Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การส่งเสริมสุขอนามัยและการพักผ่อนนอนหลับ :star: - Coggle Diagram
การส่งเสริมสุขอนามัยและการพักผ่อนนอนหลับ :star:
1)การดูแลสุขภาพอนามัยส่วนบุคคล :silhouettes:
2ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อสุขอนามัยส่วนบุคคล
6.อาชีพ
บุคคลที่มีอาชีพเกี่ยวกับการดูแลสุขภาพจะมีใส่ใจต่อการดูแลสุขอนามัยส่วนบุคคลได้เป็นอย่างดี
7. ถิ่นที่อยู่
การด าเนินชีวิตภายใต้ถิ่นที่อยู่ที่แตกต่างกันส่งผลให้การดูแลสุขอนามัยส่วนบุคคลมีความแตกต่างกัน
5.เศรษฐกิจ
บุคคลที่มีฐานะดี ย่อมมีโอกาสเลือกใช้ผลิตภัณฑ์บ ารุงผิว ผม ปาก ฟัน และให้เวลากับดูแลสุขอนามัยส่วนบุคคลมากขึ้น
8.ภาวะเจ็บปุวย
เช่น ภาวะการเจ็บปุวยทางจิต มีอาการซึมเศร้าไม่สนใจดูแลตนเอง
4.การศึกษา
บุคคลที่มีการศึกษา มักจะศึกษาค้นคว้า และมีความรู้ในการดูแลรักษา
9.สิ่งแวดล้อม
อากาศร้อนท าให้คนเรามีเหงื่อไคลและกลิ่นตัวที่ต้องได้รับการดูแลเอาใจใส่เรื่องสุขอนามัยเพิ่มมากขึ้น
3. ภาวะสุขภาพ
เมื่อมีการเจ็บปุวยที่รุนแรงหรือเรื้อรัง ทำให้การดูแลสุขอนามัยส่วนบุคคลลดลงหรือไม่ปกติ
10.ขนบธรรมเนียมประเพณีและความเชื่อ และวัฒนธรรมของแต่ละบุคคล
เช่น ห้ามสระผมขณะมีไข้เพราะจะท าให้เจ็บปุวยมากขึ้น
2. เพศ
เช่น เพศหญิงเป็นเพศที่อ่อนแอและไวต่อความรู้สึกกว่าเพศชาย
11.ความชอบ
เป็นเรื่องส่วนตัวของแต่ละบุคคลที่ลูกฝังจนเป็นอุปนิสัยในการดูแลตนเองด้านความสะอาดร่างกาย
1.อายุ
เช่น เด็กเล็กไม่สามารถดูแลสุขอนามัยส่วนบุคคลได้ด้วยตนเอง
3การดูแลความสะอาดส่วนต่าง ร่างกาย
การพยาบาลตอนบ่ายหรือตอนเย็น เป็นหน้าที่ของพยาบาลเวรเช้า การให้บริการหม้อนอน หรือกระบอกปัสสาวะ ตลอดจนการรักษาพยาบาลอื่นที่มีในเวรบ่าย
การพยาบาลตอนก่อนนอน เป็นหน้าที่ของพยาบาลเวรบ่าย การนวดหลัง การจัดท่าให้ผู้ปุวยได้พักผ่อนอย่างสุขสบาย
การพยาบาลตอนเช้า เป็นหน้าที่ของพยาบาลเวรเช้าเป็นการพยาบาลเพื่อดูแลสุขอนามัยส่วนบุคคลประจ าวัน
การพยาบาลเมื่อจ าเป็นหรือเมื่อผู้ปุวยต้องการ พยาบาลให้การพยาบาลตามความต้องการของผู้ปุวยตลอด 24ชั่วโมง
การพยาบาลตอนเช้าตรู่หรือเช้ามืด เป็นหน้าที่ความรับผิดชอบของพยาบาลเวรดึก เช่นการเช็ดหน้า ล้างมือ ความสะอาดปากและฟัน
1ความหมายและความส าคัญของการดู
แลสุขภาพอนามัยส่วนบุคคล
พยาบาลจึงจำเป็นต้องรู้และเข้าใจถึงหลักการและเทคนิคปฏิบัติการพยาบาลเพื่อช่วยขจัดสิ่งที่ท าให้ผู้ปุวยไม่สุขสบายส่งเสริมให้ผู้ปุวยเกิดความสุขสบายทั้งร่างกายและจิตใจมีคุณภาพที่ดีและมีความสุข
4 การดูแลความสะอาดร่างกาย
4.1 การดูแลความสะอาดของผิวหนัง/การอาบน้ำ
การอาบน้ำผู้ป่วยบนเตียงเฉพาะบางส่วน
เป็นการทำความสะอาดร่างกายผู้ปุวยที่ช่วยเหลือตัวเองได้บ้าง
การอาบน้ าผู้ป่วยบนเตียงชนิดสมบูรณ์
เป็นการทำความสะอาดร่างกายโดยการอาบน้ าเช็ดตัวให้ผู้ป่วยนอนติดเตียง
การอาบน้ำที่ห้องน้ำ
เป็นการช่วยเหลือพาผู้ปุวยไปท าความสะอาดร่างกายในห้องน้ า
