Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การป้องกันและการควบคุมการติดเชื้อ - Coggle Diagram
การป้องกันและการควบคุมการติดเชื้อ
ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการเสี่ยงต่อการติดเชื้อ
5.)โรคภูมิแพ้หรือโรคเรื้อรัง
บุคคลที่มีอาการแพ้ต่างๆ
เช่น แพ้อาหาร
6.)เพศ
โรคบางชนิดพบมากในแต่ละเพศไม่เท่ากัน
โรคปอดบวมพบในผู้ชายมากกว่า
โรคอีดำอีแดงพบในผู้หญิงมากกว่า
4.)ความร้อนหรือเย็น
บุคคลที่ได้รับความร้อนหรือเย็นจัดมากเกินไป
8.)อายุ
เด็กมีความไวต่อการติดเชื้อมากว่าผู้ใหญ่
3.)ความอ่อนเพลีย
บุคคลที่พักผ่อนไม่เพียงพอ
คนที่ทำงานหนักเกินไป
7.)กรรมพันธุ์
เช่น บางคนขาดสาร Immunoglobulin ซึ่งเป็นตัวสำคัญในการสร้างภูมิคุ้มกันให้แก่ร่างกาย
2.)ภาวะโภชนาการ
บุคคลที่รับอาหารครบถ้วนความไวต่อการติดเชื้อจะน้อยกว่าคนที่ขาด สารอาหาร
9.)การรักษาทางการแพทย์บางชนิด
บุคคลที่ได้รับการรักษาด้วยการฉายรังษี
มีการทำลายเนื้อเยื่อบริเวณนั้น
ลดการสร้างเม็ดเลือดขาวและแอนติบอดี
1.)ความเครียด
บุคคลที่มีความเครียด
เช่น คนที่เพิ่งฟื้นจากการผ่าตัดใหม่ๆจะได้รับเชื้อง่ากว่าคนที่แข็งแรง
10.)อาชีพ
บางอาชีพมีโอกาสที่จะสัมผัสกับเชื้อได้ง่าย
เช่น คนเลี้ยงนกพิราบมีโอกาสติดเชื้อไวรัส H1N1
กระบวนการพยาบาลในการป้องกันและควบคุมการติดเชื้อ
2.)การวินิจฉัยทางการพยาบาล
3.)การวางแผนและให้การพยาบาล
1.)การประเมินความเสี่ยงต่อการติดเชื้อของผู้ป่วย
ซักประวัติ
ตรวจร่างกาย
4.)การประเมินผลการพยาบาล
ไม่มีการแพร่เชื้อไปสู่ญาติหรือบุคลากรทางการแพทย์
การควบคุมการแพร่เชื้อ
Standard precautions
4.)ทำความสะอาดสิ่งแวดล้อมที่เปื้อนเลือดหรือสารคัดหลั่งอย่างถูกวิธี
5.)บรรจุผ้าเปื้อนในถุงพลาสติกผูกปากถุงให้แน่น
3.)หยิบจับอุปกรณ์ที่มีคมที่ใช้กับผู้ป่วยด้วยความระมัดระวัง
6.)ทำความสะอาดและทำลายเชื้อ
2.)การสวมเครื่องป้องกัน
เสื้อคลุม
ผ้าปิดปากและจมูก
ถุงมือ
ถุงมือปราศจากเชื้อ
หยิบจับเครื่องมือที่ปลอดเชื้อหรือจะทำหัตถการ
เช่น การเจาะ การผ่าตัด
ถุงมือสะอาด
เมื่อจะสัมผัสกับสิ่งที่มีเชื้อโรค
เช่น การอุ้มเด็กที่มีแผลพุพองตามลำตัว
7.)หลีกเลี่ยงการเกิดบาดแผลขณะปฏิบัติงาน
1.)ล้างมือให้สะอาดด้วยสบู่หรือน้ำยาฆ่าเชื้อทุกครั้งหลังสัมผัสผู้ป่วย
การล้างมือภายหลังสัมผู้ป่วยหรือสิ่งปนเปื้อนเชื้อโรค
ล้างด้วยน้ำสะอาดแล้วฟอกด้วยน้ำยาฆ่าเชื้อ
การล้างมือก่อนทำหัตถการ
