Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

บทที่1 - Coggle Diagram

- - - - 4.ยาควบคุมพิเศษ
      - 5.ยาใช้ภายนอก
      - 3.ยาอัตราย
      - 6.ยาใช้เฉพาะที่
      - 2.ยาแผนโบราณ
      - 7.ยาสามัญประจำบ้าน
      - 8.ยาบรรจุเสร็จ
      - 1.ยาแผนปัจจุบัน
      - ยาสมุนไพร
    - - 2.ประโยชน์ในการรักษา
      - 1.ตำแหน่งการออกฤทธิ์ทางกายวิภาค
      - 4.แหล่งที่มาของยา
      - 3.กลไกการออกฤทธิ์ทางเภสัชวิทยา
  - - - สัตว์
        
        ตับ ตับอ่อน ดีหมู ดีวัว
        
        ยาอินซูลิน
      - แร่ธาตุ
        
        ทองแดง
        
        น้ำมันเกลือแร่
        
        ไอโอดีน
      - พืช
        
        ลำต้น
        
        ผล
        
        ใบ
        
        เมล็ด
        
        ราก
        
        เปลือก
    - - เช่น เกลือของเหล็ก ใช้บำรุงโลหิต
  - - - ศึกษาเกี่ยวกับคุณสมบัติของยาและฤทธิ์หรือผลต่างที่มีต่อร่างกาย
    - - วิชาเกี่ยวกับการเตรียมยา ผสมยาและจ่ายยาเพื่อการรักษา
  - - - 4.ยาเม็ดสำหรับเคี้ยว
        
        ต้องเคี้ยวยาก่อถึงจะออกฤทธิ์
      - 5.ยาอมและโทรเซ
        
        ไว้อมเวลาเจ็บคอ
      - 3.ยาอมใต้ลิ้น
        
        ยาที่ถูกดูดซึมได้ดีในเยื่อบุช่องปาก
      - 6.ยาผงเดือดฟู่
        
        ยาที่ละลายน้ำได้
      - 2.ยาเม็ด
        
        ยาเม็ดเคลือบ
        
        เพื่อให้ออกฤทธิ์ที่ลำไส้
        
        ยาเม็ดที่ไม่ได้เคลือบ
        
        เช่น Aspirin Paracetamol
      - 8.ยาเหน็บ
        
        ยาที่เตรียมขึ้นเพื่อใช้สอดเข้าไปในช่องเปิด
      - 1.ยาแคปซูล
        
        ยาที่มีเจลาตินเป็นปลอกหุ้ม
      - ยาผง
        
        ยาที่เก็บได้นาน มีทั้งชนิดกินและโรยแผล
    - - ยาน้ำสารละลาย
        
        ยาน้ำสารละลายที่ตัวทำละลายเป็นน้ำ
        
        ยากลั้วคอ
        
        ยาอมบ้วนปาก
        
        ยาจิบ
        
        ยาหยอยจมูก
        
        ยาน้ำเชื่อม
        
        ยาหยอดหู
        
        ยาน้ำใส
        
        ยาสวนล้าง
        
        น้ำปรุง
        
        ยาน้ำสวนทวารหนัก
        
        ยาน้ำสารละลายที่ตัวทำละลายไม่ใช้น้ำ
        
        ยาโคโลเดียน
        
        ยากลีเซอริน
        
        ยาสปริริต
        
        ยาถูนวด
        
        ยาอิลิกเซอร์
        
        ยาป้าย
      - ยาน้ำกระจายตัว
        
        โลชั่น
        
        แมกมาและมิลค์
        
        เจล
        
        มิกเจอร์
        
        อิมัลชั่น
    - - ขี้ผึ้ง
      - ครีม
    - - ยาทาผิวหนัง
      - ยาพ่นฝอย
      - ยาฉีด
      - ยาดม
  - - - ข้อดี
        
