Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การประเมินสัญญาณชีพ - Coggle Diagram

- - - - เนื้อเยื่อชั้นลึกเช่น ศีรษะ ทรวงอก ช่องท้อง
    - - เนื้อเยื่อชั้นผิวหลอดเลือดส่วนปลายและอวัยวะส่วนปลายเช่น แขน ขา จะเพิ่มขึ้นหรือลดลงตามสิ่งแวดล้อม
  - - - 1.กลไกของร่างกาย
        
        การเผาผลาญสารอาหารในร่างกาย อัตราการใช้พลังงานของร่างกายเพื่อดํารงกิจกรรมที่จําเป็น
        
        แบ่งชนิดกลไกของร่างกาย
        
        การนําความร้อน
        
        การระบายความร้อนโดยอาศัยสื่อร่างกายต้องสัมผัสโดยตรงกับสิ่งที่เย็นกว่าซึ่งอาจจะเป็นอากาศรอบตัวหรือวัตถุ
        
        การพาความร้อน
        
        การระบายความร้อนโดยอาศัยตัวกลาง
        
        การแผ่รังสี
        
        การส่งผ่านความร้อนในรูปของคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า จากพื้นผิววัตถุหนึ่งไปยังพื้นผิวของอีกวัตถุหนึ่ง
        
        การระเหยเป็นไอ
        
        การระบายความร้อนออกมาโดยการระเหยจากพื้นผิวของร่างกาย
      - 2.กลไกของการเกิดพฤติกรรม
        
        การถอดเสื้อผ้า หรือสิ่งตกแต่งที่ทําให้อุ่นการลดกิจกรรมต่างๆเพิ่มพื้นที่ผิวให้สามารถระบายความร้อน
  - - - (1) การวัดทางหู เป็นวัดอุณหภูมิแกนกลางของร่างกาย เนื่องจากอยู่ใกล้ hypothalamusมีศูนย์ควบคุมอุณหภูมิร่างกายอยู่ด้วย ใช้อินฟาเรด
      - (2) การวัดทางผิวหนัง เช่น หน้าผาก หลังใบหู ซอกคอ
- - - - 1)Temporal pulse จับที่เหนือและข้างๆตาบริเวณTemporal bone
      - 2)Carotid pulseอยู่ด้านข้างของคอคลําได้ชัดเจนที่สุดบริเวณมุมขากรรไกรล่าง
      - 3)Brachial pulse อยู่ด้านในของกล้ามเนื้อBicepคลําได้ที่บริเวณข้อพับแขนด้านใน
      - 4)Radial pulseอยู่ที่ข้อมือด้านในบริเวณกระดูกปลายแขนด้านนอกหรือด้านหัวแม่มือ
      - 5)Femoral pulseอยู่บริเวณขาหนีบตรงกลางๆส่วนของเอ็นที่ยึดขาหนีบ
      - 6)Popliteal pulse อยู่บริเวณตรงกลางข้อพับเข่าถ้างอเข่าจะสามารถคลําได้ง่ายขึ้น
      - 7)Dorsalis pedis pulse อยู่บริเวณกลางหลังเท้าระหว่างนิ้วหัวแม่เท้ากับนิ้วชี้
      - 8)Apical pulseอยู่ที่ยอดของหัวใจหน้าอกด้านซ้ายบริเวณที่ตั้งของหัวใจ
      - 9)Posterior tibial pulseอยู่บริเวณหลังปุ่มกระดูกข้อเท้าด้านใน
    - - อุปกรณ์
        
        ปากกาน้ําเงินและแดง
        
        กระดาษและแบบฟอร์มบันทึก
        
        นาฬิกาที่มีเข็มวินาที
      - วิธีการปฏิบัติ
        
        บันทึกลงกระดาษที่เตรียมไว้
        
        ารนับอัตราการเต้นของหัวใจในเด็กอาจต้องใช้วิธีฟังอัตราการเต้นของหัวใจแทนการคลําชีพจร
        
        ประเมินชีพจรใช้เวลา 1 นาที สิ่งที่ต้องสังเกต คือ อัตรา (จํานวน/ต่อนาที)
        
