Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การพยาบาลมารดาที่มีภาวะแทรกซ้อนหลังคลอด - Coggle Diagram

- - - - มักวินิจฉัยได้เมื่อมาตรวจหลังคลอด 4 - 6 สัปดาห
      - โดยให้ประวัติถึงอาการผิดปกติในระยะคลอดหรือมีภาวะเลือดออกมาก
      - ตรวจพบ ยอดมดลูกยังสูงกว่าระดับกระดูกหัวหน่าวสัมผัสนุ่ม ระดับยอดมดลูกไม่ลดต่ำลง
      - น้ำคาวปลา สีไม่จางลงภายใน 2 สัปดาห์หลังคลอด อาจมีตกขาว และ
        ปวดหลังร่วมด้วยถ้ามีการติดเชื้อ ในโพรงมดลูก
- - - - การติดเชื้อของเต้านมส่วนมาก ที่พบบ่อยที่สุดเกิดจากเชื้อ staphylococcus aureus เชื้อเข้าทางบาดแผลหรือหัวนมที่แตก โดยมิได้ระมัดระวังเกี่ยวกับเทคนิคปราศจากเชื้อ
    - - จากอาการและอาการแสดงพบ
        
        ปวดเต้านมมาก กดเจ็บ มีการคั่งของน้ำนม น้ำนมออกน้อยลง
        
        มีไข้สูง 38.3 - 40 องศาเซลเซียส
        
        บริเวณเต้านมแดง ร้อน แข็งตึงใหญ
        
        ในกรณีที่หัวนมแตกอาจเกิดการติดเชื้อที่รุนแรงทำให้เป็นฝีที่เต้านมได้
    - - ในระยะให้นมบุตรเต้านมอยู่ในภาวะที่มีท่อเปิดของน้ำนมเป็นจำนวนมาก เลือดที่มาเลี้ยงเต้านมมีปริมาณสูง ทำให้เหมาะสมสำหรับการเจริญเติบโตของแบคทีเรีย เมื่อเกิดการติดเชื้อจะทำให้เกิดการอักเสบของเต้านม ถ้า
        ไม่ได้รับการดูแลรักษาทันที มักเกิดขึ้นภายใน 2 -3 สัปดาห์ หลังคลอด
    - - ให้ยาแก้ปวด
      - ถ้ามีหนองเกิดขึ้นให้ทำ incision and drainage
      - ตรวจดูอาการและอาการแสดง ส่งเพาะเชื้อจากน้ำนมและหัวนม บางครั้ง อาจต้องเพาะเชื้อจากในปากทารกด้วย
      - เมื่อแผลที่หัวนมหายเป็นปกติ ก็เริ่มให้บุตรดูดนม หรือปั๊มน้ำนมได้ และพยายามหลีกเลี่ยงมิให้เกิดอาการบวม
    - - ดูดนมข้างที่มีการติดเชื้อ จนกว่าการอักเสบจะหาย
      - ลดการกระตุ้นเต้านมและหัวนมบริเวณที่มีการติดเชื้อ ใช้ความร้อนเป่าหรืออบเพื่อช่วยให้การไหลเวียนของเลือดและน้ำนมดี ลดความเจ็บปวด
      - แนะนำการทำความสะอาดหัวนมให้เพียงพอ และให้ทารกดูดนมอย่างถูกต้องในข้างที่ปกติ
      - แนะนำการสวมเสื้อชั้นใน หรือพันผ้าช่วยพยุงเต้านม ต้อง
        ระวังไม่พันผ้าแน่นหรือสวมเสื้อชั้นในคับเกินไป จะยับยั้งการผลิตน้ำนม
      - ลดความกลัว ความวิตกกังวล ให้กำลังใจ โดยอธิบายให้ทราบถึง การปฏิบัติตน ที่ถูกต้องเมื่อมีภาวะติดเชื้อของเต้านม
  - - - ในระยะหลังคลอดผิวหนังที่เต้านมขยายมากขึ้นกว่าในระยะตั้งครรภ์ ทำให้ผิวหนังที่เต้านมและหัวนมตึง และเปราะบาง อีกทั้งยังได้รับการเสียดสีจากการดูดนมของทารก โดยเฉพาะการดูดไม่ถูกวิธี การสัมผัสกับเสื้อชั้นใน และขาดการดูแลความสะอาดบริเวณหัวนม ซึ่งทำให้เกิดภาวะหัวนมแตกหรือเป็นแผลได
    - - ทารกดูดนมแรงและนานเกินไป ในระยะแรกเริ่มก่อนน้ำนมมา
      - การให้บุตรดูดเฉพาะหัวนมโดยไม่ได้ให้เหงือกของทารกกดลงบนลานนม
      - Colostrum ที่ถูกบีบออกมา หรือซึมผ่านหัวนมจะแข็งจับปลายหัวนมจนเป็นสะเก็ด การแกะจะทำให้เกิดแผลถลอกขึ้นได้
      - การดึงหัวนมออกจากปากบุตรไม่ถูกวิธี
      - การให้บุตรดูดนมแต่ละครั้ง เริ่มให้ข้างเดียวกันตลอด จึงทำให้ดูดเป็นเวลานาน
      - ปล่อยให้หัวนมเปียกชื้นอยู่ตลอด
    - - ทายาเพื่อช่วยให้แผลหายดีขึ้น เช่น kamillosan cream , unquentum boric acid , lanolin
    - - แนะนำให้มารดาอุ้มบุตรให้นมในท่าที่ผ่อนคลาย ประคับประคองศีรษะให้กระชับอกในขณะให้นมบุตร
      - แนะนำวิธีให้นมบุตร โดยให้บุตรอมหัวนมให้มิดและให้ลิ้นอยู่ใต้ลานนมให้เหงือกกดบริเวณลานนม
      - แนะนำมารดาให้ทารกดูดนมข้างที่เจ็บน้อยก่อน จะช่วยให้เกิด letdown reflex และทารกไม่ดูดแรงมาก
      - หลังการให้ทารกดูดนมแต่ละครั้ง ควรเช็ดหัวนมให้สะอาดเพื่อป้องกัน คราบน้ำนมเกาะ
      - แนะนำการทำความสะอาดหัวนมและเต้านมด้วยการอาบน้ำธรรมดา ไม่ฟอกสบู่ ไม่เช็ดหัวนมและลานนมด้วยสารระคายเคืองอื่น
      - มีรายงานว่า ถ้าใช้น้ำนมทา คือบีบน้ำนมออกเล็กน้อยแล้วทาหัวนมและรอบ ๆ แล้วปล่อยให้แห้งจะช่วยให้หายเร็วขึ้น
      - ถ้าเป็นรุนแรงอาจให้ทารกดูดนมโดยใช้ nipple shield ครอบหัวนมไว้และให้ทารกดูดหัวนมยางบน nipple shield
      - ดูแลผิวหนังบริเวณหัวนมและเต้านมให้ชุ่มชื้น ด้วยการทาครีมลาโนริน หรือทาครีมวิตามินซี วิตามินเอ หรือวิตามินดีหลังอาบน้ำอย่างสม่ำเสมอ