Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การประเมินสัญญาณชีพ - Coggle Diagram

- - - - เป็นอุณหภูมิของเนื้อเยื่อชั้นลึก(Deep tissue) ของร่างกาย
    - - เป็นอุณหภูมิเนื้อเยื่อชั้นผิว(Skin subcutaneous tissue fat) หลอดเลือดส่วนปลายและอวัยวะส่วนปลาย
  - - - กลไกของร่างกาย (Physiological mechanisms)
        
        การนําความร้อน (Conduction)
        
        การระบายความร้อนโดยอาศัยสื่อ ร่างกายต้องสัมผัสโดยตรงกับสิ่งที่เย็นกว่า
        
        การพาความร้อน (Convection)
        
        การระบายความร้อนโดยอาศัย ตัวกลาง
        
        การระเหยเป็นไอ (Evaporation)
        
        การระบายความร้อนออกมาโดยการ ระเหยจากพื้นผิวของร่างกาย
        
        การแผ่รังสี (Radiation)
        
        การส่งผ่านความร้อนในรูปของคล่ืน แม่เหล็กไฟฟ้า จากพื้นผิววัตถุหน่ึงไปยังพื้นผิวของอีกวัตถุหน่ึง
      - กลไกของการเกิดพฤติกรรม (Behavioral mechanism)
        
        การถอดเสื้อผ้า หรือ ส่ิงตกแต่งที่ทําให้อุ่น การลดกิจกรรมต่าง ๆ เพิ่มพื้นที่ผิวให้สามารถระบายความร้อน และเคลื่นย้ายไปอยู่ ในสภาพแวดล้อมท่ีเย็น
  - - - การวัดอุณหภูมิทางปาก (Oral temperature)
      - การวัดอุณหภูมิทางรักแร้ (Axillary temperature)
      - การวัดอุณหภูมิทางทวารหนัก
      - การวัดอุณหภูมิโดยใช้เทอร์โมมิเตอร์แบบอิเล็กทรอนิกส์ (Electronic temperature)
        
        การวัดทางหู
        
        การวัดทางผิวหนัง
    - - นาฬิกาท่ีมีเข็มวินาที
      - ภาชนะใส่สําลีและกระดาษชําระที่สะอาด
      - วาสลินสําหรับหล่อลื่น
      - ชามรูปไต
      - ถาดพร้อมแก้วท่ีบรรจุปรอท น้ําสบู่ และน้ํายาฆ่าเชื้อ ตามลําดับ
      - ปากกาน้ําเงินและแดง
      - เทอร์โมมิเตอร์
      - กระดาษบันทึก
    - - จัดท่าของผู้ป่วย
      - อ่านค่าอุณหภูมิท่ีได้
      - เอาเทอร์โมมิเตอร์ออก
      - บันทึกลงกระดาษท่ีเตรียมไว้
      - วัดอุณหภูมิร่างกาย
        
        ทางรักแร้
        
        ทางทวารหนัก
        
        ทางปาก
        
        ทางหู
        
        ทางผิวหนัง
      - นําอุปกรณ์ไปล้างให้สะอาดและเก็บเข้าท่ี
      - บอกให้ผู้ป่วยทราบ
      - ตรวจสอบการทํางานของปรอท
      - ล้างมือให้สะอาด
    - - เทอร์โมมิเตอร์ทางปากและทางทวารหนักให้แยกภาชนะใส่และแยกทําความสะอาด
      - ถ้าใช้เทอร์โมมิเตอร์วัดทางรักแร้ ต้องเช็ดรักแร้ให้แห้งเสียก่อน
      - ห้ามนําเทอร์โมมิเตอร์ที่วัดทางปากไปวัดทางทวารหนัก
      - ถ้าใช้เทอร์โมมิเตอร์วัดทางทวารหนัก ต้องทาวาสลินให้ลื่น
      - ไม่ควรวัดอุณหภูมิทางปากหลังจากดื่มน้ําเย็นหรือร้อน
      - สลัดเทอร์โมมิเตอร์ให้ต่ํากว่าระดับ 35 ̊ C หรือ 95 ̊ F ก่อนวัดทุกคร้ัง
      - เช็ดเทอร์โมมิเตอร์ด้วยสําลี หรือกระดาษชําระทันทีเมื่อเอาออกจากผู้ป่วย
      - ห้ามนําเทอร์โมมิเตอร์ไปวางไว้นอกภาชนะท่ีใส่เทอร์โมมิเตอร์
      - ถ้าอุณหภูมิที่วัดได้สูงหรือต่ำกว่าปกติมาก ให้วัดซ้ำ
      - ต้องบันทึกผลการวัดของผู้ป่วยแต่ละคนลงในสมุดบันทึกทันที
  - - - อุณหภูมิร่างกายสูงกว่าปกติ (Hyperthermia)
        