        พยาบาลวางปลายนิ้วชี้ นิ้วกลาง นิ้วนาง กดลงเบาๆตรงRadialartery
        
        บอกให้ผู้ป่วยทราบและขออนุญาตจับต้องตัวผู้ป่วย
        
        ล้างมือให้สะอาด
        
        ล้างมือให้สะอาด
      - ข้อควรจําในการวัดชีพจร
        
        ดชีพจรผู้ป่วยหลังทํากิจกรรม 5-10 นาที
        
        อธิบายแนะนําให้ผู้ป่วยไม่ควรพูดขณะวัดชีพจร
        
        พยาบาลไม่ควรใช่นิ้วหัวแม่มือในการคลําชีพจร เพราะหลอดเลือดที่นิ้วหัวแม่มือเต้นแรงอาจทําให้สับสนกับชีพจรของตนเอง
  - - - ระบบประสาทซิมพาธิติค
      - ระบบประสาทพาราซิมพาธิติค
    - - อัตรา(Rate) การเต้นของชีพจร
        
        อัตราการเต้นของหัวใจผิดปกติ
        
        ภาวะที่อัตราการเต้นของหัวใจในผู้ใหญ่น้อยกว่า 60 ครั้ง/นาที
        
        ภาวะที่อัตราการเต้นของหัวใจในผู้ใหญ่มากกว่า100ครั้ง/นาที
      - 2.จังหวะ(Rhythm) การเต้นชีพจร
        
        จังหวะและช่วงพักของชีพจร ชีพจรจะเต้นเป็นจังหวะ
        
        ช่วงพักระหว่างจังหวะ
        
        ปริมาตรความแรง(Volume)ความแรงของชีพจรขึ้นอยู่กับปริมาตรของเลือดในการกระทบผนังของหลอดเลือดแดง
        
        จังหวะของชีพจรปกติ จะมีช่วงพักระหว่างจังหวะเท่ากัน ชีพจรเต้นสม่ําเสมอ เรียกว่า Pulse regularis
        
        จังหวะของชีพจรผิดปกติ ชีพจรที่เต้นไม่เป็นจังหวะแต่ละช่วงพักไม่สม่ําเสมอ
      - ความยืดหยุ่นของผนังของหลอดเลือด
        
        ปกติผนังหลอดเลือดจะมีลักษณะตรงและเรียบมีความยืดหยุ่นดี ในผู้สูงอายุผนังหลอดเลือดแดงมีความยืดหยุ่นน้อยขรุขระ และไม่สม่ําเสมอ
      - 3.ปริมาตรความแรง(Volume)
        
        ปริมาตรความแรงของชีพจร
        
        ระดับ 1Threadyมีลักษณะชีพจรแผ่วเบา
        
        ระดับ 2 Weak ชีพจรแรงกว่าระดับ 1 ค่อนข้างเบา
        
        ระดับ 0ไม่มีชีพจรคลําชีพจรไม่ได้
        
        ระดับ 3Regular ลักษณะชีพจรเต้นจังหวะสม่ําเสมอ
        
        ระดับ 4 Bounding pulseลักษณะชีพจรเต้นแรง
- - - - 2.การแลกเปลี่ยนก๊าซออกซิเจนและคาร์บอนไดออกไซด์ซึ่งอยู่ในเลือดกับเซลล์ของเนื้อเยื่อต่างๆในร่างกาย
      - 1.การหายใจเพื่อแลกเปลี่ยนก๊าซออกซิเจนและคาร์บอนไดออกไซด์ระหว่างปอดกับอากาศภายนอก
        
        2 ประเภท
        
        การสูดเอาอากาศเข้าไปในถุงลมของปอดเรียกว่าการหายใจเข้า
        
        การไล่อากาศออกจากปอดเรียกว่าการหายใจออก
  - - - ทําให้หายใจตื้นหรือลึกกว่าปกติได้
  - - - นาฬิกาที่มีเข็มวินาที
      - กระดาษและแบบฟอร์มการบันทึก
      - ปากกาน้ําเงินและแดง
  - - - อัตราการหายใจที่ผิดปกติ
        
