Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การบริหารยาฉีด - Coggle Diagram
การบริหารยาฉีด
ตำแหน่งและวิธีการฉีดยาบริเวณต่างๆ
การฉีดยาเข้าชั้นผิวหนัง (Intradermal injection)
เป็นการฉีดยาเข้าในชั้นdermis (ชั้นหนังแท้)
การฉีดเพื่อช่วยในการวินิจฉัยโรค ทดสอบยาหรือสารต่างๆ ยาหรือสารต่างๆ
วิธีกำรฉีดยาเข้าชั้นผิวหนัง
ไล่อากาศออกจากกระบอกฉีดยาจนหมดก่อนฉีดยา
ผิวหนังให้ตึง
แทงเข็มทำมุม 5-15 องศา กับผิวหนัง โดยหงายปลายตัดเข็มขึ้น
ไม่ต้องทดสอบว่าปลายตัดเข็มอยู่ในหลอดเลือดหรือไม่
สังเกตบริเวณที่ฉีดจะมีตุ่มนูนขึ้นมาถ้าไม่มีตุ่มนูน แสดงว่าฉีดลึกเข้าไปในชั้นใต้ผิวหนัง
ไม่ต้องคลึงบริเวณที่ฉีดยา
ใช้ปากกาลูกลื่นหมึกสีน้ำเงินหรือดำเขียนรอบรอยนูนที่เกิดจากการฉีดยาและบอกผู้ป่วยไม่ให้ลบรอยหมึกที่เขียนไว้
การฉีดยาเข้าชั้นใต้ผิวหนัง (Subcutaneous injection)
เป็นการฉีดยาเข้าในชั้นsubcutaneous tissue
ยาจะถูกดูดซึมได้ช้ากว่าการฉีดยาเข้าชั้นกล้ามเนื้อ
การฉีดยาเข้าชั้นใต้ผิวหนัง
ตำแหน่งสำหรับฉีดยาเข้าชั้นใต้ผิวหนัง
บริเวณต้นแขนส่วนกลางด้านนอก
บริเวณส่วนกลางของหน้าขา
บริเวณหน้าท้องที่อยู่ระหว่างแนวใต้ชายโครงกับแนวของ anterior
superior iliac spine
บริเวณสะบัก
ทำผิวหนังให้ตึงก่อนแทงเข็ม
การแทงเข็มถ้าใช้เข็มยาว 5/8 นิ้ว ให้แทงเข็มทำมุม 45 องศา
การฉีด heparin ไม่ต้องทดสอบว่าปลายเข็มอยู่ในหลอดเลือดหรือไม่
การฉีด heparin และ insulin ห้ามคลึงบริเวณที่ฉีดยาแล้ว
การฉีดยาเข้าชั้นกล้ามเนื้อ
การหาตำแหน่งฉีดยาเข้ากล้ามเนื้อ
วิธีหำตำแหน่งฉีดยาเข้ำกล้ามเนื้อต้นแขน (Deltoid muscle)
วิธีหาตำแหน่งฉีดยาเข้ากล้ามเนื้อสะโพก (Glutens muscle)
วิธีที่ 1แบ่งสะโพกออกเป็น 3 ส่วนใช้ landmark 2 แห่ง
วิธีที่ 2 แบ่งสะโพกออกเป็น 4 ส่วน
วิธีที่ 3 ลากเส้นจาก posterior superior iliac spine ไปยังปุ่มกระดูกต้นขา
วิธีหาตำแหน่งฉีดยาเข้ากล้ามเนื้อ Vastus lateralis (กล้ำมเนื้อหน้าขา)
วิธีการฉีดยาเข้ากล้ามเนื้อ
ทำความสะอาดผิวหนังบริเวณที่จะฉีดยาด้วยสำลีชุบ alcohol70%
ถอดปลายเข็มออก จับกระบอกฉีดยาตั้งขึ้น ไล่อากาศ
ถือกระบอกฉีดยาด้วยมือข้างถนัด
แทงเข็มด้วยความเร็วและมั่นคง แทงเข็มทำมุม 90 องศา
ยึดหัวเข็มและกระบอกฉีดยาให้มั่นคง
เมื่อยาหมดให้ใช้สำลีกดตำแหน่งแทงเข็ม
คลึงบริเวณฉีดยาเบาๆ เพื่อช่วยให้ยาดูดซึมได้เร็วขึ้นและลดอาการเจ็บปวดได้
ปลดเข็มออกจากกระบอกฉีดยา แยกเข็มฉีดยาทิ้งในชามรูปไต