        ภาวะที่ร่างกายมีการผลิตหรือรับ ความร้อนมากแต่ไม่สามารถระบายความร้อนออกไปนอกร่างกายได้
        
        มากกว่า 37.5 ̊C (99.4 ̊F) เรียกว่าเป็น “ไข้” แบ่งออกเป็น 3 ระยะ
        
        ระยะเริ่มต้น หรือระยะหนาวสั่น
        
        ระยะไข้
        
        ระยะสิ้นสุดไข้
        
        การลูบตัวลดไข้ มี 4 วิธี
        
        การลูบตัวด้วยน้ําธรรมดา (Tepid sponge)
        
        การลูบตัวด้วยน้ําเย็นจัด (Cold sponge)
        
        การลูบตัวด้วยน้ําอุ่น (Warm sponge)
        
        การเช็ดตัวด้วยแอลกอฮอล์ (Alcohol sponge)
        
        การพยาบาลผู้ป่วยที่มีอุณหภูมิร่างกายสูงกว่าปกติ
        
        ดูแลให้ผู้ป่วยได้รับออกซิเจนตามแผนการรักษา
        
        ดูแลให้ผู้ป่วยได้รับความอบอุ่นในระยะท่ีมีอาการหนาวส่ัน
        
        ดูแลให้ผู้ป่วยได้รับยาปฏิชีวนะตามแผนการรักษาของแพทย์เพื่อะทำลายจุลชีพ
        
        ดูแลให้ผู้ป่วยได้รับอาหารท่ีมีโปรตีน และคาร์โบไฮเดรตสูง
        
        วัดอุณหภูมิร่างกายภายหลังการเช็ดตัว หรือหลังให้ยาลดไข้ 30 นาที
        
        แนะนําให้ดื่มน้ํามาก ๆ ในรายที่ไม่มีข้อห้าม
        
        ดูแลให้ผู้ป่วยได้รับยาลดไข้ตามแผนการรักษาของแพทย์
        
        บันทึกปริมาณน้ําเข้า-น้ําออก
        
        ดูแลเช็ดตัวลดไข้ (Tepid sponge bath)
        
        ดูแลช่องปากให้เยื่อบุชุ่มชื้นทําความสะอาดช่องปากบ่อย ๆ
        
        เตรียมเสื้อผ้าแห้งให้ผู้ป่วยใส่เพื่อให้สามารถระบายความร้อนได้ดี
        
        จัดสภาพแวดล้อมให้อากาศถ่ายเทได้สะดวก
        
        ติดตามการเปลี่ยนแปลงของอุณหภูมิร่างกาย
        
        ดูแลให้ผู้ป่วยพักผ่อน
      - อุณหภูมิร่างกายต่ำกว่าปกติ (Hypothermia)
        
        ภาวะที่อุณหภูมิแกนกลางของ
        ร่างกายต่ำกว่าอุณหภูมิปกติ คือต่ำกว่า 36 °C (97° F)
        
