Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

บทที่ 4.2 การบริหารยาฉีด, 113421769, file-20200511-49565-7fzzcz, sterile…

- - - - ให้ Morphine 3 mg v q 6 hr.
      - สิ่งที่ต้องเข้าใจ
      - ยา Morphine 1 amp มี 10 mg/ml (ดูได้จากข้าง amp ยา)
      - การฉีดยา Morphine เข้าทางหลอดเลือดดำต้องผสมให้เจือจงเป็น 10 ml
    - - ผสม Morphine กับ sterile water ให้ตัวยาเจือจางเป็น 10 ml เนื่องจากยา Morphine 1 amp มี 1 ml จึงใช้ sterile water จำนวน 9 ml เมื่อเจือจางเป็น 10 cc แล้ว ความเข้มข้นจะเท่ากับ 10 mg/10 ml
      - Morphine 10 mg = 10 m ต้องการใช้ 3 mg = 3x10/10 ml
      - ตอบ 3 ml.
- - - - บรรจุที่เป็นหลอด (ampule)
      - ขวด (vial)
      - 1) ยาที่บรรจุในหลอดจะเป็นยาน้ำซึ่งใช้ฉีดครั้งเดียว (single dose)
      - 2) ยาที่บรรจุในขวดจะมีทั้งชนิดที่เป็นผงและยาน้ำมีทั้งแบบ single dose และ multiple-dose
        
        ก่อนดูดยาออกจากขวดต้องเปิดแผ่นโลหะหรือฝำพลาสติกออก
        
        บนหลอดยาหรือขวดยาจะมีชื่อยา ปริมาณยา วิถีทางให้ยา วันหมดอายุของยาอยู่
        
        ยาฉีดบางชนิดที่เป็นผง จะบอกชื่อ และปริมาณของตัวทำละลายยาไว้ด้วย
    - - กระบอกฉีดยามีหลายขนาดตั้งแต่ 0.5-50 ml
        
        ประกอบด้วย 2 ส่วนคือ กระบอก (barrel) ซึ่งมีปลาย (tip)
        
        ในการเปิดห่อกระบอกฉีดยาต้องระวังไม่ให้
        ปนเปื้อน และให้รักษาด้านในผ้าขาวเพื่อใช้ปูรองกระบอกฉีดยาที่จัดเตรียมยาเสร็จแล้ว
    - - ส่วนมากทำจาก stainless steel และเป็นชนิดใช้ครั้งเดียว
      - ประกอบด้วย 3 ส่วน
        
        หัวเข็ม (hub)
        
        ตัวเข็ม (shaft)
        
        ปลายเข็ม (bevel or slanted tip)
      - การเลือกเข็มและกระบอกฉีดยาเพื่อใช้ในการฉีดยา ขึ้นอยู่กับเกณฑ์ดังต่อไปนี้
        
        ทางที่ให้ยาเข้าสู่ร่างกาย (route of administration)
        
        ความหนืดของยา
        (viscosity of the solution)
        
