การบาดเจ็บที่เกิดกับทารกระหว่างคลอดจากแรงที่
กระทำกับทารกโดยตรง และไม่เกี่ยวกับโรคที่มารดาเป็นระหว่างการตั้งครรภ์

• ความผิดปกติที่มีมาก่อนการตั้งครรภ์ เช่น มารดามีภาวะเบาหวาน เชิงกรานแคบไม่ได้สัดส่วนกับทารก (cephalopelvic disproportion: CPD)

• ภาวะแทรกซ้อนที่เกิดขึ้นจากการตั้งครรภ์ เช่น ความดันโลหิตสูงขณะตั้งครรภ์ รกลอกตัวก่อนกำหนด ภาวะน้ำคร่ำน้อย

• ระยะเวลาของการคลอด เช่น การคลอดเฉียบพลัน

ขาดความชำนาญหรือขาดการเอาใจใส่อย่างเพียงพอ

เกิดจากการคั่งของของเหลวในระหว่างชั้นของหนังศีรษะกับชั้นเยื่อหุ้มกระดูกกะโหลกศีรษะ ก้อนบวมโนนี้จะข้ามรอยต่อ(suture) ของกระดูกกะโหลกศีรษะ มีขอบเขตไม่แน่นอน

เกิดจากแรงดันที่กดลงบนศีรษะทารกระหว่างการคลอดท่าศีรษะ ทำให้มีของเหลวไหลซึมออกมา นอกหลอดเลือดในชั้นใต้เยื่อหุ้มหนังศีรษะ หรือมีสาเหตุมาจากการใช้ vacuum extraction

การคลำศีรษะทารก จะพบก้อนบวมโน มีลักษณะนุ่ม กดบุ๋ม ขอบเขตไม่ชัดเจน ข้ามแนวรอยต่อของกระดูกกะโหลกศีรษะและพบทันทีภายหลังคลอด

พบได้ด้านข้างของศีรษะ การบวมของก้อนโนนี้จะมีความกว้างและมีขนาดโตประมาณไข่ห่าน ทำให้ศีรษะมีความยาวมากกว่าปกติ

เป็นการคั่งของเลือดบริเวณใต้เยื่อหุ้มกระดูกกะโหลกศีรษะ มีขอบเขตชัดเจน และไม่ข้ามรอยต่อของกระดูกกะโหลกศีรษะ พบมากที่กระดูก parietal

ระยะเวลาการคลอดยาวนาน,ศีรษะทารกถูกกดจากช่องทางคลอด,การใช้ V/E

อาการรุนแรงก้อนโนเลือดมีขนาดใหญ่ จะเกิด hyperbilirubinemia อาจเกิดการติดเชื้อจากการดูดเลือดออกจากก้อนโนเลือดใน

ประวัติเบ่งคลอดนาน ช่วยคลอดโดยใช้ V/E การตรวจพบบริเวณศีรษะมีก้อนบวมโนบนกระดูกกะโหลกศีรษะชิ้นใดชิ้นหนึ่ง มีลักษณะแข็งหรือค่อนข้างตึง คลำขอบเขตได้ชัดเจน กดไม่เป็นรอยบุ๋ม

อาการปรากฏให้เห็นชัดเจนหลัง 24 ชม.ไปแล้ว เนื่องจากเลือดจะค่อย ๆ ซึมออกมานอกหลอดเลือด

ในรายที่เป็นรุนแรงอาจพบอาการแสดงทันทีหลังเกิดและพบว่าก้อนโนเลือดมีสีผิดปกติ คือ เป็นสีดำหรือน้ำเงินคล้ำ เนื่องจากการแข็งตัวของเลือด และอาจพบว่าทารกมีภาวะซีดได้จากการสูญเสียเลือดมาก

▪ ถ้ามีภาวะตัวเหลืองร่วมด้วยและมีระดับบิลลิรูบินในเลือดสูงจำเป็นต้องได้รับการส่องไฟ

