Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การเปลี่ยนแปลงปริมาณนํ้า และการไหลเวียนเลือด - Coggle Diagram
การเปลี่ยนแปลงปริมาณนํ้า
และการไหลเวียนเลือด
ภาวะบวมนํ้า (Edema)
การบวมนํ้าหรือการสะสมของเหลวนี้บ่งบอกถึงความผิดปกติของการควบคุมปริมาณนํ้าหรือของเหลว
ภาวะที่มีการสะสมของนํ้าหรือของเหลว (fluid) ในช่องระหว่างเซลล์ (interstitial space) ภายในช่องของร่างกาย (body cavity) มากกว่าปกติ
ภาวะการบวมนํ้า
สามารถจำแนกนํ้าหรือของเหลว
Exudate
Transudate
สาเหตุ
Hydrostatic pressure ในหลอดเลือดเพิ่มขึ้น
สตรีมีครรภ์ ขาบวมจากมดลูกที่มีขนาดใหญ่กดทับ IVC
ผู้ป่วย Congestive heart failure
Oncotic pressure ในหลอดเลือดลดลง
ผู้ป่วยโรคไตเสียโปนตีนกับปัสสาวะ
ผู้ป่วยโรคตับ สร้างโปรตีนลดลง
Lymphatic obstruction
พยาธิ filaria จะมี fibrosis ที่หลอดนํ้าเหลือง ทำให้การระบายสารนํ้ากลับทางหลอดนํ้าเหลืองไม่สะดวก
ผู้ป่วย Elephantiasis
เลือดคั่ง
(Hyperemia และ Congestion)
เลือดคั่ง (Hyperemia)
Active hyperemia บางครั้งเรียกว่า hyperemia เป็นการที่มีเลือดมาคั่งในหลอดเลือดแดง (artery circulation) มากว่าปกติเนื่องจากมีการขยายตัวของหลอดเลือดแดง (arteryvdilatation) ทำให้หลอดเลือดแดงไหลเข้าสู่บริเวณนั้นนั้นมากข้น
มีการคั่งของเม็ดเลือดแดงปริมาณมาก ส่วนมากเป็นเลือดที่มีออกซิเจนมาก ทำให้เนื้อเยื่อบริเวณนั้นมีแดงหรือชมพูกว่าบริเวณอื่นๆ
เลือดคั่ง (Congestion)
Passive hyperemia นิยมเรียกว่า congestion
เป็นการที่มีเลือดดำคั่งในหลอดเลือด (venous circulation) เนื่องจากมีการขัดขวางการไหลเวียนกลับของเลือด ทำให้เลือดไม่สามารถไหลผ่านหลอดเลือดได้ตามปกติ
เลือดออก (Hemorrhage)
สาเหตุการเกิดเลือดออก หรือ จุดเลือดออก หรือ ตกเลือด
ผนังหลอดเลือดได้รับอันตรายโดยตรง จากเชื้อโรคที่ทำลายผนังหลอดเลือดหรือเกิดจากการเสื่อมสภาพ หรือได้รับสารพิษ ทำให้เลือดซึมผ่านออกจากหลอดเลือดได้
หลอดเลือดได้รับอันตรายจากผลการอักเสบหรือเนื้องอก หรือหนอนพยาธิที่ทำลายผนังหลอดเลือด
ผนังหลอดเลือดได้รับอันตรายฉีกขาดโดยตรงจากของมีคม
ความผิดปกติของกระบวนการแข็งตัวของเลือด เช่น การขาดเกล็ดเลือด หรือขาดปัจจัยการแข็งตัวของเลือด (coagulation factor)
อาการเลือดออก
แบ่งออกเป็น 2 ประเภท
External hemorrhage เป็นอาการเลือดออกที่เห็นเลือดออกมาภายนอกร่างกาย เช่น บาดแผลที่ผิวหนัง เลือดกำเกา
Internal hemorrhage เป็นอาการเลือดออกที่ไม่เห็นเลือดออกมาภายร่างกาย เช่น เลือดออกในสมอง (เส้นเลือดสมองแตก)
ภาวะที่มีเลือดออกมาจากหลอดเลือด เนื่องจากหลอดเลือดได้รับอันตรายฉีกขาดโดยตรง หรือกการเสื่อมสภาพของผนังหลอดเลือด ซึ่งจะทำให้หลอดเลือดซึมผ่านออกนอกหลอดเลือดโดยวิธี diapedesis ทั้งที่หลอดเลือดไม่ฉีกขาด
Petechial Hemorrhage
เป็นจุดเลือดออกขนาดเล็กในชั้นผิวหนังหรือเยื่อบุสาเหตุเนื่องจากมีความผิดปกติของผนังหลอดเลือดหรือความผิดปกติของระบบแข็งตัวของเลืด
Purpura Hemorrhage
จํ้าเลือดขนาดโตในเนื้อเยื่อ ซึ่งจะมีเส้นผ่านศูนย์กลางไม่เกิน 1 เซนติเมตร มักเกิดร่วมกับความผิดปกติของเกล็ดเลือด
Ecchymotic Hemorrhage