ล้างด้วยน้ำสะอาด แล้วฟอกมือด้วยน้ำยาฆ่าเชื้อจนถึงข้อศอก
การล้างมือธรรมดา
ล้างมือเพื่อขจัดสิ่งเปรอะเปื้อน
ล้างด้วยน้ำกับสบู่ นานอย่างน้อย10วินาที
การใช้ Alcohol hand rub
ล้างมือในกรณีเร่งด่วน
Transmission-base precautions
2.)การป้องกันการแพร่กระจายเชื้อจากฝอยละอองน้ำมูกน้ำลาย
3.)การป้องกันการแพร่กระจายเชื้อจากการสัมผัส
1.)การป้องกันการแพร่กระจายเชื้อทางอากาศ
การควบคุมการแพร่กระจายเชื้อ
5.)การใช้ยาต้านจุลชีพอย่างถูกต้อง
4.)การทำลายเชื้ออย่างถูกวิธี
3.สิ่งแวดล้อม อาคาร สถานที่
การทำลายขยะ
การแยกขยะในโรงพยาบาล
ขยะทั่วไป ขยะเปียกใส่ถุงสีดำ
ขยะเป็นพิษ
ขยะติดเชื้อใส่ถุงสีแดง
ขยะนำกลับมาใช้ใหม่ใส่ถุงสีขาว
6.)การเฝ้าระวังการติดเชื้อในโรงพยาบาล
2.ผู้ป่วยที่มีภูมิคุ้มกันน้อย ควรแยกออกจากแหล่งที่มีเชื้อโรค
7.)การติดเชื้อของบุคลากรในขณะปฏิบัติงานในโรงพยาบาล
1.กำจัดเชื้อโรค
การติดเชื้อในโรงพยาบาล
องค์ประกอบของการติดเชื้อในโรงพยาบาล
2.)คน
ผู้ติดเชื้อในโรงพยาบาลส่วนใหญ่เป็นผู้ป่วย
3.)สิ่งแวดล้อม
เครื่องมือ เครื่องใช้
บุคลากรในโรงพยาบาล
สถานที่
ญาติที่มาเยี่ยม
อาคาร
1.)เชื้อโรค
เชื้อที่พบบนร่างกายของผู้ป่วยเอง
เชื้อที่พบบ่อยในประเทศไทย
เชื้อแบคทีเรียแกรมลบทรงแท่ง
การแพร่กระจายเชื้อ
1.)การแพร่กระจายเชื้อโดยการสัมผัส
การแพร่กระจายเชื้อโดยการสัมผัสโดยตรง
สัมผัสโดยตรงระหว่างคนต่อคน
การอาบน้ำเช็ดตัวผู้ป่วย
การทำแผล
การพลิกตะแคงตัวผู้ป่วย
การแพร่กระจายโดยการสัมผัสทางอ้อม
การสัมผัสกับสิ่งของหรืออุปกรณ์ทางการแพทย์ที่ปนเปื้อนเชื้อ
ลูกบิดประตู
ผ้าปูที่นอน
ของเล่นในแผนกเด็กป่วย
เครื่องช่วยหายใจ
2.)การแพร่กระจายเชื้อโดยฝอยละออง
การสัมผัสกับฝอยละอองน้ำมูกน้ำลายที่มีขนาดใหญ่
เกิดขณะที่ผู้ป่วยไอ จาม พูด ร้องเพลง เป็นต้น
เช่น การดูดเสมหะ , การตรวจหลอดลม
3.)การแพร่กระจายเชื้อทางอากาศ
เชื้อที่ลอยอยู่เข้าสู่ระบบหายใจ
เช่น
เชื้ออีสุกอีใส
เชื้อวัณโรค
งูสวัด
4.)การแพร่กระจายเชื้อโดยการผ่านสื่อนำ
เชื้อจุลชีพปนเปื้อนอยู่ใน
อาหาร
น้ำ
ผลิตภัณฑ์ของเลือด
ยา
สารน้ำที่ให้ทางหลอดเลือดดำแก่ผู้ป่วย
เช่น การเกิดการติดเชื้อ salmonella จากอาหาร
5.)การแพร่กระจายเชื้อโดยสัตว์พาหนะ
การแพร่กระจายเชื้อโดยแมลงหรือสัตว์นำโรค
เช่น
ถูกยุงที่มีเชื้อมาลาเรียกัด
แมลงวันเกาะขยะแล้วมาเกาะอาหาร
วงจรการติดเชื้อ
1.)เชื้อก่อโรค
เชื้อจุลินทรีย์ที่เป็นสาเหตุของการติดเชื้อ
ความสามารถของเชื้อในการเพิ่มจำนวนและเจริญเติบโต
