Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การลำเลียงสารเข้าและออกเซลล์, จินดา ธรรมมา ม.4/7 เลขที่ 52 - Coggle Diagram

- - - - simple diffusion(แพร่ธรรมดา) - การเคลื่อนที่ของ"ตัวถูกละลาย(solute)" จากเข้มข้นมากไปน้อยจนถึงสมดุลของการแพร่
      - เกิดการแพร่ที่ phospholipid bilayer ไม่อาศัยตัวพา(carrier)
      - ปัจจัยที่มีผลต่อการแพร่ 1.อุณภูมิ/ความดัน 2.ความแตกต่างความเข้มข้นสาร 3.สิ่งเจือปนและชนิดสารตัวกลาง 4.ขนาดและน้ำหนักโมเลกุลสารที่แพร่ 5.สถานะสารที่แพร่
      - facilitated diffusion(ฟาซิลิเทด) - การเคลื่อนของสารใดๆจากความเข้มข้นสูงไปต่ำ อาศัยตัวพา(carrier)
      - เกิดขึ้นได้เร็วกว่าแพร่ธรรมดาเพราะมีตัวพาช่วยลำเลียง แต่ถ้าสารมีความเข้มข้นมากถึงจุดหนึ่งความเร็วจะคงที่
      - hypertonic solution สารละลายที่มีความเข้มข้นสูงเมื่อเทียบกับความเข้มข้นของสารละลายภายในเซลล์ น้ำจะเคลื่อนที่ออกจากเซลล์ ทำให้เซลล์เหี่ยว(plasmolysis)
      - hypotonic solution สารละลายที่มีความเข้มข้นน้อยเมื่อเทียบกับความเข้มข้นของสารละลายภายในเซลล์ น้ำจะเคลื่อนที่เข้าสู่เซลล์ ทำให้เซลล์เต่ง(plasmoptysis)
      - osmosis(ออสโมซิส) - การเคลื่อนที่ของน้ำ เป็นตัวทำละลายผ่านเยื่อเลือกผ่าน จากความเข้มข้นสารละลารต่ำไปสูง มีผลทำให้เกิดการเปลี่ยนปริมาณ
      - dialysis(ไดอะไลซิส) - ตรงข้ามออสโมซิส เป็นตัวถูกละลายผ่านเยื่อเลือกผ่าน จากความเข้มข้นสารละลายสูงไปต่ำ
      - ประดิษฐ์เครื่องฟอกไต hemodialysis
      - ion exchange - แลกเปลี่ยนไอออนในเซลล์กับนอกเซลล์เป็น ion ขั้วเดียวกัน
      - imbibition - การดูดซับน้ำ พบในพืช อาศัยสารสำคัญในผนังเซลล์คือ cellulose และ pectin
  - - - ใช้สาร ATP คล้ายฟาซิลิเทดตรงที่ใช้ protein carrier แบ่ง 2 ประเภท
      - primary active transport ลำเลียงในทิศทางเดียวต่อการลำเลียง 1 ครั้ง
      - secoundary active transport ลำเลียง 2 ทิศทางต่อการลำเลียง 1 ครั้ง
- - - - บรรจุในถุงvesicle ถุงจะค่อยๆเคลื่อนเข้ามาเชื่อมรวมกับเยื่อหุ้มเซลล์ จากนั้นสารที่บรรจุอยู่จะถูกปล่อยออกนอกเซลล์
      - เช่น การหลั่งน้ำลาย การหลั่งเอนไซม์ การหลั่งสื่อประสาท
    - - phagocytosis - cell eating ลำเลียงสารสถานะของแข็งหรือวัตถุขนาดใหญ่ โดยใช้ pseudopodium ยื่นเยื่อหุ้มเซลล์ไปโอบล้อมสาร เช่น การกินอาหารของอะมีบา การกินแบคทีเรียของเม็ดเลือดขาว
      - pinocytosis - cell drinking ลำเลียงสานสถานะของเหลวหรือสารละลาย โดยการเว้าเข้าไปของเยื่อหุ้มเซลล์(มีmicrofilament)
      - receptor –mediated
        endocytosis นำสารเข้าโดยอาศัยตัวรับ มีโปรตีนบนเยื่อหุ้มเซลล์เป็นตัวรับ(protein receptor) สารต้องมีความจำเพาะในการจับโปรตีน