Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การพยาบาลทารกที่มีภาวะเสี่ยง, นางสาวญาตาวี มนตรี รุ่น36/1 เลขที่31…

- - - - Very LBW ต่ำกว่า1500g.
      - Extremely ต่ำกว่า 1000g.
- - - - ภาวะอุณหภูมิกายต่ำ
        
        อาการและอาการแสดง ใบหน้าแดง ผิวเย็น เขียวคล้ำ หยุดหายใจ ปลายมือ-เท้าเย็น
        
        การวินิจฉัย อุณหภูมิแกนกลางทารก <36.5องศา
        
        ภาวะแทรกซ้อน น้ำตาลในเลือกต่ำ ภาวะเลือดเป็นกรด น้ำหนักไม่ขึ้น ท้องอืด เลือดออกในโพรงสมอง
        
        การวัดอุณหภูมิ
        
        ทางทวารหนัก
        
        เกิดก่อนกำหนด วัดนาน3นาที ลึก2.5ซม.
        
        ครบกำหนด วัดนาน3นาที ลึก3.0ซม.
        
        ทางรักแร้
        
        ก่อนกำหนด วัดนาน5นาที
        
        ครบกำหนด วัดนาน8นาที
        
        การดูแล
        
        จัดให้อยู่ที่อุณภูมิเหมาะสม(NTE) 32-34องศา
        
        การพยาบาลทารกที่ได้รับการรักษาในตู้อบ
        
        ป้องกันการสูญเสียความร้อนทั้ง4ทาง
        
        ตรวจสอบอุณหภูมิร่างกายทุก4ชม. และปรับให้เหมาะสม
        
        ไม่เปิดตู้อบถ้าไม่จำเป็น
        
        ทำความสะอาดตู้ทุกวัน
        
        การควบคุมอุณหภูมิทารกที่อยู่ใน Incubator
        
        เป้าหมาย อุณหภูมิทารกปกติ คือ37องศา(+/- 0.2องศา)
        
        กรณีตู้อบปรับอุณหภูมิด้วยมือ หรือปรับอัตโนมัติ(air servocontrol mode)
        
        ปรับอุณหภูมิเพิ่มครั้งละ 0.2องศา ทุก15-30นาที (มากสุด38องศา)
        
        ลดการสูญเสียความร้อน เช่น ครอบพลาสติกที่ตัวทารก(กรณีไม่ได้ใช้ตู้อบผนัง2ชั้น สวมหมวกไหมพรม พันร่างกายด้วย plastic wrap)
        
        ปรับอุณหภูมิตู้อบเริ่มที่ 36องศา
        
        ถ้าวัดอุณหภูมิได้36.8-37.2องศา เป็นเวลา2ครั้งติดต่อกัน ให้ปรับอุณหภูมิตาม Neutral thermal environment(NTE) แล้วติดตามทุก15-30นาที2ครั้ง และต่อไปทุก4ชม.
        
        ควรใส่ปรอทในตู้อบ
        
        กรณีตู้อบปรับอุณหภูมิอัตโนมัติ(Skin servocontrol mode)
        
        ติดskin probe ที่หน้าท้อง เลี่ยงบริเวณตับและbony prominence
        
        ปรับอุณหภูมิเริ่มที่36.5องศา
        
        ปรับเพิ่มครั้งละ 0.1 องศา ทุก15-30นาที (มากสุด38องศา)
        
        ลดการสูญเสียความร้อน เช่น ครอบพลาสติกที่ตัวทารก
        
        ถ้าวัดอุณหภูมิได้36.8-37.2องศา เป็นเวลา2ครั้งติดต่อกัน ให้ปรับอุณหภูมิตาม Neutral thermal environment(NTE) แล้วติดตามทุก15-30นาที2ครั้ง และต่อไปทุก4ชม.
        
