Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การพยาบาลภาวะฉุกเฉินทางสูติศาสตร์ - Coggle Diagram
การพยาบาลภาวะฉุกเฉินทางสูติศาสตร์
Umbilical cord prolapse
ชนิด
Forelying cord
Occult prolapsed cord
ย้อยลงมาต่ำกว่าปกติ อยู่ข้าง ๆ ส่วนนำของทารก
Overt prolapsed cord
MR แล้ว ย้อยลงมาจนพ้นจากปากมดลูกมาอยู่ในช่องคลอด
ปัจจัย
ด้านทารก
ทารกน้ำหนักน้อย
ส่วนนำผิดปกติ
คลอดก่อนกำหนด
ครรภ์แฝด/แฝดน้ำ
สายสะดือยาว
ด้านมารดา
ครรภ์หลังมาก ๆ
อุ้งเชิงกรานผิดปกติ
การดูแลรักษา
การช่วยเหลือแบบฉุกเฉิน
จัดท่า Trendelenburg, knee-chest, หรือ Sim's position โดยใช้หมอนรองก้นให้สูงขึ้น
สอดมือเข้าไปในช่องคลอดดันส่วนนำเข้าไม่ให้เคลื่อนมากดสายสะดือ
ให้ O2 100% แก่มารดา
คงสายสะดือที่ย้อยให้อุ่นและไม่แห้ง ไม่ดันสายสะดือกลับเข้าไป
ทำให้ bladder filling คือ ใส่น้ำเกลือ 500-700 มล. ทางสายสวนปัสสาวะ
การคลอด
ผ่าคลอด
ใช้คีมช่วยคลอด if Cx. dilate
Breech extraction ( if ท่าก้น)
ใช้เครื่องดึงสุญญากาศ
Internal version
กรณีทารกเสียชีวิต ให้คลอดเองทางช่องคลอด
น้ำคร่ำอุดกั้นหลอดเลือดในปอด
สาเหตุ
MR
fetal death แล้วเปื่อยยุ่ย
มดลูกหดรัดตัวถี่เเละรุนเเรง
รกลอกตัวก่อนกำหนด
คลอดเฉียบพลัน รกเกาะต่ำ rupture of vasaprevia
อาการ
ระยะที่1
การไหลเวียนโลหิตล้มเหลว
หายใจลำบาก แน่นหน้าอก เขียวปลายมือ/เท้า
หัวใจเเละปอดหยุดทำงาน
BP และ PR ต่ำ หมดสติ
ระยะที่2
เลือดไม่เเข็งตัว, Plt. ต่ำ
มดลูกหดรัดตัวไม่ดี
ตกเลือดหลังคลอด
อาจเกิด DIC
การพยาบาล
ประเมินมารดาหลังคลอดอย่างใกล้ชิด
การรู้สึกตัว
การหดรัดตัวของมดลูก
สัญญาณชีพ
FHS
ปริมาณเลือดที่ออกจากช่องคลอด
ตรวจเช็ค เตรียมอุปกรณ์ CPR
จัดท่านอนราบ ตะเเครง
ให้ O2
ให้สารน้ำทางหลอดเลือดดำ
NPO
ใส่สายสวนปัสสาวะ
เตรียมช่วยคลอดอย่างเร่งด่วน
ประคับประคองจิตใจสามีเเละญาติ
บันทึกการพยาบาลให้ชัด
การคลอดเฉียบพลัน
สาเหตุ
มดลูกหดรัดตัวรุนเเรง
ครรภ์หลัง
เชิงกรานกว้าง
Hx. คลอดเฉียบพลัน/เร็ว
ทารกตัวเล็ก
อาการ
มดลูกหดรัดตัวรุนเเรงและถี่
เจ็บครรภ์มาก
ปากมดลูกเปิดขยายเร็ว
ภาวะเเทรกซ้อน
ต่อมารดา
เนื่อเยื่อช่องทางคลอดฉีกขาด
เเผลฝีเย็บติดเชื้อ
ตกเลือดหลังคลอด
มดลูกแตก
น้ำคร่ำอุดตันหลอดเลือด
ต่อทารก
เลือดออกในสมอง
กล้ามเนื้อเเขนถูกดึง
ขาด O2
ศีรษะได้รับบาดเจ็บ
การรักษา
รักษาตามอาการ
ให้ยา
ยายับยั้งการหดรัดตัวมดลูก
ยากระตุ้นการหดรัดตัวมดลูก
คลอดเฉียบพลันให้ ATB
ผ่าคลอด
ตกเลือดหลังคลอด
ชนิด
ตกเลือดหลังคลอดทันที
ใน 24 hr.