        ยาออกฤทธิ์เร็ว
        
        ยาจะออกฤทธิ์เฉพาะที่
      - ข้อเสีย
        
        วิธีการให้ยาไม่สะดวก
        
        ปรมาณยาที่ได้ไม่แน่นอน
        
        อาจระคายเคืองเยื่อบุทางเดินหายใจและหลอดลม
        
        อาจติดเชื้อในระบบทางเดินหายใจ
    - - ข้อดี
        
        หลังฉีดหากแพ้ยาเฉียบพลันสามารถใช้ tourniquestรัดเหนือบริเวณที่ฉีดยาบางแห่งได้
        
        การดูดซึมเป็นไปอย่างช้าๆ
      - ข้อเสีย
        
        ยาบางชนิดระคายเคือง
        
        บริเวณที่ฉีดทำให้เกิดแผลหรือฝีได
        
        สามารถให้ยาได้ไม่เกิน 2 มิลลิลิตร ยาราคาแพง
    - - ข้อดี
        
        ใช้กับผู้ป่วยที่หมดสติได้
        
        เหมาะกับการให้สารน้ำ
        
        ออกฤทธิ์เร็ว
      - ข้อเสีย
        
        ราคาแพง
        
        ติดเชื้อได้ง่าย
        
        การให้สารน้ำทางหลอดเลือดดำเร็วอาจทำให้เกิดหัวใจล้มเหลว
    - - ข้อดี
        
        ยาดูดซึมได้เร็ว
        
        สามารถใช้กับยาฉีดที่ละลายได้มนน้ำมัน
      - ข้อเสีย
        
        สามารถใช้ยาได้ไม่เกิน5มิลลิลิตร
        
        การสะสมยาไว้ที่เนื้อเยื่ออาจทำให้การดูดซึมยาช้าลง
    - - ข้อดี
        
        ยาถูกดูกซึมได้ดีและออกฤทธิ์เร็วโดยไม่ป่ายตับ
        
        ไม่ถูกทำลายโดยกรดหรือน้ำย่อยในกระเพาะอาหาร
      - ข้อเสีย
        
        ยาบางชนิดรสชาติไม่ดี
        
        ใช้เวลานาน
    - - ข้อดี
        
        เหมาะกับเด็กหรือผู้ป่วยที่รับประทานยายาก
        
        ออกฤทธิ์เฉพาะที่ทั่วร่างกาย
      - ข้องเสีย
        
        ไม่สะดวกต่อการใช้ ราคาแพง
        
        สำหรับยาเหน็บที่ใช้เหน็บช่องคลอดอาจเกิดการติดเชื้อภายในของ อวัยวะสืบพันธุ์ได้
    - - ข้อดี
        
        หากเกิดอัตรายจากการรับประทานยาอาการส่วนใหญ่จะไม่อันตราย
        
        ในกรณียาเป็นพิษสามารถอาเจียนได้ง่าย
        
        สะดวก ปลอดภัย ไม่เจ็บ ราคาถูก
      - ข้อเสีย
        
        กลิ่น
        
        ยาอาจระคายเคืองกระเพาะอาหาร
        
        ห้ามใช้ในผู้ป่วยที่อาเจียน
- - - - ตับ
      - น้ำดี
      - ไต
      - ปอด
  - - - ออกฤทธิ์โดยไม่จับกับ receptor
      - ออกฤทธิ์โดยจับกับ receptor
  - - - การแปรสภาพยาหรือการเปลี่ยนแปลงยา
        
        การแปรสภาพยา
        
        กระตุ้นการออกฤทธิ์ของยา
        
        สิ้นสุดการออกฤทธิ์ของยา
        
        1.เอมไซม์ที่ทำหน้าที่ในการเปลี่ยนแปลงยา
        
        เอนไซม์ที่อยู่ในไซโตพลาสซึม
        
        ในร่างกายมี enzyme หลายชนิดที่เกี่ยวข้องกับการแปลสภาพยา
        
        2.ปัจจัยที่มีผลต่อ drug metabolism
        
        สิ่งแวดล้อม
        
        อายุ
        
        พันธุกรรม
        
        3.ปฏิกิริยาระหว่างยาในระหว่างการเกิด
        
        ยาบางชนิดมีคุณสมบัติยัยยั้งเอนไซม์
        
        ความเจ็บป่วยและความสามารถในการทำงานของตับ
        
        ยาบาชนิดมีคุณสมบัติเหนี่ยวนำเอมไซม์
      - การกระจายตัวของยา
        
        การจับตัวของยากับโปรตีนในพลาสม่า
        
        ความสามารถในการผ่านเข้าสมองและรก
        
        คุณสมบัติทางเคมีและฟิสิกส์ของยาแต่ละชนิด
        
        การสะสมของยาที่ส่วนอื่น
        
        ปริมาณการไหลเวียนของเลือด
      - การดูดซึมเข้าสู่ร่างกาย
        
        ปัจจัยเกี่ยวกับตัวยา
        
        วิธีผลิตยา
        
        ขนาดยาที่ให้
        
        ขนาดของโมเลกุลยา
        
        คุณสมบัติในการละลายในไขมัน
        
        ปัจจัยเกี่ยวกับผู้ป่วย
        
        พยาธิสภาพของร่างกาย
        
        สภาวะทางสรีรวิทยาและอารมณ์ของผู้รับยา
        
        วิธีการบริหารยา
        
        การให้ยาดูดซึมผ่านทางระบบทางเดินหายใจ
        
        การให้ยาโดยการแีดใต้ผิวหนัง
        
        การให้ยาดูดซึมผ่านหลอดเลือดฝอยบริเวณใต้ลิ้น
        
        การให้ยาดูดซึมผ่านผิวหนัง
        
        การให้ยาผ่านทางเดินอาหาร
        
        การให้ยาแบบเหน็บทวารหนักหรือช่องคลอด
        
        การได้รับอาหารหรือยาชนิดอื่นร่วมด้วย
  - - - การตอบสนองต่อยาที่มากกว่าปกติ
    - - การแพ้ยาจากที่ร่างกาย antibody ที่ต่อต้านต่อโครงสร้างทางโมเลกุล
    - - การตอบสนองยาที่น้อยกว่าปกติ
    - - การดื้อหรือทนของฤทธิ์ยา
    - - มักจะเกิดจากความแตกต่างทางพันธุกรรมในการเปลี่ยนแปลงยา
    - - การดื้อยาที่เกิดขึ้นอย่างรวดเร็วได้รับยาเพียง2-3ครั้ง
    - - ฤทธิ์หลอก