Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การพยาบาลเด็กที่ปัญหาทางระบบประสาท, นางสาวรติมา มณีคำ เลขที่ 17 รุ่น 36/2…

- - - - Primary febrile convulsion (ไม่มีความผิดปกติของสมอง)
      - Secondary febrile convulsion (มีความผิดปกติของสมอง)
    - - ระยะที่กำลังมีอาการชัก
        
        กรณีที่มีการชักเกิน 5 นาที ต้องทำให้หยุดชักเร็วที่สุด โดยให้ยาระงับอาการชัก
        เช่น diazepam ทางหลอดเลือดดำหรือทางทวารหนัก
        
        ให้ยาลดไข้ ร่วมกับ เช่น ตัวลดไข้ (เน้นขณะชักห้ามให้ยาชนิดรับประทาน)
      - ระยะหลังชัก
        
        ซักประวัติตรวจร่างกายโดยละเอียด ให้ยาป้องกันการชัก รับประทานทุกวันนาน 1-2 ปี
        เช่น Phenobarbital , Depakine
  - - - Partial seizure ชักกระตุกเฉพาะที่
      - Generalized seizure
        
        Primary generalized epilepsy ไม่มีความผิดปกติในระบบประสาท
        
        Secondary generalized epilepsy มีความผิดปกติในระบบประสาท
    - - Developmental and degenerative disorders
      - โรคติดเชื้อของสมอง
      - พันธุกรรม
      - รอยโรคในสมองที่ทำให้เซลล์ประสาทหลั่งคลื่นไฟฟ้าสมองผิดปกติ
      - ได้รับอันตรายจากการคลอด
      - Metabolic และ Toxic etiologies
    - - รักษาตามสาเหตุที่วินิจฉัยได้ เช่น ผ่าตัดเอารอยโรคที่สมองออก
      - รักษาด้วยอาหาร Ketogenic diet คือการจัดอาหารสัดส่วนที่มีปริมาณไขมันสูง คาร์โบไฮเดรตต่ำ โปรตีนต่ำ
      - รักษาโดยการใช้ยาระงับอาการชักและยาป้องกันการชักซ้ำ
      - การฝังเครื่องกระตุ้นไฟฟ้า
    - - ให้เด็กรับประทานยากันชักต่อเนื่องทุกวันนาน อย่างน้อย 2 ปีห้ามหยุดยาเอง แนะนำวิธีการป้องกันอุบัติเหตุขณะชัก
      - มาตรวจตามนัดเพื่อแพทย์ประเมินอาการและปรับระดับยากันชักให้เหมาะสม
  - - - สาเหตุ
        
        เชื้อไวรัส (Viral หรือ Asepitc meningitis)
        
        พยาธิ (Eosinophilic meningitis)
        
        เชื้อแบคทีเรีย (Bacterial meningitis)
        
        เชื้อรา (Fungal memingitis)
      - การวินิจฉัย
        
        Cerebrospinal fluid test
        
        White cell count ไม่พบ
        
        Glucose 50-75 mg/dl(ครึ่งหนึ่งของน้ำตาลในเลือด)
        
        Red cells ไม่พบ
        
        Protein 14-45 mg/dl
        
        Pressure
      - อาการ
        
        อาการที่แสดงว่ามีการติดเชื้อ เช่น มีไข้
        
        ปวดศีรษะมาก ซึมลง กระหม่อมโป่งตึง อาเจียน ชัก
        
        อาการแสดงของการระคายเคืองของเยื่อหุ้มสมอง
        
        คอแข็ง (Stiffness of neck)
        
        Kernig’s sign ได้ผลบวก
        
        Brudzinski’s sign ได้ผลบวก
      - การรักษา
        
        การรักษาตามอาการ ให้ยาลดไข้ ให้ยานอนหลับ ให้ยากันชัก ให้ยาลดอาการบวมของสมอง ให้สารน้ำทางหลอดเลือดดำรักษาภาวะไม่สมดุลย์สารน้ำและอิเล็คโทรลัยท์อาจต้องเจาะคอหรือใช้เครื่องช่วยหายใจในรายที่มีปัญหาการหายใจหรือหมดสติ
        
