Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การพยาบาลผู้ใหญ่ที่มีปัญหาสุขภาพเกี่ยวกับความผิดปกติของภาวะอวัยวะล้มเหลวหล…
การพยาบาลผู้ใหญ่ที่มีปัญหาสุขภาพเกี่ยวกับความผิดปกติของภาวะอวัยวะล้มเหลวหลายระบบ
การพยาบาลภาวะล้มเหลวหลายระบบ MULTIPLE ORGANS DYSFUNCTION SYNDROME: MODS
ความหมาย
กลุ่มอาการที่อวัยวะทางานผิดปกติ (MODS)จนถึงขั้นล้มเหลว (MOF) ตั้งแต่ 2 ระบบขึ้นไป
มีการทำลายเซล, เนื้อเยื่อ หรืออวัยวะที่ปกติของร่างกาย
ชนิดของ MODS
Primary MODS
เป็นผลโดยตรงบริเวณที่เกิด injury มีผลทำให้เกิด impaired perfusion / ischemia
Secondary MODS
ส่วนมากเป็น a complication of septic shock/ Systemic Inflammatory Response Syndrome: SIRS
any forms of shock อาจเป็นสาเหตุ เพราะทำให้เกิดภาวะ inadequate tissue perfusion
ทฤษฏี/สมมุติฐานการเกิดกลุ่ม MODS
Microcirculatory hypothesis
Tissue hypoxia จาก hypotension & shock
Endothelial-Leukocyte Interaction
ปฎิสัมพันธ์ระหว่างเม็ดเลือดขาว & เซลเยื่อบุผนังด้านในของ
หลอดเลือด
Macrophage theory
กระตุ้น macrophages บริเวณที่มีการบาดเจ็บมากเกิน และกระตุ้น neutrophils, endothelial cell ทั่วทั้งร่างกาย ทำให้มีการทำลายอวัยวะที่ห่างไกลจากจุดเกิดเหตุ
Gut Hypothesis
การบาดเจ็บที่รุนแรงทำให้เกิด gut hypoxia, mucosal leakage ทำให้ bacterial translocation เข้ามาในร่างกายผ่าน portal system เข้าตับ กระตุ้น Kupffer’s cells หลั่ง pro-inflammatory cytokines ออกมามาก
การพยาบาลผู้ป่วยที่ได้รับบาดเจ็บแต่ละอวัยวะ
Rapid Trauma Assessment
: ตรวจโดยใช้
วิธีการดู (inspect) และการคลำหรือสัมผัส (Palpate)
โดยใช้หลักการ อักษรช่วยจำ DCAP-BTLS
D = Deformities
: การผิดรูป
C = Contusions
: การฟกช้า
A = Abrasions
: แผลถลอก
-
P = Puncture / Penetrations
: แผลที่มีวัสดุปักคา
B = Burns
: แผลไหม้
T = Tenderness
: ตาแหน่งที่กดนั้นมีการเจ็บ
L = Lacerations
: แผลฉีกขาด
S = Swelling
: อาการบวม
การบาดเจ็บที่คอ
อาการแสดง
: ปวดต้นคอ กล้ามเนื้อคอแข็งเกร็ง, ปวด, บวม,อาจมีรอยฟกช้ำของเลือดให้เห็น มีแขนหรือขาชา และ อ่อนแรงร่วมด้วย
ควรคำนึงถึงอาจได้รับบาดเจ็บหลอดอาหารด้วย
การรักษา
ดามคอที่หักให้ตรง rigid cervical collar
ดึงกระดูกคอ
การผ่าตัด
การบาดเจ็บที่ใบหน้า
จากอุบัติเหตุ
จะพบมีเลือดในช่องปาก
หรือจมูกและฟันหลุดในช่องปาก กระดูกขากรรไกรบนที่แตกรุนแรง
