Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การพยาบาลแบบองค์รวมในทารกแรกเกิดที่มีภาวะเสี่ยงและปัญหาสุขภาพ (…
การพยาบาลแบบองค์รวมในทารกแรกเกิดที่มีภาวะเสี่ยงและปัญหาสุขภาพ ( ทารกแรกเกิดติดเชื้อ)👶
โรคซิฟิลิส (Syphilis)
สาเหตุ
เกิดจากเชื้อ Treponema pallidum
พยาธิสภาพ
ถ้ามารดามีการติดเชื้อ Treponemq pallidum ในช่วงอายุครรภ์ก่อน 16 สัปดาห์ กลไกการทำงานของ Langhan’s epithelial layer ของ cytotrophoblast ของรกจะช่วยป้องกันการติดเชื้อในทารกได
ถ้าติดเชื้อภายหลัง16 สัปดาห์ Langhan’s epithelial layer จะหายไป
สำหรับภาวะ congenital syphilis นั้นเป็นผลมาจากปฏิกิริยาของระบบภูมิคุ้มกันทารก โดยเชื้อว่าทารกที่อายุครรภ์น้อยกว่า 16 สัปดาห์ จะไม่ปรากฎอาการ เนื่องจากยังไม่สามารถสร้างภูมิคุ้มกันได้เต็มที
ถ้ารักษาในมารดาก่อนอายุครรภ์ 16 สัปดาห์ สามารถป้องกันทารกจากภาวะ congenital syphilis ได้
อาการแสดง
ศีรษะเป็นรูปสี่เหลี่ยม หน้าผากโหนก ดั้งจมูกแบน (syphilitic face)
จมูกบี้ ฟันมีรอยหยัก ตาอักเสบ ตับโต ม้ามโต ต่อมน้ำเหลืองโตทั่วตัว ซีด
น้ำหนักตัวน้อย (small for gestational age)
ผิวหนังที่ฝ่ามือฝ่าเท้าอักเสบและลอกเป็นขุย
ถ้าติดเชื้อรุนแรงทารกจะเสียชีวิตจากภาวะ Hydrop fetalis คือ บวมทั่วตัว ซีด ตับม้ามโต หายใจลำบากหรือไม่หายใจหลังคลอด มีน้ำในช่องท้องและปอด โดยรกจะหนา น้ำหนักรกมากกว่าปกติ
แนวทางการรักษา
๒) แยกทารกออกจากทารกคนอื่น ๆ
๓) ดูแลให้ยาตามแผนการรักษา
ให้ยา Aqueous penicillin G 50,000 ยูนิต/กก. ฉีดเข้าหลอดเลือดดำทุก ๑๒ ชม.ในทารกที่อายุน้อยกว่า ๗ วัน และทุก ๘ ชม. ในทารกที่อายุมากกว่า ๗ วัน เป็นเวลา ๑๐ วัน และให้ Procaine penicillin G 50,000 ยูนิต/กก.
ให้ยา Benzathine penicillin G 50,000 ยูนิต/กก. ฉีดเข้ากล้ามเนื้อ ๑ ครั้ง ในทารกที่เกิดจากมารดาติดเชื้อ ที่ไม่ได้รับการรักษาหรือได้รับการรักษาไม่ครบถ้วนก่อนคลอด
๑) ทารกที่คลอดจากมารดาที่เป็นโรคซิฟิลิส พยาบาลจะต้องสังเกตภาวะ congenitalsyphilis และส่ง cord blood for VDRL ติดตามผลเลือด
โรคหัดเยอรมัน (Rubella)
สาเหตุ
เกิดจากเชื้อ rubella virus
พยาธิสภาพ
การติดเชื้อจากมารดาสู่ทารกสามารถติดต่อได้ตั้งแต่อยู่ในครรภ์ผ่านทางรก
การติดเชื้อในช่วงไตรมาสแรกของการตั้งครรภ์โดยพบว่า ทารกมี
โอกาสติดเชื้อถึงร้อยละ 80 และจะพบทารกติดเชื้อในครรภ์ได้น้อยลงเมื่ออายุครรภ์มากขึ้น หรือประมาณ ร้อยละ 54 ที่อายุครรภ์ 13-14 สัปดาห์ และร้อยละ 25
เมื่อติดเชื้อหลังไตรมาสที่สองหรือไม่พบการติดเชื้อในทารกเลยหากมารดาติดเชื้อหลังอายุครรภ์ ๑๖ สัปดาห
ภาวะทารกพิการแต่กำเนิดจากการติดเชื้อหัดเยอรมัน
พบในหญิงตั้งครรภ์ที่ติดเชื้อหัดเยอรมันโดยเฉพาะในช่วง ๓ เดือนแรกของการตั้งครรภ
