Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การป้องกันและการควบคุมการติดเชื้อ : - Coggle Diagram

- - - - ความสามารถของเชื้อในการเพิ่มจํานวนเจริญเติบโต (Virulence)
      - ความสามารถในการก่อโรค (Pathogenicity)
      - ความสามารถในการรุกรานเข้าสู่เนื้อเยื่อของร่างกาย (Invasiveness)
    - - กรัมบวก (Gram positive)
      - กรัมลบ (Gram negative)
    - - Candida albicans
      - Canduda glabrata
    - - เชื้อหัด
      - อีสุกอีใส
      - ไข้หวัดใหญ
    - - พยาธิเส้นด้าย
      - พยาธิใบไม้ในตับ
  - - - คน
      - สัตว์
      - แมลงต่าง ๆ
  - - - เชื้อออกมาพร้อมน้ํามูก
      - ลมหายใจ
  - - - มีผิวหนังป้องกันการรุกรานขอจุลชีพ
      - ขนอ่อนในจมูกช่วยกรองอากาศที่หายใจเข้าไป
    - - ทําลาย Bacteria
      - มี Antibody ที่คอยต่อสู้กับสารติดเชื้อหรือพิษของมัน
- - - - สารอาหารที่ช่วยในการสร้างเนื้อเยื่อ
      - ช่วยให้เนื้อเยื่อเจริญเติบโต
  - - - ลดการเคลื่อนไหวของขนออนในระบบทางเดินหายใจ
      - ลดจํานวนเลือดที่ไปเลี้ยงเนื้อเยื่อพื้นผิวและกดการสร้างแอนติบอดี้
  - - - ร่างกายได้รับอาหารไม่พอเพียง
      - คนสูงอายุมักมีโรคเรื้อรังร่วมอยู่ด้วย
- - - - เชื้อประจําถิ่น
      - เชื้อที่พบบนร่างกายผู้ป่วยเอง
      - อัตราดื้อต่อยาปฏิชีวนะในอัตราสูง
        
        เชื้อที่เคยสัมผัสกับยาต้านจุลชีพมาก่อน
        
        เชื้อก่อโรคเหล่านี้เป็นเชื้อที่อยู่ในโรงพยาบาล
    - - ผู้ที่ติดเชื้อในโรงพยาบาลส่วนใหญ่เป็นผู้ป่วย
      - พบได้มากในผู้ป่วยที่มีภูมิต้านทานโรคต่ํา
        
        เด็กเล็กที่มีภูมิต้านทานยังพัฒนาไม่เต็มที่
        
        ผู้สูงอายุ
    - - บุคลากรในโรงพยาบาล
      - อาคาร
      - สถานที่
      - เครื่องมือ
        
        ในอนาคตเครื่องมือทางการแพทย์ที่ใช้ตรวจ
        
        เครื่องมือเหล่านี้จะเอื้อให้เชื้อโรคเข้าสู่ร่างกายได้ง่ายผู้ป่วยจึงมีโอกาสติดเชื้อสูง
  - - - แพร่กระจายเชื้อด้วยวิธีการสัมผัสระหว่างเชื้อก่อโรคกับบุคคลที่ไวต่อการติดเชื้อ
      - การแพร่กระจายเชื้อโดย
        วิธีนี้มักเกิดขึ้นระหว่างการดูแลรักษาพยาบาลผู้ป่วย
        
        การพลิกตะแคงตัวผู้ป่วย
        
        การอาบน้ําเช็ดตัวผู้ป่วย
      - การแพร่กระจายเชื้อโดยการสัมผัสโดยตรง
        
        มีการสัมผัสกันโดยตรงระหว่างคนต่อคน
      - การแพร่กระจายเชื้อโดยการสัมผัสโดยอ้อม
        
        การสัมผัสกับสิ่งของหรืออุปกรณ์ทางการแพทย์
        
        ของเล่นในแผนกเด็กป่วย
        
        เครื่องช่วยหายใจ
    - - การสัมผัสกับฝอยละอองน้ํามูกน้ําลาย
      - การให้กิจกรรมการรักษาพยาบาล
        