ในรายที่ก้อนเลือดขนาดใหญ่อาจรักษาโดยการดูดเลือดออก

1. สังเกต ลักษณะ ขนาด และการเปลี่ยนแปลงอื่น ๆ

2.ให้ทารกนอนตะแคงด้านตรงข้ามกับก้อนโนเลือด

3. สังเกตอาการซีด เจาะ Hct และให้เลือดตามแผนการรักษา

4. ตรวจ MB ถ้าตัวเหลืองรายงานแพทย์เพื่อส่องไฟ

5.อธิบายมารดาและบิดาให้เข้าใจถึงอาการของทารก

6.แนะนำไม่ใช้ใช้ยาทา ยานวด ประคบหรือเจาะเอาเลือดออกเอง

ภาวะที่มีเลือดสะสมภายใต้ช่องว่างของเนื้อเยื่อที่อยู่ระหว่างพังพืดของกะโหลกและเยื่อหุ้มกะโหลก

มีขอบเขตจากหน้าไปหลังเริ่มจากขอบเบ้าตาไปยังท้ายทอยและด้านข้างจากหูไปยังหูอีกข้าง

ก้อนมีลักษณะน่วม และข้ามแนวประสานกระดูก ก้อนมีขนาดเพิ่มขึ้นช้าๆในหลายชม.หรือหลายวันหรือเพิ่มขึ้นรวดเร็ว อาจทำให้ทารกช็อกจากการเสียเลือดได้

Subgaleal hematoma อันตรายมากกว่า Cephalhematoma

2. กรณีที่ให้ออกซิเจน ควรสำรวจปริมาณออกซิเจนที่ทารกได้รับความไม่ควรเกิน 40% หรือตามแผนการรักษา และให้ออกซิเจนที่มีความชื้นปนเพื่อช่วยละลายเสมหะ

3. ดูแลให้ได้รับนมและน้ำที่เพียงพอ

4. ให้ทารกอยู่ในตู้อบ incubator

5. เตรียมเครื่องมือในการให้ความช่วยเหลือทารกไว้ให้พร้อม

6. ตรวจสอบสัญญาณชีพ และบันทึกไว้ทุก 2- 4 ชั่วโมง ตามระดับความรุนแรงของอาการ

9. ดูแลฉีดวิตามินเค จำนวน 1 มิลลิกรัม เข้ากล้ามเนื้อ

2.ดูแลให้ทารกได้รับอาหารเหมาะสมตามความต้องการของทารก

กรณีให้นมมารดา : มารดาควรอุ้มทารกให้ศีรษะสูงตลอดเวลาขณะให้นมและเมื่อทารกมีอาการสำลักให้รีบจับทารกตะแคงหน้าหนีทันทีเพื่อให้นมไหลออกจากปาก และรีบทำทางเดินหายใจให้โล่โดยใช้ลูกสูบยางแดงดูดออก แต่ถ้าทารกไม่สามารถดูดนมมารดาจากเต้าได้โดยตรง มารดาควรบีบนมใส่ขวดให้กับทารก

อุ้มทารกให้นมท่าศีรษะสูง ถ้าสำลักจับตะแคงหน้าทันที และทำทางเดินหายใจให้โล่ง

เตรียมอุปกรณ์ช่วยดูดเสมหะให้พร้อมใช้เสมอ จะได้ช่วยเหลือได้ทันเมื่อสำลัก

ถ้าทารกไม่สามารถดูดนมจากขวดได้เอง อาจใช้วิธีหยอดนม/ใช้ syringe หยอดเข้าปากบริเวณกระพุ้งแก้มข้างที่ไม่มีอาการ

สอนวิธีการให้นมทารกกับมารดาหรือผู้เลี้ยงดู รวมทั้งวิธีการช่วยเหลือเมื่อทารกมีอาการสำลัก