Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การประเมินสัญญาณชีพ - Coggle Diagram

- - - - อายุเพิ่มขึ้นอัตราการเต้นของชีพจรจะลดลง
      - ผู้ใหญ่อัตราการเต้นของชีพจร60-100 ครั้งต่อนาที
    - - หญิงจะเร็วกว่าชายเล็กน้อย
      - ช่วงวัยรุ่นและวัยผู้ใหญ่
    - - ยา Digitalis
    - - ความกลัว ความโกรธ
      - ความวิตกกังวล การรับรู้ความเจ็บปวด
    - - ท่ายืนหรือนั่งชีพจรจะเต้นเร็วขึ้น
      - ท่านอนชีพจรจะช้าลง
  - - - ประเมินอัตรา จังหวะ และความแรงในการเต้นของชีพจรใน 1 นาที
      - ตรวจสอบการทำงานของหัวใจเบื้องต้น
    - - นาฬิกาที่มีเข็มวินาที
      - ปากกาน้ำเงินและแดง
      - กระดาษและแบบฟอร์มบันทึก
    - - ล้างมือให้สะอาด
      - บอกให้ผู้ป่วยทราบและขออนุญาตจับต้องตัวผู้ป่วย
      - พยาบาลวางปลายนิ้วชี้ นิ้วกลาง นิ้วนาง กดลงเบา ๆ ตรง Radial artery ของผู้ป่วย
      - ประเมินชีพจรใช้เวลา 1 นาที สิ่งที่ต้องสังเกต คือ อัตรา (จำนวน/ต่อนาที) จังหวะ
      - การเต้นมีความสม่ำเสมอ และปริมาตรความแรง (เบาหรือแรง)
      - การนับอัตราการเต้นของหัวใจในเด็กอาจ
        ต้องใช้วิธีฟังอัตราการเต้นของหัวใจ
      - บันทึกลงกระดาษที่เตรียมไว้และบันทึกในแบบฟอร์ม
      - ล้างมือให้สะอาด
  - - - ภาวะที่อัตราการเต้นของหัวใจ
        ในผู้ใหญ่มากกว่า 100 ครั้ง/นาที
        
        Tachycardia
      - ภาวะที่อัตราการเต้นของหัวใจ
        ในผู้ใหญ่น้อยกว่า 60 ครั้ง/นาที
        
        Bradycardia
    - - จังหวะของชีพจรปกติ
        
        มีช่วงพักระหว่างจังหวะเท่ากัน
        
        ชีพจรเต้นสม่ำเสมอ
        เรียกว่า Pulse regularis
      - จังหวะของชีพจรผิดปกติ
        
        เต้นไม่เป็นจังหวะแต่ละช่วงพักไม่สม่ำเสมอ
        
        ชีพจรเต้นไม่สม่ำเสมอ
        
        มีจังหวะการเต้นสม่ำเสมอสลับกับไม่สม่ำเสมอ
    - - ความแรงของชีพจรขึ้นอยู่กับปริมาตรของเลือดในการ
        กระทบผนังของหลอดเลือดแดง
    - - ผู้สูงอายุผนังหลอดเลือดแดงมีความยืดหยุ่นน้อย
        ขรุขระ และไม่สม่ำเสมอ
- - - - ศีรษะ (Cranium)
      - ทรวงอก (Thoracic)
      - ช่องท้อง (Abdominal cavity)
      - ท้องน้อย (Pelvic cavity)
  - - - แขน ขา
  - - - การเผาผลาญสารอาหารในร่างกาย
      - อัตราการใช้พลังงานของร่างกาย
      - การทำงานของกล้ามเนื้อ
      - การนำความร้อน (Conduction)
        
        การระบายความร้อนโดยอาศัยสื่อ
        ร่างกายต้องสัมผัสโดยตรงกับสิ่งที่เย็นกว่า
        
        การดื่มน้ำขณะมีไข้
      - การพาความร้อน (Convection)
        
        การระบายความร้อนโดยอาศัย
        ตัวกลาง
        
        การเช็ดตัวขณะีไข้
      - การแผ่รังสี (Radiation)
        
        การส่งผ่านความร้อนในรูปของคลื่น
        แม่เหล็กไฟฟ้า
      - การระเหยเป็นไอ (Evaporation)
        