        Bradypneaอัตราการหายใจในผู้ใหญ่ น้อยกว่า 10ครั้ง/นาที
        
        Apneaการหยุดหายใจ
        
        Tachypnea อัตราการหายใจในผู้ใหญ่ มากกว่า 24ครั้ง/นาที
    - - Hypoventilationเป็นการหายใจช้าและตื้น
      - Hyperventilationเป็นการหายใจเร็วและลึก
    - - Cheyne stokesเป็นการหายใจเป็นช่วงๆไม่สม่ําเสมอ
      - Biotเป็นการหายใจปกติสลับกับการหายใจเร็วลึก ไม่สม่ําเสมอเป็นช่วงสั้นๆ 2-3ครั้ง
    - - Orthopnea เป็นอาการหายใจลําบากในท่านอนราบ
      - Paroxysmal nocturnal dyspneaเป็นอาการหายใจลําบากในตอนกลางคืน
      - Dyspneaเป็นอาการหายใจลําบาก
      - Paroxysmal dyspneaเป็นอาการหอบอย่างรุนแรง
      - Air hunger เป็นการพยายามหายใจโดยใช้ทั้งทางจมูก
    - - Wheezeเป็นเสียงวี๊ดได้ยินขณะหายใจออก
      - Stridor เสียงฟืด เป็นเสียงที่ได้ยินขณะหายใจเข้า
- - - - คือSystolic pressureซึ่งเป็นความดันที่เกิดจากการหดรัดตัวของหัวใจห้องล่างซ้าย
      - Diastolic pressureเป็นความดันที่วัดเมื่อหัวใจห้องล่างซ้ายคลายตัวจึงเป็นความดันที่ต่ําสุดและจะอยู่ระดับนี้ตลอดเวลาภายในหลอดเลือดแดง
  - - - จะมีSystolic pressureประมาณ40-70 มิลลิเมตรปรอทในผู้ใหญ่ปกติจะมีSystolic pressureระหว่าง90-140 มิลลิเมตรปรอท
      - ผู้สูงอายุความดันโลหิตจะสูงขึ้นเนื่องจากความยืดหยุ่นของหลอดเลือดลดลง
    - - วัดความดันโลหิตควรวัดในขณะที่ร่างกายผ่อนคลาย
      - การวัดความดันโลหิตในท่านั่งและยืนมักจะทําให้ค่าความดันโลหิตของร่างกายสูงกว่าท่านอน
    - - เพศ
      - ยายาที่มีผลต่อการหดรัดตัวของหลอดเลือดจะทําให้ความดันโลหิตสูง
      - รูปร่างคนอ้วนความดันโลหิตมักสูงกว่าคนผอม
  - - - การวัดความดันโลหิตโดยทางอ้อม
        
