Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การดูแลสุขภาพแบบข้ามวัฒนธรรม🙏🏻 - Coggle Diagram
การดูแลสุขภาพแบบข้ามวัฒนธรรม🙏🏻
วัฒนธรรม👩🏻🏫
คือ สิ่งที่มนุษย์สร้างขึ้นมา เป็นเครื่องมือที่มนุษย์คิดค้นเพื่อช่วยให้สามารถดำรงชีวิตอยู่ต่อไปได้ในสังคมของตน
ลักษณะพื้นฐานของวัฒนธรรม🗺
5.วัฒนธรรมคือกระบวนการที่มนุษย์นิยามความหมายให้กับชีวิตและสิ่งต่างๆ
6.วัฒนธรรมเป็นสิ่งที่ไม่หยุดนิ่ง
4.วัฒนธรรมเป็นองค์รวมของความรู้และภูมิปัญญา
3.วัฒนธรรมมีพื้นฐานมาจากการใช้สัญลักษณ์ (Symbol)
2.วัฒนธรรมเป็นสิ่งที่มนุษย์เรียนรู้ (Culture is learned)
1.วัฒนธรรมเป็นความคิดร่วม (Shared ideas)
แบ่งเป็น 2 ประเภท✅
1.วัฒนธรรมทางวัตถุ (material culture) หมายถึง สิ่งของหรือวัตถุอันเกิดจากความคิดและการประดิษฐ์ขึ้นมาของมนุษย์
2.วัฒนธรรมที่ไม่ใช่วัตถุ (non-material culture) หมายถึง วัฒนธรรมที่แสดงออกได้โดยทัศนะ ประเพณี ขนบธรรมเนียม การปฏิบัติสืบต่อกันมาและเป็นที่ยอมรับในกลุ่มของตน
องค์ประกอบของวัฒนธรรม♻
1.องค์วัตถุ (Material) มีรูปร่างสามารถจับต้องได้
2.องค์การหรือสมาคม (Organization หรือ Association)
3.องค์พิธีหรือพิธีการ (Usage หรือ Ceremony)
4.องค์มติหรือมโนทัศน์ (Concepts)
ความสำคัญ❗
6.ทำให้เข้ากับคนพวกอื่นในสังคมเดียวกันได้
7.ทำให้มนุษย์มีสภาวะที่แตกต่างจากสัตว์
3.ทำให้มีความรู้สึกเป็นพวกเดียวกันและให้ความร่วมมือกันได้
4.ทำให้เกิดความสงบเรียบร้อยในสังคม
5.ทำให้มีพฤติกรรมเป็นแบบเดียวกัน
2.ทำให้เข้าใจชีวิตความเป็นอยู่ ค่านิยมของสังคม
1.เป็นเครื่องกำหนดความเจริญหรือความเสื่อมของสังคม
ความเชื่อ ที่มีผลต่อการดำเนินชีวิต🏙
การยอมรับคำอธิบายเหตุการณ์หรือปรากฏการณ์หนึ่ง ๆ ที่บุคคลได้จากการรับรู้และเรียนรู้ร่วมกันในสังคม
ประเภทของความเชื่อ👻
3.ความเชื่อแบบประเพณี
4.ความเชื่อแบบเป็นทางการ
2.ความเชื่อขั้นพื้นฐานของบุคคล
ประสบการณ์ตรง
แลกเปลี่ยนพบปะสังสรรค์
1.ความเชื่อในสิ่งปรากฏอยู่จริง เช่น น้ำทะเลมีรสเค็ม
ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อความเชื่อ👹
2.ปัจจัยทางสังคมและวัฒนธรรม เช่น การขัดเกลาทางสังคม
3.ปัจจัยทางด้านบุคคล เช่น ศาสนา อายุ เพศ การศึกษา อาชีพ
