Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

ระบบประสาทอัตโนมัติ - Coggle Diagram

- - - - Ach และสารสังเคราะห์ Choline ester และ Pilocarpine
      - กลไกการออกฤทธิ์ออกฤทธิ์
        
        กระตุ้นที่ Muscarinic และ Nicotinic receptor
      - ฤทธิ์ทางเภสัชวิทยา
        
        ระบบไหลเวียนเลือดสาร Muscarinic agonist
        
        ระบบหายใจทำให้กล้ามเนื้อเรียบหลอดลมหดตัวต่อมในหลอดลมหลั่งสารคัดหลั่งเพิ่มขึ้น
        
        ระบบทางเดินปัสสาวะทำให้กล้ามเนื้อกระเพาะปัสสาวะหดตัว
        
        ระบบทางเดินอาหารเพิ่มการหลั่งสารคัดหลั่ง
        
        ฤทธิ์ต่อตาทำให้ม่านตาหรี่ (miosis)
        
        ระบบประสาทส่วนกลางสารมีฤทธิ์กระตุ้นสมองส่วน cortex
      - การนำไปใช้ทางคลินิก
        
        ใช้รักษาระบบทางเดินปัสสาวะ Bethanechol
        
        ใช้รักษาต้อหิน (glaucoma)
        
        ยา Pilocarpine ชนิดหยอดใช้ในการรักษาต้อหินเฉียบพลัน
        
        ใช้รักษาอาการท้องอืดไม่ถ่าย
        
        โรคกรดไหลย้อน
      - อาการข้างเคียงและความเป็นพิษ
        
        Bethanechol, Pilocarpine ชนิดเม็ด
        
        อาการมึนเวียนศีรษะ (dizziness) คล้ายจะเป็นลมอาเจียนทำให้มีน้ำลายน้ำมูกน้ำตาไหลเหงื่อออกปวดปัสสาวะปวดมวนท้อง
        
        Pilocarpine แบบหยอด
        
        ตามัวระคายเคืองคันตาตาแดงน้ำตาไหล
      - ห้ามใช้-ผู้เป็นโรคหืด (Asthma) หรือโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง (chronic obstructive pulmonary disease, COPD)
    - - กลไกการออกฤทธิ์
        
        ออกฤทธิ์ยับยั้งการทำงานของเอนไซม์ Acetylcholinesterase (AChE) หรือ Cholinesterase (ChE)
      - ฤทธิ์ทางเภสัชวิทยา
        
        ผลต่อ muscarinic receptor คล้ายกับ Cholinergic agonist
        
        ผลต่อ nicotinic receptor ผลต่อกล้ามเนื้อลาย
      - การนำไปใช้ทางคลินิก
        
        ใช้ในการรักษาอาการลำไส้กระเพาะปัสสาวะไม่บีบตัว
        
        ใช้ในการรักษาโรค Myasthenia gravis (MS)
        
        ใช้ในการยุติฤทธิ์ของยาคลายกล้ามเนื้อกลุ่มที่เป็น Competitive antagonist
        
        รักษา Alzheimer's disease
      - อาการข้างเคียงและความเป็นพิษ
        
        organophosphate หรือยาฆ่าแมลงเป็นยาที่จับกับเอนไซม์อย่างถาวร
        
        รูม่านตาเล็กหายใจลำบากหัวใจเต้นช้าความดันโลหิตต่ำหน้ามืดเหงื่อออกมากน้ำลายมากมีสารคัดหลั่งในทางเดินหายใจมากหลอดลมหดเกร็งปวดท้อง
  - - - Atropine เป็น muscarinic antagonists ออกฤทธิ์แย่งที่กับ Ach ในการจับ Muscannic receptors
      - มีผลลด parasympathetic tone ในร่างกาย
        
        ต่อมมีท่อต่่างๆ
        
        ต่อมเหงื่อ
        
        ต่อมน้ำลาย
        
        ต่อมสารคัดหลั่งในทางเดินหายใจ
    - - ระบบตา
        
        กล้ามเนื้อเรียบ iris sphincter และ ciliary muscle ไม่สามารถหดตัวได้จึงทำให้ม่านตาขยาย
      - ระบบทางเดินอาหาร
        
        ปิดกั้น muscarinic receptors ทำให้ parasympathetic tone ที่ระบบทางเดินอาหารลดลง
      - ระบบทางเดินหายใจ
        
        มีฤทธิ์ขยายหลอดลม (bronchodilation) ยับยั้งการหลั่งของสารคัดหลั่ง (secretion) ที่จมูกปากคอและหลอดลม
      - กล้ามเนื้อเรียบอื่น ๆ
        
        ลดความตึงตัวและความแรงในการบีบตัวของท่อปัสสาวะและกระเพาะปัสสาวะ
      - ต่อมเหงื่อ
        
        atropine ทำให้ร่างกายขับเหงื่อได้น้อยลง
        
        ร่างกายไม่สามารถระบายความร้อนออกทางเหงื่อได้อุณหภูมิของร่างกายจึงสูงเกิดไข้เรียกว่า Atropine fever
      - ระบบหัวใจและหลอดเลือด
        