        การป้องกัน ควรฉีดวัคซีน เช่น Hib vaccine , JE vaccine,BCG
        
        การรักษาเฉพาะ คือ ให้ยาปฏิชีวนะที่สอดคล้องกับผลการเพาะเชื้อน้ำไขสันหลังที่เป็นสาเหตุ
    - - สาเหตุ
        
        เชื้อรา
        
        เชื้อปาราสิต
        
        เชื้อแบคทีเรีย
        
        ปฏิกิริยาต่อวัคซีน เช่น วัคซีนป้องกันโรคไอกรน หรือวัคซีนป้องกันพิษสุนัขบ้า
        
        เชื้อไวรัส
      - อาการ
        
        ปวดบริเวณต้นคอ คอแข็ง (Stiffness of neck)
        
        ซึมลง จนถึงขั้นโคม่าได้ภายใน 24 – 72 ชั่วโมง
        
        ปวดศีรษะ
        
        ชัก มีการเคลื่อนไหวผิดปกติ
        
        กระสับกระส่าย อารมณ์ผันแปร เพ้อ คลั่ง อาละวาด
        
        ไข้สูง
        
        การหายใจไม่สม่ำเสมอ
      - การรักษา
        
        การให้ยา ระงับชัก ลดอาการบวมของสมอง นอนหลับ ให้สารน้ำทางหลอดเลือดดำ
        
        รักษาสมดุลของปริมาณน้ำเข้า – ออก ของร่างกาย
        
        ให้ออกซิเจน, เจาะคอ หรือใช้เครื่องช่วยหายใจ
  - - - เริ่มจากมีไข้ ปวดเมื่อย อ่อนเพลีย
      - ต่อไปอาการปวดศีรษะจะมากขึ้น มีอาการอาเจียน ง่วงซึมจนไม่รู้สึกตัว
      - บางรายอาจมีอาการเกร็งชักกระตุกด้วย อาจมีอาการหายใจไม่สม่ำเสมอ
      - ในรายที่เป็นรุนแรงมากจะถึงแก่กรรมประมาณวันที่ 7-9 ของโรค
      - ถ้าพ้นระยะนี้แล้วจะผ่านเข้าระยะฟื้นตัว และมักจะมีความพิการเหลืออยู่
    - - ตรวจแยกเชื้อไวรัส เจอี จากเลือด หรือน้ำไขสันหลังซึ่งพบได้ยาก
      - การวินิจฉัยที่ใช้อยู่ในปัจจุบันคือตรวจหาIgM antibody เฉพาะต่อไวรัส เจอี ในน้ำไขสันหลังและในเลือด
    - - ให้ยาลดไข้ ลดการบวมของสมอง ระงับอาการชัก
      - ดูแลทางเดินหายใจให้โล่งโดยการดูดเสมหะบ่อยๆ
      - ต้องให้การดูแลรักษาเฉพาะใน Intensive care unit
      - ถ้ามีเสมหะมากอาจต้องทำ tracheostomy บางครั้งจำเป็นต้องใช้เครื่องช่วยหายใจ
    - - ไม่ควรเลี้ยงหมูในบริเวณใกล้บ้านที่อยู่อาศัย
      - ป้องกันโดยการฉีดวัคซีน 3 ครั้ง ครั้งแรกเมื่ออายุ 1 ปีครึ่งครั้งที่ 2 ห่างจากครั้งแรก 2-4 wk แล้วฉีดครั้งที่ 3
        หลังจากฉีดเข็มที่ 2 ได้ 1 ปี ควรจะเริ่มให้วัคซีนนี้พร้อมกับการให้ booster dose DTP และ OPV
      - หลีกเลี่ยงไม่ให้ถูกยุงกัด ยุงนี้จะกัดเวลาพลบค่ำ
    - - ดูแลให้ได้รับยากันชัก ยาคลายกล้ามเนื้อตรงตามแผนการรักษา
