Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
บทที่7 การพยาบาลมารดาที่ได้รับการช่วยเหลือสูติศาสตร์หัตถการ, นางสาวสุพรรณา…
บทที่7 การพยาบาลมารดาที่ได้รับการช่วยเหลือสูติศาสตร์หัตถการ
การพยาบาลผู้คลอดที่ได้รับ
การทำคลอดโดยใช้เครื่องดูดสุญญากาศ
ข้อบ่งชี้ในการทำคลอดโดยใช้เครื่องดูดสุญญากาศ
Uterine inertia โดยมีปัญหามดลูกหดรัดตัวไม่ดีเนื่องจากอ่อนเพลียหรือเกิด
ความล่าช้าในระยะที่ 2 ของการคลอด
โรคแทรกซ้อน เช่น ความดันโลหิตสูง, โรคหัวใจ
ทารกในครรภ์อยู่ในภาวะ Mild fetal asphyxia ซึ่งเกิดจาก Fetal distress
Mild CPD
ศีรษะทารกไม่หุนตามกลไกการคลอดปกติ
ข้อห้ามในการทำคลอดโดยใช้เครื่องดูดสุญญากาศ
CPD
ทารกในครรภ์อยู่ในท่าผิดปกติ
ทารกในครรภ์อยู่ในภาวะวิกฤติที่ต้องช่วยให้คลอดโดยด่วน
ทารกในครรภ์เสียชีวิตแล้ว
ทารกคลอดก่อนกำหนด
มีการพลัดต่ำของสายสะดือ
ทารกอยู่ในภาวะ Fetal distress โดยที่ปากมดลูกยังไม่เปิด
ภาวะแทรกซ้อน
ด้านมารดา
มีการฉีกขาดของหนทางคลอด
อันตรายต่อกระดูกเชิงกราน เช่น Symphysis pubis แยก
กระทบกระเทือนต่อกระเพาะปัสสาวะ
ช็อคจากความเจ็บปวด ผู้คลอดไม่ทำด้วยความนุ่มนวล
ใช้เครื่องมือไม่ถูกต้อง เกิดการตกเลือด
ติดเชื้อ
อันตรายจากการแพ้ยาระงับความรู้สึก
ด้านทารก
อาจจะเกิด Cephal hematoma
อาจจะมีเลือดอกที่จอตาแต่จะหายได้ภายใน 1 สัปดาห์
แรงกดที่ศีรษะเกิด Asphyxia
แรงดูดกระทบกระเทือนต่อกระโหลกศีรษะ สมองและหนังศีรษะทารกในครรภ์
แรงดูดกระทบกระเทือนต่อ Facial nerve จะท าให้เกิด Facial Palsy
หูหนวกกระทบกระเทือนต่อ Auditory Organ
ปอดบวม (Pneumonia) และถุงลมแฟบ (Atelectasis)
การพยาบาล
การซักประวัติ
ประวัติเกี่ยวกับอาการผิดปกติในการตั้งครรภ์และการ
คลอดครั้งก่อน เช่น การคลอดติดขัด
การตรวจร่างกาย
การตรวจทางหน้าท้อง เพื่อประเมินท่า และขนาดของทารก
การหดรัดตัวของมดลูก
ตรวจช่องทางคลอดเพื่อประเมินลักษณะของปากมดลูก
เชิงกรานมารดาและขนาดของทารก
การตรวจร่างกายทั่วไปและสัญญาณชีพ
การประเมินสภาพทารกในครรภ์ เช่น การฟังเสียงหัวใจทารก
ภาวะจิตสังคม
การประเมินความวิตกกังวลและหวาดกลัวของผู้คลอดต่อ
การช่วยคลอดด้วยเครื่องดูดสุญญากาศ
การตรวจพิเศษและการตรวจทางห้องปฏิบัติการ
การตรวจสภาพความสมบูรณ์ของทารกโดย Ultrasound
การตรวจความเข้มข้นของเลือดมารดา
การตรวจปัสสาวะเพื่อหา albumin และ sugar
การพยาบาลผู้คลอดที่ได้รับการทำคลอดโดยใช้คีม
ความหมาย
