Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การบริหารยาฉีด - Coggle Diagram

- - - - ไล่อากาศออกจากกระบอกฉีดยาจนหมดก่อนฉีดยา
      - ผิวหนังให้ตึง
      - แทงเข็มทำมุม 5-15 องศา กับผิวหนัง โดยหงายปลายตัดเข็มขึ้น และแทงเข้าไป เพียงให้ปลายตัดเข็มเลยเข้าไปในผิวหนังเล็กน้อย
      - ไม่ต้องทดสอบว่าปลายตัดเข็มอยู่ในหลอดเลือดหรือไม่
      - สังเกตบริเวณที่ฉีดจะมีตุ่มนูนขึ้นมาถ้าไม่มีตุ่มนูนแสดงว่าฉีดลึกเข้าไปในชั้นใต้ผิวหนัง
      - ไม่ต้องคลึงบริเวณที่ฉีดยา
      - ใช้ปากกาลูกลื่นหมึกสีน้ำเงินหรือดำเขียนรอบรอยนูนที่เกิดจากการฉีดยาและ บอกผู้ป่วยไม่ให้ลบรอยหมึกที่เขียนไว้จนกว่าจะอ่านผลเรียบร้อยแล้ว
  - - - วิธีหาตำแหน่งฉีดยาเข้ำกล้ามเนื้อต้นแขน เป็นบริเวณที่ อยู่ต่ำกว่าขอบล่างของ acromion process 2 นิ้ว เป็นบริเวณที่มีกล้ามเนื้อมาก ควรฉีดบริเวณส่วนกลาง ของกล้ามเนื้อซึ่งมีขอบเขตเป็นรูปสามเหลี่ยม
      - วิธีหาตำแหน่งฉีดยาเข้ำกล้ามเนื้อสะโพก
        
        วิธีที่ 1 แบ่งสะโพกออกเป็น 3 ส่วนใช้ landmark 2แห่งคือ anterior superior iliac spine และ coccyx ลากเส้นสมมุติระหว่าง 2 จุด แบ่งเส้นสมมุติออกเป็น 3 ส่วนเท่าๆกันตำแหน่งที่ฉีดยาได้คือส่วนแรกนับจาก anterior superior iliac spine โดยฉีดต่ำกว่ำระดับของ iliac crest ประมาณ 2-3 นิ้วมือ
        
        วิธีที่ 2 แบ่งสะโพกออกเป็น 4 ส่วน ด้านบน มีขอบเขตตามแนวของ iliac crest ด้านล่าง มีขอบเขตตำมแนวของก้นย้อย (glutealfold) ด้านใน (medial) มีขอบเขตตามแนวแบ่งครึ่งจากกระดูก Coccyx ขึ้นไปตาม แนวแบ่งครึ่งของกระดูก sacrum ด้ำนนอก (lateral) มีขอบเขตตามแนวด้านข้างของต้นขาและสะโพก
        
        วิธีที่ 3 ลากเส้นจาก posterior superior iliac spine ไปยังปุ่มกระดูกต้นขา (greater trochanter of the femur) เส้นนี้จะขนานกับ sciatic never ตำแหน่งที่ฉีด คือ ส่วนบนด้านนอกของเส้น ต่ำจากขอบกระดูกเชิงกราน 2-3 นิ้วฟุต
      - วิธีหาตำแหน่งฉีดยาเข้ากล้ามเนื้อVastus lateralis
        
