สาธารณภัยที่เกิดตามธรรมชาติ (Natural disaster)
1.1 ภาวะภูมิอากาศและฤดูกาล เช่น ภัยแล้ง น้ำท่วม
1.2 ตามสภาพภูมิประเทศ : อุทกภัย หิมะถล่ม
1.3 ภัยที่เกิดขึ้นจากการเปลี่ยนแปลงของผิวโลก : แผ่นดินไหว
แผ่นดินถล่ม ภูเขาไฟระเบิด
1.4 ภัยทางชีวภาพ : การระบาดของโรค

สาธารณภัยที่เกิดจากมนุษย์ ( Man-made disaster)
2.1 ภัยจากการพัฒนาประเทศ : การคมนาคม การอุตสาหกรรม
ไฟไหม้อาคารสูง สิ่งก่อสร้างถล่ม
2.2 ภัยความขัดแย้งและปัญหาในสังคม

หมายถึง อุบัติเหตุกลุ่มชน หรือบางคนก็เรียกว่า Mass Emergency ซึ่งเป็นการได้รับอุบัติเหตุหรือบาดเจ็บในคนหมู่มาก ได้แก่ พวกระเบิดพลีชีพ ตึกถล่ม หรือแม้กระทั่งอุบัติเหตุจราจร

ระดับที่ 2 (Multiple-Casualt Incident) มีผู้ได้รับบาดเจ็บไม่เกิน 100 คน มีอาการสาหัสหลายราย ต้องขอความร่วมมือจากเจ้าหน้าที่ภายในงานการพยาบาลผู้ป่วยนอกและผู้ป่วยฉุกเฉิน หรือโรงพยาบาลอื่น

ระดับที่ 3 (Mass Casualt Incident) ผู้ได้รับบาดเจ็บจำนวนมาก (ตั้งแต่ 100 คน ขึ้นไป) เหตุการณ์รุนแรง ต้องขอความช่วยเหลือจากแพทย์ที่เกี่ยวข้อง เจ้าหน้าที่ฝ่ายการพยาบาล เจ้าหน้าที่รักษาความปลอดภัย เจ้าหน้าที่ประชาสัมพันธ์ งานโภชนาการ ห้องยา ห้องผ่าตัด หน่วยขนย้าย หน่วยรังสี เจ้าหน้าที่ตารวจ หน่วยเวชระเบียน และต้องรายงานต่อผู้บังคับบัญชาให้ทราบเพื่อดำเนินการ

ระดับที่ 1 (Multiple-Patient Incident) มีผู้ได้รับบาดเจ็บมากกว่า 10 คน และอาการไม่สาหัสมาก ทางหน่วยตรวจฉุกเฉิน จัดการได้ ไม่ต้องเปิดใช้แผน

• ป้องกันความเสียหายของทรัพย์สิน รวมถึงการสูญเสียทางเศรษฐกิจ

• ส่งเสริมและรักษาสิ่งแวดล้อมทางสังคมและเศรษฐกิจที่มีผลโดยตรงต่อสังคมนั้นๆ

ก่อนเกิดภัย => 1.การป้องกันและลดผลกระทบ (Prevention and Mitigation) + 2. การเตรียมความพร้อมรับภัย (Preparedness)

ระหว่างเกิดภัย => 3.การตอบโต้และบรรเทาทุกข์ (Response and Relief or Emergency Management)

หลังเกิดภัย => 4.การฟื้นฟูบูรณะและก่อสร้างใหม่ (Rehabilitation and Reconstruction)

หลักสำคัญของการเข้าช่วยเหลือ
• Safety : ประเมินความปลอดภัย
• Scene : ประเมินกลไกการเกิดภัย
• Situation : ประเมินสถานการณ์

ลักษณะการทำงาน

• Detection
• Reporting
• Response
• On scene care
• Care in transit

Emergent

• ผู้ป่วยด่วนมาก แทนด้วยสัญลักษณ์ สีแดง ซึ่งผู้ป่วยกลุ่มนี้ต้องได้รับการแก้ไขภาวะคุกคามต่อชีวิตภายใน 1 นาที และไม่เกิน 4 นาที ได้แก่ หยุดหายใจ หัวใจหยุดเต้น ช็อก หายใจลำบากมาก เจ็บอกจากกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือดไปเลี้ยงเฉียบพลัน เป็นต้น
• 0 minutes รอไม่ได้ ช่วยด่วน!!