การคลอดโดยใช้คีม (Forcep extraction) เป็นวิธีช่วยคลอดโดยผู้ทำคลอดจะใช้คีม(forcep) ดึงศีรษะทารกให้คลอดผ่านทางช่องคลอด
ข้อบ่งชี้ในการทำคลอดด้วยคีม
การทำเพื่อการรักษาและการป้องกัน
(Prophylactic or Elective)
ช่วยลดความกดดันบางประการที่เกิดขึ้นกับผู้คลอดทั้งทางร่างกายและอารมณ์
ป้องกันการฉีกขาดหรือยืดขยายมากเกินไปของฝีเย็บ
จำกัดปริมาณการเสียเลือดจากการคลอด
ป้องกันสมองถูกทำลายจากภาวะพร่องออกซิเจน
ข้อบ่งชี้ด้านแม่
มดลูกหดรัดตัวไม่ดี/มารดาไม่มีแรงเบ่ง
กระดูกเชิงกรานค่อนข้างแคบ
ผู้คลอดมีภาวะความดันโลหิตสูงระหว่างตั้งครรภ์
ผู้คลอดอ่อนเพลีย
ผู้คลอดมีสุขภาพไม่ดีจากโรคเรื้อรัง เช่น
โรคหัวใจ, ไทรอยด์, หลอดลมอักเสบ
มีปัญหาเลือดออกในสมอง
ไส้ติ่งอักเสบ
ข้อบ่งชี้ด้านทารก
Fetal distress
สายสะดือพลัดต่ำ
ภาวะแทรกซ้อน
ต่อมารดา
มีการฉีกขาดของหนทางคลอด
อันตรายต่อกระดูกเชิงกราน เช่น Symphysis pubis แยก
กระทบกระเทือนต่อกระเพาะปัสสาวะ
ช็อคจากความเจ็บปวด ผู้คลอดไม่ทำด้วยความนุ่มนวล
ใช้คีมไม่ถูกต้อง เกิดการตกเลือด
ติดเชื้อ
อันตรายจากการแพ้ยาระงับความรู้สึก
ต่อทารก
แรงกดที่ศีรษะเกิด Asphyxia
กระทบกระเทือนต่อกระโหลกศีรษะ สมองและหนังศีรษะทารกในครรภ์
คีมกด Clavical plexus จะทำให้เกิด Erb’ s Palsy
คีมกด Facial nerve จะทำให้เกิด Facial Palsy
หูหนวกกระทบกระเทือนต่อ Auditory Organ
ปอดบวมและถุงลมแฟบ
การพยาบาล
การตรวจร่างกาย
การตรวจทางหน้าท้อง
ตรวจช่องทางคลอดเพื่อประเมินลักษณะของปากมดลูก
เชิงกรานมารดาและขนาดของทารก
การตรวจร่างกายทั่วไปและสัญญาณชีพ
การประเมินสภาพทารกในครรภ์
ภาวะจิตสังคม
การประเมินความวิตกกังวลและหวาดกลัวของผู้คลอดต่อ
การช่วยคลอดด้วยคีม
การซักประวัติ
ประวัติเกี่ยวกับอาการผิดปกติ
ในการตั้งครรภ์และการคลอดครั้งก่อน
การชักนำการคลอด (Induction of labour)
หมายถึง
การทำให้การตั้งครรภ์สิ้นสุดลงเมื่ออายุครรภ์มากกว่า
28 สัปดาห์หรือทารกในครรภ์มีนำ้หนักตัวไม่น้อยกว่า 1,000 กรัม
ข้อบ่งชี้ ทางด้านสูติกรรม
ภาวะความดันโลหิตสูงขณะตั้งครรภ์ (PIH) การยุติการตั้งครรภ์
จะทำให้ภาวะนี้หายได้และลดอันตรายที่จะเกิดกับหญิงตั้งครรภ์
ภาวะครรภ์เกินกำหนด เนื่องจากครรภ์เกินกำหนดรก
จะมีภาวะเสื่อมสภาพ ทำให้ทารกในครรภ์เกิด
ภาวะขาดออกซิเจนและตายในครรภ์ได้
ทารกเสียชีวิตในครรภ์ (DFIU)
PROM ในรายที่อายุครรภ์มากกว่า 34 สัปดาห์และไม่เข้าสู่ระยะคลอดเองภายใน 12 ชั่วโมง แพทย์มักจะชักนำให้เกิดการเจ็บครรภ์คลอด