        การดูดเสมหะ
        
        การตรวจหลอดลม
    - - การแพร่กระจายเชื้อโดยการสูดหายใจเอาเชื้อที่ลอยอยู่ในอากาศเข้าสู่ระบบทางเดินหายใจ
      - ฝุ่นละองลอยอยู่ในอากาศ
    - - การแพร่กระจายเชื้อซึ่งเกิดจากการที่มีเชื้อจุลชีพปนเปื้อนอยู่ในเลือด
      - การแพร่กระจายเชื้อโดยวิธีนี้มักพบว่าทําให้เกิดการติดเชื้อในผู้ป่วหลายราย
    - - ถูกยุงที่มีเชื้อมาลาเรียกัด
      - แมลงวันเกาะขยะแล้วมาเกาะอาหาร
- - - - อุปกรณ์เครื่องมือ
      - เครื่องใช้ทางการแพทย์
    - - การล้างมือธรรมดา (Normal hand washing)
      - การล้างมือก่อนทําหัตถการ (Surgical handwashing)
    - - การทําลายเชื้อระดับสูง (High-level disinfection)
        
        สามารถทําลายจุลชีพก่อโรคได้
        ทุกชนิด
        
        ทั้งสปอร์ของเชื้อแบคทีเรีย
      - การทําลายเชื้อระดับกลาง (Intermediate-level disinfection)
        
        เชื้อราอ่อนกําลังลงจนไม่ก่อให้เกิดอันตรายต่อมนุษย์
        
        ไม่สามารถทําลายสปอร์ของเชื้อแบคทีเรียได
      - การทําลายเชื้อระดับต่ํา (Low-level disinfection)
        
        สามารถทําลายเชื้อแบคทีเรีย
        เชื้อไวรัส และเชื้อราบางชนิด
        
        ไม่สามารถทําลายเชื้อที่มีความคงทน
  - - - การใช้ความร้อน (Thermal or Heat sterilization)
        
        การเผา (Incineration)
        
        อุปกรณ์ที่มีการปนเปื้อนมากจนไม่สามารถนํากลับมาใช้ใหม่
        
        ใช้ในการทําลายอุปกรณ์ที่จะไม่นํากลับมาใช้อีกต่อไป
        
        การใช้ความร้อนแห้ง (Dry heat)
        
        ทําให้ปราศจากเชื้อวิธีนี้จะบรรจุอุปกรณ์ใน
        เตาอบโดยใช้อุณหภูมิสูง
        
        วิธีนี้เหมาะสําหรับอุปกรณ์ประเภทแก้วและโลหะ
        
        การต้ม (Boiling)
        
        สามารถทําลายเชื้อแบคทีเรียได้ทุกชนิดและเชื้อไวรัสได้เกือบทุกชนิด
        
        สปอร์ของเชื้อแบคทีเรียบางชนิดสามารถ
        ทนต่อการต่มเป็นเวลานานได้
        
        การใช้ความร้อนชื้น (Moist heat)
        
        การนึ่งไอน้ำาภายใต้ความดัน (Autoclave)
        
        เป็นวิธีการที่มีประสิทธิภาพที่สุด
      - การใช้รังสี (Ionizing radiation)
        
        การใช้รังสีคลื่นสั้นในการทําให้อุปกรณ์ปราศจาก
        เชื้อเป็นวิธีที่มีประสิทธิภาพ
        
        รังสีเอกซ (X-ray) และรังสีแกมมา (Gamma rays)
        
        ทําให้ปราศจากเชื้อด้วยวิธีนี้อย่างมีประสิทธิภาพจะต้องให้รังสีสัมผัสโดยตรงกับเชื้อจุลชีพ
        
        วิธีนี้จึงไม่จัดว่าเป็นการทําให้ปราศจากเชื้อที่แท้จริง
        
        รังสีอุลตร้าไวโอเลท (Ultraviolet light: UV)
        
        สามารถทําลายเชื้อแบคทีเรียได้หลายชนิด
        
        การแทรกซึมเข้าสู่อุปกรณ์ไม่ดี
      - วิธีการทางเคมี(Chemicalmethod)
        
        การใช้แก๊ส
        
        Ethylene oxide gas (EO)
        
        ทําให้ปราศจากเชื้อที่ได้รับความนิยมมากในปัจจุบัน
        
        มีประสิทธิภาพสูงและเหมาะสําหรับวัสดุที่ไม่สามารถทนความร้อนและความชื้นได้
        
        ฟอร์มาลิน (Formalin)
        