        วัดอุณหภูมิ body temp 36.8-37.2องศา
        
        ใช้ warmer incubator หรือผ้าห่มห่อตัว
        
        หลีกเลี่ยงอยู่ใกล้แอร์ พัดลม ระวัง cold stress
    - - Perinatal asphyxia
        
        ใช้ APGAR Score
        
        Mild asphyxia 5-7
        
        Moderate asphyxia 3-4
        
        No asphyxia 8-10
        
        Severe asphyxia 0-2
      - Respiratory distress syndrome(RDS)
        
        ภาวะหายใจลำบากจากการขาดสารลดแรงตึงผิวของถุงลม
        
        อาการ อาการแสดง
        
        ภาพถ่ายรังสีปอด ground glass appearance
        
        เขียว
        
        หายใจลำบาก ปีกจมูกบาน หายใจมีเสียงGrunting
        
        ตรวจพบภาวะเลือดเป็นกรด
        
        การป้องกัน
        
        มารดาเสี่ยงคลอดก่อนกำหนดแต่ถุงน้ำคร่ำยังไม่แตก ควรได้ antenatal corticostroids อย่างน้อย24hrs. ก่อนคลอด เพื่อกระตุ้นการสร้างสารลดแรงตึงผิวและปอดสมบูรณ์ขึ้น
        
        ป้องกันไม่ให้ทารกขาดO2ในระยะแรกเกิด
        
        เลือดเป็นกรด
        
        ขัดขวางการสร้างสารลดแรงตึงผิว
        
        การรักษา
        
        ให้สารลดแรงตึงผิวเพื่อให้ความยืดหยุ่นปอดดีขึ้น
        
        ป้องกันไม่ให้เกิดภาวะแทรกซ้อนจากการได้รับO2 เช่น BPD ROP โดยปรับความเข้มข้นและอัตราไหลของO2ให้ลดลง
        
        รักษาแบบประคับประคอง
        
        รักษาสมดุลน้ำ อิเล็กโตรไลค์ กรด ด่าง
        
        ให้ยาปฏิชีวนะในรายที่สงสัยว่ามีการติดเชื้อ
        
        ให้ได้รับสารน้ำอย่างเพียงพอ
        
        ให้O2ตามความต้องการของทารก
      - Apnea of prematurity(AOP)
        
        หยุดหายใจนานกว่า20วินาที มีcyanosis
        
        แบ่งได้เป็น
        
        Obstruction apnea
        
        ภาวะหยุดหายใจที่มีการเคลื่อนไหวของทรวงอกและกะบังลม ไม่มีอากาศไหลผ่านรูจมูก จากการงอหรือเหยียดลำคอเกิน
        
        Central apnea
        
        ภาวะหยุดหายใจที่ไม่มีการเคลื่อนไหวของทรวงอกหรือกะบังลม ไม่มีอากาศผ่านรูจมูกจากศูนย์การหายใจที่ก้านสมองทำงานไม่ดี
        
        สาเหตุ
        
        prematurity
        
        CNS problems
        
        infection
        
        Gastroesophageal reflux
        
        การดูแลระบบทางเดินหายใจ
        
        Suction เมื่อจำเป็น
        
        ระวังสำลัก
        
        สังเกตอาการขาดO2
        
        ให้การพยาบาลขณะใส่เครื่องช่วยหายใจ
        
        จัดท่านอนที่เหมาะสม หัวสูง เงยคอเล็กน้อย
      - Bronchopulmonary Dysplasia(BPD)
        
        ถุงลมไม่ยืดหยุ่น จากการได้รับO2เป็นเวลานาน
      - Retinopathy of prematurity(ROP)
        
        การงอกผิดปกติของเส้นเลือดบริเวณรอยต่อระหว่างจอประสาทตาที่มีเลือดไปเลี้ยงและที่ขาดเลือดไปเลี้ยง
        
        ระยะเวลาการตรวจ
        
        ตรวจครั้งแรกเมื่ออายุ4-6wks หรืออายุรวมหลังเกิด32wks
        
        ถ้าไม่พบการดำเนินโรค ตรวจซ้ำทุก4wks
        
        หลังทารกกลับบ้าน ไม่มีการดำเนินของโรค นัดตรวจซ้ำ
        
        ถ้ามีพบการดำเนินโรค ตรวจซ้ำทุกอาทิตย์หรือตามแพทย์นัด
        
        ถ้าพบ ROP นัดตรวจซ้ำทุก1-2wks
        
        การวินิจฉัย
        
        zone1
        
        zone2
        
        zone3
        
        ความรุนแรง
        
        มี5ระยะ
    - - NEC(Necrotizing Enterocolitis)
        
