Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
บทที่ 3ยารักษามะเร็งและยากดภูมิคุ้มกัน - Coggle Diagram
บทที่ 3ยารักษามะเร็งและยากดภูมิคุ้มกัน
ยากดภูมิคุ้มกัน
Calcineurin inhibitors
CsA
กลไกlymphocyte activation ลดลง
การรักษา
ป้องกันรักษา acute graff rejection
ไต หัวใจ ปอด ตับ
ป้องกันรักษา GVSDในผู้ป่วยถ่ายไขกระดูก
รักษาโรคภูมิคุ้มกันต้านตนเอง
FK506
กลไกเหมือนcyclosporinA
รักษา ใช้แทนcyclosporin
ผลข้างเคียง
พิษต่อไต
พิษต่อระบบประสาท [สั่น]
ความดัน น้ำตาล ไขัน สูง
การทำงานตับผิดปกติ
เหงือกบวม ขนดก กดไขกระดูก
Cytotoxic agent
Azathiophine
กลไก ยับยั้งเอนไซม์ที่สร้างสารพิวรีน
คลินิก
ป้องกัน acte graff rejection
รักษาโรคภูมิคุ้มกันต้านตนเอง
ผลข้างเคียง
กดไขกระดูก
เพิ่มความเสี่ยงการเกิดมะเร็ง
คลื่นไส้อาเจียนเป็นพิษต่อตับ
ตัวเหลือง ผมร่วง อ่อนเพลีย เป็นผื่น
MMF
กลไก ยับยั้ง inosine monophosphate
Clinic
ป้องกัน acte graff rejection
ผลข้างเคียง
กดไขกระดูก
ท้องร่วงอาเจียน
ความผิดปกติระบบส่วนกลาง ตา ตับตับอ่อนอักเสบ ผื่น
Sirolimus
กลไก ยับยั้งการทำงานของmTOR ยับยั้งการเจริญT cell
Clinic
ป้องกัน acte graff rejection
กดการทำงานของระบบภูมิคุ้มกัน
ผลข้างเคียง
กดไขกระดูก
ไขมันในเลือดสูง
Hypokalemia
Leflunomide
กลไก
ยับยั้งpyrimidine
Clinic
รักษาโรคข้ออักเสบรูมาตอยด์
ผลข้างเคียง
กดไขกระดูก
พิษต่อตับไต
Adrenocorticoids
กลไก
ควบคุมการทำงานgeneจับกับsteroid receptor
ยับยั้งmRNA
Clinic
กดอาการแสดงของโรคภูมิคุ้มกัน
ต้านป้องกันtransplant rejection
รักษาGVHD
ผลข้างเคียง
เหมือนsteroid
ต่อระบบต่างๆในร่างกาย
น้ำหนักตัวเพิ่ม
อารมณ์แปรปรวน
ภาวะร่างกายเป็นกรด
อื่นๆ
สารยับยั้งcytokinase
Anti-IL-2 receptor antibody
กลไก IL-2ยับยั้งการกระตุ้น lymphocyte
Clinic
ป้องกัน acte graff rejection
ผลข้างเคียง
Hypersensitivity reaction
Anti-CD2
กลไก จับCD2ของ t cell
Clinic
รักษาสะเก็ดเงิน
ผลข้างเคียง
ไข้ หนาวสั่น ปวดกล้ามเนื้อ
ติดเชื้อง่าย ห้ามใช้กับผู้ป่วยHIV
Anti-TNF-alpha antibody
กลไกเกิดการอักเสบ และกระตุ้นการเคลื่อนตัวของเม็ดเลือดขาว
Clinic
โรคข้ออักเสบรูมาตอยด์
ผู้ไม่ตอบสนองกลุ่มยาDMRDs
รักษา chron’s disease
ผลข้างเคียง
กดไขกระดูก
พบผื่นแดงคันบวม
ปวดหัว คลื่นไส้อาเจียน
Anti IgE mAbs
Clinic
หอบหืด ภูมิแพ้
ในผู้ป่วยไม่ตอบสนองsteroid
ผลข้างเคียง
Anaphylactic reaction in2h.
