Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

ความรู้พื้นฐานและหลักทั่วไปทางเภสัชวิทยา - Coggle Diagram

- - - - เป็นยาที่ถูกดูดซึมได้ดีในเยื่อบุช่องปาก
    - - เป้นยาที่ต้องเคี้ยวยก่อนจึงจะออกฤทธิ์ได้ดี
    - - ยาเม็ดเคลือบ
      - ยาเม็ดที่ไม่ได้เคลือบ
    - - ส่วนใหญ่ใช่อมแก้เจ็บคอ
    - - เป็นยาที่เตรียมขึ้นเพื่อใช้สอดเข้าไปในช่องเปิด
    - - เป็นรูปของยาผสมที่เป็นผงเพื่อเก็บยาได้นานและกลิ่นรสดีขึ้น
    - - เป็นยาที่มีเจลตินเป็นปลอกหุ้ม เพื่อกลบรสขมของยา
    - - เป็นยาที่ละลายน้ำได้ง่าย
  - - - ยาน้ำสารละลายที่ตัวทำละลายเป็นน้ำ
        
        ยาหยอดหู
        
        ยาสวนล้าง
        
        ยาหยอดจมูก
        
        ยาน้ำสวนทวารหนัก
        
        ยาอมบ้วนปาก
        
        ยาน้ำเชื่อม
        
        ยาจิบ
        
        ยาน้ำใส
        
        ยากลั้วคอ
        
        น้ำปรุง
      - ยาน้ำสารละลายที่ตัวทำละลายไม่ใช่น้ำ
        
        ยาโคโลเดียน
        
        ยากลีเซอริน
        
        ยาสปริริต
        
        ยาถูนวด
        
        ยาอิลิกเซอร์
        
        ยาป้าย
    - - โลชั่น
      - แมกมาและมิลค์
      - เจล
      - มิกซ์เจอร์
      - อิมัลชั่น
- - - - ปัจจัยที่เกี่ยวกับตัวยา
        
        วิธีการผลิตยาและรูปแบบยา
        
        ขนาดยาที่ให้
        
        ขนาดโมเลกุลของยา
        
        คุณสมบัติในการละลายไขมัน
      - ปัจจัยที่เกี่ยวกับผู้ป่วย
        
        พยาธิสภาพของร่างกาย
        
        สภาวะทางสรีรวิทยาและอารมณ์ของผู้รับยา
        
        วิธีการบริหารยา
        
        การให้ยาดูดซึมผ่านทางระบบทางเดินหายใจ
        
        ถูกดูดซึมได้ดีเข้าสู่ระบบไหลเวียนเลือดได้ง่ายและรวดเร็ว
        
        การให้ยาโดยฉีดใต้ผิวหนัง กล้ามเนื้อ หลอดเลือดดำ
        
        วิธีนี้ยาจะถูกดูดซึมเข้าสู่กระแสเลือดได้ 100%
        
        การให้ยาผ่านทางหลอดเลือดฝอยบริเณใต้ลิ้น
        
        ยาที่ละลายได้ดีในไขมัน มีคุณสมบัติเป็นด่าง
        
        การให้ยาดูดซึมผ่านทางผิวหนัง
        
        การให้ยาผ่านทางเดินอาหาร
        
        ยาที่มีคุณสมบัติเป็นกรดอ่อน
        
        ยาที่มีคุณสมบัติเป็นด่างอ่อน
        
        การให้ยาแบบเหน็บทวารหนักหรือช่องคลอด
        
        -ยาเหน็บชนิดที่ออกฤทธิ์เฉพาะที่
        
        ยาเหน็บชนิดที่ออกฤทธิ์ทั่วร่างกาย
        
        การได้รับอาหารหรือยาชนิดอื่นร่วมด้วย
    - - คุณสมบัติทางเคมีและฟิสิกส์ของยาแต่ละชนิด
      - การจับตัวของยากับโปรตีนในพลาสม่า
      - ความสามารถในการผ่านเข้าสมองและรก
      - ปริมาณการไหลเวียนของเลือดไปยังอวัยวะนั้นๆ
      - การสะสมของยาที่ส่วนอื่น
    - - เอนไซม์ที่ทำหน้าที่ในการเปลี่ยนแปลงยา
        
        เอนไซม์อาจอยู่ที่ไซโตพลาสซึมของอวัยวะต่างๆ เช่นตับ ไต ปอด ทางเดินอาหาร พลาสม่า
        
        ในร่างกายมีเอนไซม์หลายชนืดที่เกี่ยวข้องกับการแปรสภาพยา
      - ปฏิกิริยาการเปลี่ยนแปลงยาแบ่งได้ 2 ขั้นตอน
        
        Phase l reaction : เอนไซม์จะเปลี่ยนโครงสร้างทางเคมีของยา
        
        Phase ll reaction : รับยามาจาก Phase l เพื่อมาทำเป็น Polarเพื่อจะขับออกทางไต
      - ปัจจัยที่มีผลต่อ drug metabolism
        
        สิ่งแวดล้อม
        
        คนที่สูบบุหรี่จะมีการ metabolized ยาได้เร็วกว่าคนที่ไม่สูบบุหรี่
        
        อายุ
        
        เด็กและผู้สูงอายุจะไวต่อฤทธิ์และพิษของยามากกว่าผู้ใหญ่
        
        พันธุกรรม
        
        ลักษณะทางพันธุกรรมมีผลกระทบต่อระดับเอนไซม์
      - ปฏิกิริยาระหว่างยาในการเกิด Metabolism
        
        ยาบางชนิดมีคุณสมบัติเหนี่ยวนำเอนไซม์ คือยาบางชนิดสามารถเพิ่มการสังเคราะห์ enzyme cytochrome P450-dependent drugs-oxidizing ในตับได้
        
        ในขณะที่ยาบางชนิดมีคุณสมบัติยับยั้งเอนไซม์ ยาที่มีคุณสมบัติยับยังเอนไซม์เช่น Cimetidine
    - - การขับถ่ายยาออกจากร่างกายร่างกายสามารถกำจัดยาออกได้ทางตับ ไต น้ำดี ปอด และที่อื่นๆ
    - - Loading dose
      - Onset
      - ค่าครึ่งชีวิต (half life)
      - Duration of action
- - - - Efficacy
      - Affinity
      - Potency