จุดประสงค์
กำจัดสิ่งสกปรก ที่สะสมบนผิวหนัง
ให้ผู้ปุวยรู้สึกสบาย สดชื่นและผ่อนคลาย
ส่งเสริมการออกก าลังกายของข้อต่าง
สังเกตความผิดปกติของผิวหนัง
กระตุ้นการไหลเวียนของโลหิตและปูองกันแผลกดทับ
การนวดหลัง
(Back rub or back massage)
นวดเป็นจังหวะสม่ าเสมอ
เลือกใช้แปูงหรือโลชันหรือครีมเพียงอย่างใดอย่างหนึ่ง
3.ไม่นวดแรงเกินไปจนผู้ปุวยเจ็บ
ใช้เวลานวดประมาณ 5-10 นาที
2.ไม่นวดบริเวณที่มีการอักเสบ มีแผล
1.จัดท่าให้ผู้ปุวยสุขสบาย
จุดประสงค์การนวดหลัง
1.กระตุ้นการไหลเวียนโลหิต
4.กระตุ้นผิวหนังและต่อมเหงื่อให้ทำงานดีขึ้น
5.สังเกตความผิดปกติของผิวหนังบริเวณหลัง
ปูองกันแผลกดทับ
3.ให้กล้ามเนื้อผ่อนคลาย ลดความตึงตัว
วิธีปฏิบัติ
5.เลื่อนผ้าห่มมาบริเวณก้นกบพื่อปูองกันผ้าปูที่นอนเปื้อนและไม่ให้ผู้ปุวยรู้สึกอาย
ทาแปูงหรือทาครีมหรือโลชั่น(เพียงอย่างเดียว)
4.จัดท่านอนคว่ำเพื่อให้ผู้ปุวยอยู่ในท่าที่สบาย
7.นวดบริเวณหลังเรียงลำดับตามขั้นตอน
ล้างมือ
8.สวมเสื้อผ้าให้ผู้ปุวยและจัดให้นอนในท่าที่สบาย
น าเครื่องใช้ต่าง มาวางที่โต๊ะข้างเตียง กั้นม่านให้มิดชิด
เก็บของเครื่องใช้ไปท าความสะอาดและเก็บเข้าที่ให้เรียบร้อย
แนะน าตนเองบอกให้ผู้ปุวยทราบและอธิบายวัตถุประสงค์
ลงบันทึกทางการพยาบาล
4.2การดูแลความสะอาดปากและฟัน
วัตถุประสงค์
1.ปากและฟันสะอาด มีความชุ่มชื่น
2.กำจัดกลิ่นปาก ลมหายใจสดชื่น ปูองกันฟันผุ
3.ลดการอักเสบของเหงือก กระพุ้งแก้ม
4.สังเกตช่องปากและฟัน
หลักการทำความสะอาดปากและฟัน
2.น าเครื่องใช้ไปที่เตียงผู้ปุว
3.ให้ผู้ปุวยอยู่ในท่าศีรษะสูง หรือท่านั่ง
1.พยาบาลแนะน าตนเอง บอกให้ผู้ปุวยทราบและอธิบายวัตถุประสงค์ และวิธีการท าความสะอาดปากและฟันอย่างง่าย
4.ล้างมือและสวมถุงมือ เพื่อปูองกันจุลินทรีย์ จากน้ าในช่องปากผู้ปุวย
5.ปูผ้ากันเปื้อนใต้คาง วางชามรูปไตใต้คาง
6.ให้บ้วนปากด้วยน้ าสะอาด และแปรงฟัน
ตามขั้นตอน แล้วบันทึกผล
การทำความสะอาดปากฟันใน
ผู้ป่วยที่ช่วยเหลือตนเองได้น้อยเครื่องใช้
แก้วน้ำ
ชามรูปไต
น้ ายาบ้วนปาก เช่นน้ าเกลือ น้ ายาบ้วนปาก (special mouth wash)
ไม้พันสำลี
ลูกสูบยางแดง (baby ball หรือ syringe ball)
ไม้กดลิ้นหรือไม้กดลิ้นพันสำลี
syringe 10 cc
3%hydrogen peroxide
สารหล่อลื่นทาริมฝีปาก เช่น วาสลินทาปาก เป็นต้น
วิธีทำความสะอาดปากฟันผู้ป่วย
ที่ช่วยเหลือตัวเองได้น้อย
1.ใช้ลูกสูบยางดูดน้ าฉีดล้างช่องปา และใช้เครื่องดูดหรือลูกสูบยางอีกอันหนึ่งช่วยดูดน้ าออก
2.ตรวจดูสภาพของปากและฟัน
3.ใช้ไม้พันสำลีชุบน้ำยาบ้วนปาก
4.ทำความสะอาดเหมือนการแปรงฟัน
5.ใช้ไม้กดลิ้น เพื่อความสะดวกในการ
ทำความสะอาดปาก ฟันด้านใน
6.ตรวจดูสภาพของเยื่อบุปาก เหงือก ฟัน และลิ้น
7.ทำความสะอาดเหมือนการแปรงฟันด้านใน
8.สูบฉีดล้างช่องปากให้ทั่ว ดูดน้ าออกให้หมด
9.เช็ดปากให้ผู้ปุวย ถ้าริมฝีปากแห้งทาด้วยวาสลิน
เก็บของใช้ไปท าความสะอาดและเก็บเข้าที่ให้เรียบร้อย
11.ลงบันทึกทางการพยาบาล
