Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การพยาบาลหญิงตั้งครรภ์ที่มีภาวะแทรกซ้อนเนื่องจากการตั้งครรภ - Coggle…
การพยาบาลหญิงตั้งครรภ์ที่มีภาวะแทรกซ้อนเนื่องจากการตั้งครรภ
Hyperemesis gravidarum
คือ อาการแพ้ท้องที่เกิดขึ้ยตลอดเวลาและเป็นเวลานาน ซึ่งส่งผลกระทบต่อภาวะสุขภาพของหญิงตั้งครรภ์และทารกในครรภ์ มักเกิดขึ้นเมื่ออายุครรภ์4-6สัปดาห์ และจะหายไปในอายุครรภ์20สัปดาห์
สาเหตุ
ระดับฮอร์โมนที่สร้างจากรกเพิ่มขึ้น
ภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ
สภาพจิตใจไม่ปกติ
ความไม่สมดุลของระดับฮอร์โมน
ปัจจัยส่งเสริม
อายุน้อย ครรภ์แรก
การตั้งครรภ์แฝด
เคยมีประวัติคลื่นไส้ อาเจียนในขณะตั้งครรภ์ก่อน
มีประวัติป่วยทางจิต
อาการและอาการแสดง
ระยะอาการรุนแรงมาก
อาเจียนมากกว่า10ครั้ง/วัน ไม่สามารถทำกิจวัตรได้ นอนอยู่บนเตียงตลอดเวลา
น้ำหนักตัวลดมาก มีอาการขาดสารอาหารอย่างรุนแรง
ปัสสาวะขุ่นและออกน้อย
ตัวเหลือ มีไข้ ความดันโลหิตต่ำ
ระยะอาการรุนแรงปานกลาง
อาเจียนติดต่อกันมากกว่า5-10ครั้ง/วัน
อ่อนเพลีย ทำกิจวัตรไม่ได้
น้ำหนักตัวลด มีอาการขาดสารอาหาร
มีภาวะเลือดเป็นกรด
ระยะอาการไม่รุนแรง
อาเจียนน้อยกว่า 5 ครั้ง/วัน สามารถทำงานได้ปกติ
น้ำหนักตัวลดลงเล็กน้อย แต่ไม่มีอาการขาดสารอาหาร
ผลกระทบต่อมารดาและทารก
ด้านมารดา
น้ำหนักตัวลดลง เกิดภาวะขาดสารอาหารร่วมกับความไม่สมดุลของของสารน้ำและอิเล็กโทรไลต์ หากไม่สามารถควบคุมอาการได้ อาจเกิดกลุ่มอาการ Wernicke's encephalopathy
ความวิตกกังวล ภาวะซึมเศร้า เกิดความรู้สึกสูญเสียการควบคุมตัวเอง
ด้านทารก
ทารกเจริญเติบโตช้าในครรภ์ คลอดก่อนกำหนด พิการหรือตายในครรภ์
การดูแลรักษา
ดื่มของอุ่นๆก่อนตื่นนอน15นาที
หลังรับประทานอาหารไม่ควรนอนทันนี
แนะนำให้รับประทานอาหารแข็งที่ย่อยง่าย เช่น ขนมปังปิ้ง
แนะนำพักผ่อนอย่างนอน 6-8ชั่วโมงใ
ให้ยาแก้คลื่นไส้อาเจียน เช่น promethazine รายที่เป็นมาก droperidol metoclopramide
การตั้งครรภ์แฝด
ปัจจัยส่งเสริม
อายุและจำนวนครั้งของการคลอดบุตร
ภาวะทุพโภชนาการอาจลดการเกิดครรภ์แฝด
เชื้อชาติ
ยากระตุ้นการตดไข่ ได้แก่ Gonadotropin
กรรมพันธุ์
ปัจจัยอื่นๆ เช่น ความสูง
ชนิดของครรภ์แฝด
monozygotic twins
เกิดจากการผสมของไข่ใบเดียวกันกับอสุจิตัวเดียวกัน จนได้ไข่ที่ได้รับการปฏิสนธิแล้วแยกออกเป็น2ใบ
dizygotic twins
เกิดจากการผสมของไข่2ใบ กับอสุจิ2ตัว จึงเสมือนเป็นพี่น้องกันแต่เพียงมาอายุในมดลูกคราวเดียวกัน
การวินิจฉัย
การซักประวัติ
มีประวัติครรภ์แฝดในครอบครัว การตั้งครรภ์อายุมาก การตั้งครรภ์หลายครั้ง สตรีที่มี
