Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

บทที่13 การพยาบาลทารกแรกเกิดที่มีภาวะเสี่ยง, ชื่อนางสาวทรรศนันทน์…

- - - - Very low birth weight คือ น้ำหนักต่ำกว่า 1,500 กรัม
      - Extremely low birth weight (ELBW) คือน้ำหนักต่ำกว่า 1,000 กรัม
- - - - Respiratory Distress Syndrome (RDS)
        ภาวะหายใจลำบากเนื่องจากการขาดสารลดแรงตึงผิวของถุงลม
        
        การป้องกัน
        
        เสี่ยงจะคลอดก่อนกาหนดแต่ถุงน้ำคร่ำยังไม่แตก ควรได้ antenatal corticosteroids อย่างน้อย 24 hr. ก่อนคลอด
        
        Dexamethazone 6 mg IM ทุก 12 hr. จนครบ 4 ครั้ง
        
        Betamethazone 12 mg IM เนื้อทุก 24 hr. จนครบ 2 ครั้ง
        
        การป้องกันไม่ให้ทารกขาดออกซิเจนในระยะแรกเกิด จะทำให้เลือดเป็นกรดซึ่งเป็นเหตุให้ไปขัดขวางการทำงานของการสร้างสารลดแรงตึงผิว
        
        การรักษา
        
        ใช้เครื่องช่วยหายใจ หรือ CPAP
        
        ป้องกันไม่ให้เกิดภาวะแทรกซ้อนจากการได้รับออกซิเจน
        
        ให้สารลดแรงตึงผิวเพื่อทำให้ความยืดหยุ่นของปอดดีขึ้น
        
        รักษาประคับประคองตามอาการ
        
        อาการแสดง
        
        หายใจลำบาก,เขียว
        
        ภาพถ่ายรังสีปอดมีลักษณะ ground glass appearance
        
        เลือดเป็นกรด
        
        หายใจล้มเหลวได้ภายใน 24 ชั่วโมงแรกเกิด
        
        หายใจมีเสียง Grunting
      - ROP (Retinopathy of Prematurity) มีการงอกผิดปกติของเส้นเลือด (neovascularization) บริเวณรอยต่อระหว่างจอประสาทตาที่มีเลือดไปเลี้ยงและจอประสาทตา
        
        ความรุนแรง
        
        Stage1 Demarcation line between vascularized and avascular retina
        
        Stage 2 Ridge between vascularized and avascular retina
        
        Stage 3 Ridge with extraretinal fibrovascular proliferation
        
        Stage 4 Subtotal retinal detachment: (a) extrafoveal detachment (b) foveal detachment
        
        Stage 5 Total retinal detachment
        
        ระยะการตรวจ
        
        ครั้งแรกเมื่ออายุ4-6week
        
        ถ้าไม่พบให้ตรวจซ้ำทุก 4 week
        
        ถ้าพบให้ตรวจซ้ำทุก week หรือตามแผนการติดตาม
        
        หลังกลับบ้าน ไม่มีอาการของโรคนัดตรวจซ้ำ
        
        ถ้าพบ ควรนัดมาตรวจซ ้าทุก ๆ 1 – 2 week
      - BPD (Bronchopulmonary Dysplasia)
      - apnea of prematurity(AOP)
        หยุดหายใจนานกว่า20 วินาทีมีcyanosis
        
        การดูแลระบบทางเดินหายใจ
        
        Suction เมื่อจำเป็น
        
        สังเกตอาการบุ๋ม หายใจเร็ว เขียว ปีกจมูกบาน อกบุ๋ม ABG
        
        นอนหัวสูง เงยคอเล็กน้อย
        
        ระวังการสำลัก
        
        ให้การพยาบาลขณะใช้เครื่องช่วยหายใจ
        
        ชนิด
        
        centralapneaภาวะหยุดหายใจที่ไม่มีการเคลื่อนไหวของทรวงอกหรือกะบังลม
        
        obstruction apnea ภาวะหยุดหายใจที่มีการเคลื่อนไหวของทรวงอกหรือกะบังลม
        
        สาเหตุ
        
        GERD, Infection , Metabolic disorder,drug
      - Perinatal asphyxia
    - - APGAR SCORE
  - - - สาเหตุ
        