ประเมินโดย
ตรวจร่างกายเบื้องต้น primary assessment
การรักษา
Clear airway
2.Control hemorrhage
Management of shock
การบาดเจ็บที่ทรวงอก
ทางเดินหายใจส่วนบน พบกล้ามเนื้อบริเวณคอโป่ง sternocliedomastoid
ถ้าอากาศยังไม่สามารถเข้าปอดได้ ทรวงอกจะขยายออกไม่ได้ เต็มที่ แต่กลับมีส่วนที่ยุบเข้าไปได้ คือ Suprasternal notch supraclavicular Fossae Intercostal space และ Epigastium จะยุบตัวเข้าไปทันที
การรักษา
ภาวะอกรวน ยึดทรวงอกให้อยู่นิ่ง
รักษาภาวะช็อค
ยึดหลัก ABCD
Cardiac tamponade มีอาการสำคัญ เรียก Beck’s Traid : Hypotension
การบาดเจ็บที่ช่องท้อง
1. Blunt trauma
การบาดเจ็บที่ไม่มีแผลทะลุที่ท้อง หรือถูกกระแทก การให้การช่วยเหลือ โดยวิธีการผ่าตัด สังเกตอาการอย่างใกล้ชิด
2. Penetrating trauma
เป็นการบาดเจ็บที่มีแผลทะลุหน้าท้อง แบ่งออกเป็น การบาดเจ็บที่มีแผลถูกแทงจากของมีคม และการบาดเจ็บที่ท้องที่มีแผลถูกยิง : การผ่าตัด
การรักษาพยาบาลที่สาคัญ
2. วัตถุที่เสียบคา
ทำให้สั้นลงเพื่อสะดวกต่อการเคลื่อนย้ายผู้ป่วย
ปล่อยให้มีส่วนของวัตถุโผล่พ้นขึ้นมา
ทำให้นิ่งอยู่กับที่ให้มากที่สุดจนกว่าจะได้รับการผ่าตัด
3. อวัยวะในช่องท้องที่โผล่ทะลักออกมา ห้ามนำกลับเข้าที่เดิมจนกว่าจะได้รับการผ่าตัด
ให้ปิดคลุมด้วยผ้าก็อซชุบน้ำเกลือ (หรือที่สะอาดที่สุดที่จะหาได้ในขณะนั้น) และปิดทับด้วยผ้าก็อซแห้งหรือวัสดุที่ป้องกันการซึมผ่านได้อีกชั้นหนึ่ง
1. ช่วยเหลือเบื้องต้น
ทางเดินหายใจและระบบไหลเวียนโลหิต การดามกระดูกสันหลัง
4. การรักษาตามอาการ
และผลกระทบจากการถูกทำลายของอวัยวะนั้นๆ เช่น ตับ ไต ม้าม
5. การผ่าตัด
การบาดเจ็บกระดูกเชิงกราน
การถูกแรงกระแทก จนทาให้ Ligament ฉีกขาดร่วมกับอวัยวะภายในได้รับบาดเจ็บ ได้แก่ หลอดเลือด หรือระบบประสาท
เกิดจากแรงกระแทกด้านเดียวของเชิงกราน และเป็นสาเหตุที่รุนแรงมากที่สุด
การถูกกระแทกจากทางด้านข้าง ไม่ทำให้ Ligament ฉีกขาดได้
อาการและอาการแสดง
มีเลือดออกหลังเยื่อบุช่องท้อง(retroperitoneal hematoma)
เลือดคั่งในถุงอัณฑะ(จาก uroginital diaphragm ฉีกขาด) เรียกว่า Destor’s sign
การดูแลรักษาเบื้องต้น
ให้สารน้ำทดแทน เพื่อรักษาปริมาตรของสารน้าในระบบไหลเวียนอย่างรวดเร็ว
การ Reduction และ Stabilization ทำ External fixator
วัดสัญญาณชีพ ประเมินการสูญเสียเลือดอย่างรุนแรง
การผ่าตัดผูกหลอดเลือด
การบาดเจ็บระบบทางเดินปัสสาวะ
การบาดเจ็บต่อกระเพาะปัสสาวะ