        แบ่งหน้าขาตามความยาว (จาก greater trochanter ไปยัง lateral femoral condyle) ออกเป็น 3 ส่วน ส่วนกลางเป็นส่วนที่เหมาะสมสำหรับฉีดยา
    - - ทำความสะอาดผิวหนังบริเวณที่จะฉีดยาด้วยสำลีชุบ alcohol70% โดยหมุนออก จากจุดที่จะแทงเข็มให้เป็นวงกว้างประมาณ 2-3 นิ้ว ปล่อยให้ alcoholแห้ง
      - ถอดปลายเข็มออกจับกระบอกฉีดยาตั้งขึ้น ไล่อากาศ
      - ถือกระบอกฉีดยาด้วยมือข้างถนัด ส่วนมือข้างไม่ถนัดทำผิวหนังบริเวณฉีดยาให้ตึงโดยใช้นิ้วหัวแม่มือและนิ้วชี้กางออกขณะกดลงบนผิวหนัง
      - แทงเข็มด้วยความเร็วและมั่นคง แทงเข็มทำมุม 90 องศา
      - ยึดหัวเข็มและกระบอกฉีดยาให้มั่นคงด้วยมือ ข้างที่ไม่ถนัดและใช้มือข้างถนัดดึงลูกสูบขึ้นเล็กน้อย เพื่อทดสอบว่าปลายเข็มอยู่ในหลอดเลือดหรือไม่ถ้าไม่มีเลือดเข้ามาในกระบอกฉีดยาให้ใช้นิ้วหัวแม่มือข้างถนัดดันลูกสูบเดินยาช้า ๆ
      - เมื่อยาหมดให้ใช้สำลีกดตำแหน่งแทงเข็มขณะที่ถอนเข็มออกด้วยความรวดเร็ว
      - คลึงบริเวณฉีดยาเบาๆ เพื่อช่วยให้ยาดูดซึมได้เร็วขึ้นและลดอาการเจ็บปวดได้
      - ปลดเข็มออกจากกระบอกฉีดยาแยกเข็มฉีดยาทิ้งในชามรูปไตหรือภาชนะ สำหรับทิ้งเข็มโดยเฉพาะเพื่อนำเข็มไปทำลายต่อไป
- - - - ยาที่บรรจุในหลอดจะเป็นยาน้ำซึ่งใช้ฉีดครั้งเดียว ถ้าใช้ไม่หมดต้องทิ้ง ไป เพราะเมื่อหลอดยาถูกหักแล้วจะไม่สามารถรักษาให้อยู่ในสภาพปราศจากเชื้อได้
      - ยาที่บรรจุในขวดจะมีทั้งชนิดที่เป็นผงและยาน้ำมีทั้งแบบ single dose และ multiple dose
    - - มีหลายขนาดตั้งแต่ 0.5-50 ml ประกอบด้วย 2 ส่วนคือ 1กระบอกมีปลายที่มีขนาดสวมได้พอดีกับหัวเข็มฉีดยา2 ลูกสูบ
    - - ทำจาก stainless steel และเป็นชนิดใช้ครั้งเดียว เข็มฉีดยาประกอบด้วย 3 ส่วน
        
        หัวเข็ม ซึ่งมีขนาดพอดีกับปลายกระบอกฉีดยา
        
        ตัวเข็ม เป็นส่วนที่ต่อจากหัวเข็ม
        
        ปลายเข็ม
      - ส่วนบริเวณหัวเข็มสามารถจับต้องได้ขณะทำให้หัวเข็มและปลายหลอดฉีดยายึดติดกันแต่ส่วนของตัวเข็มและปลายเข็มจับต้องไม่ได้ต้องรักษาสภาวะปราศจากเชื้อไว้
      - การเลือกเข็มฉีดยา
        
        พิจารณาจากความลาดเอียงหรือความยาวของปลายปาดความยาวของตัวเข็มฉีดยา และเบอร์เข็ม ถ้าเบอร์เข็มใหญ่ ขนาดของเส้นผ่าศูนย์กลาง ของตัวเข็มจะเล็ก แต่ถ้าเบอร์เข็มเล็กขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางจะใหญ่ขึ้น
        
        เกณฑ์การเลือกเข็มฉีดยา
        
        ทางที่ให้ยาเข้าสู่ร่างกาย เช่น ฉีดยาเข้าชั้นกล้ามเนื้อใช้ เข็มยาวกว่าฉีดเข้าชั้นใต้ผิวหนัง และชั้นผิวหนัง
        