        ปริมาณของยาที่จะฉีด
        
        ขนาดรูปร่างของผู้ป่วย
        
        ชนิดของยา เช่น ฉีดยาอินซูลิน ต้องใช้กระบอกฉีดยาสำหรับฉีดอินซูลินโดยเฉพาะ
  - - - ได้แก่ ถาด ผ้ารองถาดยา อับสำลี กระปุก forceps card ยา
    - - 1) ซักถามประวัติการแพ้ยาของผู้ป่วย
      - 2) อ่านและตรวจสอบรายละเอียดบนขวดยาหรือหลอดยาเกี่ยวกับชื่อยา วิถีทางการให้ยา
        วันหมดอายุของยา (Exp.date)
      - 3) ศึกษาเกี่ยวกับขนาด ฤทธิ์ข้างเคียง วิธีละลายยาในกรณีเป็นยาผง
      - 4) คำนวณปริมาณยาฉีดที่ผู้ป่วยควรได้รับอย่างถูกต้อง
      - 5) ดูแลบริเวณสำหรับเตรียมยาให้สะอาด แห้ง มีแสงสว่างเพียงพอ
      - 6) ตรวจดูความพร้อมของเครื่องมือเครื่องใช้
      - 7) ล้างมือให้สะอาด เช็ดมือ
    - - 1) ทำความสะอาดรอบคอหลอดยา และใบเลื่อยด้วยสำลีชุบalcohol70%
      - 2) เลื่อยรอบคอหลอดยาพอเป็นรอย โดยคลี่สำลีชุบ alcohol รองหลังคอหลอดยา
      - 3) เช็ดรอบคอหลอดยาด้วยสำลีชุบ alcohol
      - 4) คลี่สำลีชุบalcoholหรือ gauze ที่ผ่านการฆ่าเชื้อโรคแล้วหุ้มรอบบริเวณคอหลอด
      - 5) ฉีกซองกระบอกฉีดยาโดยระวังมิให้เกิดการปนเปื้อน
      - 6) สวมหัวเข็มสำหรับดูดยาเข้ากับปลายกระบอกฉีดยา บิดหัวเข็มให้แน่นพอประมาณ
      - 7) ถอดปลอกเข็มออก จับหลอดยาด้วยมือข้างที่ไม่ถนัด ถือกระบอกฉีดยาด้วยมือข้าง
        ที่ถนัด สอดเข็มเข้ำหลอดยำ
      - 8) เอียงหลอดยาให้ปลายตัดเข็มจุ่มในน้ำยา ดูดยาตามจำนวนที่ต้องการ
      - 9) ตรวจสอบชื่อยาบนหลอดยาอีกครั้งหนึ่งก่อนทิ้งหลอดยา
      - 10) เปลี่ยนเข็มใหม่ เลือกขนาด และความยาวที่เหมาะสมสำหรับการฉีดยานั้น ๆ
      - 11) ควรวางกระบอกฉีดยาที่เตรียมยาแล้วบนถาดที่มีผ้าสะอาดปูรอง
    - - 1) เขย่าขวดยาเบา ๆ ให้ยาเข้ำกัน
      - 2) ทำความสะอาดจุกขวดยาด้วยสำลีชุบ alcohol70%
      - 3) ฉีกซองห่อกระบอกฉีดยา
      - 4) สวมหัวเข็มสำหรับดูดยาเข้ากับปลายกระบอกฉีดยา บิดหัวเข็มให้แน่น
      - 5) ถอดปลอกเข็มออก ดูดอากาศเข้ากระบอกฉีดยาเท่าปริมาณยาที่ต้องการ
      - 6) แทงเข็มเข้าจุกยางใช้นิ้วหัวแม่มือดันลูกสูบให้อากาศเข้าขวดยาจนหมด
      - 7) คว่ำขวดยาลง โดยให้นิ้วดันลูกสูบอยู่ ปรับให้ปลายตัดเข็มอยู่ในน้ำยา
      - 8) ค่อย ๆ ปล่อยนิ้วที่ดันลูกสูบออก
      - 9) ตรวจสอบชื่อยำบนขวดยำอีกครั้งหนึ่ง
      - 10) เปลี่ยนเข็มใหม่ เลือกขนาด และความยาวที่เหมาะสมสำหรับการฉีดยานั้น ๆ
      - 11) ควรวางกระบอกฉีดยา (ที่เตรียมยาแล้ว) บนถาดที่มีผ้าสะอาดปูรอง และแนบการ์ดยาไว
    - - 1) ตรวจดูตัวทำละลาย (น้ำกลั่นหรือน้ำเกลือ)
      - 2) ทำความสะอาดจุกขวดตัวทำละลาย และจุกขวดยาด้วยสำลีชุบ alcohol70%
      - 3) ดูดตัวทำละลายตามปริมาณที่ต้องการ
      - 4) ถอนเข็ม และกระบอกฉีดยาออกจากขวดยานำปลอกเข็มที่ถอดออกมาสวมครอบเข็มไว้
      - 5) เขย่าขวดให้ตัวทำละลายละลายผงจนหมดเป็นเนื้อเดียวกัน
      - 6) ทำความสะอาดจุกขวดยาอีกครั้งด้วยสำลีชุบalcohol
      - 7) ใช้กระบอกฉีดยาพร้อมเข็มชุดเดิม
      - 8) หากยาที่ละลายแล้วใช้ไม่หมด และมีอายุที่จะเก็บไว้ใช้ได้ให้เขียนฉลากติดขวดไว้
- - - - ไล่อากาศออกจากกระบอกฉีดยาจนหมดก่อนฉีดยา
      - ผิวหนังให้ตึง
      - แทงเข็มทำมุม 5-15 องศา กับผิวหนัง
      - ไม่ต้องทดสอบว่าปลายตัดเข็มอยู่ในหลอดเลือดหรือไม่
      - สังเกตบริเวณที่ฉีดจะมีตุ่มนูนขึ้นมา ถ้าไม่มีตุ่มนูน แสดงว่าฉีดลึกเข้าไปในชั้นใต้ผิวหนัง
      - ไม่ต้องคลึงบริเวณที่ฉีดยา
      - ใช้ปากกาลูกลื่นหมึกสีน้ำเงินหรือดำ เขียนรอบรอยนูนที่เกิดจากการฉีดยา
    - - ตำแหน่งฉีดยาเข้ากล้ามเนื้อ
        
        1) ตำแหน่งฉีดยาเข้ากล้ามเนื้อต้นแขน (Deltoid muscle)
        
        2) ตำแหน่งฉีดยาเข้ากล้ามเนื้อสะโพก (Glutens muscle)
        
        3) ตำแหน่งฉีดยาเข้ากล้ามเนื้อ Vastus lateralis (กล้ามเนื้อหน้าขา)
      - วิธีการฉีดยาเข้ากล้ามเนื้อ ปฏิบัติดังนี้
        
        1) ทำความสะอาดผิวหนังบริเวณที่จะฉีดยาด้วยส ำลีชุบ alcohol70%
        
        2) ถอดปลายเข็มออก จับกระบอกฉีดยาตั้งขึ้น ไล่อากาศ
        
        3) ถือกระบอกฉีดยาด้วยมือข้างถนัด ส่วนมือข้ำงไม่ถนัดทาผิวหนังบริเวณฉีดยาให้
        
        4) แทงเข็มด้วยความเร็วและมั่นคง แทงเข็มทำมุม 90 องศา
        
        5) ยึดหัวเข็มและกระบอกฉีดยาให้มั่นคงด้วยมือ
        
        6) เมื่อยาหมดให้ใช้สำลีกดตำแหน่งแทงเข็ม ขณะที่ถอนเข็มออกด้วยความรวดเร็ว
        
        7) คลึงบริเวณฉีดยาเบา ๆ เพื่อช่วยให้ยาดูดซึมได้เร็วขึ้นและลดอาการเจ็บปวดได้
        
        8) ปลดเข็มออกจากกระบอกฉีดยา แยกเข็มฉีดยาทิ้งในชมรูปไต
        
        9) จัดเสื้อผ้าผู้ป่วยให้เรียบร้อย และจัดให้อยู่ในท่าที่สบาย
        
        ล้างมือให้สะอาด
  - - - บริเวณต้นแขนส่วนกลางด้านนอก
      - บริเวณส่วนกลางของหน้าขา
      - บริเวณหน้าท้องที่อยู่ระหว่างแนวใต้ชายโครงกับแนวของ anterior superior iliac spine
      - บริเวณสะบัก