        ได้รับอาหารเร็วเกินไป
        
        ย่อยและการดูดซึมไม่ดี
        
        ลำไส้ขาดเลือดไปเลี้ยง
        
        พร่องออกซิเจน
      - การพยาบาล
        
        แยกเด็กติดเชื้อ+ผู้ดูแล
        
        เฝ้าระวังติดเชื้อ
        
        ให้ยาปฏิชีวนะตามแผนการรักษา
        
        NPO
        
        ยึดหลัก aseptic technique
        
        เฝ้าระวังภาวะลำไส้ทะลุ
        
        ห้ามวัดปรอททางทวาร
  - - - การพยาบาล
        
        3)Check T ทุก 4 ชม
        
        2)ป้องกันสูญความร้อน
        
        1)เปิดตู้อบตามจำเป็น
        
        4)ทำความสะอาดตู้
      - Hypothermia( < 36.5 )
        
        ภาวะแทรกซ้อน
        
        ไตวาย
        
        ท้องอืด เลือดออกในโพรงสมอง +ปอด
        
        ลำไส้เน่า,ขาดน้ำ
        
        น้ำหนักลด
        
        น้ำตาลในเลือดต่ำ ภาวะเลือดเป็นกรด
        
        การวินิจฉัย
        
        <36.5 องศา (วัดทางทวารหนัก)
        
        อาการแสดง
        
        ใบหน้าแดงผิวหนังเย็น เขียวคล้ำ หยุดหายใจ หายใจลำบาก
      - ควบคุมอุณหภูมิ
        
        ค่าปกติ 37 องศา (+/-0.2o องศา)
        
        ปรับอุณหภูมิตู้อบเพิ่มขึ้นครั้งละ 0.2 องศา ทุก 15 – 30 นาที (max 38 องศา)
        
        ควรใส่ปรอทสำหรับวัดอุณหภูมิตู้อบ
  - - - การรักษา
        
        ใช้ยา Indomethacin
        
        ใช้ยา ibuprofen
  - - - Skin to skin contact
      - Eye to eye contact
  - - - ให้อาหารอย่างเหมาะสมกับสภาพของทารก
      - gavage feeding (OG tube) ในเด็กเหนื่อยง่าย ดูดกลืนไม่ดี
      - IVF ให้ได้ตามแผนการรักษา
      - ระวังภาวะ NEC: observe อาการท้องอืด content ที่เหลือ
      - ประเมินการเจริญเติบโตชั่งน้ำหนักทุกวัน (เพิ่มวันละ 15-30กรัม)
- - - - การพยาบาลExchange transfusion
        
        เปลี่ยนถ่ายเลือดต้องบันทึกปริมาณเข้าออก
        
        ดูแลให้ร่างกายทารกอบอุ่น
        
        อธิบายให้พ่อแม่ทราบ
        
        สังเกตภาวะแทรกซ้อน
        
        V/S ทุก 15 นาที และ 30 นาที
        
        เตรียมอุปกรณ์ช่วยฟื้นคืนชีพให้พร้อม
      - ถอดเสื้อผ้าทารกออกและจัดให้ทารกอยู่ในท่านอนหงาย หรือนอนคว่าและเปลี่ยนท่านอนทุก 2-4 ชม.เพื่อให้ผิวทุกส่วนได้สัมผัสแสง
      - สังเกตลักษณะอุจจาระ ระหว่างการส่องไฟทารกอาจถ่ายอุจจาระบ่อยขึ้น
      - ดูแลให้ทารกได้รับการตรวจเลือดหาระดับบิลิรูบินในเลือดอย่างน้อยทุก12ชม. จนกว่าบิลิรูบินปกติ
      - ปิดตาทารกด้วยผ้าปิดตา (eyes patches) เพื่อป้องกันการกระคายเคืองของแสงต่อตา
      - บันทึกและรายงานการเปลี่ยนแปลงของV/Sทุก 2-4 ชม.
      - ดูแลให้ทารกได้นอนอยู่บริเวณตรงกลางของแผงหลอดไฟในระยะห่าง ประมาณ 35-50 cm.
    - - กำจัดบิลิรูบินได้น้อยลง ท่อน้ำดีอุดตัน
      - สร้างบิลิรูบินเพิ่มมากขึ้นกำจัดน้อยและเกิดติดเชื้อ
      - สร้างบิลลิรูบินเพิ่มขึ้นมากกว่าปกติ จากการทำลายเม็ดเลือดแดง
      - ดูดซึมของบิลิรูบินจากลำไส้มากขึ้น ลำไส้อุดตัน
      - ดูดซึมของบิลิรูบินจากลำไส้มากขึ้น เลี้ยงลูกนมแม่
        