4.3การดูแลความสะอาดของเล็บ
จุดประสงค์เพื่อ
1.ให้เล็บสะอาด และสุขสบาย
2.ปูองกันการเกิดเล็บขบ
เครื่องใช้
2.อ่างใส่น้ำอุ่น
ถุงมือสะอาด และmask
1.ถาดใส่สบู่ ผ้าถูตัว ผ้าเช็ดตัว กรรไกรตัดเล็บ
ตะไบเล็บ กระดาษรอง
วิธีการปฏิบัติ
1.แนะน าตัวและอธิบายให้ผู้ปุวย
ทราบวัตถุประสงค์
2.ยกเครื่องใช้ไปที่เตียงผู้ปุวย
3.คลี่ผ้าเช็ดตัวรองอ่างน้ า แช่มือ หรือเท้า
สักครู่เพื่อให้เล็บและขี้เล็บอ่อนตัว
4.ใช้ผ้าเช็ดตัวถูสบู่พอกขัดตามซอกเล็บ ง่ามนิ้ว
5.ยกอ่างน้ำออก เช็ดมือหรือเท้าให้แห้ง
6.ปูกระดาษรอง ตัดเล็บให้ปลายเล็บตรงและข้างไม่โค้งไม่ตามซอกเล็บ ปลายเล็บควรปล่อยให้ยาวกว่าปลายนิ้ว
7.ใช้ตะไบถูเล็บให้ขอบเล็บเรียบ
8.เปลี่ยนน้ า ล้างมือหรือล้างเท้าอีกครั้งหนึ่ง เช็ดให้แห้ง
เก็บของใช้ไปท าความสะอาดและเก็บเข้าที่ให้เรียบร้อยเก็บเศษเล็บทิ้งใน ถังขยะติดเชื้อ
ลงบันทึกทางการพยาบาล
4.4การดูแลความสะอาดของตา
จุดประสงค์เพื่อ
1.กำจัดขี้ตา ทำให้ดวงตาสะอาด2.ความสุขสบายของผู้ปุวย3.ส่งเสริมภาพลักษณ์ของผู้ป่วย
เครื่องใช้
1.ถาดใส่อับส าลีชุบ 0.9% NSS และชามรูปไต2.ถุงมือสะอาดและmask
วิธีปฏิบัติ
1.แนะน าตัวและอธิบายให้ผู้ปุวยทราบ
2.ยกของใช้ไปที่เตียงผู้ปุวย จัดวางให้สะดวกในการใช้
3.จัดให้ผู้ปุวยนอนนอนตะแคงด้านที่ต้องการท าความสะอาด
4.ใส่ถุงมือสะอาดเพื่อป้องกันการแพร่กระจายของเชื้อโรค
5.ใช้ส าลีชุบ 0.9%NSS พอหมาด เช็ดจากหัวตาไปหางตา
6.พลิกตัวผู้ปุวยตะแคงด้านตรงข้าม และท าความสะอาดตาอีกข้างหนึ่งด้วยวิธีเดียวกัน
เก็บของใช้ทำความสะอาดและเก็บเข้าที่ให้เรียบร้อยสำลีทิ้งลงถังขยะติดเชื้อ
7.สังเกตลักษณะและจ านวนของขี้ต
ลงบันทึกทางการพยาบาล
4.5การดูแลท าความสะอาดของหู
จุดประสงค์
1.กำจัดสิ่งสกปรกภายในช่องหู
2.ทำความสะอาดใบหูและหลังใบหู
เครื่องใช้
1
.0.9%NSSหรือน้ าสะอาด
2.
ส าลีสะอาดหรือไม้พันส าลี 4 อัน
3.
ผ้าสะอาด
4.
ชามรูปไต
5.
กระดาษเช็ดปาก
วิธีปฏิบัติ
1.แนะน าตัวและอธิบายให้ผู้ปุวยทราบวัตถุประสงค์
2.ยกเครื่องใช้ไปที่เตียงของผู้ปุวยจัดวางให้สะดวกในการใช้
3.จัดผู้ปุวยให้อยู่ในท่านอนหงาย เอียงศีรษะไปด้านใดด้านหนึ่งเพื่อจัดท่าที่เหมาะสม
4.สวมถุงมือและmask
ใช้สำลีชุบ0.9%NSS เช็ดท าความสะอาดในช่องหู ใบหู และหลังใบหู แล้วเช็ดด้วยผ้าสะอาดจนแห้ง
เก็บของใช้ไปทำความสะอาดและเก็บเข้าที่ให้เรียบร้อย
ลงบันทึกทางการพยาบาล
4.6การดูแลทำความสะอาดของจมูก
จุดประสงค์
2.ปูองกันสารคัดหลั่งแห้งยึด
ขนจมูกกับสายที่คาไว้
3.ปูองกันการเกิดแผลกดทับที่ด้าน
ในรูจมูกจากสายที่คาไว้
1.กำจัดสิ่งขับถ่ายและสิ่ง
สกปรกภายในจมูก
เครื่องใช้
ชามรูปไต
กระดาษเช็ดปาก
ผ้าก๊อซ
อับส าลีชุบแอลกอฮอล์70% ส าลีชุบเบนซินและส าลีชุน้ าเกลือใช้ภายนอก
ไม้พันส าลีขนาดเล็ก4-8 อัน
พลาสเตอร์ ถุงมือสะอาดและmask
1.ถาดใส่แก้วใส่น้ าสะอาด
หรือ 0.9%NSS
วิธีปฏิบัติ
3.จัดผู้ปุวยให้อยู่ในท่านอนหงาย ศีรษะสูง
4.สวมถุงมือและmask
