Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

ระบบประสาทอัติโนมัติ - Coggle Diagram

- - - - ยาขยายหลอดลงชนิดออกฤทธิ์สั้น
      - ยาขยายหลอดลงชนิดออกฤทธิ์ยาว
      - อาการข้างเคียง
        
        กระตุ้น β-receptor ในผู้ป่วยโรคหัวใจอยู่แล้วจะมีความเสี่ยงมากขึ้นอาการ ได้แก่ ใจสั่นอาการสั่นอาการกระวนกระวายวิตกกังวลหัวใจเต้นเร็ว
    - - ยาออกฤทธิ์จำเพาะต่อ β3-receptor มีผลให้กล้ามเนื้อกระเพาะปัสสาวะคลายตัวใช้ในการรักษาอาการกลั้นปัสสาวะไม่ได้
  - - - Phenylephrine เป็นยาออกฤทธิ์จำเพาะต่อ G1- receptor ทำให้กล้ามเนื้อเรียบของหลอดเลือดหดตัวเพิ่มแรงต้านในหลอดเลือดและเพิ่มความดันโลหิตยารูปแบบรับประทานหรือแบบพ่นจมูกมีผลให้หลอดเลือดในเยื่อเมือกในโพรงจมูกหดตัวใช้เป็นยาบรรเทาอาการคัดจมูก
      - Midodrine เป็นยาออกฤทธิ์จำเพาะต่อ α1- receptor ทำให้หลอดเลือดหดตัวส่งผลให้ความดันโลหิตเพิ่มออกฤทธิ์นาน 3-4 ชั่วโมงใช้ในผู้ป่วยที่มีอาการ
    - - ออกฤทธิ์กระตุ้นα2- receptor ที่สมองและหลอดเลือดสามารถผ่านสมองใช้เป็นยาลดความดันโลหิตมีชนิดรับประทานและแผ่นแปะผิวหนังทำให้ลดการหดตัวของหลอดเลือดลดความต้านทานของหลอดเลือดทำให้ความดันโลหิตลดลง
      - ประโชน์ทางคลินิก
        
        รักษาความดันโลหิตสูงเป็นยาที่เลือกใช้ในสตรีตั้งครรภ์รักษาอาการขาดเหล้าหรืออาการถอนพิษ
        
        ช่วยลดอาการทางระบบประสาทซิมพาเทติกที่เพิ่มขึ้นเนื่องจากการหยุดยาเสพติดได้นอกจากนี้รักษาอาการร้อนวูบวาบในสตรีวัยหมดประจำเดือน
        
        .ช้ร่วมกับยาอื่นในการระงับปวดจากมะเร็งผลข้างเคียงที่พบบ่อยคือทำให้ง่วงซึมเศร้าปากแห้งท้องผูกเบื่ออาหาร
  - - - ยา Ephedrine ไม่ได้ใช้ทางคลินิกแล้วส่วน pseudoephedrine เป็นยาที่ออกฤทธิ์ต่อจิตประสาทมีใช้อย่าง จำกัด ในโรงพยาบาลยาทั้งสองออกฤทธิ์ทางอ้อมโดยเพิ่มการปลดปล่อยสาร catecholamine และตัวยายังสามารถกระตุ้นที่ receptor ได้โดยตรง
    - - เป็นยาเสพติดให้โทษประเภทที่ 1 ออกฤทธิ์กระตุ้นประสาทส่วนกลางที่มีความแรงสูงออกฤทธิ์โดยตรง (adrenergic receptor) และทางอ้อม (ทำให้มีการหลั่งของ NE ออกจากปลายประสาท) สามารถให้โดยการรับประทานและฤทธิ์อยู่ได้นานยามีผลเพิ่มความดันโลหิตและในขนาดสูงมีผลทำให้หัวใจเต้นผิดจังหวะผลเด่นชัดต่อระบบประสาทส่วนกลาง
    - - ภาวะช็อก
        