การติดเชื้อของถุงน้ำคร่ำ(choroamnionitis) เพื่อลดอาการรุนแรงจากการติดเชื้อของมารดาและทารกในครรภ์
ภาวะเลือดออกก่อนคลอดจากภาวะรกลอกตัวก่อนกำหนด (abruptio placenta)
ทารกพิการแต่กำเนิดในครรภ์ที่ไม่สามารถมีชีวิตอยู่ได้
ทารกเจริญเติบโตช้า (IUGR)
ภาวะน้ าคร่ าน้อย (oligohydramnios)
ทารกบวมน้ า (hydrops fetalis)
ข้อบ่งชี้ทางอายุรกรรม
หญิงตั้งครรภ์ที่เป็นโรคเบาหวาน
หญิงตั้งครรภ์ที่เป็นโรคไตเรื้อรัง เนื่องจากอาจเกิดภาวะแทรกซ้อนทำให้การทำงานของไตลดลงและการตายของทารกปริกำเนิดเพิ่มสูงขึ้น
หญิงตั้งครรภ์ที่เป็นโรคความดันโลหิตสูงเรื้อรัง
ข้อห้ามในการชักนำการคลอด
ภาวะรกเกาะต่ำ (Placenta previa)
ภาวะที่มีเส้นเลือดทอดต่ำหรือผ่านปากมดลูก
(vasaprevia) ทารกท่าขวาง CPD
Previous c/s
เนื้องอกที่ขัดขวางช่องทางคลอด
Prolapsed cord
Fetal distress, Twins
การพยาบาล
โดยใช้ยา Oxytocin
เตรียมสารละลายออกซิโตซิน ตามแผนการรักษา
เตรียมอุปกรณ์เครื่องใช้ในการให้สารละลายทางหลอดเลือดดำ
ช่วยแพทย์ในการให้สารละลายออกซิโตซินทางหลอดเลือดดำ
สังเกตลักษณะการหดรัดตัวของมดลูก
ปรับหยดสารละลายออกซิโตซิน
ตรวจสอบการหยดของออกซิโตซิน ทุก 30 นาที
สังเกตสภาวะของทารกในครรภ์
ดูแลสภาวะทั่วไปของมารดาโดย Check BP, P, R เป็นระยะๆ
ดูแลผู้คลอดให้ได้รับความสุขสบายทั้งร่างกายและจิตใจ
โดยการเจาะถุงน้ำทูนหัว
เตรียมเครื่องมือ
เครื่องมือเจาะถุงน้ า Amniotomy Forceps
หม้อนอน (Bed pan)
Set Flush
ถุงมือ Sterile
เตรียมผู้คลอด
เตรียมจิตใจ อธิบายให้เข้าใจถึงแผนการรักษา
เตรียมร่างกาย
กั้นม่านไม่เปิดเผย (expose) ผู้คลอด
จัดทำ dorsal Recombent ปิดตา
ทำความสะอาดอวัยวะสืบพันธุ์ภายนอก
ก่อนแพทย์ลงมือทำพยาบาลต้องฟังเสียงหัวใจทารก และบันทึกไว
เมื่อน้ำคร่ำไหลออกมาต้องบันทึกเกี่ยวกับลักษณะสี
และจำนวนของ Amniotic Fluid
ฟังเสียงหัวทารกทันทีภายหลังเจาะถุงน้ำทูนหัว
Flushing และใส่ผ้าอนามัยเพื่อสังเกตปริมาณน้ำคร่ำ
ให้ผู้คลอดนอนพักบนเตียง
บันทึกเกี่ยวกับ Interval, Duration ผลการตรวจความก้าวหน้าของการคลอด
บันทึก FHS เป็นระยะๆ อาจทุก 15-30 นาที
บันทึก T, P, R, BP หากมีไข้รายงานแพทย์เพื่อให้ยาปฏิชีวนะ
การผ่าตัดนำทารกออกทางหน้าท้อง
ความหมาย
การทำผ่าตัดเพื่อนำทารกออกจากมดลูกโดยผ่านทาหน้าท้อง
ข้อบ่งชี้
ท่าผิดปกติ เช่น ท่าขวาง
Total placenta previa
CPD
4.มะเร็ง ปากมดลูก
ข้อบ่งชี้ร่วม
Previous C/S
Ante partum hemorrhage
