Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การดูเเลสุขภาพเเบบข้ามวัฒนธรรม - Coggle Diagram
การดูเเลสุขภาพเเบบข้ามวัฒนธรรม
ความหมายของวัฒนธรรม
องค์ประกอบของวัฒนธรรรม
มี 4 ประการ
องค์การหรือสมาคม (organization/ association)
หมายถึงวัฒนธรรมในส่วนของการจัดระเบียบองค์การหรือสมาคมมีโครงสร้างซึ่งสามารถมองเห็นได้
องค์พิธีหรือพิธีการ (usage/ceremony)
หมายถึงวัฒนธรรมในส่วนของพิธีคือพิธีการต่างๆที่มนุษย์สร้างขึ้นนับตั้งแต่การเริ่มต้นของชีวิตคือการเกิดจนกระทั่งตาย
องค์วัตถุ (material)
หมายถึง วัฒนธรรมในด้านวัตถุที่สามารจับต้องได้
องค์มติหรือมโนทัศน์ (concepts)
หมายถึงวัฒนธรรมในด้านความคิดความเชื่อและอุดมการณ์ต่างๆซึ่งส่วนใหญ่ได้รับมาจากคำสอนทางศาสนา
หมายถึง วิธีการดำเนินชีวิตของคนในสังคมซึ่งเป็นสิ่งที่มนุษย์สร้างขึ้น
พื้นฐานที่สำคัญของวัฒนธรรม
มี 6 ประการ
วัฒนธรรมมีพื้นฐานมาจากการใช้สัญลักษณ์
สัญญาณจราจร
ภาษา
เงินตรา
วัฒนธรรมเป็นองค์รวมของความรู้เเละภูมิปัญญา
ทำหน้าที่ตอบสนองความต้องการพื้นฐานของมนุษย์
วัฒนธรรมคือกระบวนการที่มนุษย์นิยามความหมายให้กับชีวิตเเละสิ่งต่างๆ
วัฒนธรรมเป็นสิ่งที่มนุษย์เรียนรู้
วัฒนธรรมเป็นสิ่งที่ไม่หยุดนิ่ง มีการเปลี่ยนเเปลงตลอดเวลา
วัฒนธรรมเป็นความคิดร่วม เเละค่านิยมทางสังคมเป็นตัวกำหนดมาตรฐานพฟติกรรม
ในทางสังคมวิทยาได้จำเเนกวัฒนธรรมเป็น 2 ประเภท
วัฒนธรรมทางวัตถุ material cuture
สิ่งของ/วัตถุที่เกิดจากมนุษย์คิดหรือสร้างขึ้น
วัฒนธรรมที่ไม่ใช่วัตถุ non- material cuture
วัฒนธรรมที่เเสดงออกได้โดยทัศนะ ประเพณี ขนบธรรมเนียม การปฏิบัติที่สืบต่อกันมา
ความสำคัญของวัฒนธรรม
ทําให้มีความรู้สึกเป็นพวกเดียวกันและให้ความร่วมมือกันได้
ทําให้เกิดความสงบเรียบร้อยในสังคม
การศึกษาวัฒนธรรมจะทําให้เข้าใจชีวิตความเป็นอยู่ ค่านิยมของสังคม เจตคติความคิดเห็นและความเชื่อถือของบุคคลได้อย่างถูกต้อง
ทําให้มีพฤติกรรมเป็นแบบเดียวกัน
วัฒนธรรมเป็นเครื่องกําหนดความเจริญหรือความเสื่อมของสังคม และเป็นเครื่องกําหนดชีวิตความเป็นอยู่ของคนในสังคม
ทําให้เข้ากับคนพวกอื่นในสังคมเดียวกันได้
ทําให้มนุษย์มีสภาวะที่แตกต่างจากสัตว์
คุณค่า ความเชื่อ ค่านิยมทางสังคมที่มีผลต่อหลักการดำเนินชีวิตได้
ประเภทของความเชื่อ
2 ความเชื่อขั้นพื้นฐานของบุคคล มี 2 ลักษณะ
เกิดจากประสบการณ์ตรง
เกิดจากการแลกเปลี่ยนพบปะสังสรรค์
3 ความเชื่อแบบประเพณี
1 ความเชื่อในสิ่งปรากฏอยู่จริง
4 ความเชื่อแบบเป็นทางการ
ปัจจัยที่มีผลต่อความเชื่อ
ปัจจัยด้านสังคมเเละวัฒนธรรม
การเปลี่ยนแปลงทางสังคมและวัฒนธรรม
การควบคุมทางสังคม
การปฏิสัมพันธ์ทางสังคม
การขัดเกลาทางสังคม
ปัจจัยด้านบุคคล
เพศ
อายุ
ศาสนา
การศึกษา
อาชีพ
ปัจจัยทางด้านจิตวิทยา
การรับรู้
การเรียนรู้
ความเชื่อเกี่ยวกับสาเหตุของการเกิดโรคและวิธีการดูแลสุขภาพ
ความเชื่อแบบพื้นบ้านและวิธีการดูแลสุขภาพ
วิธีการดูแลสุขภาพแบบพื้นบ้าน
ผู้ให้การดูแลรักษาสุขภาพในการแพทย์แบบพื้นบ้าน ได้แก่
หมอกระดูกหรือหมอน้ํามัน
หมอนวด
หมอเป่า
หมอตําแย
หมอสมุนไพร
