Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การพยาบาลเด็กที่มีปัญหา ทางระบบประสาท :memo:, นางสาวอภิสรา นำเจริญลาภ…

- - - - Primary febrile convulsion (ไม่มีความผิดปกติของสมอง)
      - Secondary febrile convulsion (มีความผิดปกติของสมอง)
    - - ระยะที่กำลังมีอาการชัก
        
        กรณีที่มีการชักเกิน 5 นาที ต้องทำให้หยุดชักเร็วที่สุด โดยให้ยาระงับอาการชัก เช่น diazepam ทางหลอดเลือดดำหรือทางทวารหนัก
        
        ให้ยาลดไข้ ร่วมกับ เช่น ตัวลดไข้ (เน้นขณะชักห้ามให้ยาชนิดรับประทาน)
      - ระยะหลังชัก
        
        ซักประวัติตรวจร่างกายโดยละเอียด ให้ยาป้องกันการชัก รับประทานทุกวันนาน 1-2 ปี เช่น Phenobarbital , Depakine
    - - Partial seizure ชักกระตุกเฉพาะที่
      - Generalized seizure
        
        Primary generalized epilepsy ไม่มีความผิดปกติในระบบประสาท
        
        Secondary generalized epilepsy มีความผิดปกติในระบบประสาท
    - - ได้รับอันตรายจากการคลอด
      - พันธุกรรม
      - Developmental and degenerative disorders
      - โรคติดเชื้อของสมอง
        
        Meningitis
        
        อาการและอาการแสดง
        
        คอแข็ง (Stiffness of neck)
        
        . Kernig’s sign ได้ผลบวก
        
        Brudzinski’s sign ได้ผลบวก
        
        การรักษา
        
        การรักษาเฉพาะ ให้ยาปฏิชีวนะที่สอดคล้องกับผลการเพาะเชื้อน้ำไขสันหลังที่เป็นสาเหตุ
        
        การรักษาตามอาการ
        
        การป้องกัน ควรฉีดวัคซีน เช่น Hib vaccine , JE vaccine,BCG
        
        Encephalitis
        
        อาการและอาการแสดง
        
        ปวดบริเวณต้นคอ คอแข็ง (Stiffness of neck)
        
        ซึมลง จนถึงขั้นโคม่าได้ภายใน 24 – 72 ชั่วโมง
        
        ชัก มีการเคลื่อนไหวผิดปกติ มีไข้ ปวดศีรษะ
        
        กระสับกระส่าย อารมณ์ผันแปร เพ้อ คลั่ง อาละวาด หายใจไม่สม่ำเสมอ
        
        การรักษา
        
        ให้ออกซิเจน, เจาะคอ หรือใช้เครื่องช่วยหายใจ
        
        การให้ยา ระงับชัก ลดอาการบวมของสมอง นอนหลับ ให้สารน้ำทางหลอดเลือดดำ
        
        รักษาสมดุลของปริมาณน้ำเข้า – ออก ของร่างกาย
        
        Japanese encephalitis (JE)
        
        อาการและอาการแสดง
        
        บางรายเกร็งชักกระตุกด้วย อาจมีอาการหายใจไม่สม่ำเสมอ
        
        ในรายที่เป็นรุนแรงมากจะถึงแก่กรรมประมาณวันที่ 7-9 ของโรค
        
        ถ้าพ้นระยะนี้แล้วจะผ่านเข้าระยะฟื้นตัว และมักจะมีความพิการเหลืออยู่
        
        การรักษา
        
        ดูแลรักษาเฉพาะใน Intensive care unit
        
        ให้ยาลดไข้ ลดการบวมของสมอง ระงับอาการชัก
        
        ดูแลทางเดินหายใจให้โล่งโดยการดูดเสมหะบ่อยๆ
        ถ้ามีเสมหะมากอาจต้องทำ tracheostomy บางครั้งจำเป็นต้องใช้เครื่องช่วยหายใจ
        
        การป้องกัน
        
        หลีกเลี่ยงไม่ให้ถูกยุงกัด ยุงนี้จะกัดเวลาพลบค่ำ
        
        ไม่ควรเลี้ยงหมูในบริเวณใกล้บ้านที่อยู่อาศัย
        
        ป้องกันโดยการฉีดวัคซีน 3 ครั้ง
        
        ครั้งแรกเมื่ออายุ 1 ปีครึ่ง
        
        ครั้งที่ 2 ห่างจากครั้งแรก 2-4 wk
        
        ฉีดครั้งที่ 3 หลังจากฉีด
        เข็มที่ 2 ได้ 1 ปี ควรจะเริ่มให้วัคซีนนี้พร้อมกับการให้ booster dose DTP และ OPV
      - รอยโรคในสมองที่ทำให้เซลล์ประสาทหลั่งคลื่นไฟฟ้าสมองผิดปกติ
      - Metabolic และ Toxic etiologies
    - - รักษาโดยการใช้ยาระงับอาการชักและยาป้องกันการชักซ้ำ
      - รักษาตามสาเหตุที่วินิจฉัยได้ เช่น ผ่าตัดเอารอยโรคที่สมองออก
      - รักษาด้วยอาหาร Ketogenic diet คือการจัดอาหารสัดส่วนที่มีปริมาณ ไขมันสูง คาร์โบไฮเดรตต่ำ โปรตีนต่ำ
      - การฝังเครื่องกระตุ้นไฟฟ้า
      - คำแนะนำสำคัญสำหรับผู้ปกครองคือ :hospital:
        