จัดเสื้อผ้าผู้ป่วยให้เรียบร้อย และจัดให้อยู่ในท่าที่สบาย
ล้างมือให้สะอาด
การบรรเทาความเจ็บปวดจากการฉีดยาเข้าชั้นกล้ามเนื้อ
เลือกเข็มเบอร์เล็กที่สุดที่เหมาะสมกับชนิดของยาและตำแหน่งที่จะฉีดยา
ข็มที่ใช้ฉีดยาจะต้องไม่มียาเคลือบอยู่ภายนอก
ใช้ Z-track technique ในการฉีดยาเข้าชั้นกล้ามเนื้อ
จัดท่าให้ผู้ป่วยผ่อนคลายที่สุด
อย่าฉีดยาบริเวณที่เนื้อเยื่อแข็งตัวหรือกดเจ็บ
แทงเข็มและดึงเข็มออกจากเนื้อเยื่ออย่างรวดเร็ว
จับกระบอกฉีดยาให้อยู่กับที่ขณะฉีด
เดินยาช้ำๆเพื่อให้ยากระจายไปรอบๆ เนื้อเยื่อได้ดีกดบริเวณที่ฉีดเบาๆ หลังฉีดยา
กระบวนการพยาบาลในการบริหารยาฉีด
การประเมินสภาพ
ควรประเมินตำแหน่งที่สามารถฉีดยาได้
ควรมีการประเมินผู้ป่วยก่อนให้ยา
การซักประวัติการได้รับยา
การแพ้ยา
โรคประจำตัว
การประเมินอาการก่อนและหลังการได้รับยา
การประเมินปัจจัยอื่นๆร่วมด้วย
ผลการตรวจทางห้องปฏิบัติการ
หากผู้ป่วยมีภาวะเกร็ดเลือดต่ำ ควรงดให้ยาและปรึกษา
แพทย์ถึงวิถีทางการให้ยาอื่นๆ
การวินิจฉัยทางการพยาบาล
เมื่อรวบรวมข้อมูลที่ได้จากการประเมินสภาพทั้งหมดแล้วนำมาจัดหมวดหมู่ข้อมูล
การวินิจฉัยทางการพยาบาล
มีโอกาสเกิดภาวะเลือดออกง่าย/หยุดยาก เนื่องจากมีประวัติ/รอยโรค
มีโอกาสเกิดการแพ้ยำจำกอาการข้างเคียงที่ไม่พึงประสงค์
วางแผนการพยาบาล
บริหารยาตามแผนการรักษาของแพทย์
การให้ยาต้องคำนึงถึงหลัก6Rs (10 Rs)
ปฏิบัติการพยาบาล
ขั้นการเตรียมอุปกรณ์
การเตรียมยาฉีด
การฉีดยาตามวิถีทำงต่างๆ ตามแผนการพยาบาลที่วางไว้
การประเมินผล
ควรมีการประเมินผู้ป่วยภายหลังจากได้รับยาทุกครั้ง
เพื่อป้องกันภาวะแทรกซ้อนต่างๆ ที่อาจเกิดขึ้นได้
การคำนวณขนาดยา
ต้องฝึกการคำนวณยาให้ได้
การบริหารยาฉีด
ขั้นตอนการเตรียมยา
ขั้นตอนการฉีดยา
เพื่อจะได้ทำการเตรียมยาฉีดชนิดต่างๆ ได้อย่างถูกต้องครบตามขนาดที่แพทย์สั่ง
วิธีการเตรียมยาฉีดชนิดต่างๆ
อุปกรณ์สำหรับการเตรียมยาฉีดชนิดต่างๆ
ยาฉีด(Medication)
ยาที่บรรจุในหลอดจะเป็นยาน้ำซึ่งใช้ฉีดครั้งเดียว (single dose)
ยาที่บรรจุในขวดจะมีทั้งชนิดที่เป็นผงและยาน้ำ
กระบอกฉีดยา (Syringe)
กระบอก (barrel) ซึ่งมีปลาย (tip)ที่มีขนาดสวมได้พอดีกับหัวเข็มฉีดยา
ลูกสูบ(plunger) กระบอกฉีดยาจะมีทั้งชนิดที่ทำด้วยพลาสติกซึ่งใช้แล้วทิ้ง
เข็มฉีดยา
ส่วนประกอบ
หัวเข็ม (hub)
ตัวเข็ม (shaft)
ปลายเข็ม (bevel or slanted tip)
การเลือกเข็มฉีดยา
ให้พิจารณาจากความลาดเอียงหรือความยาวของปลายปาด
ความยาวของตัวเข็มฉีดยา
การเลือกเข็มและกระบอกฉีดยาเพื่อใช้ในการฉีดยาขึ้นอยู่กับเกณฑ์