        การระบายความร้อนออกมา
        โดยการระเหยจากพื้นผิวของร่างกาย
        
        การระบายความร้อนออกมา
        โดยการระเหยของน้ำไปเป็นไอ
    - - การถอดเสื้อผ้า
      - สิ่งตกแต่งที่ทำให้อุ่น
      - การลดกิจกรรมต่าง ๆ
      - เคลื่อนย้ายไปอยู่ในสภาพแวดล้อมที่เย็น
- - - - Tachypnea อัตราการหายใจในผู้ใหญ่ มากกว่า 24 ครั้ง/นาที
      - Bradypnea อัตราการหายใจในผู้ใหญ่ น้อยกว่า 10 ครั้ง/นาที
      - Apnea การหยุดหายใจ
    - - Hypoventilation เป็นการหายใจช้าและตื้น
      - Hyperventilation เป็นการหายใจเร็วและลึก
    - - Cheyne stokes เป็นการหายใจเป็นช่วง ๆ ไม่สม่ำเสมอ
      - Biot เป็นการหายใจปกติสลับกับการหายใจเร็วลึก
    - - Dyspnea เป็นอาการหายใจลำบาก
      - Orthopnea เป็นอาการหายใจลำบากในท่านอนราบ
      - Paroxysmal nocturnal dyspnea
        อาการหายใจลำบากในตอนกลางคืน
      - Paroxysmal dyspnea เป็นอาการหอบอย่างรุนแรง
      - Air hunger เป็นการพยายามหายใจ
        โดยใช้ทั้งทางจมูก และปากอย่างรุนแรง
    - - Stridor เสียงฟืด
      - Wheeze เป็นเสียงวี๊ดได้ยินขณะหายใจออก
    - - Cyanosis พบเยื่อบุและผิวหนังมีสีม่วงคล้ำ
      - บ่งชี้ถึงการขาดออกซิเจน
- - - - อุณหภูมิ
      - ชีพจร
      - การหายใจ
      - ความดันโลหิต
    - - หัวใจ
      - ปอด
      - สมอง
      - ระบบไหลเวียนเลือด
      - ระบบหายใจ
  - - - มีผลต่อหัวใจ
      - หลอดเลือด
      - การหายใจ
      - การควบคุมอุณหภูมิร่างกาย
    - - ความรู้สึกตัวลดลง
      - มีความรุนแรงของอาการปวดเพิ่มขึ้น
      - ก่อนและหลังการให้การพยาบาล ที่มีผลต่อสัญญาณชีพ
        
        ก่อนให้ผู้ป่วยที่เดิม Bed rest
        
        ก่อนให้ผู้ป่วยออกกำลังกาย
- - - - ศูนย์ควบคุมอุณหภูมิ
        ของร่างกายยังทำงานไม่เต็มที่
    - - พลังงานความร้อนจะถูกผลิต
      - มีการทำงานเพิ่มขึ้นของระบบอื่น ๆ
        
        ระบบไหลเวียน
        
        ระบบหายใจ
    - - ความเครียดจะทำให้ไปกระตุ้นระบบประสาทซิมพาธิติก
        
        เพิ่มการหลั่ง Epinephrine
        
        เพิ่มการหลั่ง Nor-epinephrine
        
        พิ่มอัตราการเผาผลาญภายในเซลล์ (BMR)
        
        มีการผลิตความร้อนเพิ่มมากขึ้น
    - - เพศหญิงมีการเปลี่ยนแปลงของอุณหภูมิร่างกายมากกว่าเพศชาย
    - - อุณหภูมิของสภาพแวดล้อม สามารถเพิ่มหรือลดอุณหภูมิของร่างกาย
      - หากร่างการสัมผัสเป็นเวลานาน
    - - คนผอมมากจะมีเนื้อเยื่อใต้ผิวหนัง
        และไขมันน้อย
        
        อุณหภูมิร่างกายต่ำได้
        
        รับประทานเครื่องดื่มร้อนหรือเย็น
        
        อุณหภูมิภายในช่องปากเปลี่ยนแปลงได
    - - แบคทีเรีย
  - - - นิยมใช้มากที่สุด
      - ปรอทวัดไข้ชนิดอมในปาก
        
        แท่งแก้วบรรจุปรอท (Mercurial temperature)
        
        ปรอทที่เป็นดิจิทัลบอกค่าตัวเลข
    - - ใช้ในกรณีที่ไม่สามารถวัดอุณหภูมิ
        ทางปากและทางทวารหนัก
        
        ผู้ป่วยไม่รู้สึกตัว
      - ค่าอุณหภูมิที่วัดได้จะต่ำกว่าค่าอุณหภูมิทางปาก
        0.5-1˚ C
      - สามารถวัดได้ทุกช่วงวัย
      - ปลอดภัยและแพร่เชื้อจุลินทรีย์น้อย
      - ข้อเสีย ต้องใช้เวลานาน 5 นาทีขึ้นไป
    - - ได้ค่าเที่ยงที่สุด
      - วัดในเด็กเล็กที่ไม่สามารถอมปรอทได้
      - ผู้ป่วยที่ไม่รู้สึกตัว
    - - การวัดทางหู
        
        ห้ามใช้ในผู้ป่วยที่แก้วหูทะลุ
        
        ห้ามใช้ในผู้ป่วยมีรอยแผลที่แก้วหู
        
        ห้ามใช้ในผู้ป่วยมีขี้หูหรือมีหูน้ำหนวก
      - การวัดทางผิวหนัง
        
        หน้าผาก หลังใบหู ซอกคอ
        
        ใช้เทอร์โมมิเตอร์สัมผัสแล้วอ่านค่าที่วัดได้
  - - - ระยะเริ่มต้น หรือระยะหนาวสั่น
      - ระยะไข้
      - ระยะสิ้นสุดไข้
      - การลูบตัวลดไข้
        
        การลูบตัวด้วยน้ำธรรมดา (Tepid sponge)
        
