Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
หลักทั่วไปทางเภสัชวิทยา - Coggle Diagram
หลักทั่วไปทางเภสัชวิทยา
การออกฤทธิ์ของยาทางเภสัชจลนศาสตร์
การดูดซึมยาเข้าสู่ร่างกาย
อัตรา
ปริมาณ
ปัจจัยเกี่ยวกับตัวยา
ขนาดโมเลกุลของยา
วิธีผลิตยา รูปแบบยา
ขนาดยาที่ให้
คุณสมบัติ
ปัจจัยเกี่ยวกับผู้ป่วย
การให้ยาผ่านทางเดินอาหาร
ยาที่มีคุณสมบัติเป็นกรดอ่อน
เช่นยาแอสไพริน
ยาที่มีคุณสมบัติเป็นด่างอ่อน
เช่น มอร์ฟีน
การกระจายตัวของยา
คุณสมบัติทางเคมีและฟิสิกส์ของยาแต่ละชนิด
การจับตัวของยากับโปรตีนพลาสม่า
ปริมาณการไหลเวียนเลือดไปยังอวัยวะนั้นๆ
ความสารถในการผ่านเข้าสมองและรก
การสะสมของยาที่ส่วนอื่น
การแปรสภาพพยาหรือการเปลี่ยนแปลงยา
กระตุ้นการออกฤทธิ์ของยา
ยาบางชนิดยังไม่สามารถออกฤทธิ์ได้หลังให้ยา
สิ้นสุดการออกฤทธิ์ของยา
การแปลสภาพช่วยให้ยามีคุณสมบัติละลายน้ำได้ดีขึ้น
เอมไซม์ที่ทำหน้าที่ในการเปลี่ยนแปลงยา
อยู่ในร่างกายจะเป็นตัวช่วยในกระบวนการ drud metabolism เอมไซม์ที่ใช้ในหารเปลี่ยนแปลงยามีอยู่ทั้งภายในเซลล์และภายนอกเซลล์
เอมไซม์ที่ไซโตพลาสซึม
ในร่างกายมี enzyme
flavoprotein
ปฏิกิริยาการเปลี่ยนแปลงยาโดยปกติ
phase l reaction : enzyme
จะเปลี่ยนโครงสร้างทางเคมีของยา
ll. Phase ll rection:ยาหรือ metaboliteจากphase lที่ไม่มีความเป็นpolarมากพอที่จะถูกขับออกทางไตจะต้องถูกทำให้ละลายน้ำได้ดี
ปัจจัยที่มีผลต่อ drud metabolism
สิ่งแวดล้อม
เช่นคนที่สูบบุหรี่จะมีการ metabolizedยาได้เร็วกว่าคนที่สูบบุหรี่เนื่องจากเกิดภาวะเหนี่ยวนำเอมไซม์
อายุ
เด็กและผู้สูงอายุไวต่อฤทธิ์ยามากกว่าผู้ใหญ่การทำงานของเอมไซม์ที่ตับยังไม่สมบูรณ์ฉะนั้นการแปลสภาพของยาจะต่ำลงในเด็กทารก
พันธุกรรม
ลักษณะทางพันธุกรรมที่มีผลกระทบต่อระดับเอนไซม์จะทำให้เกิดความแตกต่างใน drug
ความสำคัญทางเภสัชจนศาสตร์
loading dose
ขนาดของยาที่ใช้ครั้งแรกเพื่อให้ถึงระดับยาที่ต้องการในพลาสมา
การให้ขนาดสูงรวดเร็วเพื่อหวังผลให้ปริมาณ
onset
ระยะเวลาที่เริ่มให้ยาจนถึงยาเริ่มออกฤทธิ์ที่ต้องการ
ค่าครึ่งชีวิต
คือเวลาที่ใช้การทำให้เยียวยาหรือความเข้มข้นของยาลดลงเหลือ50%
การขับถ่ายยา
ร่างกายสามารถกำจัดยาออกได้ทางไต
การออกฤทธิ์ของยาเภสัชพลศาสตร์
เภสัชพลศาสตร์
การศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างขนาดยาที่ใช้กับการตอบสนองที่เกิดขึ้นในร่างกาย
คุณสมบัติเป็นตัวกำหนดของกลุ่มยาและมีส่วนสำคัญในการจัดกลุ่มยา
การจับตัวของยากับ recepter
กลไกลการออกฤทธิ์ของยาทางเภสัชพลศาสตร์
ออกฤทธิ์โดยไม่จับกับ receptor
เช่นยาลดกรดในกระเพาะ
physical action
เช่นยาระบาย
ยาลดการดูดซึมในกระเพาะอาหาร
ปฏิกิริยาระหว่างยาในระหว่างการเกิด
ในขณะที่ยาบางชนิดมีคุณสมบัติยับยั้งเอมไซม์
คือยาที่สามารถลดและยับยั้ง
ความเจ็บป่วยและความสามารถในการทำงานของตับ
ยาบางชนิดมีคุณสมบัติเหนี่ยวนำเอมไซม์
ระดับความปลอดภัยของยา
ยาที่มีค่า therapeutic index ต่ำจะมีความปลอดภัย เช่นlitium digoxin
ยาที่มีค่า therapeutic indexสูง จะมีความปลอดภัยในการใช้สูง
การแปลผันต่อการตอบสนองต่อยา
hyperactivity การตอบสนองต่อยาที่มากกว่าปกติ
hypersensitivityการแพ้ยาจากร่างกายที่มี
hyperactivity การตอบสนองต่อยาที่น้อยกว่าปกติทำให้ไม่เกิดฤทธิ์รักษา
toleranceเป็นการดื้อยา
idiosyncrasy การตอบสนองที่แตกต่างจากปกติที่ไม่พบเกิดในคนส่วนใหญ่
tachyphylaxis การดื้อยาที่เกิดขึ้นได้รวดเร็วเมื่อได้รับยาเพียง2-3ครั้ง
placebo effectฤทธิ์หลอก