ทางที่ให้ยาเข้าสู่ร่างกาย (route of administration)
ความหนืดของยา (viscosity of the solution)
ปริมาณของยาที่จะฉีด
ขนาดรูปร่างของผู้ป่วย
ชนิดของยา
วิธีการเตรียมยาฉีดชนิดต่างๆ
วิธีเตรียมยาฉีดจากยาน้ำบรรจุหลอด (Ampule)
ทำความสะอาดรอบคอหลอดยา
เลื้อยรอบคอหลอดยาพอเป็นรอย
เช็ดรอบคอหลอดยาด้วยสำลีชุบ alcohol
คลี่สำลีชุบalcoholหรือ gauze ที่ผ่านการฆ่าเชื้อโรคแล้วหุ้มรอบบริเวณคอหลอด
ยาเพื่อป้องกันหลอดยำที่หักปลายแล้วบาดนิ้วมือ
ทำการหักหลอดยา วางหลอดยาที่หักปลายแล้วใน
บริเวณที่ไม่ถูกปนเปื้อน
ฉีกซองกระบอกฉีดยำโดยระวังมิให้เกิดการปนเปื้อน
สวมหัวเข็มสำหรับดูดยาเข้ากับปลายกระบอกฉีดยา
ถอดปลอกเข็มออก
เอียงหลอดยาให้ปลายตัดเข็มจุ่มในน้ำยา
ตรวจสอบชื่อยาบนหลอดยาอีกครั้งหนึ่งก่อนทิ้งหลอดยา
ก่อนการลงมือผสมยาฉีดตามแผนกำรรักษาผู้เตรียมควรปฏิบัติ
ซักถามประวัติการแพ้ยาของผู้ป่วย
อ่านและตรวจสอบรายละเอียดบนขวดยาหรือหลอดยาเกี่ยวกับชื่อยา
ศึกษาเกี่ยวกับขนาด ฤทธิ์ข้างเคียง วิธีละลายยาในกรณีเป็นยาผง
คำนวณปริมำณยาฉีดที่ผู้ป่วยควรได้รับอย่างถูกต้อง
ดูแลบริเวณสำหรับเตรียมยำให้สะอาด
ตรวจดูความพร้อมของเครื่องมือเครื่องใช้
ล้างมือให้สะอาด เช็ดมือ
วิธีเตรียมยาฉีดจากยาน้ำบรรจุขวด (Vial)
เขย่าขวดยาเบา ๆ ให้ยาเข้ากัน
ทำความสะอาดจุกขวดยาด้วยสำลีชุบ alcohol70%
ฉีกซองห่อกระบอกฉีดยาโดยระวังมิให้เกิดการปนเปื้อน
สวมหัวเข็มสำหรับดูดยาเข้ากับปลายกระบอกฉีดยา
ถอดปลอกเข็มออก ดูดอากาศเข้ากระบอกฉีดยาเท่าปริมาณยสที่ต้องการ
แทงเข็มเข้าจุกยางใช้นิ้วหัวแม่มือดันลูกสูบให้อากาศเข้าขวดยาจนหมด
คว่ำขวดยาลง โดยให้นิ้วดันลูกสูบอยู่ ปรับให้ปลายตัดเข็มอยู่ในน้ำยา
ค่อย ๆ ปล่อยนิ้วที่ดันลูกสูบออก
ตรวจสอบชื่อยาบนขวดยาอีกครั้งหนึ่ง
ปลี่ยนเข็มใหม่ เลือกขนาด และความยาวที่เหมาะสมสำหรับกำรฉีดยานั้น ๆ
หากเตรียมยาสำหรับฉีดผู้ป่วยหลายคน
ควรวางกระบอกฉีดยา (ที่เตรียมยาแล้ว) บนถำดที่มีผ้าสะอาดปูรอง
แนบการ์ดยาไว้เพื่อป้องกันการนำยาผิดชนิดไปฉีดให้ผู้ป่วย
วิธีเตรียมยาฉีดจากยาผงบรรจุขวด (วิธีละลายยา)
ตรวจดูตัวทำละลาย (น้ำกลั่นหรือน้ำเกลือ)
ทำความสะอาดจุกขวดตัวทำละลาย
ดูดตัวทำละลายตามปริมาณที่ต้องการ
ถอนเข็ม และกระบอกฉีดยาออกจากขวดยา
เขย่าขวดให้ตัวทำละลายละลายผงจนหมดเป็นเนื้อเดียวกัน
ทำความสะอาดจุกขวดยาอีกครั้งด้วยสำลีชุบalcoholปล่อยให้ alcohol แห้ง
ใช้กระบอกฉีดยาพร้อมเข็มชุดเดิม
หากยาที่ละลายแล้วใช้ไม่หมด