Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

บทที่ 4.2 การบริหารยาฉีด - Coggle Diagram

- - - - การฉีดยา Morphine เข้าทางหลอดเลือดดำต้องผสมให้เจือจํางเป็น 10ml
      - 1.ยาMorphine 1 amp มี 10 mg/ml
        (ดูได้จากข้าง ampยา)
    - - Morphine 10 mg =10ml
        ต้องการใช้ 3mg = 3x10ml/10
        ตอบ = 3 ml
- - - - ประกอบด้วย
        
        กระบอก (barrel)
        
        ลูกสูบ (plunger)
      - ในการเปิดห่อกระบอกฉีดยาต้องระวังไม่ให้ปนเปื้อน และให้รักษาด้านในผ้าขาวเพื่อใช้ปูรองกระบอกฉีดยาที่จัดเตรียมยาเสร็จแล้ว
    - - ทำจาก stainless steel และเป็นชนิดใช้ครั้งเดียว
        
        ตัวเข็ม (shaft)
        
        ปลายเข็ม (bevel or slanted tip)
        
        หัวเข็ม (hub)
      - การเลือกเข็มฉีดยา
        
        ทางที่ให้ยาเข้าสู่ร่างกาย (route of administration)
        
        ความหนืดของยา (viscosity of the solution)
        
        ปริมาณของยาที่จะฉีด
        
        ขนาดรูปร่างของผู้ป่วย
        
        ชนิดของยา
    - - 1) ยาที่บรรจุในหลอดจะเป็นยาน้ำซึ่งใช้ฉีดครั้งเดียว (single dose) ถ้าใช้ไม่หมดต้องทิ้งไป
      - 2) ยาที่บรรจุในขวดจะมีทั้งชนิดที่เป็นผงและยาน้ำ มีทั้งแบบ single dose และ multiple dose ยาที่เป็นผงจะมีความคงตัวต่ำจุกขวดจะเป็นยางและมีแผ่นโลหะยึดรอบริมของขอบจุก
  - - - 3)ฉีกซองห่อกระบอกฉีดยา
      - 4)สวมหัวเข็มสำหรับดูดยาเข้ากับปลายกระบอกฉีดยา บิดหัวเข็มให้แน่นพอประมาณ
      - 2)ทำความสะอาดจุกขวดยาด้วยสำลีชุบ alcohol70%
      - 5)ถอดปลอกเข็มออก ดูดอากาศเข้ากระบอกฉีดยาเท่าปริมาณยาที่ต้องการ
      - 1)เขย่าขวดยาเบา ๆ ให้ยาเข้ากัน
      - 6)แทงเข็มเข้าจุกยางใช้นิ้วหัวแม่มือดันลูกสูบให้อากาศเข้าขวดยาจนหมด
      - 7)คว่ำขวดยาลง โดยให้นิ้วดันลูกสูบอยู่ ปรับให้ปลายตัดเข็มอยู่ในน้ำยา
      - 8)ค่อย ๆ ปล่อยนิ้วที่ดันลูกสูบออก ถอนเข็มและกระบอกฉีดยาออกจากจุกขวดยา
      - 9)ตรวจสอบชื่อยาบนขวดยาอีกครั้งหนึ่ง
      - 10)เปลี่ยนเข็มใหม่ เลือกขนาด และความยาวที่เหมาะสมสำหรับการฉีดยานั้น ๆ
    - - 4)ถอนเข็ม และกระบอกฉีดยาออกจากขวดยา
      - 5)เขย่าขวดให้ตัวทำละลายละลายผงจนหมดเป็นเนื้อเดียวกัน
      - 3)ดูดตัวทำละลายตามปริมําณที่ต้องการ ด้วยวิธีเดียวกับการเตรียมยําฉีดจากยาน้ำบรรจุขวด
      - 6)ทำความสะอาดจุกขวดยาอีกครั้งด้วยสำลีชุบalcoholปล่อยให้ alcohol แห้ง
      - 7)ใช้กระบอกฉีดยาพร้อมเข็มชุดเดิม ดูดยาออกจากขวดตามปริมาณที่ต้องการ
      - 8)หากยาที่ละลายแล้วใช้ไม่หมด และมีอายุที่จะเก็บไว้ใช้ได้ให้เขียนฉลากติดขวดไว้
      - 2)ทำความสะอาดจุกขวดตัวทำละลาย และจุกขวดยาด้วยสำลีชุบ alcohol70%
      - 1)ตรวจดูตัวทำละลาย
    - - 5)ฉีกซองกระบอกฉีดยา
      - 6)สวมหัวเข็มสำหรับดูดยาเข้ากับปลายกระบอกฉีดยํา
      - 4)คลี่สำลีชุบalcoholหรือ gauze แล้วทำการหักหลอดยา
      - 7)ถอดปลอกเข็มออก จับหลอดยาด้วยมือข้างที่ไม่ถนัด
      - 3)เช็ดรอบคอหลอดยาด้วยสำลีชุบ alcohol
      - 8)เอียงหลอดยาให้ปลายตัดเข็มจุ่มในน้ำยา ดูดยาตามจำนวนที่ต้องการ
      - 2)เลื่อยรอบคอหลอดยาพอเป็นรอย โดยคลี่สำลีชุบ alcohol
      - 9)ตรวจสอบชื่อยาบนหลอดยาอีกครั้งหนึ่งก่อนทิ้งหลอดยา
      - 1)ทำความสะอาดรอบคอหลอดยา
      - 10)เปลี่ยนเข็มใหม่ เลือกขนาด และความยาวที่เหมาะสม
- - - - การฉีดยาเข้าชั้นใต้ผิวหนัง
        