Urgent

• ผู้ป่วยฉุกเฉิน แทนด้วย สัญลักษณ์ สีเหลือง ผู้ป่วยสามารถรอได้โดยไม่เกิดภาวะคุกคามต่อชีวิต แต่หากรอนานเกินไปอาจเกิดภาวะแทรกซ้อนจนถึงชีวิตได้ ได้แก่ ผู้ป่วยมีบาดแผล(ไม่มีเลือดออกมาก) ผู้ป่วยกระดูกหัก ผู้ป่วยหอบเหนื่อย(ไม่มาก) ผู้ป่วยปวดท้อง เป็นต้น
• 30 - 60 minutes

Non urgent

• ผู้ป่วยไม่ฉุกเฉิน แทนด้วย สัญลักษณ์ สีเขียว เช่น ผู้ป่วยแผลถลอก ปวดท้องเรื้อรัง (สัญญาณชีพปกติ) ท้องโต เป็นต้น
• รอได้ 120 minutes ขึ้นไป

Primary MODS

• เป็นผลโดยตรงบริเวณที่เกิด injury มีผลทำให้เกิด impaired perfusion / ischemia

Secondary MODS

• ส่วนมากเป็น a complication of septic shock/ Systemic Inflammatory Response Syndrome: SIRS
  
  
  

• any forms of shock อาจเป็นสาเหตุ เพราะทำให้เกิดภาวะ inadequate tissue perfusion

Endothelial-Leukocyte Interaction
ปฎิสัมพันธ์ระหว่างเม็ดเลือดขาว & เซลเยื่อบุผนังด้านในของ
หลอดเลือด

Macrophage theory
กระตุ้น macrophages บริเวณที่มีการบาดเจ็บมากเกิน และกระตุ้น neutrophils, endothelial cell ทั่วทั้งร่างกาย ทำให้มีการทำลายอวัยวะที่ห่างไกลจากจุดเกิดเหตุ

Gut Hypothesis
การบาดเจ็บที่รุนแรงทำให้เกิด gut hypoxia, mucosal leakage ทำให้ bacterial translocation เข้ามาในร่างกายผ่าน portal system เข้าตับ กระตุ้น Kupffer’s cells หลั่ง pro-inflammatory cytokines ออกมามาก

1. Blunt trauma การบาดเจ็บที่ไม่มีแผลทะลุที่ท้อง หรือถูกกระแทก การให้การช่วยเหลือ โดยวิธีการผ่าตัด สังเกตอาการอย่างใกล้ชิด

2. Penetrating trauma เป็นการบาดเจ็บที่มีแผลทะลุหน้าท้อง แบ่งออกเป็น การบาดเจ็บที่มีแผลถูกแทงจากของมีคม และการบาดเจ็บที่ท้องที่มีแผลถูกยิง : การผ่าตัด

2. วัตถุที่เสียบคา

• ทำให้สั้นลงเพื่อสะดวกต่อการเคลื่อนย้ายผู้ป่วย
• ปล่อยให้มีส่วนของวัตถุโผล่พ้นขึ้นมา
• ทำให้นิ่งอยู่กับที่ให้มากที่สุดจนกว่าจะได้รับการผ่าตัด

3. อวัยวะในช่องท้องที่โผล่ทะลักออกมา ห้ามนำกลับเข้าที่เดิมจนกว่าจะได้รับการผ่าตัด ให้ปิดคลุมด้วยผ้าก็อซชุบน้ำเกลือ (หรือที่สะอาดที่สุดที่จะหาได้ในขณะนั้น) และปิดทับด้วยผ้าก็อซแห้งหรือวัสดุที่ป้องกันการซึมผ่านได้อีกชั้นหนึ่ง

1. ช่วยเหลือเบื้องต้น ทางเดินหายใจและระบบไหลเวียนโลหิต การดามกระดูกสันหลัง

4. การรักษาตามอาการ และผลกระทบจากการถูกทำลายของอวัยวะนั้นๆ เช่น ตับ ไต ม้าม

การถูกแรงกระแทก จนทาให้ Ligament ฉีกขาดร่วมกับอวัยวะภายในได้รับบาดเจ็บ ได้แก่ หลอดเลือด หรือระบบประสาท

เกิดจากแรงกระแทกด้านเดียวของเชิงกราน และเป็นสาเหตุที่รุนแรงมากที่สุด

• มีเลือดออกหลังเยื่อบุช่องท้อง(retroperitoneal hematoma)
  
  
  

• เลือดคั่งในถุงอัณฑะ(จาก uroginital diaphragm ฉีกขาด) เรียกว่า Destor’s sign