ตกเลือดหลังคลอดภายหลัง
หลังคลอด 24 hr. ไปแล้ว
สาเหตุตาม 4T
Tone
ทารกตัวโต
ครรภ์แฝด/แฝดน้ำ
กล้ามเนื้อมดลูกยืดขยายมากเกิน
Multiparity
Prolonged of labor
Truma
Tear vaginal
Tear cervix
Tear perineal
Hematoma
Tissue
รก เยื้อหุ้มรก ชิ้นส่วนของรก ค้างภายในโพรงมดลูก
Thrombin
การเเข็งตัวของเลือดผิดปกติ
การรักษา
Recognition and Prevention
รับรู้ปัจจัยเสี่ยง
ป้องกันด้วย AMTSL
Readiness
Response
Reporting and Learning
ภาวะรกค้าง รกติด
ชนิด
Placenta increta
เกาะลึกถึงชั้นกล้ามเนื้อมดลูก
Placenta percerta
เกาะเข้าไปในกล้ามเนื้อช่องคลอด หรือกระเพาะปัสสาวะ
Placenta accreta
การเกาะเเน่นของ Chorionic villi กับผนังมดลูกชั้นเยื่อบุ
สาเหตุ
การขาดกลไกการลอกตัว
รกปกติ แต่มดลูกไม่หดรัดตัว
รกผิดปกติ แต่มดลูกหดรัดตัวปกติ
ขาดกลไกการขับดัน
รกลอกตัว เเต่มารดาไม่เบ่งผลัก
รกลอกตัว เเต่มดลูกหดรัดตัวผิดปกติ
อื่นๆ
ทำคอดรกก่อนรกลอกตัวสมบูรณ์
Hx. รกค้าง
เคยทำหัตถการส่งเสริมให้รกค้าง
มดลูกลักษณะผิดปกติ
ผลกระทบ
ต่อมารดา
ติดเชื้อหลังคลอด
เสี่ยงถูกตัดมดลูก
หมดโอกาสตั้งครรภ์
ตกเลือดหลังคลอด
ต่อทารก
สัมพันธภาพระหว่างกันล่าช้า
ได้รับความอบอุ่นล่าช้า
การพยาบาล
ซักประวัติเกี่ยวกับสาเหตุ
ช่วยทำคลอดรกที่ลอกเเล้ว เเต่ค้างอยู่
ตรวจการหดรัดตัวของมดลูก
สอดนิ้วเข้าไปตรวจดูสภาพของปากมดลูก เพื่อดูการขัดขวางการเคลื่อนต่ำของรก
ลองทำคลอดรกโดยวิธี Control cord traction
หากดึงเเล้วรกยังติด ให้รายงานเเพทย์
การกู้ชีพ
การช่วยฟื้นคืนชีพขั้นพื้นฐาน
Airway and Breathing
หลีกเลี่ยงการช่วยหายใจที่มากเกิน
ใช้ bag-mask ventilation
ให้ O2ความเข้มข้น100%
เปิดทางเดินหายใจด้วยวิธี head-tilt-chin lift
Left lateral uterine displacement
ดันมดลูกไปทางด้านซ้ายตลอดการCPR เพื่อลดภาวะ aortocaval compression
Chest compression
หลีกเลี่ยงการหยุดกดหน้าอก
ก่อนกดครั้งถัดไป ให้หน้าอกกลับคืนตำแหน่งเดิมก่อน
กดหน้าอกอย่างน้อย 100ครั้ง/นาที กดลึก 2 นิ้ว
วางสันมือบริเวณกึ่งกลางหน้าอก แขนเหยียดตรง
ใช้ cardiac boardรอง หญิงตั้งครรภ์นอนหงาย
AED
แบบ biphasic จะใช้พลังงาน 120-200 J
แบบ Monophasic จะใช้พลังงาน 360 J
หลังทำ defibrillation ควรเริ่มทำการกดหน้าอกต่อ
ข้อบ่งชี้
มีภาวะหัวใจหยุดเต้น
ภาวะมดลูกเเตก
ชนิด
แตกแบบสมบูรณ์
มดลูกฉีกขาดทั้ง 3 ชั้น
myometrium
perimetrium
endometrium
ทะลุเยื่อบุช่องท้อง
แตกบางส่วน
ไม่ทะลุเยื่อบุช่องท้อง
สาเหตุ
จากการกระทบกระเทือน
แตกเอง
จากรอยแผลเดิม
อาการ
ก่อนมดลูกแตก
เจ็บท้องน้อยรุนเเรง
กระสับกระส่าย PR เบาเร็ว RR ไม่สม่ำเสมอ
มองเห็น Bandl's sign
มดลูกหดรัดตัวถี่เเละรุนเเรง
การคลอดไม่ก้าวหน้า
ทารกเกิด fetal distress
อาจมีเลือดออก
การพยาบาล
ดูเเลความก้าวหน้าของการคลอดอย่างใกล้ชิด
ให้ยากระตุ้นการหดรัดตัวของมดลูด
ประเมินการหดรัดตัวของมดลูก
ประเมิน FHS
ประเมิน วินิจฉัยภาวะเสี่่ยง
สังเกตอาการ/อาการแสดงของมดลูกแตก
เคยผ่าทางหน้าท้อง เเนะนำคุมกำเนิดและเว้นระยะมีบุตร 2 ปี
รายงานเเพทย์
เมื่อมดลูกแตก
เลือดออกเล็กน้อย
ท้องโป่งตึงร่วมกับปวดรุนเเรง
มดลูกแตกขณะเจ็บครรภ์ อาการเจ็บครรภ์จะหายทันที
คลำพบส่วนทารกชัดเจน
FHS เปลี่ยน, PV ส่วนนำลอยสูง
เจ็บมดลูกส่วนล่างอย่างรุนเเรง
มีภาวะ Hypovolemic shock
เจ็บหน้าอกร้าวไปไหปลาร้า
การพยาบาล
เฝ้าระวังตกเลือดหลังคลอด
ให้ ATB
เตรียมผู้คลอดเเละอุปกรณ์สำหรับผ่าตัด
ให้เลือดทดแทน
ประเมินเลือดออกทางช่องคลอดเเละภาวะช็อก
ดูแลให้ O2 100%
ประเมิน v/s, FHS ทุก 5 min
NPO, ให้สารน้ำทางหลอดเลือดดำ
ผลกระทบ
ต่อมารดา
อาจเกิดภาวะเยื่อบุช่องท้องอักเสบ
วิตกกังวล
เจ็บบริเวณท้องมาก
เสียเลือดจนช็อก
ต่อทารก
ได้รับบาดเจ็บจากการคลอดฉุกเฉิน
ขาด O2 อย่างรุนเเรง
อาจเสียชีวิต