การบาดเจ็บต่อหลอดปัสสาวะ
การบาดเจ็บที่ท่อไต
การบาดเจ็บอวัยวะเพศ
การบาดเจ็บที่ไต
การรักษา
การใส่ท่อระบายกระเพาะปัสสาวะ
ผ่าตัดซ่อมแซมส่วนที่แตกและล้างน้ำปัสสาวะที่เข้าไปอยู่ในช่องท้องออกให้สะอาด
Mass Casualty
หมายถึง
อุบัติเหตุกลุ่มชน หรือบางคนก็เรียกว่า Mass Emergency ซึ่งเป็นการได้รับอุบัติเหตุหรือบาดเจ็บในคนหมู่มาก ได้แก่ พวกระเบิดพลีชีพ ตึกถล่ม หรือแม้กระทั่งอุบัติเหตุจราจร
แบ่งออกเป็น 3 ระดับ
ระดับที่ 2 (Multiple-Casualt Incident)
มีผู้ได้รับบาดเจ็บ
ไม่เกิน 100 คน
มีอาการ
สาหัสหลายราย
ต้องขอความร่วมมือจากเจ้าหน้าที่ภายในงานการพยาบาลผู้ป่วยนอกและผู้ป่วยฉุกเฉิน หรือโรงพยาบาลอื่น
ระดับที่ 3 (Mass Casualt Incident)
ผู้ได้รับบาดเจ็บจำนวนมาก
(ตั้งแต่ 100 คน ขึ้นไป)
เหตุการณ์รุนแรง ต้องขอความช่วยเหลือจากแพทย์ที่เกี่ยวข้อง เจ้าหน้าที่ฝ่ายการพยาบาล เจ้าหน้าที่รักษาความปลอดภัย เจ้าหน้าที่ประชาสัมพันธ์ งานโภชนาการ ห้องยา ห้องผ่าตัด หน่วยขนย้าย หน่วยรังสี เจ้าหน้าที่ตารวจ หน่วยเวชระเบียน
และต้องรายงานต่อผู้บังคับบัญชาให้ทราบเพื่อดำเนินการ
ระดับที่ 1 (Multiple-Patient Incident)
มีผู้ได้รับบาดเจ็บมากกว่า 10 คน และอาการไม่สาหัสมาก ทางหน่วยตรวจฉุกเฉิน จัดการได้ ไม่ต้องเปิดใช้แผน
Triage ( การคัดแยกผู้ป่วย )
Emergent
ผู้ป่วยด่วนมาก แทนด้วยสัญลักษณ์
สีแดง
ซึ่งผู้ป่วยกลุ่มนี้ต้องได้รับการแก้ไขภาวะคุกคามต่อชีวิตภายใน 1 นาที และไม่เกิน 4 นาที ได้แก่ หยุดหายใจ หัวใจหยุดเต้น ช็อก หายใจลำบากมาก เจ็บอกจากกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือดไปเลี้ยงเฉียบพลัน เป็นต้น
0 minutes
รอไม่ได้ ช่วยด่วน!!
Urgent
ผู้ป่วยฉุกเฉิน แทนด้วย สัญลักษณ์
สีเหลือง
ผู้ป่วยสามารถรอได้โดยไม่เกิดภาวะคุกคามต่อชีวิต แต่หากรอนานเกินไปอาจเกิดภาวะแทรกซ้อนจนถึงชีวิตได้ ได้แก่ ผู้ป่วยมีบาดแผล(ไม่มีเลือดออกมาก) ผู้ป่วยกระดูกหัก ผู้ป่วยหอบเหนื่อย(ไม่มาก) ผู้ป่วยปวดท้อง เป็นต้น
30 - 60 minutes
Non urgent
ผู้ป่วยไม่ฉุกเฉิน แทนด้วย สัญลักษณ์
สีเขียว
เช่น ผู้ป่วยแผลถลอก ปวดท้องเรื้อรัง (สัญญาณชีพปกติ) ท้องโต เป็นต้น
รอได้ 120 minutes ขึ้นไป
ผู้ป่วยเสียชีวิตหรือหมดหวังในการรักษา
จะแทนด้วย สัญลักษณ์
สีดำ
เครื่องมือการคัดแยกผู้บาดเจ็บ
• ESI (USA)
• Canadian Triage and Acuity Scale (CTAS)
• Australasian Triage Scale (ATS)
• Manchester Triage Scale (U.K.)