        การลูบตัวด้วยน้ำเย็นจัด (Cold sponge)
        
        การลูบตัวด้วยน้ำอุ่น (Warm sponge)
        
        การเช็ดตัวด้วยแอลกอฮอล์ (Alcohol sponge)
      - การพยาบาลผู้ป่วยที่มีอุณหภูมิร่างกายสูงกว่าปกติ
        
        ให้ผู้ป่วยพักผ่อน
        ควรจัดสภาพแวดล้อมให้เหมาะสมแก่การพักผ่อน
        
        จัดสภาพแวดล้อมให้อากาศถ่ายเทได้สะดวก
        
        ดูแลเช็ดตัวลดไข้ (Tepid sponge bath)
        
        ดูแลให้ผู้ป่วยได้รับยาลดไข้ตามแผนการรักษาของแพทย์
        
        วัดอุณหภูมิร่างกายภายหลังการเช็ดตัว หรือหลังให้ยาลดไข้ 30 นาที
        
        ดูแลให้ผู้ป่วยได้รับยาปฏิชีวนะตามแผนการรักษา
        
        ดูแลให้ผู้ป่วยได้รับออกซิเจนตามแผนการรักษา
        
        ดูแลให้ผู้ป่วยได้รับความอบอุ่นในระยะที่มีอาการหนาวสั่น
        
        ดูแลให้ผู้ป่วยได้รับอาหารที่มีโปรตีน และคาร์โบไฮเดรตสูง
        
        แนะนำให้ดื่มน้ำมาก ๆ ในรายที่ไม่มีข้อห้าม
        
        บันทึกปริมาณน้ำเข้า-น้ำออก
        
        ดูแลช่องปากให้เยื่อบุชุ่มชื้นทำความสะอาดช่องปากบ่อย ๆ
        
        เตรียมเสื้อผ้าแห้งให้ผู้ป่วยใส่เพื่อระบายความร้อนได้ดี
        
        ติดตามการเปลี่ยนแปลงของอุณหภูมิร่างกาย
    - - ต่ำกว่า 36 °C (97° F)
      - ร่างกายสูญเสียความร้อนมากไป
      - ผลิตความร้อนไม่สมดุลกับการสูญเสียความร้อน
      - ศูนย์ควบคุมความร้อนในไฮโปธาลามัสเสียหน้าที่
      - การพยาบาลผู้ป่วยที่มีอุณหภูมิร่างกายต่ำกว่าปกติ
        
        จัดสิ่งแวดล้อมให้อบอุ่น
        
        เพิ่มความหนาของผ้าห่มหรือจำนวนผ้าห่ม
        
        วางกระเป๋าน้ำร้อนหรือผ้าห่มไฟฟ้า
        
        คลุมหรือโพกศีรษะด้วยผ้าขนหนูผืนใหญ่
        
        ให้ดื่มน้ำหรือเครื่องดื่มอุ่นๆ
        
        ถูและนวดผิวหนัง
        
        ถ้าเป็นเด็กเล็กอาจใช้การโอบกอดเพื่อได้รับไออุ่นจากผู้สวมกอด
        
        ให้ความมั่นใจแก่ผู้ป่วย โดยการอยู่กับผู้ป่วย
        
        สังเกตอาการอย่างใกล้ชิด
- - - - อายุ
        
        เด็กแรกเกิดจะมี Systolic pressure ประมาณ 40-70 มิลลิเมตรปรอท
        
        ผู้ใหญ่ปกติจะมี Systolic pressure
        ระหว่าง 90-140 มิลลิเมตรปรอท
        
        ผู้สูงอายุความดันโลหิตจะสูงขึ้นเนื่องจากความยืดหยุ่นของหลอดเลือดลดลง
      - อิริยาบถขณะวัดความดันโลหิตและการออกกำลังกาย
      - ความเครียดและการเปลี่ยนแปลงทางอารมณ์
      - ลักษณะของร่างกายและปัจจัยอื่น ๆ
        
        รูปร่าง คนอ้วนความดันโลหิตมักสูงกว่าคนผอม
        
        เพศ
        
        ยาที่มีผลต่อการหดรัดตัวของหลอดเลือด
  - - - ใส่สายสวนเข้าไปใน Superior vena cava
      - ใช้เครื่องมือวัดความดันของเลือดที่จะเข้าหัวใจห้องบนขวา
    - - วิธีการฟัง
      - วิธีการคลำ
  - - - Systolic สูงกว่า 140 mmHg
      - Diastolic สูงกว่า 90 mmHg
      - มีอาการปวดศีรษะ บริเวณท้ายทอย
      - ตาพร่า หรือมองไม่เห็น
      - คลื่นไส้อาเจียน ชักและหมดสติในที่สุด
    - - Systolic ต่ำกว่า 90 mmHg
      - Diastolic ต่ำกว่า 60 mmHg
      - อ่อนเพลีย ไม่มีแรง
      - เหนื่อยง่ายกว่าปกติ
      - หน้าซีด เหงื่อออก ตัวเย็น เป็นลมหมดสติ
    - - การเปลี่ยนจากท่า
        นอนราบเป็นท่ายืนทันที