Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

ยาที่ใช้ในระบบประสาทอัติโนมัติ (Drug used in Autonomic Nervous System)…

- - - - จะแบ่งออกเป็น 2 ชนิด
        
        1.Nicotinic receptor พบที่ปมประสาท
        
        2.Muscarinic receptor
        จะแบ่งเป็น
        
        M1 พบที่สมอง
        
        M2 พบที่หัวใจ เกิดการตอบสนองยับยั้ง เช่น หัวใจเต้นช้า ยับยั้งACh ออกจากปลายประสาทซิมพาเทติก
        
        M3 พบตามท่อต่างๆ กล้ามเนื้อเรียบของทางเดินอาหาร
        เช่นมีการหลั่งของต่อมท่อมากขึ้นทำให้กล้ามเนื้อหดตัว
  - - - 1.1Cholinergic agonist
        จะออกฤทธิ์โดยตรง
        ได้แก่ACh และสารสังเคราะห์ Choline ester
        
        ACh จัดเป็นยาต้นแบบของยากลุ่มนี้ไม่สามารถนำมารักษาใช้ได้
        เนื่องจากยาถูกทำลายอย่างรวดเร็ว ด้วยAChE จึงเกิดการสังเคราะห์ Choline ester เช่น Carbachol และ Bethanechol
        
        ฤทธฺืทางเภสัชวิทยา
        จะคล้ายกับการกระตุ้นระบบปรสาทซิมพาเทติก
        มีดังนี้
        
        1.ระบบไหลเวียนเลือด
        มีผลโดยตรงทำให้ทำให้ลดการต้านทานส่วนของหลอดเลือด
        หลอดเลือดขยายตัว ลดความดันโลหิต
        
        2.ระบบหัวใจ
        กล้ามเนื้อหลอดลมหดตัว
        
        3.ระบบทางเดินปัสสาวะ
        
        4.ระบบทางเดินอาหาร
        เพิ่มสารคัดหลั่ง
        
        5.ฤทธิ์ต่อตา
        ทำให้ม่านตาหรี่
        
        การนำไปใช้ทางคลินิก
        
        1.ใช้รักษาทางเดินปัสสาวะ Bethanechol
        ปัสสาวะไม่ออกจากการหัตถการจากการคลอดบุตร
        
        2.ใช้รักษาต้อหิน(glaucome)
        ยา pilocarpine มีฤทธิ์กระตุ้นให้ม่านตาหรี่
        
        3.ใช้รักษาอาการท้องอืด
        
        อาการข้างเคียง
        อาเจียน มีน้ำมูก น้ำตาไหล เหงื่ออก ปวดปัสสาวะ ปวดมวนท้อง
        
        ข้อห้ามใช้
        -ผู้ที่เป็นโรคหอบหืด(Asthma)
        -โรคแผลในกระเพาะอาหาร(Peptic ulcer)
        -ผู้ป่วยลำไส้อุดตัน นิ่วทางเดินปัสสาวะ
      - 1.2Anticholinesterase agent
        สารที่ออกฤทธิ์ทางอ้อม
        
        ออกฤทธิ์ยับยั้งการทำงานเอนไซม์ AChE
        ผลทำให้ ACh ไม่ถูกทำลาย จะมีการจับกับ2 แบบคือ
        
        1.การจับกันของเอนไซม์แบบชัวคราว
        เรียกว่า reersible ได้แก่
        
        -Endropronium
        -neostigmine
        -pyriodostigmie
        
        จะมีฤทธิ์สั้น ใช้ประโยชน์ทางการแพทย์ได้
        
        2.สารที่จับกันแบบถาวร เรียกว่าIrreversible
        ซึ่งเป็นพิษต่อร่างกาย
        
        ฤทธฺืทางเภสัชวิทยา
        
        1.มีผลต่อ Muscarinic receptor
        ได้เเก่ ผลต่อกล้ามเนื้อเรียบ และต่อมของกระเพาะปัสาสาวะ
        
        2.ผลต่อ nicrotinic receptor ผลต่อกล้ามเนื้อลาย
        
        การนำไปใช้ทางคลินิก
        
        1.ใช้ในการรักษาลำไส้
        
        2.ใช้ในการรักษาโรค Myasthenia graiv
        
        3.ใช้ในการรักษา AlZheimer's disease
        
        อาการข้างเคียง
        
        Organophosphate
        เมื่อได้รับสารพิษนี้อาจเกิดอาการ รูม่านตาเล็ก หายใจลำบาก
    - - ฤทธฺืทางเภสัชวิทยา
        