        ความหนืดของยา
        
        ปริมาณของยาที่จะฉีด
        
        ขนาดรูปร่างของผู้ป่วย
        
        ชนิดของยา
  - - - ทำความสะอาดรอบคอหลอดยา
      - เลื่อยรอบคอหลอดยาพอเป็นรอย โดยคลี่สำลีชุบ alcohol รองหลังคอหลอดยา
      - เช็ดรอบคอหลอดยาด้วยสำลีชุบ alcohol
      - คลี่สำลีชุบalcoholหรือ gauze ที่ผ่านการฆ่าเชื้อโรคแล้วหุ้มรอบบริเวณคอหลอด ยาเพื่อป้องกันหลอดยาที่หักปลายแล้วบาดนิ้วมือ แล้วทำการหักหลอดยาวางหลอดยาที่หักปลายแล้วใน บริเวณที่ไม่ถูกปนเปื้อน
      - ฉีกซองกระบอกฉีดยาโดยระวังมิให้เกิดการปนเปื้อน
      - สวมหัวเข็มสำหรับดูดยาเข้ากับปลายกระบอกฉีดยา บิดหัวเข็มให้แน่น
        พอประมาณ
      - ถอดปลอกเข็มออกจับหลอดยาด้วยมือข้ำงที่ไม่ถนัด ถือกระบอกฉีดยาด้วยมือข้างที่ถนัด สอดเข็มเข้ำหลอดยา
      - เอียงหลอดยาให้ปลายตัดเข็มจุ่มในน้ำยาดูดยาตามจำนวนที่ต้องการ
      - ตรวจสอบชื่อยาบนหลอดยาอีกครั้งหนึ่งก่อนทิ้งหลอดยา
      - เปลี่ยนเข็มใหม่ เลือกขนาด และความยาวที่เหมาะสมสำหรับการฉีดยา
    - - เขย่าขวดยาเบาๆให้ยาเข้ากัน
      - ทำความสะอาดจุกขวดยาด้วยสำลีชุบ alcohol70% โดยวิธีหมุนจากจุดที่ แทงเข็มวนออกด้านนอกจนถึงคอขวดยา
      - ฉีกซองห่อกระบอกฉีดยาโดยระวังไม่ให้เกิดการปนเปื้อน
      - สวมหัวเข็มสำหรับดูดยาเข้ากับปลายกระบอกฉีดยา บิดหัวเข็มให้แน่น
        พอประมาณ
      - ถอดปลอกเข็มออก ดูดอากาศเข้ากระบอกฉีดยาเท่าปริมาณยาที่ต้องการ
      - แทงเข็มเข้าจุกยางใช้นิ้วหัวแม่มือดันลูกสูบให้อากาศเข้าขวดยาจนหมด
      - คว่ำขวดยาลงโดยให้นิ้วดันลูกสูบอยู่ปรับให้ปลายตัดเข็มอยู่ในน้ำยา
      - ค่อย ๆปล่อยนิ้วที่ดันลูกสูบออก น้ำยาจากขวดจะไหลเข้ามำในกระบอกฉีดยาเมื่อได้ยาครบตามปริมาณที่ต้องการให้ถอนเข็มและกระบอกฉีดยาออกจากจุกขวดยา
      - ตรวจสอบชื่อยาบนขวดยาอีกครั้งหนึ่ง
      - เปลี่ยนเข็มใหม่เลือกขนาดและความยาวที่เหมาะสมสำหรับการฉีดยา
    - - ตรวจดูตัวทำละลาย (น้ำกลั่นหรือน้ำเกลือ) ว่ามีฝุ่นผงหรือไม่ โดยคว่ำขวดยกส่องดูหากมีฝุ่นผงไม่ควรนำมาใช้
      - ทำความสะอาดจุกขวดตัวทำละลาย และจุกขวดยาด้วยสำลีชุบ alcohol70% จนถึงคอขวด ปล่อยให้ alcohol แห้ง
      - ดูดตัวทำละลายตามปริมาณที่ต้องการ เมื่อได้ตัวทำละลายแล้วให้ฉีดตัวทำละลายเข้ำในขวดยาผง โดยแทงเข็มเข้าจุกขวดยาแล้วดัน ลูกสูบ ให้ตัวทำละลายเข้ำไปในขวดยาจนหมด หลังจากนั้นปล่อยนิ้วที่ดันลูกสูบออก อากาศที่ถูกแทนที่ด้วยตัวทำละลายจะเข้ามาในกระบอกฉีดยาจนหมด ความดันในขวดยาจะเท่ากับความดันในบรรยากาศ
      - ถอนเข็มและกระบอกฉีดยาออกจากขวดยานำปลอกเข็มที่ถอดออกมาสวมครอบเข็มไว้
      - เขย่าขวดให้ตัวทำละลายละลายผงจนหมดเป็นเนื้อเดียวกัน
      - ทำควำมสะอาดจุกขวดยำอีกครั้งด้วยสำลีชุบalcoholปล่อยให้ alcohol แห้ง
      - ใช้กระบอกฉีดยาพร้อมเข็มชุดเดิมดูดยาออกจากขวดตามปริมาณที่ต้องการ
      - หากยาที่ละลายแล้วใช้ไม่หมด และมีอายุที่จะเก็บไว้ใช้ได้ให้เขียนฉลากติดขวดไว้ เกี่ยวกับความเข้มข้นของยา วัน เดือน ปีที่ละลาย ผู้ละลาย และเก็บยาไว้ในที่ที่เหมาะสมตามสลากยาที่แนบมากับยา