1.ปัจจัยทางด้านจิตวิทยา เช่น การรับรู้ และการเรียนรู้
ความเชื่อเกี่ยวกับสาเหตุของการเกิดโรคและวิธีการดูแลสุขภาพ🤧
1) ความเชื่อแบบอำนาจเหนือธรรมชาติ
เช่น ความเจ็บป่วยเกิดจากการกระทำของผี วิธีการดูแล ส่วนใหญ่ใช้การประกอบพิธีกรรมเป็นหลัก
2) ความเชื่อแบบพื้นบ้าน
เช่น ความเจ็บป่วยที่เกิดจากการขาดสมดุลธาตุ วิธีการดูแลจะมีการทำพิธีตั้งขันข้าว
3) ความเชื่อแบบการแพทย์แผนตะวันตก
เช่น การเจ็บป่วยเกิดจากเชื้อโรค วิธีการดูแลจะมีการวินิจฉัยหาสาเหตุของความเจ็บป่วย
4) ความเชื่อและการดูแลสุขภาพในช่วงเปลี่ยนผ่านสถานการณ์ชีวิต
เช่น การตั้งครรภ์ การดูแลพื้นบ้าน เช่น การอยู่ไฟ
5) ความเชื่อและการดูแลสุขภาพเกี่ยวกับความชรา
การดูแลแบบพื้นบ้าน เช่น การใช้สมุนไพร , การดูแลแบบการแพทย์แผนตะวันตก เช่น การดูแลด้านโภชนาการ
6) ความเชื่อและการดูแลสุขภาพเกี่ยวกับความตาย
แบบพื้นบ้าน มีความเชื่อในเรื่องวิญญาณ กฎแห่งกรรม การดูแลจะมุ่งเน้นการตอบสนองทางด้านจิต
แบบแพทย์แผนตะวันตก การหยุดทำงานของหัวใจ การดูแลมุ่งเน้นให้ระบบและอวัยวะต่าง ๆ
วัฒนธรรมการดูแลสุขภาพและการแสวงหาการรักษาประชาชนในภูมิภาคต่างๆ ของโลก🌏🗺
แนวคิดเกี่ยวกับวัฒนธรรมกับการดูแลสุขภาพ🚴🏻♀️🏊🏻♂️
ส่งเสริมสุขภาพให้สมบูรณ์แข็งแรง ปราศจากโรคภัยไข้เจ็บ
ป้องกันไม่ให้เกิดการเจ็บป่วยหรือพิการ
ดูแลรักษาสุขภาพเมื่ออยู่ในภาวะเจ็บป่วยเป็นโรค
ฟื้นฟูสุขภาพให้เข้าสู่ภาวะปกติ
ประเภทของวัฒนธรรมกับการดูแลสุขภาพ 👻🚴🏻♂️
1) วัฒนธรรมการดูแลสุขภาพในสภาวะปกติ
แบบแผนทางวัฒนธรรมของสังคมที่มีกำหนดขึ้นเพื่อเป็นแนวทางในการดำเนินชีวิตของคนในสังคม
วัฒนธรรมเกี่ยวกับการส่งเสริมสุขภาพ เช่น การออกกำลังกาย
วัฒนธรรมเกี่ยวกับการป้องกันโรค เช่น การบริโภคอาหารปรุงสุก
2) วัฒนธรรมการดูแลสุขภาพในสภาวะเจ็บป่วย
การรับรู้ของบุคคลที่มีต่อความผิดปกติของร่างกาย
วัฒนธรรมเกี่ยวกับการรักษาโรค เชื่อมโยงกัน 3 ประเภท ได้แก่ ระบบการดูแลสุขภาพภาคประชาชน แบบพื้นบ้าน และแบบวิชาชีพ
วัฒนธรรมเกี่ยวกับการฟื้นฟูสมรรถภาพ เช่น การดูแลการพักฟื้นของผู้ป่วยจากคนในครอบครัว
ความสัมพันธ์ระหว่างวัฒนธรรมกับการดูแลสุขภาพ🏋🏻♀️👺