        ระบบตา ทำให้ม่านตาขยาย(Mydriasis)
        ความดันในลูกตาสูง
        
        2.ระบบทางเดินอาหาร
        ลดการบีบตัวของหลอดอาหารจนไปถึงลำไส้ใหย่
        
        3.กล้ามเนื้อเรียบอื่นๆ
        ลดความตึงตัวและและความเเรงในการบับตัวของท่อปัสสาวะ
      - การนำไปใช้ทางคลินิก
        
        1.Antisecretory
        ยับยั้งการหลั่งกรด ปัจจุบันไม่ค่อยใช้
        
        2.ใช้เป็น Antispasmodics
        ยาลดกรดเกร็งของกล้ามเนื้อเรียบในช่องท้อง
        
        3.ใช้รักาาภาวะกระเพาะปัสสสาสวับีบตัวมากเกิินไป
        
        4.ใช้ทางจักษุเเพทย์ ทำให้รูม่านตาขยาย
        
        5.ใช้เป็นยาขยายหลอดลม
        
        6.ใช้เป็นยาผู้ป่วยก่อนผ่าตัด(Anesthetic premedication )
      - อาการข้างเคียงและความเป็นพิษ
        
        อาการที่พบ อาจปากแห้ง คอแห้ง ตาพร่ามัว ใจสั่น ร้อนวูบวายบ
    - - จะมีกลไกการออกฤทธิ์ 3 แบบ
        
        1.Directiy acting
        
        2.Indirecyiy acting drug
        
        3.mixed-acting drugs
      - ยากลุ่ม sympathomimetics
        จะมี 4 กลุ่ม
        
        1.กลุ่ม Catechomimetics
        
        *ฤทธิ์ทางเภสัชวิทยา
        
        1.ระบบไหลเวียนเลือด
        กระตุ้นให้กล้สามเนื้อเรียบของหลอดเลือดใต้หดตัว
        
        2.ผลต่อกล้ามเนื้อเรียบ กระตุ้นผ่าน Beta 2
        ทำให้หลอดเลือดไปเลี้ยงกล้ามเนื้อลายขยายตัว
        
        *3.กระตุ้นเพิ่มอัตรการเต้นเเละเเรงบีบของกล้ามเนื้อหัวใจ
        
        ยากลุ่ม Catechomimetics
        ได้แก่
        
        1.1 epinephrine(Adrenaline)
        
        กลไกการออกฤทธิ์
        เป็นสารที่ออกฤทธิ์กระตุ้นได้ทั้ง Beta1และ 2 , Alpha1 และ 2
        
        เภสัชทางวิทยา
        
        1.ระบบไหลเวียนโลหิค
        มีฤทธิ์เเรงในการบีบหลอดเลือดเเละหัวใจ
        
        2.ระบบทางเดินอาหาร
        มีผลทำให้กล้ามเนื้อเรียบทางเดินอาหารคลายตัว
        
        3.ระบบหายใจ
        ทำให้กล้ามเนื้อหัวใจคลายตัว หลอดลมขยายตัว
        
        การนำไปใช้ทางคลินิก
        
        1.ภาวะหัวใจหยุดเต้น(Cardiac arrest)
        
        2.ภาวะแอนาฟิเเลกซิส(Anaphylaxis)
        
        3.ใช้เพื่อห้ามเลือด(Topical hemostasis)
        
        4.ใช้ผสมยาชาเฉพาะที่
        
        1.2.ยากลุ่ม Norepinephrine/ norradranaline
        
        โดยการกระตุ้น ที่ Alpha1 และ beta 1 receoptor
        แต่มีความชอบที่ Alpha receptor สูงกว่า
        
        เพิ่มการต้านทานของหลอดเลือด
        เพิ่มอัตราการเต้นของหัวใจและเพิ่ม Cardiac output
        
        ประโยชน์ทางคลินิก
        
        รักาาความดันโลหิตต่ำอย่างรุนเเรง
        
        1.3 Dopamine;DA
        
        จะให้ยาต่างชนิดกัน
        
        1.DA ต่ำ
        ทำให้เกิด vasodilation ของหลอดเลือดในไต และหลิดเลือดในหัวใจ coronary เพิ่การขับโซเดียมทางปัสสาวะ
        
        2.DA ขนาดปานกลาง
        จะกระตุ้น Beta 1 เพิ่มเเรงบีบตัวของหัวใจ เพิ่มอัตราการเต้นหัวใจเล็กน้อย
        