จะมีการทําพิธีตั้งขันข้าวหรือการตั้งคายซึ่งเป็นการไหว้ครูเพื่อให้เกิดผลสัมฤทธิ์ทางการรักษา รวมไปถึงพิธียอครูหรือบนครู แล้วถึงทําการวินิจฉัยโรค การรักษา จนถึงทําการปลงขัน ซึ่งเป็นขั้นตอนสุดท้ายของการสวมบทบาทของผู้ป่วยเพื่อก้าวข้ามผ่านไปสู่สภาวะปกติ
ความเชื่อและการดูแลสุขภาพในช่วงเปลี่ยนผ่านสถานการณ์ชีวิต
ความเชื่อแบบอํานาจเหนือธรรมชาติและวิธีการดูแลสุขภาพ
วิธีการดูแลสุขภาพแบบเหนือธรรมชาติ ส่วนใหญ่ใช้การประกอบพิธีกรรมเป็นหลัก ครอบคลุมตั้งแต่การ
วินิจฉัยหาสาเหตุและกระบวนการในการรักษา
ผู้ให้การดูแลรักษาสุขภาพในการแพทย์แบบอํานาจเหนือธรรมชาติ ประกอบด้วย 4 กลุ่ม
กลุ่มหมอดู
กลุ่มหมอสะเดาะเคราะห์
กลุ่มหมอธรรม
กลุ่มหมอตํารา
ความเชื่อแบบการแพทย์แผนตะวันตกและวิธีการดูแลสุขภาพ
วิธีการดูแลสุขภาพแบบแพทย์ตะวันตก จะมีการวินิจฉัยหาสาเหตุของความเจ็บป่วย
ผู้ให้การรักษา
ผู้ให้การดูแลด้านการพยาบาล
ผู้ให้การดูแลด้านการป้องกันและส่งเสริมสุขภาพ
แพทย์หรือหมอที่ได้ผ่านการเรียนทางด้านแพทย์ศาสตร์มาโดยเฉพาะผู้ให้การดูแลด้านเภสัชกรรม
ผู้ให้การดูแลด้านการฟื้นฟูสุขภาพ
ความเชื่อและการดูแลสุขภาพเกี่ยวกับความชรา
ความเชื่อและการดูแลสุขภาพเกี่ยวกับความตาย
ค่านิยมทางสังคม
ปัจจัยทางสังคมหลายอย่างเข้ามามีอิทธิพลต่อการเรียนรู้ ดังต่อไปนี้
สังคมวัยรุ่นและกลุ่มเพื่อน
สื่อมวลชน
สถาบันศาสนา บุคคลและหน่วยงานของศาสนาต่างๆ ก็มีส่วนช่วยในการปลูกฝังค่านิยมและศีลธรรมอันถูกต้องได้เป็นอย่างดี
องค์การของรัฐบาล รัฐย่อมมีส่วนในการปลูกฝังค่านิยมและศีลธรรมให้แก่สังคมตามปกติ
โรงเรียน คือสถาบันทางสังคมที่มีส่วนในการสร้างค่านิยมอันถูกต้องให้แก่เด็กเป็นอย่างมากในการสั่งสอนเด็กให้เกิด ความคิด ความเชื่อ อันจะนําไปสู่แบบแผนการมีพฤติกรรมที่ดี
ครอบครัว เป็นสถาบันสังคมอันดับแรกที่มีอิทธิพลต่อการสร้างค่านิยมให้แก่บุคคล
วัฒนธรรมการดูแลสุขภาพและการแสวงหาการรักษาของประชาชนในภูมิภาคต่างๆของโลก
ประเภทของวัฒนธรรมกับการดูแลสุขภาพ
แบ่งเป็น 2 ลักษณะคือ
วัฒนธรรมการดูแลสุขภาพในสภาวะปกติ
แบ่งออกเป็น 2 ประเภท
วัฒนธรรมเกี่ยวกับการส่งเสริมสุขภาพ
วัฒนธรรมเกี่ยวกับการป้องกันโรค
หมายถึง แบบแผนทางวัฒนธรรมของสังคมที่มีกําหนดขึ้นเพื่อเป็นแนวทางในการดําเนินชีวิตของคนในสังคม โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อทําให้คนในสังคมมีสุขภาพดี แข็งแรงสมบูรณ์
วัฒนธรรมการดูแลสุขภาพในสภาวะเจ็บป่วย
หมายถึง การรับรู้ของบุคคลที่มีต่อความผิดปกติของ
แบ่งออกเป็น 2 ประเภท
วัฒนธรรมเกี่ยวกับการฟื้นฟูสมรรถภาพ
วัฒนธรรมเกี่ยวกับการรักษาโรค ในแต่ละสังคมต่างมีระบบการดูแลสุขภาพที่มีความเชื่อมโยงกัน 3 ประเภท
แบบพื้นบ้าน
แบบวิชาชีพ
ระบบการดูแลสุขภาพภาคประชาชน
ความสัมพันธ์ระหว่างวัฒนธรรมกับการดูแลสุขภาพ
สามารถจัดแบ่งได้ตามประโยชน์และโทษดังนี้
ขนบธรรมเนียมประเพณีที่ไม่ได้ให้ประโยชน์
ขนบธรรมเนียมประเพณีที่ไม่แน่ว่าให้คุณหรือโทษ
ขนบธรรมเนียมประเพณีที่ส่งเสริมสุขภาพ
ขนบธรรมเนียมประเพณีที่ให้โทษ
แนวคิดเกี่ยวกับวัฒนธรรมกับการดูแลสุขภาพ
ครอบคลุมการดูเเลสุขภาพ 4 มิติ
ป้องกันไม่ให้เกิดการเจ็บป่วยหรือพิการ
ดูแลรักษาสุขภาพเมื่ออยู่ในภาวะเจ็บป่วยเป็นโรค
ส่งเสริมสุขภาพให้สมบูรณ์แข็งแรง ปราศจากโรคภัยไข้เจ็บ
ฟื้นฟูสุขภาพให้เข้าสู่ภาวะปกติ