        ยาที่กระตุ้น α- adrenergic receptor เพิ่มความดันโลหิต
        
        Dopamine เพิ่มปริมาณเลือดไปเลี้ยงที่ไต
        
        ยาที่กระตุ้น β- adrenergic receptor กระตุ้นแรงบีบตัว อัตราการเต้นหัวใจ
      - Anaphylaxis ยาหลักที่ใช้ epinephrine
      - ภาวะหัวใจหยุดเต้น
      - Asthma & COPD
  - - - ฤทธิ์ททางเภสัชวิทยา
        
        ระบบหายใจทำให้กล้ามเนื้อทางเดินหายใจคลายตัว
        
        ผลต่อเมตาบอลิซึมภายในร่างกาย
        
        ระบบทางเดินอาหารมีผลทำให้กล้ามเนื้อเรียบ
        
        ยาเข้าสู่สมองได้น้อยจึงไม่มีฤทธิ์กระตุ้นสมอง
        
        ระบบไหลเวียนโลหิตมีฤทธิ์แรงที่ในการบีบหลอดเลือดนอัตราการเต้น
      - การนำไปใช้ทางคลินิก
        
        ภาวะหัวใจหยุดเต้น (cardiac arrest) เนื่องจากสาเหตุต่าง ๆ เช่น Heart block Ventric เนื่องจากกล้ามเนื้อหัวใจขาดออกซิเจน
        
        ภาวะแอนาฟิแล็กซิส (anaphylaxis) เป็นปฏิกิริยาภูมิแพ้รุนแรงอย่างเฉียบพลันที่เกิดจากกายาแพ้สารต่าง ๆ
        
        ใช้เพื่อห้ามเลือด (Topical hemostasis) ประคบเฉพาะที่บริเวณเยื่อเมือกลดอาการเลือดออก
        
        ใช้ผสมยาชาเฉพาะที่ใช้ใน spinal block เพื่อช่วยให้ออกฤทธิ์นานขึ้น
      - กลไกการออกฤทธิ์
        
        ออกฤทธิ์กระตุ้นได้ทั้งα β ถูกทำลายอย่างรวดเร็ว ทำให้การรับประทานไม่ได้
    - - ออกฤทธิ์เช่นเดียวกับ epinephrine โดยการกระตุ้นที่α1 และ β1 receptor แต่มีความชอบ (affinity) ต่อ g receptor สูงกว่าทำให้เพิ่มความต้านทานรวมของหลอดเลือดส่วนปลายได้มาก
    - - อาการข้างเคียง
        
        ระบบไหลเวียน: หัวใจเต้นผิดจังหวะปอดบวมน้ำเจ็บหน้าอก (ความเสี่ยงจะเพิ่มมากขึ้นในผู้ป่วย hyperthyroidism)
        
        ระบบประสาท: วิตกกังวลปวดศีรษะอาการสั่นอาจเกิดcerebral hemorrhage
        
        Tissue necrosis โดยเฉพาะอย่างยิ่ง Norepinephrine ถ้าฉีดเข้าหลอดเลือดดำรั่วไปเนื้อเยื่อรอบ ๆ จะเกิด vasoconstriction อย่างมากจนเนื้อตายได้
    - - เป็น Neurotransmitter ในสมองเมื่อถูกเมตาโบไลท์จะได้ norepinephrine และ epinephrine ยาออกฤทธิ์ต่อ receptors เมื่อให้ยาต่างขนาดกัน
- - - - ทำงานเพื่อต่อสู้หรือถอยหนี
    - - ทำงานเหมือนชลอหรือห้ามระบบ
  - - - Nicotinic receptor พบที่ปมประสาท
      - Muscarinic receptor
        