        3.DA ขนาดสูง
        กระตุ้น Alpha1 ทำให้หลอดเลือดหดตัว
        เพิ่มความดันโลหิต
        
        1.4 Dobutamine
        มีโครงสร้างคล้ายกับ DA ออกฤทธิ์กระตุ้น
        Beta1 ฤทธิ์ต่อ Alpha receptor
        
        มีฤทธิ์โดยรวมทำให้หลอดเลือดขยายตัวจึงไม่ใช่ยาเพิ่มความดันโลหิต
        
        อาการข้างเคียง
        1.ระบบประสาท
        วิตกกังวล ปวดศรีษะ
        2.ระบบไหลเวียน
        หัวใจเต้นผิดจังหวะ ปวดบวมน้ำ
        3.Tissue necrosis
        ถ้าฉีดเข้าหลอดเลือดดำรั่วไปเนื้อเยื่อรอบๆ อาจทำเนื้อเยื่อตายได้
      - 2.Alpha-adrenergic agonist
        
        2.1Alapha-1 agonist
        มีฤทธิ์เฉพาะเจาะจง ที่ Alpha1 - adrenegic receptor ได้แก่
        
        2.1.1 Phenylephrin
        ทำให้เกิดกล้ามเนื้อเรียบหดตัว ใช้เป็นยากบรรเทาอาการคัดจมูก
        
        2.1.2 Midodrine
        ทำให้หลอดเลือดหดตัว ส่งผลความดันโลหิตเพิ่ม
        
        2.2 Alpha-2 agonist
        
        ออกฤทธิ์กระตุ้น Alpha 2- receptor
        สมารถใช้เป็นยาลดความดันโลหิตได้
        
        ประโยชน์ทางคลินิก
        เป็นยาที่เลือกใช้ในสตรีที่มีการตั้งครรภ์ รักษาอาการขาดเหล้า
      - 3. Beta-aderengic agonist
        
        ยากลุ่มนี้ใช้เป็นยากลุ่มขยายหลอดลมใช้สำหรับแก้อาการหลอดลมตีบแคบ มักใช้ในโรคหอบหืด โรค COPD
        
        3.1 Beta 2 adrenegic agonist
        
        1.ยาขยายหลอดลมชนิดออกฤทธิ์สั้น
        ใช้รักษาอาการหลอดลมหดเกร็งเฉียบพลัน (Acute bronchospasm)
        
        2.ยาขยายหลอดลมออกฟทธิ์ชนิดยาว
        ได้แก่ Salmeterol และ formoterol
        
        อาการข้างเคียง
        ใจสั่น อาการกระวนกระวาย วิตกกังวล หัวใจเต้นเร็ว
        
        3.2 Beta 3 adrenegic agonist
        
        มีผลทำให้กล้ามเนื้อปัสสาวะคลายตัว
      - 4. Indirect- acting and mixed-type adrenegic agonist
        
        4.1 Ephedrine และ pseudoephedrine
        Ephedrine ไม่ได้ใช้ทางคลินิกเเล้ว ส่วน pseudoephedrine ใช้เป็นยาออกฤทธิ์ต่อจิตประสาท
        
        4.2 Amphetarmine
        เป็นยาเสพติดให้โทษประเภทที่ 1 ออกฤทธิ์กระตุ้นระบบประสาทส่วนกลางที่มีความเเรงสูง
    - - 1.Alpha-adrenegic antagonisti
        ได้แก่
        
        -Prazosin , Doxazosin
        ยาที่มีใช้ในปัจจุบัน คือ selective alpha1-antagonist ออกฤทธิ์จำเพาะต่อ alpha1- receptor
        ที่หัวใจและต่อมลูกหมากคลายตัว
        
        อาการข้างเคียง
        มีความดันโลหิตต่ำขณะเปลี่ยนอิริยบท
      - 2.Beta- adrenegic antagonisti
        
        2.1Non- selective Beta -blocker
        ได้แก่
        
        Propranolol
        ยับยั้งทั้ง Beta1และ 2 ถูกดูดซึมได้ดีมาก
        ใช้รักษาความดันโลหิตสูงใช้ร่วมกับยาขับถ่ายปัสสาวะ
        
        ลดอาการใจสั่น และมือสั่น (hyperthyroidism)
        
        2.2 Selective Beta -blockerได้แก่ Atenolol, Metoprolol
        
        Atenolol, Metoprolol
        ใช้รักษาโรคความดันโลหิตสูง เป็นยาสำคัญที่ใช้สำหรับเพื่อลด
        ความเสี่ยงของหัวใจล้มเหลว