มีอาการที่รุนแรง อาการแสดง ได้แก่ ความผิดปกติทางตา (ต้อกระจก ต้อหิน) ความผิดปกติของหัวใจ (patent ductus arteriosus: PDA, septal defect และ pulmonary artery stenosis) ความบกพร่องทางการได้ยิน (หูหนวก), สมองพิการและปัญญาอ่อน ภาวะเจริญเติบโตช้าในครรภ์, เกร็ดเลือดต่ำ ซีด ตับม้ามโต รวมทั้งความผิดปกติของโครโมโซม
แนวทางการรักษา
๑) ทารกแรกเกิดจากมารดาที่ติดเชื้อหัดเยอรมันในระยะตั้งครรภ์ แม้ไม่มีอาการแสดงใด ๆ ควรได้รับการแยกจากทารกปกติ เพื่อสังเกตอาการและประเมินความผิดปกติที่อาจเกิดขึ้นภายหลัง
๒) เก็บเลือดทารกส่งตรวจเพื่อยืนยันการติดเชื้อและตรวจร่างกายทารกอย่างละเอียด
โรคสุกใส (Chickenpox)
พยาธิสภาพ
การติดเชื้อจากมารดาสู่ทารกเกิดขึ้นโดยผ่านทางรก ความรุนแรงของ ความผิดปกติในทารกขึ้นอยู่กับอายุครรภ์ที่เกิดการติดเชื้อ
ผลกระทบต่อทารก
ไตรมาสแรกของการตั้งครรภ
ทำให้ทารกมีความผิดปกติในหลาย ๆ ระบบ ได้แก่ ผิวหนัง ตา
แขนขา ทางเดินอาหาร และระบบประสาท
เกิดความผิดปกติของแขน ขามากที่สุด เช่น แขนขาลีบ
อายุครรภ์16-20 สัปดาห์จะมีผลต่อการพัฒนาการทางสมอง และตา
ในช่วงใกล้คลอด
จะทำให้เกิด congenital varicella ในทารกได้ โดยเฉพาะ
มีการติดเชื้อในช่วง 2 สัปดาห์ของการคลอด
แนวทางการรักษา
๒) ทารกที่คลอดจากมารดาที่ติดเชื้อสุกใสภายใน 5 วันก่อนคลอดหรือ 2 วันหลังคลอดมีโอกาสติดเชื้อได้ร้อยละ 10 - 25 จึงควรได้รับ varicella-zoster immunoglobulin (VZIG) ทันทีที่คลอด
๑) ทารกแรกเกิดจากมารดาเป็นโรคสุกใสและมีอาการขณะคลอด มารดาและทารกควร ได้รับการแยกกันดูแลจนกระทั่งมารดามีการตกสะเก็ดของตุ่มสุกใสจนหมด และทารกที่คลอดจากมารดาที่ติด เชื้อควรได้รับการแยกจากทารกที่คลอดจากมารดาปกติด้วย
โรคหนองในแท้ (Gonorrhea)
สาเหตุ
เกิดจากเชื้อแบคทีเรีย Neisseria gonorrhea
พยาธิสภาพ
ทารกจะได้รับเชื้อโดยตรงหลังจากมีถุงน้ำคร่ำแตก หรือผ่านช่องทางคลอดที่ติดเชื้อ เชื้อจะเข้าสู่ตาทารกเป็นส่วนใหญ่ ทำให้เยื่อบุตาอักเสบ
อาการและอาการแสดง
จะพบว่ามีขี้ตามาก บางครั้งมีลักษณะคล้ายหนอง หนังตาบวม การติดเชื้อ บริเวณตาของทารก (gonococcal ophthalmia neonatorum) ทำให้ทารกมีอาการตาบอดได้ พบในวันที่1-4 หลังคลอด
การป้องกัน
โดยการป้ายตาภายหลังทารกคลอดทันทีเช่น 0.5% erythromycin หรือ
1% tetracyclin oinment
หยอดตาด้วย 1% silver nitrate มีการศึกษาพบว่า erythromycin eye
ointment
แนวทางการรักษา
๑) การติดเชื้อหนองในที่ตา นอกจากการป้ายตาด้วยยาปฏิชีวนะ เช่น 0.5%erythromycin
หรือ 1% tetracyclin ointment หลังจากนั้นทารกต้องได้รับยา Cefixin 1 mg/kg ฉีดเข้า ทางหลอดเลือดดำหรือฉีดเข้าทางกล้ามเนื้อของทารกวันละ 1 ครั้งติดต่อกัน 7 วัน
๒) ต้องเช็ดตาของทารกด้วย NSS หรือล้างตาทุก 1 ชั่วโมงจนกว่าหนองจะแห้ง