Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การบริหารยาฉีด - Coggle Diagram

- - - - บริเวณส่วนกลางของหน้าขา
      - บริเวณหน้าท้องที่อยู่ระหว่างแนวใต้ชายโครงกับแนวของ anterior superior iliac spine
      - บริเวณต้นแขนส่วนกลางด้านนอก
      - บริเวณสะบัก
  - - - วิธีหาตำแหน่งฉีดยาเข้ากล้ามเนื้อต้นแขน (Deltoid muscle) เป็นบริเวณที่ อยู่ต่ำกว่าขอบล่างของ acromion process 2 นิ้ว เป็นบริเวณที่มีกล้ามเนื้อมาก ควรฉีดบริเวณส่วนกลาง ของกล้ามเนื้อ
      - วิธีหาตำแหน่งฉีดยาเข้ากล้ามเนื้อสะโพก
        
        แบ่งสะโพกออกเป็น 4 ส่วน
        
        ด้านบน มีขอบเขตตามแนวของ iliac crest
        
        ด้านล่าง มีขอบเขตตามแนวของก้นย้อย (glutealfold)
        
        ด้านใน (medial) มีขอบเขตตามแนวแบ่งครึ่งจากกระดูก Coccyx ขึ้นไปตาม แนวแบ่งครึ่งของกระดูก sacrum
        
        ด้านนอก (lateral) มีขอบเขตตามแนวด้านข้างของต้นขาและสะโพก
        
        แบ่งสะโพกออกเป็น 3 ส่วนใช้ landmark 2 แห่ง คือ anterior superior iliac spine และ coccyx ลากเส้นสมมุติระหว่าง 2 จุด แบ่งเส้นสมมุติออกเป็น 3 ส่วนเท่าๆ กัน ตำแหน่ง ที่ฉีดยาได้คือส่วนแรกนับจาก anterior superior iliac spine
        