2.ยกเครื่องใช้ไปที่เตียงของผู้ปุวยจัดวางให้สะดวกในการใช้
5.ใช้สำลีชุบเบนซินเช็ดคราบพลาสเตอร์ออก ให้หมดหลังจากใช้เบนซินเช็ดคราบลาสเตอร์เพื่อช่วยกำจัดเบนซินออก
1.แนะน าตัวและอธิบายให้ผู้ปุวยทราบวัตถุประสงค์
6.ใช้ไม้พันส าลีชุบน้ าหรือ0.9% NSS บีบพอหมาด เช็ดในรูจมูกเบา
7.ถ้ามีสายที่คาในรูจมูก ใช้ผ้าก๊อซเช็ดสายที่คาในจมูกส่วนที่อยู่นอกจมูก รวมทั้งบริเวณจมูกให้สะอาดและแห้ง
เก็บของใช้ไปท าความสะอาดและเก็บเข้าที่ให้เรียบร้อย
ลงบันทึกทางการพยาบาล
4.7การดูแลความสะอาดของเส้นผมและหนังศีรษะ
วัตถุประสงค์ เพื่อ
2.ความสุขสบายและสดชื่นของผู้ปุวย
3.ส่งเสริมภาพลักษณ์ของผู้ปุวย
และรู้สึกมีความมั่นใจ
1.จัดความสกปรกและสารที่ใส่บนผม
และหนังศีรษะเพื่อการตรวจรักษา
เครื่องใช้
2.รถเข็นสระผมเคลื่อนที่ พร้อมถังรองน้ าทิ้ง
ผ้ายางรองสระผม
1.ถาดใส่ยาสระผมหวีหรือแปรงผม ที่หนีบผ้า
(ถ้าใช้ผ้ายางเป็นอุปกรณ์รองรับน้ าจากศีรษะ)
ผ้าเช็ดตัว 2 ผืนส าลี 2ก้อน ผ้าเช็ดหน้าผืนเล็ก
1 ผืนแก้วน้ำ
เครื่องเปุาผม
ถุงมือสะอาดและmask
วิธีปฏิบัติ
1.แนะน าตัวและอธิบายให้ผู้ปุวยทราบวัตถุประสงค์
2.วางของใช้บนรถเข็นสระผมเคลื่อนที่
3.จัดผู้ปุวยนอนหงายทแยงมุมกับเตียง ให้ศีรษะอยู่ริมเตียง
4.รองผ้าเช็ดตัววางบนผ้าม้วนกลม แล้วรองผ้ายางบนผ้าเช็ดตัวผืนนั้น
5.จัดชายผ้ายางให้ลงในอ่างล้างผม ใช้ไม้หนีบผ้าหนีบผ้ายางให้ติดกัน
ุ6.ตัดส่วนอื่นให้ดูรับกับใบหน้าเพื่อดูให้ไม่น่าเกลียด แต่ผมเป็นสิทธิโดยชอบธรรมของผู้ปุวย ดังนั้นการตัดผม ต้องได้รับความยินยอมอนุญาตจากผู้ปุวยหรือญาติ
ใช้ส าลีชุบน้ าบีบให้หมาดใส่หูข้างละก้อน ปูองกันน้ าเข้าหู
8.ใช้แก้วน้ำตักน้ าราดผมพอเปียก เทแชมพูใส่มือถูกัน ชโลมแชมพูให้ทั่วศีรษะระวังอย่ากระชากผมเด็ดขาด
9.ใช้แก้วน้ าตักน้ าราดผมให้ทั่วทำการสระผมอีกครั้ง ท าเหมือนข้อ 8และ 9
รวบปลายผมบิดให้หมาด เอาส าลีออกจากหู เอาสายผ้าแต่ละข้างเช็ดใบหู รูหูและหน้าหูและหลังหู จนสะอาดทั่ว
ใช้เครื่องเปุาผม เปุาผมให้แห้ง
ปลดผ้ายางออกจากคอผู้ปุวย
ลงบันทึกทางการพยาบาล
เก็บของใช้ไปท าความสะอาดและเก็บเข้าที่ให้เรียบร้อย
4.8การท าความสะอาดอวัยวะสืบพันธุ์ภายนอกของชายและหญิง
1.การท าความสะอาดอวัยวะ
สืบพันธุ์ภายนอกของผู้ชาย
เครื่องใช้
2.ถุงมือสะอาด
หม้อนอน(bed pan) พร้อมผ้าคลุมหม้านอน(bepad)ผ้ายางผืนเล็ก
1.ผ้าปิดตา
ถาดใส่ของประกอบด้วย
4.2 น้ าสบู่ หรือสบู่เหลว
4.3 ชุดช าระ (P-careset)ประกอบด้วย
ชามกลม (bowl) ส าลีก้อนใหญ่สำหรับ
ชำระ 7 ก้อนและปากคีบ (forceps) 1 ตัว
4.1น้ าเกลือ (0.9% NSS) ใช้ภายนอกหรือน้ าสะอาด
4.4ภาชนะใส่ขยะ หรือกระโถน
4.5 กระดาษช าระ 2-3 ชิ้น
วิธีปฏิบัติ
ล้างมือให้สะอาด สวมถุงมือและmask และใช้ผ้าปิดตาผู้ปุวย
4.จัดผู้ปุวยให้นอนหงาย
ยกเครื่องใช้ไปที่เตีย ปิดประตูหรือกั้นม่านให้มิดชิด
5.ให้ผู้ปุวยยกก้น สอดหม้อนอนด้านแบบเข้าใต้ตะโพก
1.แนะน าตัวและอธิบายให้ผู้ปุวยทราบวัตถุประสงค์