เสี่ยงต่อการเกิดมะเร็ง ติดเชื้อง่าย
ปวดหัว ปวดที่ฉีด
ATG,ALG
Clinic
ป้องกัน acte graff rejection
โรคไขกระดูกฝ่อ
ผลข้างเคียง
กดไขกระดูก
มีตุ่ม ปวดข้อ
ติดเชื้อได้สูง
ยาต้านโรคมะเร็ง
ประเภทยา
แบ่งตามการออกฤทธิ์
1 Cell Cycle-specific drugs(CCS) ออกฤทธิ์ต่อเซลล์ระยะใดระยะหนึ่ง
2 Cell Cycle nonspecific drugs(CCNS) ออกฤทธิ์ทุกระยะในวงจรเซลล์
แบ่งตาม biochemical
alkylating agents
มี
Mechlorethamine
DNA ทำให้เกิดการแตก ยับยั้งกระบวนการ DNA กลไก
clinic
รักษามะเร็งต่อมน้ำเหลืองชนิดhodgkin's (ใช้กันน้อย)
Cisplatin
กลไก
ยับยั้งกระบวนการ DNA repication and DNA transcription
clinic
มะเร็งทางเดินอาหาร
มะเร็งอัณฑะ
มะเร็งกระเพาะปัสสาวะ
มะเร็งปอด
มะเร็งทางเดินอาหาร
Chlorambucil
กลไก
แทรกการเชื่อมจับของสาย DNA
clinic
มะเร็งเม็ดเลือดขาวชนิดเรื้อรัง(มาตรฐาน)
มะเร็งต่อมน้ำเหลือง
Cyclophosphamide
กลไก
กลายเป็น foreman มัสตาร์ดแทรกเข้าไปในขบวนการสร้าง DNA แบบ cross-linking
clinic
มะเร็งรังไข่มะเร็งเต้านมมะเร็งต่อมน้ำเหลืองมะเร็งเม็ดเลือดขาวทุกชนิดและมะเร็งหลายชนิดในเด็ก
ยากดภูมิคุ้มกันในผู้ป่วยที่ปลูกถ่ายอวัยวะผู้ป่วย
Ifosfamide(holoxan)
clinic
ใช้รักษาต่อมมะเร็งต่อมน้ำเหลือง
มะเร็งอัณฑะมะเร็งเนื้อเยื่ออ่อน
กลไก
เหมือน cyclophosphamide
Carmustine
กลไก กลายเป็นพิษต่อการสร้าง DNA และ RNA
clinic
รักษามะเร็งต่อมน้ำเหลือง
มะเร็งผิวหนัง
Busulfan(myleran)
กลไก แทรกการเชื่อมจากของ DNA
clinic
ช้กับ ยาเคมีบำบัดอื่นๆก่อนการปลูกถ่ายไขกระดูก
รักษามะเร็งเม็ดเลือดขาวบางชนิด
ผลข้างเคียง
กดการทำงานของไขกระดูก
ทำให้คลื่นไส้อาเจียนมีแผลในปากและมีอาการเบื่ออาหาร
ระบบประสาท มีอารมณ์แปรปรวนเสียการทรงตัวเดินเซแล้วก็มีอาการชัก
เป็นพิษต่อไต
พิษต่อหัวใจ
ผิวหนังมีสีคล้ำผมร่วง หรือทำให้เล็บมีรอยดำ
antimetabolite
antifolate
Methotrexate
Pemetrexed
ผลข้างเคียง
คลื่นไส้อาเจียนเบื่ออาหารเยื่อบุในช่องปากอักเสบ
กดไขกระดูก
แท้ง และเด็กในครรภ์พิการ
พิษต่อตับต่อไต
เกิดอาการ folate deficiency
ผิวหนังบาง
ผมร่วง สีผมเปลี่ยน
purine analogs
มี
6-thioguanine
6-mercaptopurine
Fludarabine
clinic
เม็ดเลือดขาวชนิดALL, ANLLและ AML
มะเร็งต่อมน้ำเหลือง
รักษา CLL
ผลข้างเคียง
กดไขกระดูก
แผลในปาก
อุจจาระสีดำปัสสาวะเป็นเลือดหรืออื่นๆ
3Pyrimidine analogs
มี
5-fluorouracil
clinic
รักษามะเร็งเต้านมมะเร็งทางเดินอาหารเช่นมะเร็งกระเพาะอาหารมะเร็งตับอ่อนฯลฯ
ชนิดยาทาใช้รักษามะเร็งผิวหนัง
Capectibine
clinic
มะเร็งเต้านม
มะเร็งลำไส้
Cytarabine
รักษามะเร็งเม็ดเลือดขาวชนิด aml
Gemcitabine
clinic
มะเร็งกระเพาะปัสสาวะ
มะเร็งศีรษะและคอ
มะเร็งตับอ่อนมะเร็ง
