Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การบริหารยาฉีด - Coggle Diagram

- - - - ภาชนะบรรจุที่เป็นหลอด (ampule)
        
        ยาที่บรรจุในหลอดจะเป็นยาน้ำซึ่งใช้ฉีดครั้งเดียว (single dose)
        
        ถ้าใช้ไม่หมดต้องทิ้ง ไม่สามารถรักษาให้อยู่ในสภาพปราศจากเชื้อได้
        
        หลอดยาที่มีวงสีรอบคอหลอดยา แสดงว่าหลอดยานั้นจะหักได้ง่ายไม่ต้องใช้เลื่อย
      - ภาชนะบรรจุที่เป็นขวด (Vial)
        
        ยาที่บรรจุในขวดจะมีทั้งชนิดที่เป็นผงและยาน้ำ มีทั้งแบบ single dose และ multiple dose
        
        ยาที่เป็นผงจะมีความคงตัวต่ำ
        
        จุกขวดจะเป็นยางและมีแผ่นโลหะยึดรอบริมของขอบจุกยาง
        
        กันปากขวดส่วนกลางของจุกยางจะบางเพื่อให้ง่ายต่อการแทงเข็มตรงส่วนกลำงของจุกยาง
        
        บนหลอดยาหรือขวดยาจะมีชื่อยา ปริมำณยา วิถีทางให้ยา วันหมดอายุของยา
    - - มีหลายขนาด
      - กระบอกฉีดยามีทั้งชนิดที่ทำด้วยพลาสติกใช้แล้วทิ้ง และชนิดทำด้วยแก้ว
    - - ทำจาก stainless steel และเป็นชนิดใช้ครั้งเดียว
      - ถ้าเบอร์เข็มใหญ่ ขนาดของเส้นผ่าศูนย์กลางของตัวเข็มจะเล็ก
      - ถ้าเบอร์เข็มเล็กขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางจะใหญ่ขึ้น
      - การเลือกเข็มและกระบอกฉีดยาเพื่อใช้ในการฉีดยา
        
        ทางที่ให้ยาเข้าสู่ร่างกาย (route of administration)
        
        ความหนืดของยา (viscosity of the solution)
        
        ปริมาณของยาที่จะฉีด
        
        ขนาดรูปร่างของผู้ป่วย
        
        ชนิดของยา
- - - - บริเวณต้นแขนส่วนกลางด้านนอก
      - บริเวณส่วนกลำงของหน้ำขำ
      - บริเวณหน้าท้องที่อยู่ระหว่างแนวใต้ชายโครงกับแนวของ anterior superior iliac spine
      - บริเวณสะบัก
  - - - วิธีหาตำแหน่งฉีดยาเข้ากล้ามเนื้อต้นแขน
        (Deltoid muscle)
        
        เป็นบริเวณที่อยู่ต่่ำกว่ำขอบล่างของ acromion process 2 นิ้ว
        
        ควรฉีดบริเวณส่วนกลางของกล้ามเนื้อ ซึ่งมีขอบเขตเป็นรูปสามเหลี่ยม
      - วิธีหาตำแหน่งฉีดยาเข้ากล้ามเนื้อสะโพก
        (Glutens muscle)
        
        วิธีที่ 1 แบ่งสะโพกออกเป็น 3 ส่วน ใช้ 2 Landmark
        
        anterior superior iliac spine
        
        coccyx
        
        วิธีที่ 2 แบ่งสะโพกออกเป็น 4 ส่วน
        
        ด้านบน มีขอบเขตตามแนวของ iliac crest
        
        ด้านล่าง มีขอบเขตตามแนวของก้นย้อย (glutealfold)
        
        ด้านใน (medial) มีขอบเขตตามแนวแบ่งครึ่งจากกระดูก Coccyx ขึ้นไป
        
        ด้านนอก (lateral) มีขอบเขตตามแนวด้านข้างของต้นขาและสะโพก
        
        วิธีที่ 3 แบ่งตำแหน่งกล้ามเนื้อ Glutens muscle
        
        ลากเส้นจาก posterior superior iliac spine ไปยังปุ่มกระดูกต้นขา นี้จะขนานกับ sciatic never ตำแหน่งที่ฉีด คือ ส่วนบนด้านนอกขอเส้น ต่ำจากขอบกระดูกเชิงกราน 2-3 นิ้วฟุต
      - วิธีหาตำแหน่งฉีดยาเข้ากล้ามเนื้อ Vastus lateralis (กล้ามเนื้อหน้าขา)
        
        ให้แบ่งหน้าขาตามความยาว ออกเป็น 3 ส่วน ส่วนกลางเป็นส่วนที่เหมาะสมสำหรับฉีดยา
    - - ทำความสะอาดผิวหนังบริเวณที่จะฉีดยาด้วยสำลีชุบ alcohol70%
      - ถอดปลายเข็มออก จับกระบอกฉีดยาตั้งขึ้น ไล่อากาศ
      - ยึดหัวเข็มและกระบอกฉีดยาให้มั่นคงด้วยมือข้างที่ไม่ถนัด และใช้มือข้างถนัดดึงลูกสูบขึ้นเล็กน้อย เพื่อทดสอบว่าปลายเข็มอยู่ในหลอดเลือดหรือไม่
      - เมื่อยาหมดให้ใช้สำลีกดตำแหน่งแทงเข็ม ขณะที่ถอนเข็มออกด้วยความรวดเร็ว
      - คลึงบริเวณฉีดยาเบา ๆ เพื่อช่วยให้ยาดูดซึมได้เร็วขึ้นและลดอาการเจ็บปวดได้
      - ปลดเข็มออกจากกระบอกฉีดยา แยกเข็มฉีดยาทิ้งในชามรูปไต หรือภาชนะสำหรับทิ้งเข็มโดยเฉพาะเพื่อนำเข็มไปทำลายต่อไป
      - จัดเสื้อผ้าผู้ป่วยให้เรียบร้อย และจัดให้อยู่ในท่าที่สบาย
      - ล้างมือให้สะอาด
      - ถือกระบอกฉีดยาด้วยมือข้างถนัด ส่วนมือข้างไม่ถนัดทำผิวหนังบริเวณฉีดยาให้ตึง โดยใช้นิ้วหัวแม่มือและนิ้วชี้กางออกขณะกดลงบนผิวหนัง
      - แทงเข็มด้วยความเร็วและมั่นคง แทงเข็มทำมุม 90 องศา
    - - เลือกเข็มเบอร์เล็กที่สุดที่เหมาะสมกับชนิดของยาและตำแหน่งที่จะฉีดยา
      - เข็มที่ใช้ฉีดยา จะต้องไม่มียาเคลือบอยู่ภายนอก
      - จัดท่าให้ผู้ป่วยผ่อนคลายที่สุด จะช่วยบรรเทาความเจ็บปวดและไม่สุขสบายลงได้
      - อย่าฉีดยาบริเวณที่เนื้อเยื่อแข็งตัวหรือกดเจ็บ
      - แทงเข็มและดึงเข็มออกจากเนื้อเยื่ออย่างรวดเร็ว ในทิศทางเดียวกัน
      - จับกระบอกฉีดยาให้อยู่กับที่ขณะฉีด
      - ใช้ Z-track technique ในการฉีดยาเข้าชั้นกล้ามเนื้อ จะทำให้ผู้ป่วยเจ็บปวดน้อยลง
      - เดินยาช้ำๆ เพื่อให้ยากระจายไปรอบๆ เนื้อเยื่อได้ดีกดบริเวณที่ฉีดเบาๆ หลังฉีดยายกเว้นมีข้อห้าม