมักดอง
      - รักษาความสมดุลของน้ าและ Electrolyte ในร่างกาย
        
        ควบคุมการตื่นตัวของประสาทและการหดตัวของกล้ามเนื้อ
    - - ภาวะขาดโปแตสเซียม กล้ามเนื้ออ่อนแรง หัวใจเต้นผิดจังหวะ ไม่มีความทนทานต่อน้ำตาล
        ภาวะโปแตสเซียมมากเกิน กล้ามเนื้ออ่อนแรง(Muscular weakness)-อาเจียน (Vomiting)
      - แหล่งอาหาร พบในอาหารแทบทุกชนิด
      - รักษาความสมดุลของน้ำและElectrolyteในร่างกาย
        
        ควบคุมการตื่นตัวของประสาทและการหดตัวของกล้ามเนื้อ
        
        เกี่ยวข้องกับการสังเคราะห์โปรตีน
    - - เกี่ยวข้องกับการสร้างโปรตีน
        
        เกี่ยวข้องกับการสร้างโปรตีน
        
        ช่วยในการทำงานของระบบภูมิคุ้มกัน
      - ภาวะขาดแมกนีเซียม อ่อนแรง สับสน
        
        ภาวะแมกนีเซียมมากเกินท้องเสีย ภาวะเลือดเป็นด่าง
      - แหล่งอาหาร ถั่วชนิดต่างๆ ธัญพืชชนิดต่างๆ ผักใบเขียวเข้ม อาหารทะเล ช็อคโกแลต โกโก้
    - - ภาวะขาดฟอสฟอรัส กล้ามเนื้ออ่อนแรง โรคกระดูกอ่อนในเด็ก
        
        ภาวะฟอสฟอรัสมีมากเกิน เกิดการสะสมเป็นหินปูนในไต
      - แหล่งอาหาร เนื้อสัตว์ทุกชนิด นม และผลิตภัณฑ์จากนม ไข่
      - เป็นส่วนประกอบของเซลล์ต่างๆในร่างกาย
        
        เป็นส่วนหนึ่งของ Phospholipids
        
        ใช้ในกระบวนการ Acid-base balance
    - - ภาวะขาดแคลเซียม โรคกระดูกอ่อนในเด็ก โรคกระดูกพรุน อาการชักกระตุก
        
        ภาวะแคลเซียมมีมากเกิน ท้องผูก เพิ่มความเสี่ยงของการเกิดนิ่ว ขัดขวางการดูดซึมเกลือแร่ชนิดอื่นๆ
      - แหล่งอาหาร นมและผลิตภัณฑ์ของนม ปลาเล็กปลาน้อย ผักสีเขียวเข้ม
      - เป็นส่วนประกอบของกระดูกและฟันเกี่ยวข้องกับการหดและคลายตัวของกล้ามเนื้อและเกี่ยวข้องกับการแข็งตัวของเลือด
  - - - ภาวะขาดสังกะสี การเจริญเติบโตด้อยกว่าปกติ ประจำเดือนกระปริบประปรอย ผมร่วง เบื่ออาหาร
        
        ภาวะสังกะสีมากเกิน เบื่ออาหาร
      - แหล่งอาหาร อาหารที่มีโปรตีน Whole grains
      - เป็นส่วนประกอบใน Insulin และ Enzyme หลายชนิด
        
        ช่วยในการขนส่งวิตามิน A
        
        ช่วยในการฟื้นตัวของแผล
        
        ช่วยในการผลิตอสุจิ
        
        ช่วยในกระบวนการเจริญเติบโตของตัวอ่อนในสตรีตั้งครรภ์
    - - ภาวะขาดไอโอดีน คอพอก โรคเอ๋อ
      - แหล่งอาหาร เกลือทะเล อาหารทะเล
      - เป็นส่วนหนึ่งของThyriod hormones
    - - ภาวะขาดเหล็ก โลหิตจาง อ่อนแรง
        
        ภาวะเหล็กมากเกิน GI distress joint pain skin pigmentation
      - แหล่งอาหาร เนื้อสัตว์ โดยเฉพาะเนื้อแดง ไข่ ผลไม้แห้ง
      - เป็นส่วนประกอบของHemoglobin
        
        เป็นส่วนประกอบของProtein myoglobinในกล้ามเนื้อ
        
        มีความจำเป็นในEnergy metabolism
    - - ภาวะขาดฟลูออไรด์ ฟันผุ ภาวะฟลูออไรด์มากเกิน ฟันตกกระ
      - แหล่งอาหาร อาหารทะเล น้ำที่มีส่วนผสมของฟลูออไรด์
      - ช่วยรักษาสุขภาพกระดูกและฟัน
- - - - วิตามิน D
        
        ภาวะขาดวิตามินD โรคกระดูกอ่อนในเด็ก โรคกระดูกอ่อน
        
        ภาวะวิตามินDมากเกิน ภาวะวิตามินดีเป็นพิษ
        
        แหล่งอาหาร แสงแดด (UVB) ปลาแซลมอน ปลาทูน่า ปลาซาดีน ปลาแมคเคอเรล น้ำมันตับปลา
        
        ควบคุมภาวะสมดุลของแคลเซียมและฟอสเฟตในเลือด
        
        ควบคุมการเจริญเติบโต การแบ่งตัว และการตายของเซลล์
      - วิตามิน E
        
        ภาวะขาดวิตามินE ความผิดปกติของระบบประสาท เดินเซ
        
        ภาวะวิตามินEมากเกิน พบได้น้อยมาก
        
        แหล่งอาหาร น้ำมันพืชต่างๆ เช่นน้ำมันจมูกข้าวสาลี น้ำมันดอกทานตะวัน น้ำมันดอกคำฝอย น้ำมันปาล์ม
        