วางภาชนะใส่ขยะหรือกระโถนไว้ใกล้หม้อนอน
7.เตรียมเครื่องมือเครื่องใช้ต่าง มาที่เตียงให้ครบถ้วน
8.ใช้ forceps ใน setหยิบส าลีออกจากชามกลมวางบนผ้าห่อ 4ก้อน
9.เทน้ าสบู่ หรือสบู่เหลวบนส าลีในชามกลมพอประมาณ
ใช้มือข้างซ้ายจับองคชาต1 เช็ดบริเวณglans penis 2 เช็ดรอบ องคชาติ ก้อนที่ 3 เช็ดลูกอัณทะ
11.เช็ดก้อนที่ 4, 5 และ 6 เช็ดเหมือน ก้อนที่ 1-3ด้วย ส่วนก้อนที่ 7 ใช้เช็ดสะอาดให้เรียบร้อย
เลื่อนbed panออก คลุมด้วยbed pad และเลื่อนผ้ายางผืนเล็กออก
เอาผ้าปิดตาออก จัดใส่เสื้อผ้าให้เรียบร้อยและจัดให้นอนในท่าที่สุขสบาย
เก็บของใช้ไปท าความสะอาดและเก็บเข้าที่ให้เรียบร้อย
ลงบันทึกทางการพยาบาล
2.การท าความสะอาดอวัยวะ
สืบพันธุ์ภายนอกของผู้หญิง
จุดประสงค์
2.ลดความเสี่ยงต่อการติดเชื้อของระบบทางเดินปัสสาวะในผู้ปุวยที่ได้รับการสวนปัสสาวะคาไว้
1.ก าจัดสิ่งขับถ่าย สิ่งสกปรก และกลิ่นไม่พึงประสงค์
เสริมสร้างความสุขบายให้กับผู้ปุวย
เครื่องใช้ (เหมือนกับการท าความสะอาดอวัยวะสืบพันธุ์ภายนอกชาย)
วิธีปฏิบัติ
ล้างมือให้สะอาด สวมถุงมือและmask และใช้ผ้าปิดตาผู้ป่วย
4.จัดผู้ปุวยให้นอนหงาย ชันเข่าขึ้น เหน็บผ้าห่มคลุมขาให้เรียบร้อย
ยกเครื่องใช้ไปที่เตียง ปิดประตูหรือกั้นม่านให้มิดชิด
5.ให้ผู้ปุวยยกก้น สอดหม้อนอนด้านแบบเข้าใต้ตะโพก และจัดหม้อนอนพอดีตรงก้น
1.แนะน าตัวและอธิบายให้ผู้ปุวยทราบ
วางภาชนะใส่ขยะหรือกระโถนไว้ใกล้หม้อนอน
เตรียมเครื่องมือเครื่องใช้ต่าง มาที่เตียงให้ครบถ้วน
8.ใช้ forceps ใน setหยิบส าลี4 ก้อนสำลีวางบนผ้าห่อของ แล้ววางforcepsบนผ้าห่อของด้วย
9.เทน้ าสบู่ หรือสบู่เหลวบนส าลีในชามกลมพอประมาณ
ใช้หัวแม่มือและนิ้วชี้ของมือข้างซ้ายแหวก labia ออกก้อนที่ 1 เช็ดระหว่างlabiamajoraและlabiaminora ก้อนที่ 2 เช็ดระหว่างlabiamajoraและlabiaminoraใกล้ตัว ก้อนที่ 3 เช็ดตรงกลางผ่าน urethra meatusและ vaginal orifice จนถึง anus
เก็บของใช้ไปท าความสะอาดและเก็บเข้าที่ให้เรียบร้อย
เลื่อนbed panออก คลุมด้วยbed pad ปิด และเลื่อนผ้ายางผืนเล็กออก
11.เช็ดอวัยวะสืบพันธุ์ด้วยวิธีเดียวกันก้อนที่ 4, 5 และ 6 ส่วนสำลีก้อนที่ 7 ใช้เช็ดสะอาดให้เรียบร้อย
ให้ผู้ปุวยวางขาลง เอาผ้าปิดตาออก
ลงบันทึกทางการพยาบาล
.4.9กระบวนการพยาบาลในการส่งเสริมสุขอนามัยส่วนบุคคลของผู้ป่วย
การวางแผนการพยาบาล (Planning)
การปฏิบัติการพยาบาล (Implementation)
การวินิจฉัยทางการพยาบาล (Nursing diagnosis)
การประเมินผลการพยาบาล (Evaluation)
การประเมินผู้ปุวย(Health assessment)
2)การส่งเสริมการพักผ่อนนอนหลับ :sleeping:
2 ความสำคัญของการพักผ่อน
และการนอนหลับ
ซ่อมแซมและสร้างเนื้อเยื่อขึ้นใหม่
สงวนพลังงานที่ใช้ของร่างกายและสมอง
ส่งเสริมการเจริญเติบโตซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอ
ส่งเสริมกระบวนการเรียนรู้และความจ า
ควบคุมอุณหภูมิของร่างกาย
4วงจรการนอนหลับ
1)ช่วงหลับธรรมดา (NREM)
ระยะที่ 2 (หลับตื้น)
