Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Prolapsed cord - Coggle Diagram
Prolapsed cord
สาเหต
- ทารกอยู่ในท่าผิดปกติ เช่น ท่าก้น ท่าขวาง
- ตั้งครรภ์แฝดเด็กหรือแฝดน้ำ
- ทารกมีขนาดเล็กกว่าอายุครรภ์ (Small for gestational age)
- ส่วนน าไม่กระชับกับช่องทางคลอด
-
-
- สายสะดือยาวกว่าปกติ โดยเฉพาะถ้ายาวเกิน 75 ชม.
จะทำให้พลัดต่ำได้ง่าย
- รกเกาะต่ำทำให้สายสะดืออยู่ใกล้กับปากมดลูก
การรักษา
ห้ามดันสายสะดือที่โผล่พ้นออกจากช่องคลอดกลับเข้าไปใหม่ ใช้ผ้า Sterile นุ่มๆ ชุบน้ าเกลือที่อุ่น ๆ คลุมบริเวณสายสะดือที่โผล่ออกมา
ให้ทารกคลอดออกมาโดยเร็วที่สุด ปากมดลูกยังเปิดไม่
เต็มที่ แพทย์จะผ่าตัดทารกออกทางหน้าท้องถ้าปากมดลูกเปิดเต็มที่แล้ว และทารกอยู่ในท่าVertex หรือปากมดลูกเปิดเกือบหมด แพทย์จะช่วยคลอดโดยใช้เครื่องดูดสูญญากาศ หรือใช้คีม
-
-
-
-
การพยาบาล
พยาบาลจะต้องดูแลมารดาอย่างใกล้ชิด และเตรียมการช่วยเหลือเมื่อพบว่าสายสะดือพลัดต่ำ หรือโผล่ออกมา โดยลดการกดทับบริเวณสายสะดือ
โดยการจัดท่ามารดาหรือใช้มือดันศีรษะไม่ให้กดทับสายสะดือ และช่วยให้การคลอดสิ้นสุดลงโดยเร็ว เพื่อความปลอดภัยของทารก
ในกรณีที่ทารกเสียชีวิตแล้ว พยาบาลจะต้องช่วยประคับประคองด้านจิตใจให้กับมารดาและครอบครัวเพื่อให้สามารถเผชิญกับการสูญเสีย
กรณีที่สามี ภรรยาไม่มีอารมณ์มั่นคงเพียงพอพยาบาลจะต้องอยู่เป็นเพื่อนให้ความอบอุ่นใจและปลอบโยนให้คลายความเศร้าโศกเสียใจ
ชนิด
- Occult (Hidden) prolapse of cord หมายถึง สายสะดือเคลื่อนต่ำลงมาพอที่จะถูกส่วนนำของทารกกดได้
- Forelying cord หมายถึง สายสะดือเคลื่อนต่ำลงมาจนถึงปากมดลูก ถ้าตรวจภายในจะสามารถคลำพบสายสะดือได้
- Complete prolapse of cord หมายถึง สายสะดือพลัดออกมาจนพ้นปากมดลูกในกรณีที่ถุงน้ าแตกแล้วจะสามารถมองเห็นสายสะดือโผล่พ้นออกมาจากปากช่องคลอด
อาการและอาการแสดง
- ถ้าเป็นชนิด Complete prolapse cord จะพบว่าสายสะดือโผล่ออกมาจากช่องคลอด หรือมารดามีความรู้สึกขัดตุงบริเวณช่องคลอดภายหลังจากถุงน้ำแตก
- ตรวจภายในพบสายสะดือพลัดต่ำกว่าส่วนนำของทารก โดยอาจตรวจพบการเต้นของหัวใจทารกบริเวณสายสะดือ
- ชนิด Occult prolapse cord จะไม่พบส่วนของสายสะดือโผล่ออกมาหรือคลำไม่ได้ แต่จะพบว่ามีการเปลี่ยนแปลงของการเต้นของหัวใจทารก ซึ่งอ่านผลจากเครื่อง Monitor พบ Variable deceleration หรือมี Bradycardia ถ้าหากสายสะดือถูกกดอยู่นาน
ผลกระทบ
-
ภาวะสายสะดือพลัดต่ำจะคุกคามต่อชีวิตทารก เนื่องจากการกดสายสะดือจะเป็นการตัดการไหลเวียนของเลือดจากรกมาสู่ทารก ซึ่งเป็นสาเหตุทำให้ทารกขาดออกซิเจนและถึงแก่ชีวิตได้
ภาวะสายสะดือพลัดต่ำ
ภาวะที่สายสะดือเคลื่อนลงมาอยู่ต่ำกว่าส่วนนำของทารกอาจอยู่ในช่องคลอด หรือโผล่ออกมานอกปากช่องคลอด ซึ่งมักจะเกิดขึ้นหลังจากมีการแตกของถุงน้ำคร่ำ