Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

ความรู้พื้นฐานทางเภสัชวิทยา - Coggle Diagram

- - - - ยาเม็ดเคลือบ
        ออกฤทธิ์ที่ลำไส้ ป้องกันการแตกตัวของยาที่กระเพาะอาหาร
      - ยาเม็ดที่ไม่ได้เคลือบ
  - - - ยาน้ำสารละลายที่ตัวทำละลายเป็นน้ำ
        มัทั้งแลลกินและใช้ภายนอก ใช้น้ำเป็นตัวละลายเพราะมีอำนาทในการละลายสูง ราคาถูก หาง่าย
        
        น้ำปรุง (Aromatic water) น้ำมันหอมระเหย
        
        ยาน้ำใส(Solutions) แอลกอฮอล์ ตัวยาที่ละลายอยู่มักเป็นสารไม่ระเหย
        
        ยาน้ำเชื่อม (Syrups) สารละลายเข้มข้นของน้ำตาล เป็นยาที่ใช้รับประทานเท่านั้น
        
        ยาจิบ (Linctuses) ประกอบด้วยตัวยาที่ใช้ระงับอาการไอ
        
        ยากลั้วคอ (Gargale) ตัวยามีฤทธิ์ต้านการฆ่าเชื้อ ป้องกันการรักษาติดเชื้อในลำคอ
        
        ยาอมบ้วนปาก (Moouthwash) ใช้ทำความสะอาดดับกลิ่นปาก กระพุ้งแก้ม
        
        ยาน้ำสวนทวารหนัก (Enemas)
      - ยาน้ำสารละลายที่ตัวละลายไม่ใช่น้ำ
        มีทั้งแบบกินและใช้ภายนอก
        
        ยาอิลิกเซอร์ (Elixir) ตัวยาสำคัญเป็นแอลกอฮอล์3-44 เปอร์เซนต์ ใช้ทานเท่านั้น
        
        ยาสปริริต (Spiirits) สารละลายใสของสารหอมระเหยง่าย มีแอลกอฮอลล์ค่อนข้างสูง มากกว่า 60 เปอร์เซนต์
        
        ยาถูนวด (Linniments) ใช้เฉพาะภายนอก
        
        ยาป้าย (Paints) ประกอบด้วยตัวยาที่มีฤทธิ์ต้านการติดเชื้อสมานแผล
    - - เจล(Gels) ขนาดเล็กไม่ละลายน้ำลักษณะเป็นกาว
      - โลชั่น(Lotions) ชนิดใช้ภายนอก
      - มิกซ์เจอร์ (Mixtures) เป็นยาผสม ใส่หรือไม่ใส่ยาแขวนตะกอนก็ได้
      - อิมัลชั่น (Emulsion) เป็นยาที่มีส่วนผสมของน้ำมันกระจายอยู่ในน้ำ ลักษณะขุ่นเหนียว
    - - ขี้ผึ้ง ลดการเจริญเติบโตของแบคทีเรีย ช่วยในการดูดซึมยาได้ดีขึ้น
      - ครีม เป็นยาน้ำแขวนตะกอนที่มีความเข้มข้นมาก ใช้ป้องกันการติดเชื้อ
- - - - ปัจจัยเกี่ยวกับยา
        
        ขนาดยาที่ให้เป็นปัจจัยที่กำหนดความเข้มข้นของยาบริเวณจุดที่ออกฤทธิ์
        
        ขนาดโมเลกุลยา
        
        วิธีการผลิตยา รูปแบบยา
        
        คุณสมบัติในการละลายในไขมัน
      - ปัจจัยเกี่ยวกับผู้ป่วย
        
        ปัจจัยเกี่ยวกับผู้ป่วย
        
        การดูดซึมผ่านทางระบบทางเดินหายใจ
        
        การให้ยาผ่านทางเดินอาหาร ยากรดอ่อนดูดซึมที่กระเพาะอาหาร
        ยาด่างอ่อน ดูดซึมที่ลำไส้เล็ก
        