        มาตรวจตามนัดเพื่อแพทย์ประเมินอาการและปรับระดับยากันชักให้เหมาะสม
        
        ให้เด็กรับประทานยากันชักต่อเนื่องทุกวันนาน อย่างน้อย 2 ปี ห้ามหยุดยาเอง แนะนำวิธีการป้องกันอุบัติเหตุขณะชัก
    - - ให้เด็กรับประทานยากันชักต่อเนื่องทุกวันนาน อย่างน้อย 2 ปี ห้ามหยุดยาเอง แนะนำวิธีการป้องกันอุบัติเหตุขณะชัก
      - มาตรวจตามนัดเพื่อแพทย์ประเมินอาการและปรับระดับยากันชักให้เหมาะสม
    - - จัดให้ผู้ป่วยนอนราบ ตะแคงหน้าไปข้างใดข้างหนึ่ง เพื่อป้องกันไม่ให้ผู้ป่วยสำลักเสมหะ น้ำลาย ไม่ผูกรัดหรือตรึงผู้ป่วย ขณะชักเพื่อป้องกันกระดูกหัก
      - ทำทางเดินหายใจให้โล่ง โดยการดูดเสมหะ ดูแลให้ได้รับออกซิเจนตรงตามแผนการรักษาในรายที่หายใจขัด เขียว
      - ขณะชัก NPO
      - เตรียมไม้กดลิ้นไว้ที่โต๊ะข้างเตียงในรายที่มีอาการชักเกร็ง
      - ถ้าผู้ป่วยมีไข้สูง ให้เช็ดตัวด้วยน้ำธรรมดา หรือน้ำอุ่น เพื่อให้ไข้ลด ไม่ดีขึ้นให้รายงานแพทย์
      - ดูแลให้ได้รับยากันชัก ยาคลายกล้ามเนื้อตรงตามแผนการรักษา และมีอาการชักนาน
      - ภายหลังให้การพยาบาลยกไม้กั้นเตียงขึ้นทุกครั้ง และจัดสิ่งแวดล้อมรอบเตียงให้เป็นระเบียบเพื่อป้องกันการเกิดอุบัติเหตุขณะชัก
      - สังเกตและบันทึกลักษณะการชัก และระดับความรู้สึกตัวขณะชัก
      - วัดและบันทึกสัญญาณชีพ อย่างน้อยทุก 4 ชั่วโมง
  - - - คนที่มีปัญหาการเคลื่อนไหว เนื่องจากความผิดปกติในการทำงานของสมองทำให้
        ไม่สามารถควบคุมการเคลื่อนไหวของอวัยวะต่างๆ อย่างเป็นปกติได้
    - - ระยะก่อนคลอด
        
        การมีเลือดออกทางช่องคลอดของมารดาช่วงระหว่างการตั้งครรภ์เดือนที่6-9
        
        มารดาขณะตั้งครรภ์ขาดสารอาหาร มารดามีภาวะชักหรือมีภาวะปัญญาอ่อน
        
        การเกิดก่อนกำหนด การเกิดน้ำหนักตัวน้อย
        
        มารดาขณะตั้งครรภ์มีการใช้ยาบางชนิดทำให้ สมองเด็กมีพัฒนาการผิดปกติ มารดาได้รับอุบัติเหตุหรือเกิดการติดเชื้อขณะตั้งครรภ์
      - ระยะคลอด
        