        การพยาบาลผู้ป่วยท่ีมีอุณหภูมิร่างกายต่ำ กว่าปกติ
        
        จัดสิ่งแวดล้อมให้อบอุ่น
        
        เพิ่มความหนาของผ้าห่ม
        
        วางกระเป๋าน้ําร้อนหรือผ้าห่มไฟฟ้า
        
        คลุมหรือโพกศีรษะด้วยผ้าขนหนูผืนใหญ่
        
        ให้ดื่มน้ำหรือเครื่องดื่มอุ่นๆ
        
        ถูและนวดผิวหนัง
        
        ถ้าเป็นเด็กเล็กอาจใช้การโอบกอดเพื่อได้รับไออุ่นจากผู้สวมกอด
        
        ให้ความมั่นใจแก่ผู้ป่วย โดยการอยู่กับผู้ป่วย
        
        สังเกตอาการอย่างใกล้ชิด
- - - - อุณหภูมิ = 36.5-37.5 องศาเซลเซียส
      - ชีพจร = 60-100 ครั้ง/นาที
      - หายใจ = 12-20 คร้ัง/นาที
      - ความดันโลหิต Systolic = 90-140 mmHg
      - Diastolic = 60-90 mmHg
- - - - การหายใจเพื่อแลกเปลี่ยนก๊าซออกซิเจนและคาร์บอนไดออกไซด์
        
        การสูดเอาอากาศเข้าไปในถุงลมของปอด
        
        การไล่อากาศออกจากปอด
      - การแลกเปลี่ยนก๊าซออกซิเจนและคาร์บอนไดออกไซด์ซึ่งอยู่ในเลือด กับเซลล์ของ เนื้อเยื่อต่าง ๆ ในร่างกาย
    - - การเปลี่ยนแปลงของอารมณ์ สภาวะแวดล้อม หรืออิทธิพลจากความเจ็บป่วย ซึ่งอาจมีผลทําให้หายใจตื้นหรือลึกกว่าปกติได้
  - - - Stridor เสียงฟืด เป็นเสียงที่ได้ยินขณะหายใจเข้า
      - Wheeze เป็นเสียงวี๊ดได้ยินขณะหายใจออก
    - - Paroxysmal dyspnea เป็นอาการหอบอย่างรุนแรง
      - Air hunger เป็นการพยายามหายใจโดยใช้ท้ังทางจมูก
      - Orthopnea เป็นอาการหายใจลําบากในท่านอนราบ
      - Dyspnea เป็นอาการหายใจลําบาก
      - Paroxysmal nocturnal dyspnea เป็นอาการหายใจลำบากในตอนกลางคืน
    - - จังหวะของการหายใจที่ผิดปกติ
        
        Cheyne stokes เป็นการหายใจเป็นช่วง ๆ ไม่สม่ำเสมอ
        
        Biot เป็นการหายใจปกติสลับกับการหายใจเร็วลึก
    - - Cyanosis พบเยื่อบุและผิวหนังมีสีม่วงคล้ำ
    - - ความลึกของการหายใจท่ีผิดปกติ
        
        Hypoventilation เป็นการหายใจช้าและตื้น
        
        Hyperventilation เป็นการหายใจเร็วและลึก
    - - อัตราการหายใจท่ีผิดปกติ
        
        Bradypnea อัตราการหายใจในผู้ใหญ่ น้อยกว่า 10 ครั้ง/นาที
        
        Apnea การหยุดหายใจ
        
        Tachypnea อัตราการหายใจในผู้ใหญ่ มากกว่า 24 ครั้ง/นาที
- - - - ภาวะไข้
      - ยา
      - อารมณ์
      - การออกกําลังกาย
      - ท่าทาง
      - เพศ
      - ภาวะเสียเลือด
      - อายุ
  - - - Radial pulse อยู่ที่ข้อมือด้านในบริเวณกระดูกปลายแขนด้านนอก
      - Femoral pulse อยู่บริเวณขาหนีบตรงกลาง
      - Popliteal pulse อยู่บริเวณตรงกลางข้อพับเข่า
      - Dorsalis pedis pulse อยู่บริเวณกลางหลังเท้าระหว่างนิ้วหัวแม่เท้ากับนิ้วชี้
      - Brachial pulse อยู่ด้านในของกล้ามเน้ือ Bicep
      - Apical pulse อยู่ท่ียอดของหัวใจ หน้าอกด้านซ้ายบริเวณที่ตั้งของหัวใจ
      - Carotid pulse อยู่ด้านข้างของคอ
      - Temporal pulse จับที่เหนือและข้าง ๆ ตา
      - Posterior tibial pulse อยู่บริเวณหลังปุ่มกระดูกข้อเท้าด้านใน
  - - - อัตรา (Rate)
        