        การวัดความดันของหลอดเลือดแดงมี2 วิธีคือวิธีการฟังและวิธีการคลํา
        
        เครื่องมือที่ใช้สําหรับวัดความดันโลหิต
        
        Sphygmomanometer
        
        แบบแป้นกลม
        
        แบบแท่งปรอท
        
        Stethoscope
      - การวัดความดันโลหิตโดยทางตรง
        
        ใส่สายสวนเข้าไปในSuperior vena cavaและใช้เครื่องมือวัดความดันของเลือดที่จะเข้าหัวใจห้องบนขวา
    - - จัดท่าให้ผู้ป่วยอยู่ในท่าที่สบาย
      - วางเครื่องวัดให้อยู่ในระดับเดียวกับหัวใจของผู้ป่วย
      - แจ้งให้ผู้ป่วยทราบว่าจะวัดความดันโลหิตที่บริเวณใด
      - ไล่ลมออกจากผ้าพันแขนให้หมดเพื่อป้องกันการอ่านค่าคลาดเคลื่อน
      - คลําชีพจรที่ข้อพับแขนด้านใน
      - พันผ้าพันรอบแขนเหนือข้อพับขึ้นไป1 นิ้ว
      - เหน็บปลายผ้าให้เรียบร้อย
      - ใส่หูฟังและวางแป้นของหูฟังตรงตําแหน่งชีพจรที่คลําได้
      - บีบลูกยางด้วยอุ้งมือให้ลมเข้าไปในผ้าพันแขน
      - ค่อยๆคลายเกลียวลูกยางปล่อยลมออกจากผ้าพันแขน
      - ค่อยๆปล่อยลมออกจากลูกยางช้าๆสังเกตเสียงที่ดังเป็นระยะๆ
      - เมื่อวัดเสร็จแล้วปล่อยลมออกจากผ้าพันแขนให้หมดโดยให้ปรอทอยู่ในตําแหน่งที่เริ่มต้น
      - ทําความสะอาดหูฟังและแป้นของหูฟังด้วยสําลีชุบด้วย70 % แอลกอฮอล์
      - ล้างมือให้สะอาดป้องกันการแพร่กระจายของเชื้อโรคและลดการสัมผัสเชื้อ
      - บันทึกผลเพื่อประโยชน์ในการวางแผนการดูแลและให้การดูแล
    - - การรัดผ้าพันแขนต้องให้แนวของสายยางทั้งสองของผ้าพันแขนอยู่ระหว่างตําแหน่งของเส้นเลือดแดงพอดี
      - ขณะปล่อยลมออกสายตาควรจับอยู่ที่เครื่องวัดตลอดเวลา
      - ผ้าพันแขนต้องเลือกใช้ให้ถูกขนาดกับผู้ป่วยกว้างประมาณ3 ใน4
      - ลําของปรอทที่วัดต้องตั้งฉากในขณะอ่านค่าความดันโลหิต
      - ขณะวัดความดันโลหิตแขนของผู้ป่วยควรวางในระดับเดียวกันกับหัวใจ
      - ก่อนพันผ้าเพื่อวัดความดันโลหิตทุกครั้ง
      - การเก็บเครื่องวัดความดันโลหิต
    - - Hypertension
        
        ความดันโลหิตสูง โดย Systolic สูงกว่า 140 mmHg และDiastolic สูงกว่า 90 mmHg
        
        ปวดศีรษะ บริเวณท้ายทอย ตาพร่า หรือมองไม่เห็น
        
        จํากัดอาหารพวกแป้ง ไขมัน น้ําตาล
        
        พักผ่อนให้เพียงพอ และหลีกเลี่ยงภาวะเครียด
        
        ออกกําลังกายอย่างเหมาะสม
      - Hypotension
        
        ความดันโลหิตต่ําโดยSystolic ต่ํากว่า 90 mmHgและDiastolic ต่ํากว่า 60 mmHg
        
        พบมีอาการ อ่อนเพลีย ไม่มีแรง เหนื่อยง่ายกว่าปกติ หน้าซีด
      - Orthostatic hypotension
        
        ความดันโลหิตตกในท่ายืนการเปลี่ยนจากท่านอนราบเป็นท่ายืนทันที
        
        ทําให้ความดันโลหิตลดต่ําลงทันที เกิดจากหลอดเลือดส่วนปลายขยาย
    - - จัดให้ผู้ป่วยนอนพัก เพื่อให้เลือดไหลเวียนไปเลี้ยงสมองได้ดีขึ้น
      - ควรมีการตรวจสัญญาณชีพ และตรวจร่างกายเ
  - - - ประเมินสัญญาณชีพ ได้แก่ อุณหภูมิ ชีพจร หายใจ
      - เช็ดตัวลดไข้โดยใช้น้ําธรรมดาหรือน้ําอุ่น
      - ดูแลให้ได้รับน้ําอย่างเพียงพอเพื่อชดเชยปริมาณสารน้ําที่สูญเสีย
      - จัดสิ่งแวดล้อมให้เงียบสงบ
      - ให้ยา Paracetmol ลดไข้/ดูแลให้ได้รับยาปฏิชีวนะ
      - ติดตามผลการตรวจทางห้องปฏิบัติการ
    - - ผู้ป่วยมีสีหน้าสดชื่น สัญญาณชีพอยู่ในเกณฑ์ปกติ ไม่มีภาวะแทรกซ้อน ให้ความร่วมมือในการรักษาพยาบาล