ระยะที่ 3 (หลับปานกลาง)
ระยะที่ 1 (เริ่มมีความง่วง)
ระยะที่ 4 (หลับลึก)
2) ช่วงหลับฝัน (REM)
เป็นช่วงที่กล้ามเนื้อต่าง ของร่างกายแทบจะหยุดการท างานกันหมดช่วงเวลาหลับฝันนี้จะกินเวลาประมาณ 30 นาที หลังจากผ่านช่วงหลับฝันไปแล้ว ก็จะกลับเริ่มที่ระยะที่ 1 ของ NREM ใหม่ หมุนเวียนอย่างนี้ไปเรื่อย โดยแต่ละรอบจะใช้เวลา 80-120 นาที
สิ่งที่ทำงานลดลงขณะหลับ
1.การผลิตความร้อนลดลง
4.อัตราการเต้นของชีพจรจะลดลง 10-30 ครั้งต่อนาที
5.การหายใจจะลดลง หายใจลึกและอัตราไม่สม่ าเสมอ
อุณหภูมิของร่างกายลดลง
3.ความดันเลือดซิสโตลิค (systolic) จะลดลง
6.กล้ามเนื้อและเส้นเอ็นต่าง คลายตัว
ความเจ็บปวด การได้ยิน การสัมผัส กลิ่น ลดลง
8.ปริมาณปัสสาวะลดลง
5 .ปัจจัยที่มีผลต่อการพักผ่อน
และการนอนหลับ
1 ปัจจัยภายใน
ปัจจัยส่วนบุคคล
อายุ
เพศ
ความไม่สุขสบาย
การใส่สายยางและท่อระบายต่าง
ท่านอนที่ไม่เหมาะสม
อาการคลื่นไส้ อาเจียน
ภาวะไข้หลังผ่าตัด
ความเจ็บปวด
ความวิตกกังวล
การสูญเสียบทบาทหน้าที่ทางครอบครัว
การไม่สามารถช่วยเหลือตนเองได้เหมือนปกติ
การต้องการความช่วยเหลือพึ่งพาจากผู้อื่น
2.ปัจจัยภายนอก
เสียง
อุณหภูมิ
แสง
ความไม่คุ้นเคยต่อสถานที่สิ่งแวดล้อมของโรงพยาบาล
กิจกรรมการรักษาพยาบาล
อาหาร
ยา
3ผลกระทบจากปัญหาการนอนหลับ
3ผลกระทบต่อสติปัญญาและการรับรู้ สมาธิไม่ดีและแก้ไขปัญหาได้ช้า
4ผลกระทบทางสังคม ได้แก่การมีปฏิสัมพันธ์ในครอบครัวและสังคมลดลง
2ผลกระทบต่อจิตใจและอารมณ์อาจมีอาการเซื่องซึมและหงุดหงิดโมโหง่า
1ผลกระทบต่อร่างกายท าให้เกิดอาการเปลี่ยนแปลงต่าง เช่นอาการเมื่อยล้าคลื่นไส้
1.ความหมายของการพักผ่อนและการนอนหลับ
การพักผ่อน(Rest)
หมายถึง การพักกิจกรรมการท างานของร่างกาย หรือการพักการท างานของอวัยวะต่าง
การพักผ่อนของผู้ปุวยในโรงพยาบาล
Absolute bed rest เช่น การบริการหม้อนอนถ่ายอุจจาระบนเตียง
2.Bed rest เช่น ไปห้องน้ าด้วยตนเอง
การนอนหลับ
ทำให้ ระดับการรู้สติลดลง มีการตอบสนองต่อสิ่งเร้าและการเคลื่อนไหวของร่างกายลดลง อวัยวะทุกส่วนท างานลดลง รวมทั้งสภาวะจิตใจเป็นภาวะที่เกิดขึ้นชั่วคราว
7 การส่งเสริมการพักผ่อนการนอนหลับ
.1 การจัดสิ่งแวดล้อม
เสียงแหล่งก าเนิดเสียงจากภายนอกห้อง เกิดจากผู้ให้บริการ หรือ จากญาติที่มาเยี่ยมไข้
กลิ่น น้ำหอมนั้นที่มีกลิ่นรุนแรงทำให้เวียนศีรษะ กลิ่น เหงื่อ อุจจาระ ปัสสาวะ หนอง เลือดและอาเจียน
อุณหภูมิมีความเหมาะสมมีการถ่ายเทระบายอากาศดี มีแสงสว่างส่องเพียงพอ
แสงสว่าง พื่อปูองกันความอับชื้นและยังช่วยทำลายเชื้อโรค
ความพร้อมของอุปกรณ์เครื่องใช้และเครื่องอ านวยความสะดวกต่างๆ
ความเป็นส่วนตัว และมิดชิดอย่างปลอดภัย
ความสะอาด ความเป็นระเบียบเรียบร้อย
ความอบอุ่น และความประทับใจในบุคลิกภาพของพยาบาล
2 การจัดท่าทางส าหรับผู้ป่วย
Fowler’s position เป็นท่านอนราบศีรษะสูง 30-90 องศา เป็นท่านอนที่สุขสบายและเพื่อการรักษา