เป็นกระบวนการที่ประกอบด้วยแนวคิดหลัก 5 ประการ โดย ใช้หลัก ASKED
ใหลัก ASKED ดังนี้ 💥
A = Awareness
การตระหนักรู้เกี่ยวกับวัฒนธรรม เล็งเห็นถึงความสําคัญของ การให้คุณค่า ความเชื่อ วิถีชีวิต พฤติกรรม และวิธีการแก้ปัญหา
S = Skill
การมีทักษะเกี่ยวกับวัฒนธรรมความสามารถของบุคลากรสุขภาพในการเก็บ ข้อมูลเกี่ยวกับประวัติและปัญหาของผู้รับบริการ
K = Knowledge
การมีองค์ความรู้เกี่ยวกับวัฒนธรรม คือ การแสวงหาความรู้พื้นฐานที่ เกี่ยวข้องกับโลกทัศน์
E = Encounter
ความสามารถในการเผชิญและจัดการกับวัฒนธรรม การที่ บุคลากรสุขภาพมีความสามารถในการจัดบริการที่เหมาะสมกับวัฒนธรรมที่ แตกต่างกัน
D = Desire
ความปรารถนาที่จะมีสมรรถนะทางวัฒนธรรม ของบุคลากรทางสุขภาพ ที่ทําให้ ต้องการเข้าไปสู่กระบวนการพัฒนาสมรรถนะทางวัฒนธรรม
แบ่งตามประโยชน์และโทษ✅❎
ขนบธรรมเนียมประเพณีที่ไม่แน่ว่าให้คุณหรือโทษ เช่น สังคมแอฟริกันบางสังคมให้เด็กกินดินหรือโคลน
ขนบธรรมเนียมประเพณีที่ไม่ได้ให้ประโยชน์ เช่น ห้ามหญิงมีครรภ์กินกล้วยแผด
ขนบธรรมเนียมประเพณีที่ส่งเสริมสุขภาพ เช่น การให้ทารกกินนมแม่นาน หรือการห้ามหญิงหลังคลอดบริโภคน้ำดิบ
ขนบธรรมเนียมประเพณีที่ให้โทษ เช่น การรับประทานอาหารสุก ๆ ดิบ ๆ เป็นสาเหตุโรคพยาธิ โรคอุจจาระร่วง
ค่านิยมทางสังคม 👮🏻♀️👩🏻⚕️👷🏻♂️
ปัจจัยที่ทำให้เกิดค่านิยม🚞
สถาบันศาสนา
4.สังคมวัยรุ่นและกลุ่มเพื่อน
2.โรงเรียน
5.สื่อมวลชน
1.ครอบครัว
6.องค์การของรัฐบาล
ถือได้ว่าเป็นวัฒนธรรมที่กำหนดพฤติกรรมของสมาชิกสังคมนั้นๆ โดยตรง
แนวทางการดูแลสุขภาพที่เกิดขึ้นเป็นวัฒนธรรมของการดูแลสุขภาพของประชาชน👹🏄🏻♂️
2.ระบบการดูแลสุขภาพภาคพื้นบ้าน (Folk sector of care) หรือการดูแลแบบทางเลือก เป็นการปฏิบัติการรักษาใช้อำนาจเหนือธรรมชาติ เช่น ไสยศาสตร์และประเภทที่ไม่ใช่อำนาจเหนือธรรมชาติ เช่น สมุนไพร
3.ระบบการดูแลสุขภาพภาคประชาชน (Popular health sector) เป็นส่วนของการดูแลสุขภาพภาคประชาชนซึ่งถูกปลูกฝังถ่ายทอดกันมาตามวัฒนธรรม ความเชื่อที่เกี่ยวกับสุขภาพและความเจ็บป่วย
1.ระบบการดูแลสุขภาพภาควิชาชีพ (Professional health sector) เป็นส่วนของการปฏิบัติการรักษาพยาบาลทางการแพทย์ มีการจัดองค์กรที่เป็นทางการ