        Breastmilk jaundice syndrome พบในทารกอายุ 4-7 วัน
        
        Breastfeeding jaundice เกิดจากได้รับน้ำนมช้า ไม่เพียงพอ บิลิรูบินดูดกลับ
    - - การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
      - การตรวจร่างกาย
        
        ซีด,เหลือง
        
        มีจุดเลือดออก
        
        ตับ ม้าม โต
      - ประวัติครอบครัว
    - - ทำให้สมองได้รับบาดเจ็บและมีการตายของเซลล์ประสาท ทำให้ทารกมีความพิการของสมองเกิดขึ้นถาวร
      - ทำให้เกิด kernicterus เข้าสู่เซลล์สมอง
    - - การส่องไฟ (phototherapy)
        
        ภาวะแทรกซ้อน
        
        ถ่ายเหลว,ผิวคล้ำจากแสงส่อง
        
        อุณหภูมิสูงต่ำกว่าปกติ,มีผื่นตามตัว
        
        น้ำหนักตัวลด,ตาบอดได้,ร่างกายเสียน้ำ
      - การเปลี่ยนถ่ายเลือด (exchange transfusion)
    - - ภาวะตัวเหลืองจากสรีรภาวะ (Physiological jaundice)
      - ภาวะตัวเหลืองจากพยาธิภาวะ ( Pathological jaundice)
  - - - glycogen ที่ตับสะสมไว้น้อยจึงสร้างกลูโคสได้จำกัด
      - ขาดออกซิเจนอุณหภูมิกายต่ำทำให้มีการใช้น้ำตาลมาก
      - ไม่ได้รับกลูโคสจากแม่
    - - ควบคุมอุณหภูมิห้ององและดูแลให้ความอบอุ่นแก่ทารก และสังเกตการเปลี่ยนแปลง
      - ในรายไม่แสดงอาการให้กินนม หรือสารละลายกลูโคสถ้ากินไม่ได้ให้สารละลายกลูโคสทางหลอดเลือดดำ
      - ตรวจหาระดับน้ำตาลภายใน1-2ชม. หลังคลอดและติดตามทุก1-2ชม.ใน6-8ชม.แรกหรือจนระดับน้ำตาลจะปกติ
    - - ซึม
      - หยุดหายใจ
      - ไม่ดูดนม
      - มีสะดุ้งผวา
      - อาการสั่น
      - ซีดหรือเขียว
      - ตัวอ่อนปวกเปียก
      - อุณหภูมิกายต่ำ
      - ชักกระตุก
  - - - อาการรุนแรงปานกลางอาการหายใจเร็วมีความรุนแรงมากขึ้น มีการดึงรั้งของช่องซี่โครง
      - อาการรุนแรงน้อยทารกมีอาการหายใจเร็วระยะสั้นๆเพียง24-72ชม.
        ทำให้แรงดันลดลงและมีค่าความเป็นกรด-ด่าง
      - อาการรุนแรงมากทารกจะมีระบบหายใจล้มเหลวทันทีหรือภายใน2-3 ชั่วโมงหลังเกิด
    - - ลักษณะทางพยาธิสรีรวิทยาการเคลื่อนตัวของลำไส้ที่พัฒนาสมบูรณ์แล้วของทารก
      - ลักษณะความผิดปกติทางพยาธิสภาพของรกและทารกในครรภ์ที่ตอบสนองต่อความเครียด
    - - สังเกตอาการติดเชื้อ
      - วัดความดันโลหิตทุก2- 4 ชั่วโมง
        เฝ้าระวังการเกิดความดันต่ำจาก PPHN
      - ดูแลให้ได้รับออกซิเจนให้เพียงพอ
      - รบกวนทารกให้น้อยที่สุด
    - - การเต้นของหัวใจมากกว่า 100 ครั้งต่อนาที
      - กำลังกล้ามเนื้อดี
      - มีแรงหายใจด้วยตนเองได้ดี