Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การประเมินสัญญาณชีพ, การประเมินอุณหภูมิของร่างกาย - Coggle Diagram

- - - - การนำความร้อน
      - การพาความร้อน
      - การระเหยเป็นไอ
      - การแผ่รังสี
  - - - การวัดทางหู เป็นวัดอุณหภูมิแกนกลางของร่างกาย เนื่องจากอยู่ใกล้ hypothalamus
      - การวัดทางผิวหนัง เช่น หน้าผาก หลังใบหู ซอกคอ เป็นต้น
  - - - ระยะไข้
        
        อาการและอาการแสดงคือ หน้าแดง ผิวหนังอุ่นรู้สึกร้อนหรือหนาว ถ้าเป็นเด็กอาจชัก
      - ระยะเริ่มต้นหรือระยะหน้าสั่น
        
        อาการและอาการแสดงคือ อัตราการเต้นของชีพจรและการหายใจเพิ่มขึ้น หนาวสั่นซีด
      - ระยะสิ้นสุดไข้
        
        อาการและอาการแสดงคือ ผิวหนังแดงและรู้สึกอุ่น
        มีเหงื่อออกอาการหนาวสั่น อาการหนาวสั่นลดลงอาจเกิดภาวะขาดน้ำได้
      - การลูบตัวลดไข้
        
        การเช็ดตัวด้วยแอลกอฮอล์ (Alcohol sponge)
        ในผู้ป่วยบางรายที่มีไข้สูงมากอาจ
        เกิดอาการชักได้เนื่องจากไข้สูงเพื่อให้ไข้ลดลงอย่างรวดเร็วจึงใช้แอลกอฮอล์ 25% เช็ดตัว
        
        การลูบตัวด้วยน้ําอุ่น (Warm sponge) เป็นการลูบตัวเพื่อลดไข้ด้วยน้ําอุ่นที่มี อุณหภูมิประมาณ 40 °C โดยเชื่อว่าน้ําอุ่นซึ่งมีอุณหภูมิที่สูงกว่าจะทําให้หลอดเลือดขยายตัวและระเหยได้ เร็วกว่าน้ําที่มีอุณหภูมิต่ำกว่า
        
        การลูบตัวด้วยน้ําธรรมดา (Tepid sponge)
        เป็นการลูบตัวเพื่อลดไข้
        
        การลูบตัวด้วยน้ําเย็นจัด (Cold sponge) เป็นการลูบตัวด้วยน้ําเย็นจะทําให้อุณหภูมิ ที่ผิวหนังต่ำ การเช็ดตัวโดยวิธีน้ีจะมีผลช่วยลดอุณหภูมิได้มากท่ีสุดในทันทีท่ีเช็ดตัวเสร็จ
      - การพยาบาลผู้ป่วยที่มีอุณหภูมิร่างกายสูงกว่าปกติ
        
        ดูแลและให้ผู้ป่วยพักผ่อนจัดสภาพแวดล้อม
        ให้เหมาะแก่การพักผ่อน
        
        จัดสภาพแวดล้อมให้อากาศถ่ายเทได้สะดวกเพื่อ
        เพิ่มการระบายความร้อน
        
        ดูแลเช็ดตัวลดไข้
        
        ดูแลให้ผู้ป่วยได้รับยาลดไข้ตามแผนการรักษาเพื่อ
        ลดอุณหภูมิให้อยู่ในระดับปกติ
        
        บันทึกปริมาณน้ําเข้า-น้ําออก (I/O) เพื่อดูความสมดุล
        ของสารน้ําในร่างกาย
        
        ติดตามการเปล่ียนแปลงของอุณหภูมิร่างกาย
    - - การพยาบาลผู้ป่วยท่ีมีอุณหภูมิร่างกายต่ำกว่าปกติ
        