        เป็นผลจาการพร่องO2
        
        ได้รับอาหารไม่เหมาะสม เร็วไป
        
        ลำไส้ขาดเลือดมาเลี้ยง
        
        การย่อยและดูดซึมไม่ดี
        
        การพยาบาล
        
        NPO
        
        ห้ามวัดปรอททางทวารหนัก
        
        แยกจากเด็กติดเชื้อ/ผู้ดูแล ดูแลให้ยาปฏิชีวนะ
        
        ให้การพยาบาลยึดหลัก aseptic technique
        
        ระวังภาวะติดเชื้อ และลำไส้ทะลุ
      - Sepsis
    - - Neonatal Jaundice
      - Anemia
      - PDA
      - การรักษาPDA
        
        โดยยาIndomethacin
        
        มีภาวะ NEC
        
        ทำให้ bleeding ได้
        
        ขนาดที่ให้ 0.1-0.2 มก./กก. ทุก8hrs x3ครั้ง
        
        โดยยาIbuprofen
        
        ยับยั้งการสร้าง prostaglandin ที่ทำให้ PDA ปิด
        
        ให้ทุก12-24hrs x3-4ครั้ง
        
        ผลดีในทารกน้ำหนัก500-1500g อายุครรภ์ไม่น้อยกว่า32wks อายุไม่เกิน10วัน
        
        ภาวะแทรกซ้อน NEC ไตวาย
    - - Intraventricular hemorrhage(IVH)
      - Hydrocephalus
    - - ส่งเสริมสายสัมพันธ์พ่อแม่ลูก
        
        Eye to eye contact
        
        Skin to skin contact
    - - NEC
      - GER
      - Hypoglycemia
      - การพยาบาล
        
        IVF ตามแผนการรักษา
        
        ระวังภาวะ NEC สังเกต ท้องอืด
        
        gavage feeding(OG tube) ในเด็กเหนื่อยง่าย ดูกลืนไม่ดี
        
        ประเมินการเจริญเติบโต
        
        ให้อาหารอย่างเหมาะสมกับทารก
  - - - สูญเสียความร้อนออกจากร่างกายได้ง่าย อุณหภูมิร่างกายต่ำมากๆ cold stress ทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนตามมา เช่น Hypoxia Acidosis
      - จัดให้ทารกอยู่ในสิ่งแวดล้อมที่อุณหภูมิเหมาะสม
      - ป้องกันการสูญเสียความร้อนจากร่างกาย ประเมินอุณหภูมิและสังเกตอาการทางคลินิก
    - - ประเมินการหายใจ ดูแลทางเดินหายใจให้โล่งโดยดูดเสมหะ จัดท่า
      - ขณะมีการกลั้นหายใจ กระตุ้นโดยเขี่ยหรือเขย่า
      - ดูแลให้ได้รับยา Theophylline เพื่อลดการเกิดApnea
      - ให้ความอบอุ่น ป้องกัน cold stress และดูแลให้ทารกได้พัก
    - - 1-2วันแรกหลังเกิดให้งดน้ำและนม จะให้สารน้ำและอาหารทางIV
      - ดูแลให้อาหารทางปาก เริ่มให้เมื่อการหายใจคงที่ ได้ยินเสียงการmoveลำไส้ ไม่ท้องอืด
      - ส่งเสริมให้ได้รับนมมารดามากที่สุดเพราะสามารถป้องกันNECได้ ถ้าไม่สามารถให้นมมารดาได้ ให้นมชนิด premature formular
      - ชั่งน้ำหนักทุกวัน สัปดาห์แรกหลังคลอดทารกจะ physiological weight loss ประมาณ10-20%ของน้ำหนักแรกเกิด
    - - ล้างมือสะอาดก่อนให้การพยาบาล เครื่องที่ใช้ผ่านการทำลายเชื้อ ดูแลความสะอาดทั่วไปและสิ่งแวดล้อม
    - - ดูแลให้ได้รับน้ำ/นมทางปาก หรือสารน้ำ-อาหารทางIV แก้ไขป้องกันสาเหตุน้ำตาลต่ำ ติดตามผล Dtx.
    - - ดูแลให้ได้ฉีด vit K1 เข้ากล้ามเนื้อ เลี่ยงการฉีดยาเข้ากล้ามเนื้อ ดูแลให้ได้รับvit E และFeSO4ทางปาก ติดตามผลCBC ดูแลให้ได้รับธาตุเหล็ก
    - - ดูแลให้ได้รับสารน้ำและอิเล็กโทรไลค์ บันทึกintake output ติดตามผลblood gas BUN สังเกตอาการไม่สมดุล
    - - หลีกเลี่ยงการใช้พลาสเตอร์เกินความจำเป็นและติดแน่นเกินไป แกะพลาสเตอร์อย่างระวัง ระวังการรั่วของสารน้ำจากหลอดเลือด ระวังการใช้สารละลายกับผิวทารก
    - - ดูแลให้ได้O2เท่าที่จำเป็น ในรายที่ได้O2ควรใช้pulse oximeter ดูแลให้ได้vitEตามแผน
    - - จากทารกมีการะสะสมฟอสฟอรัส vitE แคลเซียมน้อย
    - - จัดท่า
        