        การดูดซึมผ่านหลอดเลือดฝอยบริเวณใต้ลิ้น ยาที่ละลายได้ดีมีคุณสมบัติเป็นด่าง
        
        การให้ยาโดยการฉีดเข้าผิวหนัง
    - - 1.ปริมาณการไหลเวียนของเลือดไปยังอัวยวะนั้นๆหลังจากยาถูกดูดซึมแล้วยาจะไปสู้อัวยวะที่อัวยวะที่มีปริมาณการไหลเวียนของเลือดสูงได้อย่างรวดเร็ว
      - 2.คุณสมบัติทางเคมีและฟิสิกส์ของยาแต่ละชนิด
      - 3.การจับตัวของยากับโปรตีนในพลาสม่า
    - - ปัจจัยที่มีผล
        
        1.พันธุกรรม
        
        2.สิ่งแวดล้อม
        
        3.อายุ
      - ปฏิกิริยาระหว่างยาในระหว่างการเกิด metabolism
        
        1.ยาที่มีคุณสมบัติเหนี่ยวนำเอนไซม์
        
        2.ยาบางชนิดมีคุณสมบัติยับยั้งเอนไซม์
        
        3.ความเจ็บป่วยและความสามารถในการทำงานขงตับ
  - - - ค่าครึ่งชีวิต เวลาที่ใช้ในการให้ยาความเข้มข้นยาจะลดลงเหลือ50 เปอร์เซนต์จากความเข้มข้นแรก เป็นตัวกำหนดการรักษา
      - 2.loading dose ขนาดยาที่ให้ครั้งแรกเพื่อให้ถึงพลาสมา
      - 3.Onset ระยะเวลาที่เริ่มให้ยาจนถึงยาเริ่มออกฤทธิ์ที่ต้องการ
      - 4.Duration of action ระยะเวลาที่ยาเริ่มออกฤทธิ์ที่ต้องการจนถึงหมดฤทธิ์ที่ต้องการ
  - - - กลไกการออกฤทธิ์ของยาทางเภสัชพลศาสตร์
        
        1.ออกฤทธิ์ดยจับกับ receptor
        
        2.ออกฤทธิ์โดยจับกับ receptor
      - ตัวรับ (Receptor)
      - Agonist ยาที่จับกับreceptorแล้วสามารถทำให้เกิดฟทธิ์ของทาเภสัชวิทยา
      - Antagonist ยามี่จัลสามารถลดฤทธิ์ของAgonist
      - Partial agonist ยาที่จับรีเซปเตอร์แล้วออกฤทธิ์บางส่วน
      - คำสำคัญทางเภสัชพลศาสตร์
        
        Affinity ความสามารถของยาในการเข้าจับกับreceptor
        
        Efficacy ความสามารถของยาที่ทำให้เกิดฤทธิ์สูงสุด
        
        Potency ความแรงของฤทธิ์ยา
      - ระดับความปอดภัยของยา การหาระดับความปลอดภัยของยามักจะทำการทดลองผ่านสัตว์ทดลอง
      - การแปรผันของการตอบสนองต่อยา
        
        Idiosyncrasy การตอบสนองที่แตกต่างจากปกติที่ไม่พบเกิดในคนส่วนใหญื มักเกิดจากความแตกต่างทางพันธุกรรมในการเปลี่ยนแปลงยา
        
        Hyporeactivity การตอบสนองต่อยาที่น้อยกว่าปกติ
        
        Hypereactivity การตอบสนองต่อยาที่มากกว่าปกติ
        
        Hypersensitivity การแพ้ยาจากการที่ร่างกายมีแอนตี้บอดี้ที่ต่อต้านโมเลกุล
        
        Tolerance การดื้อยาที่ได้รับยาตัวนั้นหลายรอบ
        
        Tachyphylaxis การดื้อยาที่เกิดขึ้นอย่างรวดเร็ว
        
        Placebo effect ฤทธิ์หลอก