        สมองขาดออกซิเจน
        
        ได้รับอันตรายจากการคลอด
      - ระยะหลังคลอด
        
        การได้รับการกระทบกระเทือนที่ศีรษะ
        
        ตัวเหลืองเมื่อแรกเกิด
        
        เส้นเลือดที่สมองมีความผิดปกติ
        
        การขาดออกซิเจนจากการจมน้ำ
        
        การติดเชื้อบริเวณสมอง
    - - ลักษณะอ่อนปวกเปียก อาจหายใจช้า พัฒนาการช้า
      - รีเฟล็กซ์ผิดปกติ การดูด กลืน เคี้ยว ผิดปกติ
    - - การให้ยาคลายกล้ามเนื้อ ได้แก่ diazepam,baclofen
      - การทำกายภาพบำบัดของกล้ามเนื้อแขน ขา หรือลำตัว
      - การให้ early stimulation เพื่อให้สมองส่วนต่างๆที่ไม่มีความเสียหายได้พัฒนา
      - การแก้ไขความผิดปกติของการรับรู้ที่สำคัญ และระบบประสาทส่วนอื่น
      - การให้คำแนะนำผู้ปกครองในการดูแลเด็กในชีวิตประจำวันและส่งเสริมให้เด็กฝึก ทักษะการใช้ส่วนต่างๆของร่างกายตามความสามารถ
    - - เสี่ยงต่อการได้รับบาดเจ็บ เนื่องจากความบกพร้องด้านการเคลื่อนไหว/ระบบประสาท
      - เสี่ยงต่อพัฒนาการช้ากว่าวัย/มีพัฒนาการช้ากว่าวัย เนื่องจากความบกพร่องของระบบประสาท
      - ได้รับสารอาหารน้อยกว่าความต้องการของร่างกาย เนื่องจากปัญหาการรับประทานอาหาร
      - บิดา มารดาหรือผู้ดูแลเด็กขาดความรู้ในการดูแลเด็ก
  - - - การสร้างหรือการผลิตน้ำไขสันหลังมากผิดปกติ
      - การอุดกั้นการไหลเวียนของน้ำหล่อสมองและไขสันหลัง
      - ความผิดปกติในการดูดซึมน้ำไขสันหลัง
    - - cranium enlargement
      - enlargement & engorgement of scalp vein
      - macewensige Cracked pot sound
      - signs of increase intracranial pressure
      - setting -sun sign
      - diplopia
      - hyperactive reflex
      - delay developement and mental retardation
    - - ผ่าตัดรักษาสาเหตุ
      - ผ่าตัดเปลี่ยนทางเดินน้ำไขสันหลัง (Shunt)
        
        Ventriculo-peritoneal Shunt (V-P Shunt)
        
        การให้ยาลดการสร้างน้ำไขสันหลัง (Diamox)
    - - วัดเส้นรอบวงศีรษะทุกวันเวลาเดียวกัน
      - จัดท่านอนศีรษะสูง 15-30 องศา
      - ดูแลให้รับนมน้ำครั้งละน้อยๆโดยแบ่งให้บ่อยครั้ง
        ขณะให้นมอุ้มท่าศีรษะสูงเสมอ หลังให้นมจับเรอไล่ลม
      - การระบายน้ำไขสันหลังเร็วเกินไป (เน้นนอนราบหลังผ่าตัด ใน 24 ชม.แรก)
  - - - Spina bifida occulta
      - Meningocele
      - Myelomeningocele
    - - มารดามีประวัติติดเชื้อขณะตั้งครรภ์การตรวจทางห้องปฏิบัติการ พบ Alphafetoprotien ในน้ำคร่ำสูง
      - การตรวจร่างกายทารกพบความผิดปกติ
    - - ป้องกันการติดเชื้อ
        
        จัดท่านอนตะแคงหรือนอนคว่ำ
        
        ไม่นุ่งผ้าอ้อม ดูแลถุงน้ำให้ชุ่มชื่น ระวังไม่ให้เกิดแผล
        
        หมั่นตรวจสอบการฉีกขาด รั่ว
        
        หมั่นตรวจสอบการฉีกขาด รั่ว
      - ติดเชื้อของระบบทางเดินปัสสาวะ
        
        ทำ Crede’manuever ทุก 2-4 hr ทำความสะอาดทุกครั้งหลังขับถ่าย
        
        ให้ยา Antibiotic ตามแผนการรักษา
      - กล้ามเนื้อแขนขาอ่อนแรง
        
        ทำ Passive Exercise ให้ผู้ป่วย
        
        สอนผู้ปกครองในการกระตุ้นการ เคลื่อนไหวของผู้ป่วย
        
        สังเกตอาการอ่อนแรงของแขนขา การควบคุมการขับถ่ายอุจจาระ ปัสสาวะ
  - - - เป็นความผิดปกติทางโครโมโซมคู่ที่ 21
      - โอกาสเสี่ยงจะสูงขึ้นถ้ามารดามีอายุมากกว่า 30 ปี
        และจะสูงขึ้นชัดเจนมากถ้าอายุมากกว่า 35 ปี
    - - hypotonia
      - คอสั้นและผิวหนังด้านหลังของคอค่อนข้างมากและนิ่ม หูอยู่ต่ำ
      - brush field spot
      - มีรอยแตกที่ลิ้น
      - มือกว้างและสั้น
        
        มี simian crease
        
        นิ้วก้อยโค้งงอ(clinodactyly)
        