        ห่อทารกให้แขนงอมือสองข้างใกล้ๆปาก(hand to mouth) เลี่ยงห่อแบบเก็บแขน(mummy restraint)
        
        ใช้ผ้าอ้อมม้วนๆวางรอบๆทารกเสมือนรังนก
        
        เลี่ยงการเหยียดแขนขา พยายามให้อยู่ท่าแขนขางอเข้ากลางลำตัว
      - จับต้องทารก จับเท่าที่จำเป็น สัมผัสนุ่มนวล
      - สภาพแวดล้อม มีการกระตุ้นแสงเสียงน้อยสุด
      - ก่อน ขณะ หลังให้การพยาบาลควรประเมินทารก
        
        เครียด ให้จุกนมหลอก
    - - กระตุ้นให้มารดาเยี่ยมทารกเร็วที่สุด เปิดโอกาสให้มารดาซักถาม ส่งเสริมให้เลี้ยงด้วยนมมารดา
- - - - ตัวเหลืองจากสรีรภาวะ(Physiological jaundice)
        
        สร้างบิลิรูบินมากกว่าผู้ใหญ่จากเม็ดเลือดแดงอายุสั้นกว่า พบช่วงวันที่2-4หลังคลอด หายเองใน1-2wks
      - ตัวเหลืองจากพยาธิภาวะ(Pathological jaundice)
        
        มีบิลิรูบินในเลือดสูงมาก ภายใน24hrsหลังเกิด จากดูดนมได้น้อย ลำไส้อุดตัน
    - - ดูดซึมบิลิรูบินในลำไส้มากขึ้น
      - กำจัดบิลิรูบินได้น้อยลง จากท่อน้ำดีตัน
      - สร้างบิลิรูบินมากกว่าปกติ จากภาวะต่างๆที่มีการทำลายเม็ดเลือดแดง
      - สร้างบิลิรูบินมากขึ้น กำจัดได้น้อยลงจากติดเชื้อ
      - ดูดซึมบิลิรูบินจากลำไส้มากขึ้น ที่เกี่ยวกับเลี้ยงลูกด้วยนมแม่
        
        Breastfeeding jaundice รับน้ำนมช้า ไม่พอ กำจัดขี้เทาช้า
        
        Breastmilk jaundice syndrome พบในทารกอายุ4-7วัน
    - - ประวัติ
      - การตรวจร่างกาย ซีด เหลือง
      - การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
    - - การส่องไฟ(phototherapy)
        