        ทำให้หัวใจเต้นเร็ว
        
        เนื่องจากการลด parasympathetic tone ที่หัวใจ
    - - Antisecretory รักษาโรคแผลในกระเพาะอาหารและลำไส้
      - ใช้เป็น Antispasmodics ยาลดการหดเกร็งของกล้ามเนื้อเรียบในช่องท้องกระเพาะอาหารและลำไส้
      - ใช้รักษาภาวะกระเพาะปัสสาวะบีบตัวไวมากเกินไป
      - ใช้ทางจักษุแพทย์ทำให้รูม่านตาขยาย
      - ใช้เป็นยาขยายหลอดลม
      - ใช้เป็นยาเตรียมผู้ป่วยก่อนการผ่าตัด
      - ใช้เป็นยารักษาโรคพาร์กินสัน
      - รักษาภาวะล้มเหลวของระบบไหลเวียนโลหิต
      - ใช้เป็นยาป้องกันและรักษาอาการเมารถเมาคลื่น
      - ใช้เป็นยาต้านพิษ
    - - เกิดจากฤทธิ์ anticholinergic อาการรุนแรงมากน้อยขึ้นกับขนาดยาที่ใช้
        
        ปากแห้งคอแห้งตาพร่ามัวใจสั่นร้อนวูบวาบทางผิวหนังท้องผูกปัสสาวะลำบาก
  - - - กลุ่ม catecholamines
        
        Epinephrine
        
        ฤทธิ์ทางเภสัชวิทยา
        
        ระบบไหลเวียนเลือดการกระตุ้นกล้ามเนื้อเรียบของหลอดเลือดให้หดตัว
        
        ผลต่อกล้ามเนื้อเรียบการกระตุ้นผ่าน B2-receptor ทำให้หลอดเลือดที่ไปเลี้ยงกล้ามเนื้อลาย
        
        ผลกระตุ้นหัวใจ
        
        ผลต่อเมแทบอลิซึม
        
        ผลต่อระบบต่อมไร้ท่อ
        
        ผลต่อระบบประสาทส่วนกลาง
        
        7.ผลต่อตา (Eye effect)
        
        Norepinephrine (NE)
        
        Dopamine (DA)
        
        Dobutamine
      - Alpha-adrenergic agonist
        
        2.1 Alpha-1 agonist
        
        2.2 Alpha-2 agonist
      - Beta-adrenergic agonist
        
        3.1 B2 adrenergic agonist
        
        1) ยาขยายหลอดลมชนิดออกฤทธิ์สั้น (Short-Acting Beta Agonists, SABAs)
        
        2) ยาขยายหลอดลมชนิดออกฤทธิ์ยาว (Long-acting beta agonists, LABAs)
        
        3.2 B3 adrenergic agonist
      - Indirect-acting and mixed-type adrenergic agonist
        
        4.1 Ephedrine & pseudoephedrine
        
        4.2 Amphetamine
  - - - Doxazosin ยาที่มีใช้ในปัจจุบันคือ selective Alpha1 -antagonist ออกฤทธิ์จำเพาะต่อ Alpha1-receptor
        
        อยู่ภายในเซลล์ของกล้ามเนื้อเรียบที่ผนังหลอดเลือดที่หัวใจและที่ต่อมลูกหมาก
      - อาการข้างเคียงและความเป็นพิษ
        
        การที่ความดันโลหิตต่ำในขณะเปลี่ยนอิริยาบถ (postural hypotension) ซึ่งมักพบบ่อยจากการใช้ยาในระยะแรก ๆ
    - - ยากลุ่ม Beta -blocker มีความหลากหลายในคุณสมบัติ
        
        ความจำเพาะต่อ receptor subtype หรือฤทธิ์ทางเภสัชวิทยาอื่น ๆ
      - 2.1 Non-selective B-blocker
        
        Propranolol
        
        เป็นยาต้นแบบของ B-blocker ยับยั้งทั้ง B1 และ B2 receptor ถูกดูดซึมได้ดีมาก แต่มี first-pass metabolism สูง ประโยชน์ในการรักษา
        
        ใช้รักษาความดันโลหิตสูง
        
        ลดอาการใจสั่นและมือสั่นในผู้ป่วยที่ต่อมไทรอยด์ทำงานมากกว่าปกติ
        
        ลดอาการตื่นเต้นได้ง่าย
        
        รักษาหัวใจเต้นผิดจังหวะ
        
        Timolol
        
        Sotalol Propranolol
      - 2.2 Selective Beta-blocker
        
        Atenolol, Metoprolol ใช้รักษาโรคความดันโลหิตสูงหัวใจเต้นผิดจังหวะเจ็บหน้าอกและเป็นยาสำคัญใช้เพื่อลดความเสี่ยงต่อภาวะหัวใจล้มเหลว
        
        อาการข้างเคียงและความเป็นพิษ
        
        ระบบหายใจจากการปิดกั้นตัวรับ Beta2 อาจทำให้หลอดลมตีบแคบ
        
        ผู้ป่วยโรคหอบหืดไม่ควรใช้ยากลุ่มนี้
        
        หัวใจเต้นผิดจังหวะ
        
        ระบบหัวใจและหลอดเลือด propranolol ทำให้หัวใจเต้นช้า
        
        ระบบประสาทอาจพบอาการปวดศีรษะวิงเวียนนอนไม่หลับเหนื่อยล้า
        
        ยากลุ่มนี้มีผลกับระบบต่อมไร้ท่อและกระบวนการเมแทบอลิซึม