ปื้นเลือด หรือแต้มเลือดขนาดโตในเนื้อเยื่อ ซึ่งจะมีเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 1-2 เซนติเมตร หรือ เรียกว่า ecchymosis
Shock
Shock แบ่งเป็น 3 ประเภท
Hypovolemic Shock
ภาวะ shock จากปริมาณไหลเวียนลดลง เป็นภาวะ shock ที่พบบ่อยที่สุด โดยมีสาเหตุดังนี้
Cardiogenic Shock
ภาวะที่หัวใจไม่สามารถบีบตัวเพื่อส่งเลือดไปเลี้ยงส่วนต่างๆของร่างกายได้อย่างเพียงพอ ทำให้มีการสูบฉีดเลือดออกจากจากหัวใจใน 1 นาทีลดลง ส่งผลให้ปริมาณเลือดที่ไปเลี้ยงเนื้อเยื่อลดลงตามมา cell ขาดออกซิเจน
สาเหตุ
การสูบฉีดล้มเหลว (pump failure) เกิดจากกล้ามเนื้อหัวใจ ลิ้นหัวใจ เช่น กล้ามเนื้อหัวใจตาย
การไหลกลับของเลือดมายังหัวใจห้องล่างลดลง
Vasogenic Shock
ภาวะ Shock จากหลอดเลือด เป็นภาวะที่มีการขยายตัวของหลอดเลือดอย่างมากจนเกิดเลือดคั่งในหลอดเลือด
ส่งผลให้ปริมาณเลือดไหลกลับเข้าสู่หัวใจลดลง และปริมาณเลือดที่สูบฉีดออกจากหัวใจใน 1 นาทีลดลง เนื้อเยื่อจึงขาดออกซิเจน
ภาวะที่มีความผิดปกติทางสรีรวิทยา ทำให้เกิดความไม่สมดุลของปริมาณเลือดที่ไหลเวียยในหลอดเลือดกับขนาดของหลอดเลือดทำให้เกิดการไหลเวียนของหลอดล้มเหลว เลือดไปเลี้ยงส่วนต่างๆ ลดลง มีผลให้ cell ไดรับ ออกซิเจนไม่เพียงพอจนเกิดภาวะเนื้อเยื่อขาดออกซิเจนเกิดการทำลาย cell และนำไปสู่การตายได้ในสุด
Anaphylactic Shock
เกิดจากการแพ้สารหรือยาต่างๆ โดยเมื่อร่างกายได้รับสารดังกล่าว ซึ่งถือว่าเป็นการกระตุ้นให้มีการสร้างภูมิคุ้มกัน (antibody) ต่อสารนั้นขึ้นมา
ส่วนใหญ่เป็นพวก lgE เมื่อได้รับการกระตุ้นอีกครั้งร่างกายจะเกิดปฏิกิริยาแพ้สารได้ โดยสร้างสารพวก compiement (Histamine,Kinin, prostaglandin) คล้ายกับภาวะ Shock จาการติดเชื้อ
Septic Shock
มีผลต่อการทำงานของร่างการกำซาบของร่างกาย ดังนี้
กดการทำงานของหัวใจ จึงเป็นสาเหตุทำให้เกิดภาวะ Shock จากหัใจ
ทำลายเซลล์ผนังหลอดเลือด ปริมาณไหลเวียนเลือดลดลง
กระตุ้นให้เกิดการหลั่ง tiss thromboplastin ซึ่งกระตุ้นให้เลือดแข็งเป็นลิ่มในหลอดเลือดฝอยและหลอดเลือดขนาดเล็กทั่วร่างกายทำให้เกิดการอุดตัน เป็นผลให้เกิดความผิดปกติของกลไกการห้ามเลือด จึงเกิดเลือดออกที่รุนแรงขึ้นพร้อมกันๆ
หลอดเลือดขยาย
Septic Shock
ส่วนมากเกิดจากแบคทีเรีย gram-ve ซึ่งจะหลั่งสารพิษชนิด Endtoxin ในกระแสเลือด
มีผลต่อระบบไหลเวียน พบมากในผูู้ป่วยอายุน้อยหรือผู้อายุ ผู้ป่วยเบาหวาน ผู้ป่วยมะเร็ง และผู้ป่วยโรคระบบทางเดินอาหาร
ภาวะ Shock จากการติดเชื้อ เป็นภาวะที่มีการติดเชื้อในกระแสเลือดซึ่งเกิดจากพิษของ แบคทีเรีย ทั้ง gram- ve และ gram+ve รวมถึงเชื้อรา เชื้อไวรัส
Neurogenic Shock
สาเหตุ
พยาธิสภาพที่ไขสันหลัง (Spinal injury) ทำให้ศูนย์ความคุม preganglionic vasoconstrictor nerve เช่น ได้รับบาดเจ็บที่ไขสันหลัง มีการตัดขาดของไขสันหลัง
พยาธิสภาพที่สมอง (cerebral damage) ทำให้กระทบกระเทือนศูนย์ควบคุมที่ meduiia เช่น ได้รับบาดเจ็บที่สมอง สมองขาดเลือด สมองบวม เนื้องอกในสมอง
เกิดจากการสูญเสียหน้าที่ของประสาทอัตโนมัติซิมพาเทติคและศูนย์ควบคุมหลอดเลือด
เกิดการขยายตัวของหลอดเลือดทั่วร่างกาย เป็นผลให้ปริมาณเลือดกลับเข้าสู่หัวใจลดลง การขนออกซเจนไปให้เซลล์ลดลง การกำซาบของเนื้อเยื่อลดลง สุดท้ายคือเซลล์ขาดออกซิเจน