        ฤทธิ์ทําลายเชื้อจุลชีพได้อย่างกว้างขวาง
        
        ไอน้ําจะช่วยให้ฟอร์มาลีนสามารถซึมผ่านเข้าไปทําลายสปอร์ได้ดียีิ่งขึ้น
        
        การใช้ High-level disinfectant
        
        ห่ออุปกรณ์ที่ผ่านการทําให้ปราศจากเชื้อแล้วจะมีระยะเวลาในการคงสภาพปราศจากเชื้อ
        
        การเก็บห่ออุปกรณ์ปราศจากเชื้อต้องเก็บอย่างถูกต้องและใช้ในเวลทีกําหนด
        
        วิธีการเก็บรักษาที่ดี
        
        เก็บไว้ในตู้มีฝาปิดมิดชิด ไม่มีแมลงหรือสัตว์เข้าไปรบกวน
        
        เก็บไว้ในที่แห้ง ห่างจากอ่างล่างมือหรือบริเวณที่เปียกชื้น
        
        เก็บไว้ในปริมาณพอเหมาะ พอใช้ ไม่ควรสะสมไว้มากเกินไป
        
        วัสดุปราศจากเชื้อห่อพลาสติกหรือกระดาษ
        
        วัสดุที่ห่อและทําให้ปราศจากเชื้อในสถานพยาบาล
- - - - ล้างมือให้สะอาดด้วยสบู่หรือสบู่ยาฆ่าเชื้อทุกครั้ง
        
        การล้างมือธรรมดา (Normal hand washing)
        
        การล้างมือภายหลังสัมผัสผู้ป่วยหรือสิ่งปนเปื้อนเชื้อโรค
        
        การล้างมือก่อนทําหัตถการ (Surgical hand washing)
        
        การใช้ Alcohol hand rub ทดแทนการล้างมือในกรณีเร่งด่วน
      - สวมเครื่องป้องกันเมื่อคาดว่าจะสัมผัสเลือดหรือสารคัดหลั่งผู้ป่วย
        
        ถุงมือ มี 2 ประเภท
        
        ถุงมือปราศจากเชื้อ
        
        ถุงมือสะอาด
        
        เสื้อคลุม
        
        ผ้าปิดปากและจมูก
      - หยิบจับอุปกรณ์ที่มีคมที่ใช้กับผู้ป่วยด้วยความระมัดระวัง
      - ทําความสะอาดสิ่งแวดล้อมที่เปื้อนเลือดหรือสารคัดหลั่งอย่างถูกวิธี
      - บรรจุผ้าเปื้อนในถุงพลาสติกผูกปากถุงให้แน่น
      - ทําความสะอาดและทําลายเชื้อ
      - หลีกเลี่ยงการเกิดบาดแผลขณะปฏิบัติงาน
  - - - แยกผู้ป่วยที่เป็นโรคติดต่อไว้ในห้องแยกพิเศษ (Isolation)
      - ผู้ป่วยด้วยโรคเดียวกัน จัดให้อยู่ห้องเดียวกันได้
      - อากาศภายในห้องแยกควรถูกดูดออกภายนอกโดยตรง
      - ผู้ที่จะเข้าไปในห้องผู้ป่วยหรือดูแลผู้ป่วยต้องใส่ผ้าปิดปาก-จมูก ชนิด N95
      - จํากัดการเคลื่อนย้ายผู้ป่วย
    - - แยกผู้ป่วยไว้ในห้องแยก
      - ผู้ป่วยด้วยโรคเดียวกัน จัดให้อยู่ห้องเดียวกันได้
      - หากไม่มีห้องแยกและไม่สามารถจัดให้ผู้ป่วยอยู่รวมกันได้ แต่ให้เว้นระยะห่าง3ฟุต
      - ผู้ที่จะเข้าไปในห้องผู้ป่วยหรือดูแลผู้ป่วยต้องใส่ ผ้าปิดปาก-จมูก
      - จํากัดการเคลื่อนย้ายผู้ป่วย
    - - สวมถุงมือเมื่อให้การดูแลผู้ป่วย
      - ถอดถุงมือและล้างมือด้วยสบู้ผสมน้ํายาฆ่าเชื้อก่อนออกจากห้องผู้ป่วย
      - สวมเสื้อคลุม
      - จํากัดการเคลื่อนย้ายผู้ป่วย
      - หากสามารถทําได้ควรแยกอุปกรณ์ชนิด Non-critical items สําหรับผู้ป่วย
        โดยเฉพาะ
  - - - การทําลายขยะ
      - การแยกขยะในโรงพยาบาล
      - ขยะที่นํากลับไปใช้ใหม่
- - - - ล้างมือก่อนและหลังการให้การพยาบาลผู้ป่วย
      - ใช้หลัก Airborne precautions
      - ให้คําแนะนําการปฏิบัติตัวที่ถูกต้องแก่ผู้ป่วยและญาติ
      - รายงานอุบัติการณีการเฝ้าระวังการเกิดโรคต่อคณะกรรมการการติดเชื้อของโรงพยาบาล