        จัดสิ่งแวดล้อมให้อบอุ่น ปิดเครื่องปรับอากาศหรือ
        ปรับอุณหภูมิสูงข้ึน
        
        เพิ่มความหนาของผ้าห่มเพิ่มจำนวนผ้าห่มเผื่อความอบอุ่น
        
        สังเกตอาการอย่างใกล้ชิดค้นหาสาเหตุ
        ของการหนายสั้นของผู้ป่วย
        
        ให้ดื่มน้ำหรือเครื่องดื่มอุ่นๆเพื่อเป็นการเพิ่มอุณหภูมิให้แก่ร่างกาย
        
        คุมหรือโพกศรีษะด้วยผ้าขนหนูพื้นใหญ่เพื่อป้องกัน
        การสูญเสียความร้อน
        
        ถูและนวดผิวหนังจะช่วยเพิ่มความร้อนให้กับผิวหนัง
        โดยการเสียดสี
        
        ถ้าเป็นเด็กเล็กอาจใช้กมากอดเพื่อได้รับ
        ไออุ่นจากผู้โอบกอด
- - - - ปากกาน้ำเงินและแดง
      - นาฬิกาที่มีเข็มวินาที
      - กระดาษและแบบฟอร์มการบันทึก
    - - นับอัตราการหายใจ สังเกตความลึก จังหวะ และลักษณะการหายใจ ในผู้ใหญ่สังเกตการเคลื่อนไหวของทรวงอก
      - ประเมินการหายใจเต็ม 1 นาที
      - เริ่มนับการหายใจหลังจากการนับชีพจรเสร็จแล้วโดยพยาบาลยังคงจับข้อมือผู้ป่วยไว้เสมือนว่ากําลังนับชีพจร
      - บันทึกลงกระดาษท่ีเตรียมไว้และบันทึกในแบบฟอร์มต่อไป
      - ล้างมือให้สะอาด
      - ล้างมือให้สะอาด
      - บอกให้ผู้ป่วยทราบและขออนุญาตจับต้องตัวผู้ป่วย
  - - - Bradypnea อัตราการหายใจ
        ในผู้ใหญ่ น้อยกว่า10 ครั้ง/นาที
      - Apnea การหยุดหายใจ
      - Tachypnea อัตราการหายใจในผู้ใหญ่
        มากกว่า24ครั้ง/นาที
    - - Hyperventilation เป็นการหายใจเร็วและลึก
      - Hypoventilation เป็นการหายใจช้าและตื้น
    - - Biot-เป็นการหายใจปกติสลับกับการหายใจเร็วลึก
      - Cheyne stokes-เป็นการหายใจเป็นช่วงๆ
    - - Dyspnea~เป็นอาการหายใจลําบาก
      - Paroxysmal dyspnea ~เป็นอาการหอบอย่างรุนแรง
      - Orthopnea~เป็นอาการหายใจลําบากในท่านอนราบ
      - Air hunger~เป็นการพยายามหายใจโดยใช้ท้ังทางจมูก และปากอย่างรุนแรง
- - - - อายุ
      - อิริยาบถขณะวัดความดันโลหิตและการออกกําลังกาย
      - ลักษณะของร่างกายและปัจจัยอื่นๆ
        
        เพศ เพศชายมักมีความดันโลหิตสูงกว่าเพศหญิงในวัยเดียวกัน
        
        ยา ยาที่มีผลต่อการหดรัดตัวของหลอดเลือดจะทําให้ความดันโลหิตสูง
        
        รูปร่าง คนอ้วนความดันโลหิตมักสูงกว่าคนผอม
      - ความเครียดและการเปลี่ยนแปลงทางอารมณ์
  - - - การวัดความดันโลหิตโดยทางตรง
      - การวัดความดันโลหิตโดยทางอ้อม เป็นการวัดความดันของหลอดเลือดแดง มี 2 วิธี คือ วิธีการฟัง และวิธีการคลํา เครื่องมือที่ใช้สําหรับวัดความดันโลหิต ได้แก่ Stethoscope และ Sphygmomanometer มี 2 ชนิด คือ แบบแท่งปรอท (Mercury column) และแบบแป้นกลม
        ใช้ความ ดันอากาศแทนปรอท (Aneroid)
  - - - บทบาทพยาบาลที่สําคัญผู้ป่วย
        ท่ีมีความดันโลหิตสูง
        
        จํากัดเกลือ หรืออาหารเค็ม
        
        ออกกําลังกายอย่างเหมาะสม
        
        จํากัดอาหารพวกแป้ง ไขมัน น้ําตาล เพื่อควบคุมน้ําหนักตัวไม่ให้มากเกินไป
        
        พักผ่อนให้เพียงพอ และหลีกเลี่ยงภาวะเครียด
    - - บทบาทของพยาบาลในการดูแล
        แก่ผู้ท่ีมีภาวะความดันโลหิตต่ำ
        