        การเต้นของชีพจร จํานวนครั้งของความรู้สึกที่ได้จากคลื่นบนหลอด เลือดแดงกระทบนิ้วหรือการฟังที่ Apex ของหัวใจในเวลา 1 นาที
        
        ภาวะที่อัตราการเต้นของหัวใจผิดปกติ
        
        ภาวะที่อัตราการเต้นของหัวใจในผู้ใหญ่มากกว่า 100 ครั้ง/นาที เรียกว่า Tachycardia
        
        ภาวะที่อัตราการเต้นของหัวใจในผู้ใหญ่น้อยกว่า 60 คร้ัง/นาที เรียกว่า Bradycardia
      - จังหวะ (Rhythm)
        
        การเต้นชีพจร จังหวะและช่วงพักของชีพจร
        
        ชีพจรจะเต้นเป็นจังหวะ และมีช่วงพักระหว่างจังหวะ
        
        จังหวะของชีพจรปกติ
        
        จังหวะของชีพจรผิดปกติ
      - ปริมาตรความแรง (Volume)
        
        ความแรงของชีพจรขึ้นอยู่กับปริมาตรของเลือดในการ กระทบผนังของหลอดเลือดแดง
        
        ปริมาตรความแรงของชีพจร วัดเป็นระดับ 0 ถึง 4
      - ความยืดหยุ่นของผนังของหลอดเลือด
        
        ปกติผนังหลอดเลือดจะมีลักษณะตรงและเรียบ
        มีความยืดหยุ่นดี ในผู้สูงอายุผนังหลอดเลือดแดงมีความยืดหยุ่นน้อยขรุขระ และไม่สม่ำเสมอ
- - - - อิริยาบถขณะวัดความดันโลหิตและการออกกําลังกาย
      - ความเครียดและการเปลี่ยนแปลงทางอารมณ์
      - อายุ
      - ลักษณะของร่างกายและปัจจัยอื่นๆ
        
        รูปร่าง
        
        เพศ
        
        ยา
  - - - การวัดความดันโลหิตโดยทางตรง
        (Central venous blood pressure: C.V.P)
        
        ใส่สายสวนเข้าไปใน Superior vena cava และใช้เครื่องมือวัดความดันของเลือดที่จะเข้าหัวใจห้องบนขวา
      - การวัดความดันโลหิตโดยทางอ้อม
        
        วัดความดันของหลอดเลือดแดง มี 2 วิธี คือ วิธีการฟัง และวิธีการคลํา
    - - ขณะปล่อยลมออก สายตาควรจับอยู่ที่เครื่องวัดตลอดเวลา
      - ผ้าพันแขนต้องเลือกใช้ให้ถูกขนาดกับผู้ป่วย
      - ลําของปรอทท่ีวัดต้องตั้งฉากในขณะอ่านค่าความดันโลหิต
      - ขณะวัดความดันโลหิตแขนของผู้ป่วยควรวางในระดับเดียวกันกับหัวใจ
      - การรัดผ้าพันแขนต้องให้แนวของสายยางทั้งสองของผ้าพันแขนอยู่ระหว่างตําแหน่งของเส้นเลือดแดงพอดี
      - ก่อนพันผ้าเพื่อวัดความดันโลหิตทุกครั้ง
        ควรพิจารณาแขนที่พันผ้าก่อนว่ามีข้อ ห้ามหรือไม่
      - การเก็บเครื่องวัดความดันโลหิต ต้องบีบลมออกจากผ้าพันให้หมด
  - - - ความดันโลหิตต่ำโดย Systolic ต่ำกว่า 90 mmHgและ Diastolic ต่ำกว่า 60 mmHg
    - - ความดันโลหิตสูง โดย Systolic สูงกว่า 140 mmHg และ Diastolic สูงกว่า 90 mmHg
    - - ความดันโลหิตตกในท่ายืน การเปลี่ยนจากท่า นอนราบเป็นท่ายืนทันที มีผลทําให้ความดันโลหิตลดต่ำลงทันที