3.Fetal distress
4.ภาวะแทรกซ้อนทางสูติกรรม
การพยาบาลมารดาที่ผ่าตัดเอาเด็กออกทางหน้าท้อง
การพยาบาลด้านร่างกาย
พยาบาลต้องประเมินสภาวะของมารดาหลังผ่าตัด (Assessment)
ประเมินการหายของแผล
การติดเชื้อ
ปริมาณสารอาหารและน้ำ
หน้าที่ของกระเพาะปัสสาวะและลำไส้
หน้าที่ของระบบการหายใจ
ทักษะในการเลี้ยงดูทารกของมารดา
ความคิดเห็นของมารดาและครอบครัวต่อการผ่าตัดครั้งนี้
ในระยะนี้มารดามีโอกาสเกิดภาวะแทรกซ้อน
สังเกตอาการของการติดเชื้อบริเวณแผลผ่าตัด
ดูแลให้มารดาได้รับยาปฏิชีวนะ
ตรวจนับสัญญาณชีพทุก 30 นาที ใน 2 ชั่วโมงแรก
พยาบาลจำเป็นต้องสังเกตอาการผิดปกติที่อาจกเกิดขึ้นได้
ดูแลให้มารดาได้รับสารนำ้ทางเส้นเลือดตามคำสั่งการรักษาของแพทย์
ดูว่าผิวหนังบริเวณที่ให้สารน้ำมันมีการอับเสบ บวม แดงหรือไม่
การพยาบาลด้านจิตใจ
สิ่งที่พยาบาลต้องคำนึงถึงคือ มารดาอาจขาดความรู้ความเข้าใจ
อธิบายให้มารดาทราบถึงความต้องการของหญิงคลอด ลักษณะอารมณ์ต่างๆ ที่เกิดขึ้นว่าเป็นเรื่องปกติ
กระตุ้นให้มารดาได้พูดถึงความรู้สึกต่างๆ
อธิบายหรือชี้ประเด็นให้มารดามองเห็นถึงข้อดีต่างๆ ของประสบการณ์ที่มารดาได้รับจากการคลอดโดยการผ่าตัด
นำทารกให้มารดาและบิดาดูโดยเร็วที่สุด
ให้มารดาได้มีโอกาสสัมผัส โอบกอดทารกและส ารวจทารก
จากการที่มารดาต้องได้รับการผ่าตัดเอาเด็กออกทางหน้าท้องนี้
ระบบครอบครัวอาจกระทบกระเทือน
พยาบาลจึงมีหน้าที่เป็นผู้สร้างความเข้าใจอันดีให้เกิดขึ้นระหว่างมารดาและสมาชิกอื่นๆ ในครอบครัวโดย
เมื่อพบบิดาและ/หรือสมาชิกในครอบครัว พยาบาลควรหาเวลาท าความเข้าใจและกระตุ้นให้บุคคลเหล่านั้น ได้ระบายความรู้สึกต่อการผ่าตัดครั้งน
แนะนำมารดาในเรื่องการพักผ่อนภายหลังผ่าตัด การออกกำลังกายซึ่งสามารถทำได้ เมื่อรู้สึกว่าไม่มีความเจ็บปวดบริเวณที่ผ่าตัดหรือหน้าท้อง
การพยาบาลก่อนการผ่าตัด
มารดาเสี่ยงต่อการติดเชื้อในขณะทำการผ่าตัดและ
ภายหลังการผ่าตัดพยาบาลจึงต้องมีความละเอียดรอบคอบ
ในการป้องกันไม่ให้ติดเชื้อเกิดขึ้น
อธิบายถึงขั้นตอนต่างๆ ในการเตรียมร่างกายของมารดาเพื่อการผ่าตัด
เตรียมเครื่องมือเครื่องใช้ในการเตรียมผ่าตัดให้พร้อม
ดูแลให้มารดางดนำ้และอาหารทางปาก
ตัดเตรียมความสะอาดบริเวณผิวหนังโดยการโกนขน
ดูแลให้มารดาได้รับสารนำ้และยาก่อนการผ่าตัดตามแผนการักษา
ทำการสวนคาสายปัสสาวะ
ตรวจนับสัญญาณชีพ (Vital signs)
ยาระงับความรู้สึก
Spenal block
Epidural block
GA
นางสาวสุพรรณา ตรีวิเศษ รหัส 602701108