        ร่องระหว่างนิ้วโป้งเท้าและนิ้วชี้กว้าง
        
        เส้นลายนิ้วมือมักพบ ulnar loopมากกว่า
      - duodenum stenosis
      - ร่างกายเจริญเติบโตช้า อวัยวะเพศของผู้ชายอาจเล็กกว่าปกติ
        พัฒนาการทางเพศช้า
      - Polycythemia
      - Hypothyroidism
      - ความผิดปกติเกี่ยวกับตา -หู
  - - - เกิดจากระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายทำงานผิดปกติ การสร้างแอนติบอดีย์ต่อ Myelin sheath ของเส้นประสาทไขสันหลัง
    - - Sensation เริ่มมีอาการเหน็บชา เจ็บ และปวดโดยเฉพาะปลายแขนปลายขา ไหล่ สะโพก และโคนขา อาการอาจเริ่มด้วยอาการคล้ายเป็นตะคริวที่ส่วนปลาย
      - motor กล้ามเนื้ออ่อนแรง (Flaccid motor paralysis)
      - อาการของประสาทสมอง โดยเฉพาะส่วนใบหน้า ประสาทสมองคู่ที่ 7 (Facaial nerve) เช่น การเกิดอัมพาตของใบหน้า
      - อาการลุกลามของประสาทอัตโนมัติ ส่วน medulla oblongata เกิดอาการผิดปกติในระบบประสาทอัตโนมัติ เช่น การเต้นของหัวใจผิดจังหวะ
    - - การรักษาด้วยการเปลี่ยนถ่ายพลาสมา (Plasma Exchange หรือ Plasmapheresis)
      - การรักษาด้วย Intravenous Immunglobulin (IVIG) สะดวก-ง่าย-ความเสี่ยงน้อย แต่มีราคาแพง
      - ควรเริ่มรักษาภายใน2-4 สัปดาห์หลังจากเริ่มมีอาการครั้งแรกจะสามารถช่วยชีวิตได้เร็วขึ้น
    - - Check vital sign โดยเฉพาะ RR ต้องมีการตรวจวัด vital capacity , tidal volume หรือ minute volume
      - ให้ออกซิเจน ถ้ามีภาวการณ์หายใจไม่พอจำเป็นต้องใส่ท่อช่วยหายใจพร้อมเครื่องช่วยหายใจ
      - ติดตามประเมินการเคลื่อนไหว กำลังของกล้ามเนื้อ การรับรู้สัมผัส สภาวะของmotor sensory และ cranial nerve ช่วยเหลือฟื้นฟูสภาพ Observe อาการแทรกซ้อนจากการจำกัดการเคลื่อนไหว
      - ดูแลปัญหาการขาดสารอาหาร
      - สังเกตอาการปวดตามกล้ามเนื้อ
- - - - ประวัติ
        
        การคลอดของเด็ก
        
        การเจ็บป่วยหลังคลอด
        
        อารมณ์ของครอบครัว การเลี้ยงดู
      - การตรวจร่างกาย
        
        ระบบประสาทและกล้ามเนื้อ
        
        Muscle tone ประเมินระบบมอเตอร์โดยการตรวจดูความตึงตัวของกล้ามเนื้อ
        
        Babinski’s sign
        
        Brudzinski’s sign
        
        Kernig’s sign
        
        Tendon reflex
        
        การประเมินระดับการรู้สติ ด้วย Glasgow coma scale
  - - - ระดับรู้สึกตัวดี(Alert)
      - ง่วง(Drowsy)
      - ซึม(Stuporous)
      - ใกล้หมดสติ(Semi coma)
      - หมดสติ (Coma)
    - - การตอบสนองต่อแสงของรูม่านตา
        
        มีปฏิกิริยาต่อแสง (React To Light) : ปกติ
        
        มีปฏิกิริยาช้า (Sluggish) : ผิดปกติ
        
        ่มีปฏิกิริยาต่อแสง (No React To Light) : ผิดปกติ
      - การกลอกตา
    - - การเปลี่ยนอุณหภูมิ ในกรณีที่ Hypothalamus ได้รับอันตราย อาจสูง-ต่ำ ได้
      - การเปลี่ยนแปลงของชีพจร การจับชีพจรจะต้องสังเกตทั้งอัตราจังหวะและความแรงของชีพจร
      - การเปลี่ยนแปลงของการหายใจ
        
        การหายใจแรงเร็วสลับการหยุดหายใจ (Cheyne – Stroke Respiration)
        
        การหายใจเข้าเต็มที่แล้วหยุดนิ่งนานกว่าหายใจออกและหยุดนิ่งอีกครั้งก่อนหายใจเข้า (Apneustic Breathing)
        
        การหายใจไม่สม่าเสมอ ตั้งอัตราเร็วและความลึก (Ataxia Breathing)
      - การเปลี่ยนแปลงความดันโลหิต