      - ดูแลให้ได้รับยาระงับอาการชักตรงตามแผนการรักษาในรายที่มีอาการชักนาน
      - ถ้าผู้ป่วยมีไข้สูง ให้เช็ดตัวด้วยน้ำธรรมดา หรือน้ำอุ่น เพื่อให้ไข้ลด ถ้าไข้ไม่ลดรายงานแพทย์ทราบเพื่อให้ยาลดไข้ตามแผนการรักษา
      - ขณะที่ผู้ป่วยชัก ควรป้องกันอันตรายจากการเกิดอุบัติเหตุ
      - เตรียมไม้กดลิ้นไว้ที่โต๊ะข้างเตียงในรายที่มีอาการชักเกร็ง
      - ช่วยแพทย์ในการเตรียมตรวจ และส่งตรวจทางห้องปฏิบัติการ ตามแผนการรักษา
      - ขณะชักให้งดอาหาร น้ำ ทางปาก ตามแผนการรักษา
      - ให้การพยาบาลผู้ป่วยด้วยความนุ่มนวล และจัดสิ่งแวดล้อมรอบเตียงให้เงียบและอากาศถ่ายเทได้สะดวก
      - ดูแลให้ได้รับออกซิเจนตรงตามแผนการรักษาในรายที่หายใจขัด เขียว
      - ภายหลังให้การพยาบาลยกไม้กั้นเตียงขึ้นทุกครั้ง และจัดสิ่งแวดล้อมรอบเตียงให้เป็นระเบียบเพื่อป้องกันการเกิดอุบัติเหตุขณะชัก
      - ทำทางเดินหายใจให้โล่ง โดยการดูดเสมหะ
      - สังเกตและบันทึกลักษณะการชัก และระดับความรู้สึกตัวขณะชัก
      - จัดให้ผู้ป่วยนอนราบ ตะแคงหน้าไปข้างใดข้างหนึ่ง เพื่อป้องกันไม่ให้ผู้ป่วยสำลักเสมหะ น้ำลาย ไม่ผูกรัดหรือตรึงผู้ป่วย ขณะชักเพื่อป้องกันกระดูกหัก
      - วัดและบันทึกสัญญาณชีพ อย่างน้อยทุก 4 ชั่วโมง
    - - แนะนำวิธีการปฏิบัติเมื่อผู้ป่วยมีไข้
      - แนะนำวิธีปฏิบัติเมื่อผู้ป่วยเกิดอาการชัก
      - ให้ความรู้เกี่ยวกับภาวะโรค
      - แนะนำการดูแลให้ยากันชัก และผลข้างเคียงของยา
- - - - เป็นสาเหตุของสมองพิการร้อยละ 30 ได้แก่ สมองขาดออกซิเจน ได้รับอันตรายจากการคลอด คลอดยากคลอดยาก รกพันคอ คลอดท่าก้น การใช้คีมดึงเด็ก
    - - เป็นสาเหตุของสมองพิการร้อยละ 5 ได้แก่ การได้รับการกระทบกระเทือนที่ศีรษะ ตัวเหลืองเมื่อแรกเกิด เส้นเลือดที่สมองมีความผิดปกติการ
        ขาดออกซิเจนจากการจมน้ำ การติดเชื้อบริเวณสมองเช่น เยื่อหุ้มสมองอักเสบ ฝีที่สมอง เป็นต้น การได้รับสารพิษ เช่น สารตะกั่ว ยาฆ่าแมลง
    - - การมีเลือดออกทางช่องคลอดของมารดาช่วงระหว่างการตั้งครรภ์เดือนที่6-9 มารดาขณะตั้งครรภ์ขาดสารอาหาร มารดามีภาวะชักหรือมีภาวะปัญญาอ่อน การเกิดก่อนกำหนด การเกิดน้ำหนักตัวน้อย มารดาขณะตั้งครรภ์มีการใช้ยาบางชนิดทำให้สมองเด็กมีพัฒนาการผิดปกติ
- - - - Ventriculo-peritoneal Shunt (V-P Shunt)
      - การให้ยาลดการสร้างน้ำไขสันหลัง (Diamox)
      - ปัญหาแทรกซ้อน
        