        ภาวะแทรกซ้อน
        
        Increases metabolic rate น้ำหนักตัวลด
        
        dehydration แสงทำให้อุณหภูมิสูงขึ้น
        
        diarrhea แสงทำให้เยื่อบุลำไส้บาดเจ็บ
        
        Thermodynamic unstable
        
        Non-specific erythermatous rash ผื่นขึ้นชั่วคราว
        
        retinal damage ปิดตาไม่มิดชิดอาจทำให้ตาบอด
        
        Bronze baby ผิวคล้ำขึ้น
        
        Disturb of mother-infant interaction
        
        การพยาบาล
        
        ปิดตาด้วยผ้าปิดตา(eye patch) ป้องกันการระคายเคืองต่อแสง
        
        ถอดเสื้อผ้า จัดท่านอนคว่ำ-หงาย เพื่อให้โดยแสงทุกส่วน
        
        ดูแลให้นอนตรงหลอดไฟ ห่างประมาณ35-50ซม
        
        บันทึกการเปลี่ยนแปลงทุก2-4ชม.
        
        สังเกตอุจจาระระหว่างส่องไฟ
        
        สังเกตภาวะแทรกซ้อน เช่น ภาวะขาดน้ำ ถ่ายเหลว มีผื่น
        
        ดูแลให้ได้ตรวบิลิรูบินทุก12ชม.
      - การเปลี่ยนถ่ายเลือด(exchange transfusion)
        
        การพยาบาล
        
        ดูแลร่างกายทารกให้อุ่น
        
        บันทึกปริมาณเลือดเข้าออก สัญญาณชีพขณะเปลี่ยนถ่ายเลือด
        
        เตรียมอุปกรณ์ช่วยฟื้นคืนชีพ
        
        สังเกตภวะแทรกซ้อน เช่น หัวใจวาย และหลังเปลี่ยนถ่ายวัดv/sทุก15min 30minจนคงที่
        
        อธิบายให้บิดามารดาทราบ
  - - - มีแรงหายใจด้วยตนเอง กำลังกล้ามเนื้อดี HR>100/min ถ้ามีอาการผิดปกติอย่างใดอย่างนึงประเมินว่าไม่ตื่นตัวnon vigoroud เสี่ยงสำลักขี้เทา
    - - ลักษณะทางพยาธิปกติ การmoveสำไล้สมบูรณ์
      - ลักษณะผิดปกติทางพยาธิของรกและทารก รกทำงานผิดปกติ น้ำคร่ำน้อย ติดเชื้อในครรภ์
    - - รุนแรงน้อย หายใจสั้นๆเพียง24-72hrs ทำให้แรงดันลดลง อาการหายใน24-72hrs
      - รุนแรงปานกลาง มีการดึงรั้งของซี่ฌโครง รุนแรงสูงเมื่ออายุ24hrs
      - รุนแรงมาก ระบบหายใจล้มเหลวทันที หรือภายใน2-3hrsหลังเกิด
    - - เพื่อให้ได้รับO2เพียงพอ ระวังการติดเชื้อ
        
        ดูแลให้ได้รับO2 ติดตามอาการแสดงการขาดO2
        
        ฺวัดBPทุก2-4hrs ระวังความดันต่ำจากPPHN
        
        รบกวนทารกน้อยสุด
        
        สังเกตอาการติดเชื้อ
  - - - ซึม ไม่ดูดนม สะดุ้งผวา ซีด เขียว
    - - ไม่ได้รับกูลโคสจากมารดา glycogenสะสมไว้น้อย เครียดขณะอยู่ในครรภ์
    - - มีอาการร่วม ให้สารละลายกูลโคสIV
      - ไม่มีอาการร่วม แรกเกิด4hrs ให้นมภายใน1hsแรก ติดตามระดับน้ำตาลในเลือดหลังให้นม30นาที ถ้าน้อยกว่า25 ให้นมและติดตามอีก1hr ถ้าน้อยกว่า25ให้สารละลายกูลโคสIV
    - - ทารกเสี่ยง ตรวจระดับน้ำตาลภายใน1-2hr และติดตามทุก1-2hr ใน6-8hr หรือจนปกติ
      - กรณีน้ำตาลในเลือดต่ำ ติดตามทุก30นาที ในรายไม่แสดงอาการ ให้กินนมหรือให้สารละลายกูลโคสIV