รูปร่างใหญ
การตรวจร่างกายและหน้าท้อง
น้ำหนักระหว่างตั้งครรภ์ เพิ่มสูงขึ้นมากกว่าปกติ
ขนาดมดลูกโตมากกว่าระยะของการขาดประจำเดือน
คลำพบได้ Ballottement หรือคลำได้ทารกมากกว่าหนึ่งคน
พบมีครรภ์แฝดน้ำ (Hydramnios)
ฟังเสียงหัวใจทารกได้ 2 แห่ง อยู่ห่างจากกันคนละด้าน และมีอัตราแตกต่างกันอย่างน้อย 10
ครั้ง/นาท
การตรวจภายใน
ในระยะไตรมาสแรก คลำพบขนาดของมดลูกโตกว่าระยะของการขาดประจำเดือน
ระยะคลอด อาจบอกได้บางรายแต่ค่อนข้างน้อย เช่น ตรวจภายในพบว่าศีรษะเด็กเปื่อยยุ้ย(Macerate head) หรือพบมีสายสะดือย้อยที่ไม่มีชีพจรแล้ว แต่ยังสามารถฟังเสียงหัวใจทารกได้อีก
การตรวจพิเศษ
การถ่ายภาพรังสี ในช่วงครึ่งหลังของการตั้งครรภ์
การตรวจด้วยเครื่องคลื่นเสียงความถี่สูง (Ultrasonography) สามารถตรวจพบได้หลังอายุครรภ์ 6-7 สัปดาห์ การใช้คลื่นเสียงความถี่สูงในทางสูติกรรมมากขึ้น ทำให้วินิจฉัยครรภ์แฝดก่อนคลอดได้กว่าร้อยละ 90
ภาวะแทรกซ้อนในมารดา
โลหิตจาง (Anemia) เนื่องจากในครรภ์แฝดมีการเพิ่มปริมาณเลือดมากกว่าครรภ์เดี่ยวมาก
รกเกาะต่ำ
การคลอดก่อนกำหนด
รกเกาะต่ำ
ภาวะความดันโลหิตสูงขณะตั้งครรภ์
การดูแลสุขภาพหญิงตั้งครรภ์แฝด
ระยะหลังคลอด
ให้ยากระตุ้นการหดรัดตัวของกล้ามเนื้อมดลูก
การให้ธาตุเหล็กทดแทนปริมาณเลือดที่เสียไป
เฝ้าระวังการตกเลือดหลังคลอด
ช่วยเหลือให้มีการปรับตัวที่เหมาะสม โดยเฉพาะการเลี้ยงบุตรแฝด
ระยะคลอด
ให้ได้รับสารน้ำและอาหารทางหลอดเลือดดำ
เจาะเลือดหากลุ่มเลือดเตรียมจองเลือด เพื่อป้องกันการตกเลือดในระยะคลอดและหลังคลอด
จัดให้นอนพักผ่อนบนเตียงในรายที่มีถุงน้ำคร่ำแตก
ช่วยแพทย์ในการทำคลอดทางช่องคลอด
ช่วยบรรเทาความเจ็บปวดโดยการผ่อนคลาย นวด ลูบหน้าท้อง
ระยะตั้งครรภ์
ควรหลีกเลี่ยงงานที่เสี่ยงต่อการเกิดอุบัติเหตุ ควรงดการทำงานหนัก การ
เดินทางในเส้นทางที่กระทบกระเทือน เพราะอาจเกิดการแท้ง
การทำจิตใจให้สบาย ผ่อนคลาย ไม่เครียดหรือวิตกกังวลมากเกินไป
การให้สตรีตั้งครรภ์แฝดรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ ให้คุณค่าทางโภชนาการครบถ้วน
งดการมีเพศสัมพันธ์และการกระตุ้นเต้านม
แนะนำให้มาฝากครรภ์ตั้งแต่เริ่มแรกของการตั้งครรภ์ และมาตรวจตามนัดทุกครั้ง
การสังเกตอาการผิดปกติ เช่น ปวดศีรษะ ตาพร่ามัว บวม
ภาวะแทรกซ้อนในทารก
คลอดก่อนกำหนด
การติดเชื้อ พบในรายที่มีประวัติถุงน้ำคร่ำแตกก่อนกำหนด
ทารกเสียชีวิตในครรภ
การบาดเจ็บจากการคลอด
ครรภ์แฝดน้ำ :
คือ ภาวะตั้งครรภ์ที่มีจำนวนน้ำคร่ำมากผิดปกติ AFI เกิน 24-25 ซม ถ้าวัดปริมาตรได้โดยตรงจะถือที่มากกว่า 2,000 มล.