การประเมินสภาวะคร่าวๆ โดยเร่งด่วน
Secondary assessment
G ได้แก่ Get a complete set of V/S
H ได้แก่ History & head- to-toe
F ได้แก่ Fahrenheit ( Keep Patient warm)
I ได้แก่ Inspect posterior surfaces
Primary assessment
A ได้แก่ Airway maintenance with cervical spine protection
B ได้แก่ Breathing and ventilation
E ได้แก่ Exposure / Environment control
C ได้แก่ Circulation with hemorrhage control
D ได้แก่ Disability : Neurologic status
Trauma score เครื่องชี้วัดในการบ่งบอกระดับความรุนแรงเพื่อการคัดแยกผู้ป่วย
pulse rate
capillary filling
blood pressure
respiration
glasgow coma score
วัตถุประสงค์
ประเมินสภาพบุคคลที่ได้รับบาดเจ็บได้อย่างเร่งด่วน
ให้การดูแลรักษาเบื้องต้นผู้ที่ได้รับบาดเจ็บได้
บอกชนิดของภาวะช็อคได้
อธิบายกลไกการเกิดภาวะช็อคแต่ละชนิดได้
บอกแนวทางการรักษาพยาบาลผู้ป่วยที่มีภาวะช็อคได้
สาธารณภัย
หมายถึง
ภัยที่เกิดแก่คนหมู่มาก เกิดขึ้นได้ทุกเวลาและทุกสถานที่อย่างกะทันหันหรือค่อย ๆเกิดขึ้น เป็นอันตรายต่อชีวิตและร่างกายต่อประชาชน เกิดความเสียหายแก่ทรัพย์สิน ก่อให้เกิดความต้องการสิ่งจำเป็นพื้นฐานอย่างรีบด่วน
ประเภท
สาธารณภัยที่เกิดตามธรรมชาติ (Natural disaster)
1.1 ภาวะภูมิอากาศและฤดูกาล เช่น ภัยแล้ง น้ำท่วม
1.2 ตามสภาพภูมิประเทศ : อุทกภัย หิมะถล่ม
1.3 ภัยที่เกิดขึ้นจากการเปลี่ยนแปลงของผิวโลก : แผ่นดินไหว
แผ่นดินถล่ม ภูเขาไฟระเบิด
1.4 ภัยทางชีวภาพ : การระบาดของโรค
สาธารณภัยที่เกิดจากมนุษย์ ( Man-made disaster)
2.1 ภัยจากการพัฒนาประเทศ : การคมนาคม การอุตสาหกรรม
ไฟไหม้อาคารสูง สิ่งก่อสร้างถล่ม
2.2 ภัยความขัดแย้งและปัญหาในสังคม
วัตถุประสงค์ของการจัดการสาธารณภัย
• หลีกเลี่ยงการสูญเสียชีวิต
• ป้องกันความเสียหายของทรัพย์สิน รวมถึงการสูญเสียทางเศรษฐกิจ
• ส่งเสริมและรักษาสิ่งแวดล้อมทางสังคมและเศรษฐกิจที่มีผลโดยตรงต่อสังคมนั้นๆ
ขั้นตอนการปฏิบัติการตามวัฏจักรของสาธารณภัย
Disaster management cycle
ก่อนเกิดภัย
=> 1.การป้องกันและลดผลกระทบ (Prevention and Mitigation) + 2. การเตรียมความพร้อมรับภัย (Preparedness)
ระหว่างเกิดภัย
=> 3.การตอบโต้และบรรเทาทุกข์ (Response and Relief or Emergency Management)
หลังเกิดภัย
=> 4.การฟื้นฟูบูรณะและก่อสร้างใหม่ (Rehabilitation and Reconstruction)
ระบบบริการการแพทย์ฉุกเฉิน
(Emergency Medical System : EMS )
หลักสำคัญของการเข้าช่วยเหลือ
•
Safety
: ประเมินความปลอดภัย
•
Scene
: ประเมินกลไกการเกิดภัย
•
Situation
: ประเมินสถานการณ์
ลักษณะการทำงาน
Detection
Reporting
Response
On scene care
Care in transit
นางสาวภาศินี ขจีรัมย์ รหัสนักศึกษา 61121301058