        ควรมีการตรวจสัญญาณชีพ
        
        ในผู้ท่ีต้องนอนนานๆ ควรป้องกันภาวะวิงเวียนขณะลุก
        
        จัดให้ผู้ป่วยนอนพัก
        
        สําหรับผู้ท่ีมีร่างกายแข็งแรง แต่มีความดันโลหิตค่อนข้างต่ำควรดูแลตนเองโดย
        การออกกําลังกายอย่างสม่ำเสมอ และควรเคร่งครัดในการเลือกรับประทานอาหารที่มีประโยชน์
- - - - อุณหภูมิ =36.5-37.5 องศาเซลเซียส
      - ชีพจร = 60-100 ครั้ง|นาที
      - หายใจ = 12-20 ครั้ง|นาที
      - ความดันโลหิต systolic = 90-140 mmHg
        Diastolic = 60-90 mmHg
- - - - ภาวะไข้ อัตราการเต้นของชีพจรจะเพิ่มขึ้น
      - ยา ยาบางชนิดลดอัตราการเต้นของชีพจร
      - การออกกำลังกาย เนื่องจากในระหว่างที่ออกกำลังกายกล้ามเนื้อต้องการออกซิเจนเพิ่มขึ้นจึงทำให้การเต้นของหัวใจมากขึ้น
      - อารมณ์ เช่น ความกลัวความโกรธจะไปกระตุ้นระบบประสาทซิมพาเทติกทำให้หัวใจบีบตัวเร็วขึ้น
      - เพศ เพศหญิงจะเร็วกว่าเพศชายเล็กน้อยในช่วงวัยรุ่นและวัยผู้ใหญ่
      - ท่าทาง ขณะอยู่ในท่ายืนหรือนั่งชีพจรจะเต้นเร็วขึ้น
        ถ้านอนชีพจรจะเต้นช้าลง
      - อายุเมื่ออายุเพิ่มขึ้นอัตราการเต้นของชีพจรจะลดลง
      - ภาวะเสียเลือด การเสียเลือดจะมีผลทำให้ระบบซิมพาเทติกทำให้อัตราการเต้นของชีพจรสูงขึ้นเนื่องจากการเสียเลือด
  - - - ตรวจสอบการทํางานของหัวใจเบื้องต้น
      - ประเมินอัตรา จังหวะ และความแรงในการเต้นของชีพจรใน 1 นาที
    - - ปากกาน้ำเงินและแดง
      - กระดาษและแบบฟอร์มบันทึก
      - นาฬิกาที่มีเข็มวินาที
    - - ประเมินชีพจรใช้เวลา 1 นาที สิ่งท่ีต้องสังเกตคือ อัตรา(จํานวน/ต่อนาที) จังหวะการเต้นมีความสม่ำเสมอ และปริมาตรความแรง
      - การนับอัตราการเต้นของหัวใจในเด็กอาจต้อง
        ใช้วิธีฟังอัตราการเต้นของหัวใจแทน
        การคลําชีพจร เพราะในเด็กเล็กคลําชีพจรได้ไม่ชัดเจน
      - พยาบาลวางปลายนิ้วชี้ นิ้วกลาง นิ้วนาง กดลงเบาๆ
        ตรง Radial artery ของ
        ผู้ป่วยทําให้รู้สึกถึงการหดตัว และขยายตัวของหลอดเลือด
      - บอกให้ผู้ป่วยทราบและขออนุญาตจับต้องตัวผู้ป่วย
      - ล้างมือให้สะอาด
      - บันทึกลงกระดาษท่ีเตรียมไว้และบันทึกในแบบฟอร์มต่อไป
      - ล้างมือให้สะอาด
    - - พยาบาลไม่ควรใช่นิ้วหัวแม่มือในการคลําชีพจร
      - อธิบายแนะนําให้ผู้ป่วยไม่ควรพูดขณะวัดชีพจร
      - วัดชีพจรผู้ป่วยหลังทํากิจกรรม 5-10 นาที
  - - - ภาวะที่อัตราการเต้นของหัวใจในผู้ใหญ่มากกว่า 100 ครั้ง/นาที
        เรียกว่า Tachycardia
      - ภาวะที่อัตราการเต้นของหัวใจในผู้ใหญ่น้อยกว่า 100 ครั้ง/นาที
        เรียกว่า Bradycardia
    - - จังหวะของชีพจรผิดปกติ ชีพจรท่ีเต้นไม่เป็นจังหวะแต่ละ
        ช่วงพักไม่สม่ำเสมอ
      - จังหวะของชีพจรปกติ จะมีช่วงพักระหว่างจังหวะเท่ากัน
    - - ระดับ 0 ไม่มีชีพจร คลําชีพจรไม่ได้
        ระดับ 1 Thready ลักษณะชีพจรแผ่วเบา
        ระดับ 2 Weak ชีพจรแรงกว่าระดับ 1 ค่อนข้างเบา
        ระดับ 3 Regular ลักษณะชีพจรเต้นจังหวะสม่ำเสมอ
        ระดับ 4 Bounding pulse ลักษณะชีพจรเต้นแรง