        ลากเส้นจาก posterior superior iliac spine ไปยังปุ่มกระดูกต้นขา (greater trochanter of the femur) เส้นนี้จะขนานกับ sciatic never ตำแหน่งที่ฉีด
      - วิธีหาตำแหน่งฉีดยาเข้ากล้ามเนื้อ Vastus lateralis (กล้ามเนื้อหน้าขา) ให้ แบ่งหน้าขาตามความยาว (จาก greater trochanter ไปยัง lateral femoral condyle) ออกเป็น 3 ส่วน ส่วนกลางเป็นส่วนที่เหมาะสมสำหรับฉีดยา
    - - จัดท่าให้ผู้ป่วยผ่อนคลายที่สุด
      - อย่าฉีดยาบริเวณที่เนื้อเยื่อแข็งตัวหรือกดเจ็บ
      - ใช้ Z-track technique ในการฉีดยาเข้าชั้นกล้ามเนื้อ จะทำให้ผู้ป่วยเจ็บปวดน้อยลง กว่าวิธีฉีดเข้ากล้ามเนื้อแบบดั้งเดิม
      - แทงเข็มและดึงเข็มออกจากเนื้อเยื่ออย่างรวดเร็ว
        ในทิศทางเดียวกัน
      - จับกระบอกฉีดยาให้อยู่กับที่ขณะฉีด
      - เข็มที่ใช้ฉีดยาจะต้องไม่มียาเคลือบอยู่ภายนอก
      - เดินยาช้าๆ เพื่อให้ยากระจายไปรอบๆ เนื้อเยื่อได้ดี กดบริเวณที่ฉีดเบาๆ
      - เลือกเข็มเบอร์เล็กที่สุดที่เหมาะสมกับชนิดของยาและตำแหน่งที่จะฉีดยา
    - - ยึดหัวเข็มและกระบอกฉีดยาให้มั่นคงด้วยมือ ข้างที่ไม่ถนัด และใช้มือข้างถนัดดึงลูกสูบขึ้นเล็กน้อย เพื่อทดสอบว่าปลายเข็มอยู่ในหลอดเลือดหรือไม่ถ้าไม่มีเลือดเข้ามาในกระบอกฉีดยา ให้ใช้นิ้วหัวแม่มือข้างถนัดดันลูกสูบเดินยำช้า ๆ
      - เมื่อยาหมดให้ใช้สำลีกดตำแหน่งแทงเข็ม ขณะที่ถอนเข็มออกด้วยความรวดเร็ว
      - แทงเข็มด้วยความเร็วและมั่นคง แทงเข็มทำมุม 90 องศา
      - คลึงบริเวณฉีดยาเบา ๆ
      - ถือกระบอกฉีดยาด้วยมือข้างถนัด ส่วนมือข้างไม่ถนัดทำผิวหนังบริเวณฉีดยาให้ตึง
      - ปลดเข็มออกจากกระบอกฉีดยา แยกเข็มฉีดยาทิ้งในชามรูปไตหรือภาชนะ สำหรับทิ้งเข็มโดยเฉพาะ
      - ถอดปลายเข็มออก จับกระบอกฉีดยาตั้งขึ้น ไล่อากาศ
      - จัดเสื้อผ้าผู้ป่วยให้เรียบร้อย และจัดให้อยู่ในท่าที่สบาย
      - ทำความสะอาดผิวหนังบริเวณที่จะฉีดยาด้วยสำลีชุบ alcohol70%
      - ล้างมือให้สะอาด
- - - - กระบอกฉีดยามีหลายขนาดตั้งแต่ 0.5-50 ml ประกอบด้วย 2 ส่วนคือ กระบอก (barrel) ซึ่งมีปลาย (tip) ที่มีขนาดสวมได้พอดีกับหัวเข็มฉีดยา ส่วนที่สองคือ ลูกสูบ (plunger) กระบอกฉีดยาจะมีทั้งชนิดที่ทำด้วยพลาสติกซึ่งใช้แล้วทิ้ง และชนิดทำด้วยแก้วกระบอกฉีดยาที่ ทำด้วยแก้วเมื่อล้างสะอาดแล้วและทำให้แห้งจะห่อด้วยผ้ำ 2 ชั้น แยกลูกสูบและกระบอกออกจากกัน
    - - ประกอบด้วย 3 ส่วน คือ หัวเข็ม (hub) ซึ่งมีขนาดพอดีกับปลาย กระบอกฉีดยา ตัวเข็ม (shaft) เป็นส่วนที่ต่อจากหัวเข็ม และส่วนสุดท้ายคือปลายเข็ม (bevel or slanted tip)
      - การเลือกเข็มและกระบอกฉีดยาเพื่อใช้ในการฉีดยา ขึ้นอยู่กับเกณฑ์
        
