Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ภาวะความดันในกะโหลกศีรษะสูง [ IICP ] - Coggle Diagram
ภาวะความดันในกะโหลกศีรษะสูง
[ IICP ]
อาการและอาการแสดง
อาการปวดศีรษะอาจมีสาเหตุมาจากการถูกดึงรั้งของหลอดเลือดและเยื่อหุ้มสมอง
อาเจียนพุ่ง (projection vomiting) มักไม่มีอาการขึ้นไส้นำมาก่อน เกิดจากการรบกวนศูนย์ควบคุมการอาเจียนใน Medulla
ขั้วประสาทตาบวมโดยใช้ opthalmoscope ส่องดูขั้วประสาทตา หากขั้วประสาทตาบวมจะส่องเห็นขั้วประสาทตาไม่ชัด แสดงว่ามีภาวะความดันในกะโหลกศีรษะสูงทุกราย
ระดับความรู้สึกตัวลดลงโดยการประเมินอาการทางสมองแบบกลาสโกว์โคม่าสเกล
สัญญาณชีพผิดปกติโดยเปลี่ยนแปลงตามระยะของกลไกการปรับชดเชยโดยในระยะชุดเชยโดย Cushing's reflexเรียกว่า Cushing's triad ซึ่งประกอบด้วยอาการสำคัญ 3 ประการคือ
systolic สูง (diastolic ต่ำหรือลดลงเล็กน้อย)
pulse pressure กว้าง
หัวใจเต้นช้าและแรง (bradycardia)
การหายใจหอบลึกไม่สม่ำเสมอ จนหายใจเบา และหยุดหายใจ
สาเหตุ
การเพิ่มปริมาตรของเนื้อสมองหรือมีสิ่งกินที่ในเนื้อสมอง
หรือสมองได้รับบาดเจ็บ เช่น
เนื้องอกในสมอง
เลือดออกในสมอง
ฝีในสมอง
การเพิ่มปริมาตรของจำนวนเลือดในสมองเช่น การขยายตัวของเลือดจากการมีคาร์บอนไดออกไซด์สูงในเลือดการขาดออกซิเจน การได้ยาสลบชนิดระเหย การเพิ่มความดันในช่องอก เช่น การเบ่งถ่ายอุจจาระ
การเพิ่มปริมาตรของน้ำไขสันหลัง
ภาวะการยื่นของสมอง ( Brain hermiation) เมื่อมีรอยโรคจะมีความดันแผ่ไปยังกลีบสมองอื่น สมองจะถูกเบียดและดันให้เคลื่อนตัวลงสู่ส่วนล่างที่มีความดันต่ำกว่าทำให้เกิดการยื่นของสมอง
การซักประวัติ
ประวัติบาดเจ็บที่ศีรษะมีความผิดปกติเกี่ยวกับความรู้สึกตัว การมองเห็น การเคลื่อนไหว ปวดศีรษะ เวียนศีรษะ เดินเซ การทรงตัว ท่าเดิน
ประวัติการติดเชื้อในเด็กอาจนำมาซึ่งภาวะความดันในกะโหลกศีรษะสูง เช่น เยื่อหุ้มสมองอักเสบ
ประวัติมีโรคประจำตัว เช่น ประวัติโรคเบาหวาน ความดันโลหิตสูง และการใช้ยาลดความดันโลหิต
การตรวจร่างกายและการตรวจพิเศษ
การตรวจร่างกายทั่วไปและการตรวจเกี่ยวกับระบบประสาท เช่น การตรวจประสาทสมอง ระบบการเคลื่อนไหวระบบความรู้สึก การตรวจ reflexes และ co- ordination
การตรวจพิเศษ
เอกซเรย์สมองและไขสันหลัง
การฉีดสีเข้าหลอดเลือดสมอง เช่น ฉีดเข้า femoral artery แล้วเอกซเรย์สมอง
การเจาะน้ำไขสันหลังตรวจ ( Lumbar puncture : LM)
ถ่ายภาพด้วยพลังแม่เหล็กไฟฟ้า ( MRI)
การฉีดสีเข้าหลอดเลือดสมองและถ่ายภาพด้วยพลังแม่เหล็กไฟฟ้า
( MRA)
การวินิจฉัย
arterial blood gas เพื่อประเมินภาวะขาดออกซิเจนและคาร์บอนไดออกไซด์คั่ง
serum electrolyte osmorality
CBC
CSF for cell count
electrolyte และ culture and sensitivity เพื่อประเมินภาวะไม่สมดุลของสารน้ำอิเล็กโทรไลต์ และภาวะติดเชื้อ
การพยาบาล
กรณีมีการเปลี่ยนแปลงการกำซาบเลือดไปเลี้ยงสมอง
เนื่องจากความดันในกะโหลกศีรษะสูง
ประเมินอาการและอาการแสดงภาวะความดันในกะโหลกศีรษะสูง
ทุก 1- 2 ชั่วโมง ประเมินระดับความรู้สึกตัว
กรณีที่ผู้ป่วยใส่ท่อช่วยหายใจควรดูแลทางเดินหายใจ
ให้โล่งดูดเสมหะดูแลให้ผู้ป่วยได้รับออกซิเจนอย่างเพียงพอ
ติดตามผลระดับก๊าซในเลือดแดง
ถ้าความเข้มข้นของออกซิเจนในเลือดต่ำควรพิจารณาเพิ่ม
ความเข้มข้นของออกซิเจนตามแผนการรักษา
จัดท่านอนศีรษะสูง 30 องศา ลำคอตั้งตรง
ช่วยเหลือผู้ป่วยในการเคลื่อนไหวบนเตียง
จัดสิ่งแวดล้อมเงียบสงบ ลดการกระตุ้นจากสิ่งเร้าภายนอก
บันทึกสารน้ำเข้าและออกจากร่างกาย
จำกัดน้ำดื่มหรือสารน้ำทางหลอดเลือดดำตามแผนการรักษา
จะช่วยลดการบวมของสมอง ลดปริมาณน้ำในร่างกาย
ดูแลให้ยาลดภาวะสมองบวมตามแผนการรักษา พร้อมสังเกตผลข้างเคียงของยา
เสี่ยงต่อการติดเชื้อในสมองเนื่องจากแผลที่ศรีษะหรือมีทางเปิดเข้าของเชื้อโรค
ประเมินการติดเชื้อของแผลผ่าตัดเพื่อวางแผนให้การพยาบาล
ทำความสะอาดแผลบริเวณศีรษะรอบรอบท่อต่างๆให้สะอาด
สังเกตอาการติดเชื้อบริเวณรอบท่อของเครื่องวัดต่างๆการรั่วของน้ำไขสันหลัง ลักษณะและจำนวนของสารเหลวที่ออกมา การเปลี่ยนแปลงของสัญญาณชีพ
ใช้หลัก Aseptic techique อย่างเข้มงวด
รายที่ทำ ventriculostomy ดูแลให้ทางเดินน้ำไขสันหลังเป็นระบบปิดตลอดเวลาไม่ให้ไหลย้อนกลับ