มะเร็งกระเพาะอาหาร
มะเร็งรังไข่
Anticancer Antibiotics
มี
dactinomycin
doxorybicin
bleomycin
mitomycin
ผลข้างเคียง
doxorubicin มีพิษต่อหัวใจ
bleomycin มีพิษต่อปอด
mitomycinมีพิษต่อไต
กดการทำงานของไขกระดูก
รบกวนทางเดินอาหาร
อาจเกิดยารั่วออกนอกหลอดเลือด
ผิวหนังบาง
สารสกัดจากพืชธรรมชาติ
กลุ่ม vinca alkaloid
มี
vincristine
รักษามะเร็งเม็ดเลือดขาว
vinorelbine
รักษา non- Small Cell lung cancer และมะเร็งเต้านม
ผลข้างเคียง
พิษต่อระบบประสาท
กดไขกระดูก
คลื่นไส้อาเจียนเบื่ออาหารฯลฯ
การอักเสบของหลอดเลือดดำ
กลุ่ม Taxanes
clinic
มะเร็งเต้านม
มะเร็งปอด
มะเร็งรังไข่
มะเร็งศีรษะและคอ
มะเร็งต่อมลูกหมาก
ผลข้างเคียง
กดไขกระดูก
Paclitaxelถ้าใช้หลายครั้งอาจเกิดภาวะคั่งน้ำ
ปฏิกิริยาแพ้เช่นผื่นลมพิษหายใจลำบาก
รคลื่นไส้อาเจียน
ส่วนปลายบวม
ประสาทผิดปกติ
ฮอร์โมน
สเตียรอยด์
มีprednisoloneและ
hydrocortisone
รักษา ALL
ผลข้างเคียง
1 มีโอกาสติดเชื้อง่าย
2กลูโคสในเลือดสูง
3โรคกระดูกพรุน
4โรคแผลในกระเพาะอาหารและลำไส้
antiestrogen
มี
tamoxifen ตัวเลือกแรกในการรักษามะเร็งเต้านม
toremifene รักษามะเร็งเต้านม
raloxifeneป้องกันการเกิดมะเร็งโรคกระดูกพรุน
ต้านฮอร์โมน androgen
ผลข้างเคียงโรคหลอดเลือดหัวใจอุดตัน
ยากลุ่มมุ่งเป้า
1monoclonal antibodies
มีtranstuzumab ใช้ในการรักษาโรคมะเร็งเต้านม
ผลข้างเคียงคือ ถ้าทำให้หัวใจล้มเหลวคลั่ง
rituximabรักษามะเร็งต่อมน้ำเหลือง
ผลข้างเคียงคือทำให้เกิด infusion Reaction
cetuximabรักษามะเร็งบริเวณศีรษะและลำคอมะเร็งส่วนล่าง
ผลข้างเคียงคือระยะแรกอาจทำให้เกิดความดันต่ำและหายใจลำบาก
alemtuzumab ใช้ในการรักษามะเร็งเม็ดเลือดขาว
ผลข้างเคียงคือทำให้ insurrection
2.ยาโมเลกุลขนาดเล็ก
มี
imatinib
dasatinib
nilotinib
ผลข้างเคียง
1 มีของเหลวข้างในร่างกาย
2 เป็นพิษต่อตับทำให้บวมน้ำ
3 เกร็ดเลือดต่ำ
4 กดไขกระดูก
5 หัวใจเต้นผิดจังหวะ
ยากลุ่มอื่นๆ
การพยาบาลผู้ป่วยที่ได้รับการรักษาด้วยยาต้านมะเร็ง
สังเกตอาการผู้ป่วย
ระมัดระวังการฉีดยา
ประเมินภาวะสัญญาณชีพก่อน-หลัง ทานยา
เน้นเรื่องผลข้างเคียง
ดูแลเรื่องอาหาร น้ำ และการรับประทานยา
แนะนำ ดูแลสุขวิทยา
เตรียมความพร้อมผู้ป่วยและครอบครัว
แนะนำเรื่องการทานยา
ระมัดระวังอุบัติเหตุ
การพยาบาลผู้ป่วยที่ได้รับการรักษาด้วยยากดภูมิคุ้มกัน
เตรียมความพร้อมผู้ป่วยและครอบครัว
ยึดหลัก 7R
ติดตามผลLAB
กรณีปลูกถ่ายอวัยวะ แนะนำผู้ป่วยรับประทานยาต่อเนื่ง
รับประทานยาตรงเวลา
เมื่อมีอาการผิดปกติรีบพบแพทย์
ไม่ซื้อยารับประทานเอง
ปรึกษาแพทย์ทุกครั้งก่อนการรับวัคซีน
หากตั้งครรภ์ปรึกษาแพทย์ก่อนการรับประทานยา
หลีกเลี่ยงสถานที่ที่ทำให้ติดเชื้อ
ดูแลสุขภาพปากและฟัน