        ทางที่ให้ยาเข้าสู่ร่างกาย
        
        ความหนืดของยา
        
        ปริมาณของยาที่จะฉีด
        
        ขนาดรูปร่างของผู้ป่วย
        
        ชนิดของยา
    - - ยาที่บรรจุในหลอดจะเป็นยาน้ำซึ่งใช้ฉีดครั้งเดียว (single dose)
      - ยาที่บรรจุในขวดจะมีทั้งชนิดที่เป็นผงและยาน้ำ มีทั้งแบบ single dose และ multiple dose ยาที่เป็นผงจะมีความคงตัวต่ำ
  - - - ฉีกซองห่อกระบอกฉีดยาโดยระวังมิให้เกิดการปนเปื้อน
      - สวมหัวเข็มสำหรับดูดยาเข้ากับปลายกระบอกฉีดยา
      - ทำความสะอาดจุกขวดยาด้วยสำลีชุบ alcohol70% โดยวิธีหมุนจากจุดที่ แทงเข็มวนออกด้านนอกจนถึงคอขวดยา
      - ถอดปลอกเข็มออก ดูดอากาศเข้ากระบอกฉีดยาเท่าปริมาณยาที่ต้องการ
      - เขย่าขวดยาเบา ๆ ให้ยาเข้ากัน
      - แทงเข็มเข้าจุกยางใช้นิ้วหัวแม่มือดันลูกสูบให้อากาศเข้าขวดยาจนหมด
      - คว่ำขวดยาลง โดยให้นิ้วดันลูกสูบอยู่ ปรับให้ปลายตัดเข็มอยู่ในน้ำยา
      - ค่อย ๆ ปล่อยนิ้วที่ดันลูกสูบออก น้ายาจากขวดจะไหลเข้ามาในกระบอกฉีดยา เมื่อได้ยาครบตามปริมาณที่ต้องการ
      - ตรวจสอบชื่อยาบนขวดยาอีกครั้งหนึ่ง
      - เปลี่ยนเข็มใหม่ เลือกขนาด และความยาวที่เหมาะสมสำหรับการฉีดยา
      - ถ้าเตรียมยาสำหรับฉีดผู้ป่วยหลายคนหรือหลายชนิดพร้อมกัน ควรวาง กระบอกฉีดยาที่เตรียมยาแล้วบนถาดที่มีผ้าสะอาดปูรอง และมีการ์ดยาแนบกระบอกฉีดยา
    - - ถอนเข็ม และกระบอกฉีดยาออกจากขวดยา นำปลอกเข็มที่ถอดออกมาสวมครอบเข็มไว้
      - เขย่าขวดให้ตัวทำละลายละลายผงจนหมดเป็นเนื้อเดียวกัน
      - ดูดตัวทำละลายตามปริมาณที่ต้องการ ด้วยวิธีเดียวกับการเตรียมยาฉีดจากยาน้ำบรรจุขวด เมื่อได้ตัวทำละลายแล้วให้ฉีดตัวทำละลายเข้าในขวดยาผง
      - ทำความสะอาดจุกขวดยาอีกครั้งด้วยสำลีชุบalcoholปล่อยให้ alcohol แห้ง
      - ทำความสะอาดจุกขวดตัวทำละลาย และจุกขวดยาด้วยสำลีชุบ alcohol70% จนถึงคอขวด ปล่อยให้ alcohol แห้ง
      - ใช้กระบอกฉีดยาพร้อมเข็มชุดเดิม ดูดยาออกจากขวดตามปริมาณที่ต้องการ
      - ตรวจดูตัวทำละลาย (น้ำกลั่นหรือน้ำ เกลือ) ว่ามีฝุ่นผงหรือไม่
      - หากยาที่ละลายแล้วใช้ไม่หมด และมีอายุที่จะเก็บไว้ใช้ได้ให้เขียนฉลากติดขวดไว้ เกี่ยวกับความเข้มข้นของยา วัน เดือน ปีที่ละลาย ผู้ละลาย และเก็บยาไว้ในที่ที่เหมาะสมตามสลากยาที่ แนบมากับยา
    - - เช็ดรอบคอหลอดยาด้วยสำลีชุบ alcohol
      - คลี่สำลีชุบalcoholหรือ gauze ที่ผ่านการฆ่าเชื้อโรคแล้วหุ้มรอบบริเวณคอหลอด ยาเพื่อป้องกันหลอดยาที่หักปลายแล้วบาดนิ้วมือ แล้วทำการหักหลอดยา
      - เลื่อยรอบคอหลอดยาพอเป็นรอย
      - ฉีกซองกระบอกฉีดยาโดยระวังมิให้เกิดการปนเปื้อน
      - ทำความสะอาดรอบคอหลอดยา และใบเลื่อยด้วยสำลีชุบalcohol70%
      - สวมหัวเข็มสำหรับดูดยาเข้ากับปลายกระบอกฉีดยา บิดหัวเข็มให้แน่น
      - ถอดปลอกเข็มออก จับหลอดยาด้วยมือข้างที่ไม่ถนัด ถือกระบอกฉีดยาด้วยมือข้าง ที่ถนัด สอดเข็มเข้าหลอดยา ระวังมิให้เข็มสัมผัสกับด้านนอกและปากหลอดยา
      - เอียงหลอดยาให้ปลายตัดเข็มจุ่มในน้ำยา ดูดยาตามจำนวนที่ต้องการ
      - ตรวจสอบชื่อยาบนหลอดยาอีกครั้งหนึ่งก่อนทิ้งหลอดยา
      - เปลี่ยนเข็มใหม่ เลือกขนาด และความยาวที่เหมาะสมสำหรับการฉีดยา
      - ถ้าเตรียมยาสำหรับฉีดผู้ป่วยหลายคนหรือหลายชนิดพร้อมกัน ควรวาง กระบอกฉีดยาที่เตรียมยาแล้วบนถาดที่มีผ้าสะอาดปูรอง และมีการ์ดยาแนบกระบอกฉีดยา