Prone position เป็นท่านอนคว่ า เป็นท่านอนที่สุขสบาย สำหรับผู้ปุวย ที่ไม่รู้สึกตัว
Dorsal position เป็นท่านอนหงายราบ ขาชิดติดกัน ใช้ในการตรวจร่างกายทั่วไป
4.Lateral position เป็นท่านอนตะแคงจัดเพื่อความสุขสบายของผู้ปุวย ที่ช่วยเหลือเคลื่อนไหวด้วยตนเองไม่ได้
5.Sitting position เป็นท่านั่งผู้ปุวยได้เปลี่ยนอิริยาบถ และพักผ่อนได้อย่างมีความสุข เพื่อความปลอดภัย
6 การประเมินคุณภาพการนอนหลับ
และ การนอนหลับที่ผิดปกติ
Hypersomnia
เป็นการนอนหลับมาก หรือง่วงนอนมากกว่าปกติ
Parasomnia
ความผิดปกติที่เกิดขึ้นในช่วงจากหลับมาตื่น หรือ
จากตื่นมาหลับ ได้แก่ ศรีษะโขกกำแพง ละเมอพูด
กลุ่มอาการที่เกิดขึ้นขณะหลับชนิดที่มีการกรอกตา ได้แก่ ภาวะฝันร้าย ผีอำ
ความผิดปกติของการตื่น ได้แก่ อาการ
ละเมอเดิน สับสน ฝันร้าย
กลุ่มอื่น ๆ ได้แก่ นอนกัดฟัน การไหลตา
Insomnia
2) การนอนหลับไม่เพียงพอระยะสั้น
ส่วนใหญ่มีสาเหตุเดียวกับการนอนหลับไม่เพียงพอชั่วคราวแต่มีเวลานานกว่า
3) การนอนหลับไม่เพียงพอแบบเรื้อรัง
โรคทางจิตเวช เช่น โรคซึมเศร้า
โรคทางอายุรกรรม เช่น โรคสมองเสื่อม
อาการข้างเคียงที่ไม่พึงประสงค์ของยา
รักษาโรคบางชนิด เช่น สเตียรอยด์
โรคของการนอนหลับโดยตรง เช่น
อาการขากระตุกเป็นพักระหว่างหลับ
1)การนอนหลับไม่เพียงพอชั่วคราว
สาเหตุมาจากปัญหาด้านอารมณ์ ปัญหาตึงเครียดในชีวิต อาการเจ็บปุวยทางร่างกา
ผลที่เกิดจาการนอนหลับผิดปกติ
NREM ได้แก่ เมื่อยล้า คลื่นไส้อาเจียน ท้องผูกเวียนศีรษะ ทนต่อความเจ็บปวดได้ลดลง กล้ามเนื้อคออ่อนแรง ภูมิต้านทานลดลง
REM ได้แก่ ความคิดบกพร่อง การรับรู้บกพร่อง ประสาทหลอน
ผลในภาพรวมจะท าให้การท างานของร่างกายขาดประสิทธิภาพจากร่างกายอ่อนล้า และขาดสมาธิ
8.การทำเตียง
การทำเตียงว่าง
จุดประสงค์
1. จัดสิ่งแวดล้อมสะอาดให้ส่งเสริมความสุขสบายให้หอผู้ปุวยเป็นระเบียบ เรียบร้อย สวยงามน่าอยู่พักอาศัย2. จัดเตรียมความพร้อมเตรียมรับผู้ปุวยใหม่
เครื่องใช้
1 เครื่องผ้าโดยเรียงลำดับการปูเตียงก่อนหลัง
1ผ้าปูที่นอน
6 ผ้าห่ม
2ผ้ายางขวางเตียง (ถ้าจ าเป็น)
3 ผ้าขวางเตียง
.4 ปลอกหมอน
.5 ผ้าคลุมเตียงและ
กระบอกฉีดน้ าผสมผงซักฟอก
ถังน้ าสะอาด และผ้าเช็ดเตียง
3.ถังใส่ผ้าเปื้อน
4.ถุงมือสะอาด ผ้ากันเปื้อนพลาสติก
และmask
เป็นการทำเตียงที่ผู้ปุวยจ าหน่ายออกจากหอผู้ปุวย เพื่อเตรียมรับผู้ปุวยใหม่ หรือท าเตียงที่ผู้ปุวยสามารถลงเดินช่วยเหลือตนเองได้
การทำเตียงผู้ป่วยลุกจากเตียงได้
เป็นการท าเตียงให้ผู้ปุวยที่สามารถลุกจากเตียงได้ ไม่จ าเป็นต้องนอนอยู่บนเตียงตลอดเวลา อาจเป็นผู้ปุวยที่แข็งแรง ช่วยเหลือตนเองได้ดี หรือต้องพึ่งผู้อื่นในบางส่วน หรือสามารถนั่งได้เป็นเวลานาน
จุดประสงค์เพื่อ
1.ให้ผู้ปุวยได้รับความสุขสบาย 2.ให้เตียงและสิ่งแวดล้อมสะอาด เรียบร้อย สวยงาม
เครื่องใช้
เครื่องผ้า เหมือนการท าเตียงว่าง ยกเว้น ผ้าห่มและผ้าคลุมเตียง
2.กระบอกฉีดน้ าผสมผงซักฟอก ถังน้ าสะอาด และผ้าเช็ดเตียง
3.ถังใส่ผ้าเปื้อน