        เป็นสารต้านอนุมูลอิสระ (Antioxidant) กำจัดอนุมูลอิสระที่เกิดจากปฏิกิริยาต่างๆภายในร่างกาย
      - วิตามิน A
        
        ภาวะขาดวิตามินA อาการตาบอดกลางคืน ทารกเจริญเติบโตช้าในครรภ์มารดา
        
        ภาวะวิตามินAมากเกิน ภาวะกระดุกพรุน กระดูกเปราะหักง่าย
        
        แหล่งอาหาร น้ำมันตับปลา ตับสัตว์ เนื้อสัตว์ ไข่ นม ผักผลไม้สีเหลืองหรือส้ม ผักใบสีเขียวเข้ม
        
        ช่วยในการมองเห็น
        
        กระตุ้นให้เกิดการสร้าง Rhodopsin ซึ่งช่วยในการมองเห็นในที่มืด
      - วิตามิน K
        
        ภาวะขาดวิตามินK โรคเลือดออกในทารกแรกเกิด
        
        ภาวะวิตามินKมากเกิน พบน้อยมาก
        
        แหล่งอาหาร ผักใบสีเขียวเข้ม น้ำมันต่างๆ เช่นน้ำมันถั่วเหลือง น้ำมันคาโนลา น้ำมันมะกอก
        
        ช่วยในการสังเคราะห์โปรตีนที่ใช้ในกระบวนการแข็งตัวของเลือด ได้แก่Prothrombin
    - - วิตามินบี 6
        
        ภาวะขาดวิตามินบี6 โลหิตจางแบบ Microcytic ผิวหนังอักเสบ ลิ้นอักเสบ อาการซึมเสร้า สับสน ชัก ภาวะวิตามินบี6 เกิดอาการ neuropathy
        
        แหล่งอาหาร เนื้ออกไก่ ไข่แดง
        
        เป็น coenzyme ในการสังเคราะห์และเผาผลาญ Amino acidรวมไปถึงการสลาย Glycogen ในกล้ามเนื้อ
        
        ช่วยควบคุมให้ Homocysteineในกระแสเลือดให้อยู่ในระดับปกติ
        
        ช่วยในการสังเคราะห์ Heme-ช่วยในการสังเคราะห์ Niacin
      - วิตามินบี 12
        
        ภาวะขาดวิตามินบี12 โลหิตจางแบบ Megaloblastic anemia โลหิตจางชนิดPernicious anemiaในผู้สูงอายุ
        
        ภาวะวิตามินบี12มากเกินไป พบได้น้อย
        
        แหล่งอาหาร เครื่องในสัตว์ หอยกาบ หอยนางรม หอยแมลงภู่ ปลาแมคเคอเรล สาหร่ายแห้ง สาหร่ายโนริ
        
        เป็น coenzyme ในปฏิกิริยาที่เกี่ยวข้องกับการสังเคราะห์ Methionineซึ่งช่วยในการท างานของระบบประสาทและสมอง
        
        ช่วยในการสังเคราะห์ Succinyl coA ที่เกี่ยวข้องกับกระบวนการ Metabolism ของสารอาหาร
        
        ช่วยในการเจริญเติบโตของเซลล์เม็ดเลือดแดง
      - วิตามินบี 5
        
        ภาวะขาดวิตามินบี5 กล้ามเนื้ออ่อนแรง อาการชาปลายประสาท
        
        ภาวะวิตามินบี5 ท้องเสียอย่างรุนแรง
        
        แหล่งอาหาร ตับหมู ตับไก่ นมผง ไข่ ถั่วลิสง
        
        ช่วยในการสังเคราะห์ Fatty acidPhospholipids และ Cholesterol
      - วิตามินซี
        
        ภาวะขาดวิตามินซี โรคลักปิดลักเปิด
        
        ภาวะวิตามินซีมากเกิน ภาวะท้องเสีย
        
        แหล่งอาหาร ฝรั่ง มะขามป้อม เงาะ ลูกพลับ สตรอเบอรี่ พริกหวาน ผักคะน้า บรอคโคลี มะระขี้นก
        
        เป็นสารต้านอนุมูลอิสระ (Anti-oxidant)
        
        ช่วยในการสังเคราะห์คอลลาเจน (Collagen)
        
        ช่วยในการสังเคราะห์ Carnitine ในกระบวนการเผาผลาญไขมัน
      - วิตามินบี 2
        
        ภาวะขาดวิตามินบี2 โรคปากนกกระจอก ผิวหนังอักเสบเห็นเป็นคราบไขมัน อาการโลหิตจางชนิด Normocytic anaemia
        
        แหล่งอาหาร เครื่องในสัตว์ ไข่ นม ผักบางชนิด เช่น เห็ดหอมสด ผักหวาน
        
        ช่วยในการเผาผลาญสารอาหาร
        
        ช่วยส่งเสริมระบบประสาท ผิวหลังและตา
      - วิตามินบี 1
        
        ภาวะขาดวิตามินบี1 -โรคเหน็บชาในเด็ก โรคเหน็บชาในผู้ใหญ่
        
        แหล่งอาหาร เนื้อหมู ข้าวซ้อมมือ ถั่วลิสง ถั่วเหลือง ถั่วดำและงา
        
        Thiamin triphosphate (TTP) เป็นส่วนประกอบส าคัญของเนื้อเยื่อประสาท เกี่ยวข้องกับการท างานของระบบประสาทและการส่งผ่านกระแสความรู้สึก