        3.การแทงเข็มถ้าใช้เข็มยาว 5/8 นิ้วให้แทงเข็มทำมุม 45 องศาถ้าใช้เข็มยาว ½ นิ้ว ให้แทงเข็มทำมุม 90 องศา
        
        4.การฉีด heparin ไม่ต้องทดสอบว่าปลายเข็มอยู่ในหลอดเลือดหรือไม่
        
        2.ทำผิวหนังให้ตึงก่อนแทงเข็ม
        
        5.การฉีด heparin และ insulin ห้ามคลึงบริเวณที่ฉีดยาแล้ว
        
        1.ตำแหน่งสำหรับฉีดยาเข้าชั้นใต้ผิวหนัง
        
        2)บริเวณส่วนกลางของหน้าขา
        
        3)บริเวณหน้าท้องที่อยู่ระหว่างแนวใต้ชายโครงกับแนวของ anterior superioriliac spine
        
        1)บริเวณต้นแขนส่วนกลางด้านนอก
        
        4)บริเวณสะบัก
  - - - วิธีการฉีดยาเข้ากล้ามเนื้อ
        
        3)ถือกระบอกฉีดยาด้วยมือข้างถนัด
        
        4)แทงเข็มด้วยความเร็วและมั่นคง แทงเข็มทำมุม 90 องศา
        
        2)ถอดปลายเข็มออก จับกระบอกฉีดยาตั้งขึ้น ไล่อากาศ
        
        5)ยึดหัวเข็มและกระบอกฉีดยาให้มั่นคง
        ให้ใช้นิ้วหัวแม่มือข้างถนัดดันลูกสูบเดินยาช้ํา ๆ
        
        1)ทำความสะอาดผิวหนังบริเวณที่จะฉีดยาด้วยสำลีชุบalcohol70%
        
        6)เมื่อยาหมดให้ใช้สำลีกดตำแหน่งแทงเข็ม ขณะที่ถอนเข็มออกด้วยความรวดเร็ว
        
        7)คลึงบริเวณฉีดยาเบา ๆ เพื่อช่วยให้ยาดูดซึมได้เร็วขึ้นและลดอาการเจ็บปวดได้ด้วย
        
        8)ปลดเข็มออกจากกระบอกฉีดยา แยกเข็มฉีดยาทิ้งในชามรูปไต
        
        9)จัดเสื้อผ้าผู้ป่วยให้เรียบร้อย และจัดให้อยู่ในท่าที่สบาย
        
        ล้างมือให้สะอาด
      - การบรรเทาความเจ็บปวดจากการฉีดยาเข้าชั้นกล้ามเนื้อ
        
        4) จัดท่าให้ผู้ป่วยผ่อนคลายที่สุด
        
        5) อย่าฉีดยาบริเวณที่เนื้อเยื่อแข็งตัวหรือกดเจ็บ
        
        3)ใช้ Z-track technique ในการฉีดยาเข้าชั้นกล้ามเนื้อ
        
        6) แทงเข็มและดึงเข็มออกจากเนื้อเยื่ออย่างรวดเร็ว ในทิศทางเดียวกัน
        
        2)เข็มที่ใช้ฉีดยาจะต้องไม่มียาเคลือบอยู่ภายนอก
        
        7) จับกระบอกฉีดยาให้อยู่กับที่ขณะฉีด
        
        1)เลือกเข็มเบอร์เล็กที่สุดที่เหมาะสมกับชนิดของยาและตำแหน่งที่จะฉีดยา
        
        8) เดินยําช้ํๆ เพื่อให้ยากระจายไปรอบๆ เนื้อเยื่อได้ดีกดบริเวณที่ฉีดเบาๆ หลังฉีดยา ยกเว้นมีข้อห้าม
  - - - วิธีการฉีดยาเข้าชั้นผิวหนัง
        
        4.ไม่ต้องทดสอบว่าปลายตัดเข็มอยู่ในหลอดเลือดหรือไม่
        
        5.สังเกตบริเวณที่ฉีดจะมีตุ่มนูนขึ้นมา ถ้าไม่มีตุ่มนูน แสดงว่าฉีดลึกเข้าไปในชั้นใต้ผิวหนัง
        
        3.แทงเข็มทำมุม 5-15 องศา กับผิวหนังโดยหงายปลายตัดเข็มขึ้น และแทงเข้าไป
        
        ไม่ต้องคลึงบริเวณที่ฉีดยา
        
        ผิวหนังให้ตึง
        
        7.ใช้ปากกาลูกลื่นหมึกสีน้ำเงินหรือดำ เขียนรอบรอยนูนที่เกิดจากการฉีดยา
        
        ไล่อากาศออกจากกระบอกฉีดยาจนหมดก่อนฉีดยา
- - - - มีโอกาสเกิดภาวะเลือดออกง่าย/หยุดยาก เนื่องจากมีประวัติ/รอยโรค
      - มีโอกาสเกิดการแพ้ยาจากอาการข้างเคียงที่ไม่พึงประสงค์