4.ถุงมือสะอาด ผ้ากันเปื้อนพลาสติก และmask
การทำเตียงผู้ป่วยลุกจากเตียงไม่ได้
เป็นการทำเตียงให้ผู้ปุวยที่ไม่สามารถลุกจากเตียงได้ จำเป็นต้องนอนอยู่บนเตียงตลอดเวลา ผู้ปุวยไม่รู้สึกตัว ช่วยเหลือตนเองไม่ได้ หรือได้ต้องพึ่งผู้อื่นในการท ากิจกรรมจุดประสงค์และเครื่องใช้ เหมือนการท าเตียงผู้ปุวยลุกจากเตียงได้
จุดประสงค์
1ให้ผู้ปุวยได้รับความสุขสบาย 2.ให้เตียงและสิ่งแวดล้อมสะอาด เรียบร้อย สวยงาม
เครื่องใช้
2.กระบอกฉีดน้ าผสมผงซักฟอก ถังน้ าสะอาด และผ้าเช็ดเตียง
3.ถังใส่ผ้าเปื้อน
เครื่องผ้า เหมือนการท าเตียงว่าง ยกเว้น ผ้าห่มและผ้าคลุมเตียง
4.ถุงมือสะอาด ผ้ากันเปื้อนพลาสติก และmask
การทำเตียงรับผู้ป่วยหลังผ่าตัด
และผู้ป่วยที่ได้รับยาสลบ
เป็นการท าเตียงหลังจากส่งผู้ปุวยไปรับการผ่าตัดหรือการตรวจและได้รับยาสลบ
จุดประสงค์
1. เตรียมรับผู้ปุวยหลังจากไปรับการผ่าตัด หรือการตรวจพิเศษ 2.เตรียมความพร้อมในการช่วยเหลือเมื่อผู้ปุวยส าลักหรือลิ้นตก และเมื่อผู้ปุวยอยู่ในภาวะอันตราย
ครื่องใช้
2.ชามรูปไต และกระดาษเช็ดปาก
3.เครื่องวัดความดันโลหิตพร้อมหูฟัง
เครื่องผ้าเหมือนกับการท าเตียงว่าง
4.เครื่องใช้อื่น ตามความจ าเป็น เช่น เสาน้ าเกลือ เครื่องดูดเสมหะ เครื่องดูดสารคัดหลั่ง เป็นต้น
5.ถังบรรจุน้ ายาฆ่าเชื้อที่มีฤทธิ์ฟอกล้างและผ้าเช็ดเตียง
9กระบวนการพยาบาลในการส่งเสริมการพักผ่อนและการนอนหลับ
ตัวอย่าง ผู้ปุวยหญิงรายหนึ่ง แพทย์วินิจฉัยเป็นโรค insomnia จึงรับตัวไว้ในโรงพยาบาล ให้ประวัติว่ามีอาการนอนไม่หลับมา 3 วัน
3.การวางแผนการพยาบาล(Planning)
วัตถุประสงค์
เพื่อให้ผู้ปุวยได้พักผ่อนได้เพียงพอกับความต้องการของร่างกายและปลอดภัย
เกณฑ์การประเมินผล
(1)คุณภาพการนอนหลับเชิงปริมาณไม่ต่ ากว่า ร้อยละ 80 (2). คุณภาพการนอนหลับเชิงคุณภาพผู้ปุวยนอนหลับสนิทได้มากขึ้น
การวางแผน
วางแผนให้ผู้ปุวยได้นอนหลับพักผ่อนเพียงพอกับความต้องการของร่างกายและปลอดภัย
4. การปฏิบัติการพยาบาล(Implementation)
จัดสิ่งแวดล้อมให้เงียบ แสงสว่างเพียงพอ ขจัดสิ่งรบกวน
4.จัดกิจกรรมการพยาบาลเป็นช่วง
2.ประเมินคุณภาพการนอนหลับ
แจ้งให้ผู้ปุวยทราบเรื่องแขกผู้มาเยี่ยม เพื่อขอความร่วมมือ
ประเมินสาเหตุและแบบแผนการนอนตามปกติ(แบบแผนที่ 5)
6.ไม่ให้ดื่มน้ าหลัง 6โมงเย็น
ให้มีกิจกรรมท าในตอนกลางวัน เช่น การอ่านหนังสือ
8.สร้างสัมพันธภาพให้ผู้ปุวยไว้วางใจและระบายความวิตกกังวล
9.สอนเรื่องเทคนิคการคลายเครียด
10.พิจารณาให้ยาคลายเครียด ตามแผนการรักษา และดูแลความปลอดภัย
2.การวินิจฉัยทางการพยาบาล(Nursing diagnosis)
พักผ่อนไม่เพียงพอกับความต้องการของร่างกายเนื่องจากมีความวิตกกังวล
5.การประเมินผลการพยาบาล(Evaluation)
ต้องมีความสอดคล้องกับเกณฑ์การประเมินผลข้างต้น
1.การประเมินภาวะสุขภาพ(Health assessment)
S:“นอนไม่หลับมา 3 วัน บางคืนหลับได้สักครู่ก็สะดุ้งตัวตื่น ”O: จากการตรวจร่างกายพบ ท่าทางอิดโรย ไม่สดชื่น ขอบตาทั้งสองข้างเขียว