Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

หลักทั่วไปทางเภสัชวิทยา - Coggle Diagram

- - - - การจับตัวของยากับโปรตีนในพลาสม่า
      - ความสามารถในการผ่านเข้าสมองและรก
      - คุณสมบัติทางเคมีและฟิสิกส์ของยาแต่ละชนิด
      - การสะสมของยาที่ส่วนอื่น
      - ปริมาณการไหลเวียนของเลือดไปยังอวัยวะนั้นๆ
    - - ปัจจัยที่มีผลต่อ drug metabolism
        
        สิ่งแวดล้อม
        
        อายุ
        
        พันธุกรรม
      - เอนไซม์ที่ทำหน้าที่ในการเปลี่ยนแปลงยา
        
        enzyme NADPH P450 reductase
      - สิ้นสุดการออกฤทธิ์ของยา
        
        การแปรสภาพยาช่วยทำให้ยามีคุณสมบัติละลายน้ำได้ดีขึ้น หรือมีความเป็นประจุ มากขึ้น งายต่อการขับออกทางไต
      - ปฏิกิรยาระหว่างยาในระหว่างการเกิด
        
        ยาบางชนิดมีคุณสมบัติยับยั้งเอนไซม์
        
        ความเจ็บป่วยและความสามารถในการทำงานของตับ
        
        ยาบางชนิดมีคุณสมบัติเหนี่ยวนำเอนไซม์
        
        การขับถ่ายยา
      - กระตุ้นการออกฤทธิ์ของยา
        
        ยาบางชนิดยังไม่สามารถออกฤทธิ์ได้หลังให้ยา จำเป็นต้องถูกเปลี่ยนแปลงโครงสร้างทางเคมี จึงจะสามารถออกฤทธิ์ได้
    - - ปัจจัยที่มีผลต่อการดูดซึมยา
        
        ปัจจัยเกี่ยวกับตัวยา
        
        วิธีการผลิตยา รูปแบบยา
        
        ขนาดยาที่ให้
        
        ขนาดของโมเลกุลยา
        
        ยาที่มีขนาดน้ำหนักโมเลกุลของยาต่ำซึมผ่านได้ดี>ยาที่มีน้ำหนักโมเลกุลสูง
        
        คุณสมบัติในการละลายในไขมัน
        
        ยาที่ละลายได้ดีในไขมันจะผ่านmembraneและถูกดูดซึมได้ดี
        
        ปัจจัยเกี่ยวกับผู้ป่วย
        
        พยาธิสภาพของร่างกาย
        
        สภาวะทางสรีรวิทยาและอารมณ์ของผู้รับยา
        
        วิธีการบริหารยา
        
        การให้ยาดูดซึมผ่านหลอดเลือดฝอยบริเวณใต้ลิ้น
        
        การให้ยาดูดซึมผ่านทางระบบทางเดินหายใจ
        
        การให้ยาผ่านทางเดินอาหาร
        
        ยาที่มีคุณสมบัติเป็นกรดอ่อน
        
        ยาที่มีคุณสมบัติเป็นด่างอ่อน
        
        มีข้อเสียทำให้เกิด first pass effect
        
        เกิดการทำลายยาที่ตับเมื่อผ่านportal vein เข้าสู่ตับและถูกmetabolite ที่ตับก่อนเข้าสู่กระแสเลือดไปยังบริเวณที่เซลล์ออกฤทธิ์ ส่งผลให้ระดับยาลดลง ประสิทภาพในการรักษาลดลง
        
        การให้ยาโดยการฉีดใต้ผิวหนัง
        
        การให้ยาดูดซึมผ่านทางผิวหนัง
        
        การให้ยาเหน็บทวารหนักหรือช่องคลอด
        
        การได้รับอาหารหรือยาชนิดอื่นร้วมด้วย
      - การดูดซึมยา
        
        อัตตราและปริมาณของยาที่ถูกนำเข้ากระแสเลือด
      - Bioavailability
        
        สัดส่วนของยาที่ไม่ถูกเปลี่ยนแปลงที่ถูกนำเข้าสู่กระแสเลือด
- - - - ออกฤทธิ์โดยไม่จับกับreceptor
        
        chemical action
        
        phisical action
      - ออกฤทธิ์โดยจับกับ receptor
        
        agonist
        
        ยาที่จับกับreceptor แล้วสามารถทำให้เกิดฤทธิ์ทางเภสัชวิทยา
        
        antagonist
        
        ยาที่จับกับreceptor แล้วสามารถแล้วบดบังฤทธิ์ของagonist ในการจับกับreceptor
        
        receptor
        
        partial agonist
        
        ยาที่จับกับreceptor แล้วออกฤทธิ์แค่บางส่วน
    - - hyperactivity
        
        การตอบสนองของยาที่มากกว่าปกติ
      - hypersensitivity
        
        การแพ้ยา
      - hyporeactivity
        
        การตอบสนองต่อยาที่น้อยกว่าปกติ ทำให้ไม่เกิดฤทธิ์รักษา
      - tolerance
        
        การดื้อยาจากการได้รับยาขนิดนั้นหลายครั้ง
      - Idiosyncrasy
        
        การตอบสนองที่แตกต่างจากปกติไม่พบกับคนส่วนใหญ่
        เกิดจากความแตกต่างทางพันธุกรรม
      - tachyphylaxis
        
        การดื้อยาที่เกิดขึ้นรวดเร็ว
      - placebo effect
        
        ฤทธิ์หลอก
    - - ความปลอดภัยของยามักทดลองกับสัตว์ สัดส่วนของขนาดยาที่50% ต่อขนาดยาที่ได้ผลในการรักษาทำให้หนูตาย TI=LD50/ED50
    - - มีความแตกต่างกันในความเข้มข้นของendogenous receptor ligands
      - มีการเปลี่ยนแปลงจำนวนหรือการทำงานของreceptor
      - มีการเปลี่ยนแปลงของปริมาณยาที่จะไปถึงreceptorซึ่งขึ้นกับpharmacokineticของยา เพศ อายุ น้ำหนัก ภาวะความเจ็บป่วย รวมถึงการทำงานของตับไต
      - มีการเปลี่ยนแปลงส่วนประกอบของอวัยวะที่เกิดการตอบสนองจากการกระตุ้น receptor