ความสามารถในการรุกรานเข้าสู่เนื้อเยื่อของร่างกาย
ความสามารถในการก่อโรค
ชนิดของเชื้อก่อโรค
2.โปรโตซัว
3.เชื้อรา
1.แบคทีเรีย
4.ไวรัส
5.พยาธิ
2.)แหล่งกักเก็บเชื้อโรค
ทำให้เชื้อโรคเจริญเติบโต
มีการขยายของเชื้อโรค
แหล่งที่พบเชื้อโรค
สัตว์
พืช
คน
ดิน
แมลงต่างๆ
3.)ทางออกของเชื้อ(Portal of exit)
จุลชีพออกจากร่างกาย
เชื้อออกทางระบบสืบพันธุ์
เชื้อออกจากร่างกายผู้ป่วยหรือผู้ตืดเชื้อจากการถูกแมลงกัด
ระบบหายใจ
เชื้อออกมาทางน้ำมูก
ลมหายใจ
4.)หนทางการแพร่กระจายเชื้อ(Mode of transmission)
เชื้อแพร่กระจายจากผู้ติดเชื้อไปยังผู้อื่น
การหายใจ
การแพร่กระจายโดยมีตัวนำ
การสัมผัส
5.)ทางเข้าของเชื้อ(Portal of entry)
เชื้อเข้าทางเดียวกับที่ออกมา
ทางเดินอาหาร
อวัยวะสืบพันธุ์
ทางเดินหายใจ
ผิวหนังที่ฉีกขาด
6.)ความไวในการรับเชื้อของบุคคล
จะทำให้บุคคลติดเชื้อง่ายหรือยาก
ลักษณะของเชื้อจุลชีพ
สุขภาพทั่วไปของแต่ละบุคคล
ภูมิคุ้มกัน เป็นต้น
การทำลายเชื้อและการทำให้ปราศจากเชื้อ
การทำลายเชื้อ
การต้ม
การใช้สารเคมี
การล้าง
การใช้น้ำยาฆ่าเชื้อ
การทำแผล
การทำความสะอาดฝีเย็บก่อนคลอดหรือการตรวจภายใน
การเตรียมผิวหนัง
การสวนล้างช่องคลอดใช้ Cetrimide1.5% + Chlorhexidine1.5% เจือจาง 1:100
การล้างมือก่อนทำหัตถการ
การทาช่องคลอดก่อนผ่าตัดใช้ lodophor 10%
การล้างมือธรรมดา
ระดับการทำลายเชื้อ
2.)การทำลายเชื้อระดับกลาง
ทำให้เชื้ออ่อนกำลังลง
Mycobacterium tuberculosis
เชื้อแบคทีเรีย
เชื้อไวรัส
เชื้อรา
ทำลายโดยวิธีทางกายภาพ
แช่อุปกรณ์ที่ล้างทำความสะอาดในน้ำอุ่น 65-77องศาเซลเซียส เป็นเวลา30นาที
3.)การทำลายเชื้อระดับต่ำ
ทำลายเชื้อแบคทีเรีย เชื้อไวรัส เชื้อรา ได้บางชนิด
น้ำยาทำลายเชื้อ
Quaternary ammonium compounds
Iodophors
1.)การทำลายเชื้อระดับสูง
ทำลายจุลชีพก่อโรคได้ทุกชนิด
น้ำยาทำลายเชื้อระดับสูง
Glutaraldehyde
Chlorine dioxide
Hydrogen peroxide
Peracetic acid
การทำให้ปราศจากเชื้อ
1.)วิธีทางกายภาพ
การใช้ความร้อน
การใช้ความร้อนแห้ง
การต้ม
การเผา
การใช้ความร้อนชื้น
การใช้รังสี
รังสีเอกซ์
รังสีแกมมา
2.)วิธีการทางเคมี
การใช้แก๊ส
Ethylene oxide gas (EO)
ได้รับความนิยมสูงในปัจจุบัน
Formaldehyde ที่ความเข้มข้น37%
สามารถอบให้ปราศจากเชื้อได้ภายใน 6-12 ชั่วโมง
มีฤทธิ์ทำลายเชื้อจุลชีพได้อย่างกว่างขวาง
การใช้ High-level disinfectant
Hydrogen peroxide
Peracetic acid
Glutaraldehyde