        Obstruction
        
        Infection
  - - - รักษาความสะอาดของผิวหนัง
      - จัดปูที่นอนให้เรียบตึง
      - เปลี่ยนท่านอนบ่อยๆ
      - ตรวจสอบประเมินการเกิดแผลกดทับสม่ำเสมอ
      - จัดให้นอนบนที่นอนนุ่มๆ ใช้หมอนนุ่มรองศีรษะไหล่
    - - ขณะให้นมอุ้มท่าศีรษะสูงเสมอ
      - หลังให้นมจับเรอไล่ลม
      - ดูแลให้รับนมน้ำครั้งละน้อยๆโดยแบ่งให้บ่อยครั้ง
    - - วัดเส้นรอบวงศีรษะทุกวันเวลาเดียวกัน
      - จัดท่านอนศีรษะสูง 15-30 องศา
      - ประเมินอาการความดันในกระโหลกศีรษะสูง
  - - - การติดเชื้อที่แผลผ่าตัด
      - การระบายน้ำไขสันหลังเร็วเกินไป (เน้นนอนราบหลังผ่าตัด ใน 24 ชม.แรก
    - - การอุดตันของสายระบายน้ำในโพรงสมอง
      - ภาวะโพรงสมองตีบแคบ
      - การทำงานผิดปกติของสายระบายน้ำในโพรงสมอง
      - ภาวะเลือดออกในศรีษะเนื่องจากการผ่าตัด
      - การติดเชื้อของสายระบายน้ำในโพรงสมอง
      - เกิดแผลเป็นที่สมอง
- - - - ทำความสะอาดทุกครั้งหลังขับถ่าย
      - ให้ยา Antibiotic ตามแผนการรักษา
      - ทำ Crede’manuever ทุก 2-4 hr
    - - สอนผู้ปกครองในการกระตุ้นการเคลื่อนไหวของผู้ป่วย
      - สังเกตอาการอ่อนแรงของแขนขา
        การควบคุมการขับถ่ายอุจจาระ ปัสสาวะ
      - ทำ Passive Exercise ให้ผู้ป่วย
    - - ดูแลถุงน้ำให้ชุ่มชื่น ระวังไม่ให้เกิดแผล
      - หมั่นตรวจสอบการฉีกขาด รั่ว
      - ไม่นุ่งผ้าอ้อม
      - ประเมินการติดเชื้อ
      - จัดท่านอนตะแคงหรือนอนคว่ำ
  - - - ดูแลทำความสะอาดแผล
      - ดูแลให้ยา Antibiotic / check V/S
      - จัดท่านอนตะแคงหรือคว่ำไม่นุ่งผ้าอ้อม
    - - เฝ้าระวังและสังเกตภาวะแทรกซ้อนที่สำคัญคือ แผลติดเชื้อ และ Hydrocephalus
      - วัดเส้นรอบศีรษะทุกวันเพื่อประเมินภาวะHydrocephalus
      - ตรวจสอบสัญญาณชีพ อาจทุก 2-4 hr
      - บริหารแขนขา/ เปลี่ยนท่านอนบ่อยๆ
- - - - กล้ามเนื้ออ่อนแรงอาการอัมพาตในGBS จะเริ่มต้นที่ขา เดินลำบากและจะลุกลามขึ้นที่แขนและลำตัวด้านบน รวมไปถึงกล้ามเนื้อทรวงอกแขนทั้งสองข้าง ในรายที่ไม่รุนแรงอาจเกิดแค่ปลายเท้าตกเท่านั้น เมื่อมีการลุกลามไปที่กล้ามเนื้อที่ช่วยในการหายใจทำให้หายใจล้มเหลว
    - - โดยเฉพาะส่วนใบหน้า ประสาทสมองคู่ที่ 7 (Facaial nerve) พบความผิดปกติบ่อยที่สุดมีอัมพาตของหน้า ปิดตา และปากไม่สนิท ความผิดปกติของการแสดงสีหน้าถ้ามีความผิดปกติเส้นประสาทคู่ที่ 7 ,9 , และคู่ที่ 10ผู้ป่วยจะมีอาการกลืน พูด และหายใจลำบาก
    - - เริ่มมีอาการเหน็บชา เจ็บ และปวดโดยเฉพาะปลายแขนปลายขา ไหล่ สะโพก และโคนขาและอาจรุนแรงต้องให้ยาแก้ปวด แล้วจึงมีอาการอ่อนแรง ชา สูญเสีย reflex
    - - medulla oblongata เกิดความผิดปกติร่วมกับการผิดปกติในระบบประสาทอัตโนมัติซึ่งถือเป็นปัญหาที่พบบ่อยในผู้ป่วยGBS
        ได้แก่ การเต้นหัวใจผิดจังหวะ ความดันโลหิตไม่คงที่ หัวใจเต้นช้าหรือเร็ว หน้าแดง เหงื่อออก ปัสสาวะคั่งและท้องอืดจาก paralytic ileus