        M2 : พบที่หัวใจ ตอบสนองแบบยั้บยั้ง
        
        M3 : พบที่กล้ามเนื้อเรียบทางเดินอาหาร ทางเดินหายใจ
        
        M1 : พบที่สมอง
        
        M4 : พบที่ระบบประสาท หลั่ง Dopamine
        
        M5 :หลั่ง Dopamine
    - - β1 : พบที่หัวใจ กระตุ้นจะเพิ่มแรงบีบตัว
      - β2 : พบที่กล้ามเนื้อเรียบ หลอดลม กระตุ้นเกิดการคลายตัว
      - α2 : พบที่ปลายประสาทซิมพาเทติก กระตุ้นการยั้บยั้งการหลั่งของ norepinephrine
      - β3 : พบมี่เซลล์ไขมัน ทำให้เิดการสลายไขมัน
      - α1 : พบที่กล้ามเนื้อเรียบของหลอดเลือด ตอบสนองแบบหดตัว
- - - - ความดันโลหิตต่ำในขณะเปลี่ยนอิริยาบถ (postural hypotension) ซึ่งมักพบบ่อยจากการใช้ยาในระยะแรก ๆ
  - - - ลดอาการใจสั่นและมือสั่นในผู้ป่วยที่ต่อมไทรอยด์ทำงานมากกว่าปกติ
      - ลดอาการตื่นเต้นได้ง่ายทำให้เกิดภาวะสงบ
      - รักษาหัวใจเต้นผิดจังหวะ (supraventricular และ ventricular
      - ใช้รักษาความดันโลหิตสูงโดยใช้ร่วมกับยาขับปัสสาวะหรือยาขยายหลอดเลือด
    - - อาการข้างเคียง
        
        ระบบประสาทอาจพบอาการปวดศีรษะวิงเวียนนอนไม่หลับเหนื่อยล้า
        
        ยากลุ่มนี้มีผลกับระบบต่อมไร้ท่อและกระบวนการเมแทบอลิซึมจึงอาจเกิดภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำจากการตอบสนองเพิ่มระดับน้ำตาลผิดปกติ
        
        หัวใจเต้นผิดจังหวะแม้ว่ายากลุ่มนี้จะรักษาหัวใจเต้นผิดจังหวะ แต่สามารถชักนำให้เกิดได้โดยเฉพาะเมื่อหยุดยาอย่างกะทันหัน
        
        ระบบหัวใจและหลอดเลือด propranolol ทำให้หัวใจเต้นช้าเกิดจากการปิดกั้นตัว
- - - - โรคแผลในกระเพาะ ลำไส้ เนื่องจากยากระตุ้นการหลั่งกรด
      - ผู้ป่วยลำไส้อุดตัน นิ่วทางเดินปัสสาวะ
      - ผู้ป่วยเป็นหอบหืด โรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง ทำให้เกิดหลอดลมหดตัว
    - - รักษาต้อหิน
      - รักษาอาการท้องอืด
      - รักษาระบบทางเดินปัสสาวะ
    - - ระบบทางเดินปัสสาวะ
      - ระบบทางเดินอาหาร
      - ระบบหายใจ
      - ฤทธิ์ต่อตา
      - ระบบประสาทส่วนกลาง
      - ระบบไหลเวียนเลือด
    - - ออกฤทธิ์กระตุ้นที่ Muscaeinic Nicotinic receptor
    - - มึนเวีนศีรษะ เหงื่อออก ปวดปัสสาวะ อาเจียน คันตา ตาแดง
  - - - ผลต่อกล้ามเนื้อเรียบและต่อมกระเพาะอาหาร
      - ผลต่อกล้ามเนื้อลาย การบีบตัวของใยกล้ามเนื้อ
    - - รักษาอาการลำไส้ กระเพาะปัสสาวะไม่บีบตัว ได้แก่ยา Neostigmine
      - รักษาโรค Myasthenia ร่างกายจะสร้างภูมิคุ้มกันขึ้นมา จะมีอาการแขนขาอ่อนแรง
      - รักษา Alzheimer's disease ยาช่วยปรับปรุงความจำ
      - ใช้ยุติฤทธิ์ของยาคลายกล้ามเนื้อ เพื่อให้ผู้ป่วยได้หายใจปกติหลังผ่าตัด
    - - ยั้บยั้งการทำงานของเอนไซน์Anticholinesterase จับกับเอนไซน์ถ้าเป็นชั่วคราว"reversible" จับอย่างถาวร "irreversible"
    - - รูม่านตาเล็ก หายใจำบา หัวใจเต้นช้า หน้ามืด