สาเหตุ
เกิดจากทารก
ความพิการของทารกึ่งส่วนใหญ่สัมพันธ์กับการกลืนของทารกตั้งแต่ความผิดปกติของระบบประสาทลงมาถึงการอุดกั้นของทางเดินอาหารที่พบได้บ่อยที่สุดได้แก่ มีปัญหาในการกลืนน้ำคร่ำ ทารกไม่มีกะโหลก (anencephaly) เนื้องอกที่หน้า (epinagthus)
เกิดจากมารดา
มารดาเป็นเบาหวาน
อาการและอาการแสดง
อาการแน่นอึดอัด หายใจลำบาก
คลำส่วนของทารกทางหน้าท้องไม่ชัดเจน
คลำมดลูกทางหน้าท้องได้ขนาดโตกว่าระยะเวลาของการขาดประจำเดือน
ฟังเสียงหัวใจทารกไม่ชัดเจน
การวินิจฉัย
การตรวจทางห้องปฎิบัติการ
การวัดค่าดัชนีในน้ำคร่ำ AFI จากการU/S
การตรวจร่างกาย
การตรวจทางหน้าท้อง และทางช่องคลอด
การซักประวัติ
เคยตั้งครรภ์แฝดน้ำ หรือทารกในครรภ์พิการแต่กำเนิดทางระบยประสาทส่วนกลาง
มีภาวะเบาหวานขณะตั้งครรภ์
ภาวะแทรกซ้อน
Link Title
)
ผลต่อมารดา
ระยะตั้งครรภ์
ศีรษะเด็กลอย หรือท่าผิดปกติ
ถุงน้ำคร่ำแตกก่อนการเจ็บครรภ์คลอด
คลอดก่อนกำหนด
ความพิการของทารก
ความดันโลหิตสูงในระหว่างตั้งครรภ์
ระยะคลอด
สายสะดือย้อย
การคลอดยากเพราะทารกท่าผิดปกติ
มดลูกหดรัดตัวไม่ดี
ระยะหลังคลอด
ตกเลือดหลังคลอด
ติดเชื้อหลังคลอด
ผลต่อทารก
ทารกเจริญเติบโตในครรภ์ไม่ดี
ทารกมีความผิดปกติแต่กำเนิด
ทารกคลอดก่อนกำหนด
แนวทางการดูแล
ระยะตั้งครรภ์
ให้รับประทานอาหารที่มีโปรตีนสูง
ถ้าพบความผิดปกติของทารก อาจสิ้นสุดการตั้งครรภ์
ให้นอนพัก หากแน่นอึดอัดให้นอนศีรษะสูง
การให้ยา Indomethacin จนาด1.5-3มก/กก/วัน
ระะยเจ็บครรภ์
เมื่อทารกอยู่ในท่าผิดปกติให้ผ่าตัดทารกออกทางหน้าท้อง
การให้ Methergin หรือ Oxytocin หลังคลอดเพื่อป้องกันการตกเลือดหลังคลอด
พิจารณาให้ยา Oxytocinในรายที่มีการหดรัดตัวไม่ดี
ภาวะน้ำคร่ำน้อย
oligohydramnios หมายถึง ภาวะตั้งครรภ์ที่มีจำนวนน้ำคร่ำน้อยกว่าปกติอาจจะลดลงจนเหลือเพียง 2-3 มล.ของน้ำคร่ำที่ข้นเหนียวทั่ว ๆ ไปภาวะนี้มักมีน้ำคร่ำประมาณ 100-300 มล. หรือ AFI ≤ 5 เซนติเมตร
สาเหตุ
รกเสื่อมสภาพ
การรั่วของน้ำคร่ำก่อนกำหนดเป็นเวลานาน
ความผิดปกติของโครโมโซม
ภาวะเบาจืด (diabetes insipidus) ของมารดา
ทารกในครรภ์มีความผิดปกติของไตและระบบทางเดินปัสสาวะ
ภาวะแทรกซ้อน
มดลูกบีบหดรัดตัวทารกได้มาก อาจเกิดความพิการได้
การกดทับของมดลูกต่อทารกในครรภ์
การรักษา
การใส่น้ำเกลือไอโซโทนิคเข้าไปในถุงน้ำคร่ำในปริมาณที่พอเหมาะ
การรักษาภาวะเจริญเติบโตช้า และการตรวจดูความพิการแต่กำเนิดของทารกในครรภ์