Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การแปลผลการตรวจทางห้องปฏิบัติการ - Coggle Diagram
การแปลผลการตรวจทางห้องปฏิบัติการ
Fasting blood sugar (FBS)
ควรได้รับการอดอาหารอย่างน้อย 8 ชั่วโมง
ค่าปกติเท่ากับ 70-100 mg/dl
FBS มากกว่าหรือเท่ากับ 126 md/dl จะถือว่าผู้ป่วยมีโรคเบาหวาน
HbA1C
หาระดับน้าตาลในเลือดสะสมเฉลี่ยในช่วงระยะเวลา 3 เดือนที่ผ่านมา
มากกว่าหรือเท่ากับ 6.5 mg% จะถือว่าเป็นโรคเบาหวาน
OGTT
ดื่มสารละลายกลูโคสปริมาณ 75 กรัม จากนั้นเจาะหาระดับน้าตาลในเลือดที่ 2 ชั่วโมงหลังดื่ม
มากกว่าหรือเท่ากับ 200 mg/gl จะวินิจฉัยว่าเป็นโรคเบาหวาน
Lipid profile
Total cholesterol ปกติคือน้อยกว่า 200 mg/dl
Triglyceride
ค่าปกติคือ น้อยกว่า 150 mg/dl
มากกว่าหรือเท่ากับ 500 mg/dl ผู้ป่วยจะได้รับประทานยาลดไขมัน
LDL-cholesterol
ผู้ป่วยที่ไม่มีโรคประจาตัวควรมีระดับ LDL น้อยกว่า 130 mg/dl
ผู้ป่วยโรคเบาหวานควรมีระดับ LDL น้อยกว่า 100 mg/dl
ผู้ป่วยโรคหลอดเลือดหัวใจตีบหรือโรคหลอดเลือดสมองตีบควรมีระดับ LDL น้อยกว่า 70 mg/dl
HDL- cholesterol
ปกติคือ มากกว่า 40 mg/dl ในผู้ชาย
ค่าปกติ มากกว่า 50 mg/dl ในผู้หญิง
Blood urea nitrogen
ค่าปกติคือ 6-20 mg/dl
Creatinine
ค่าปกติเพศชาย 0.6-1.2 mg/dl ค่าปกติเพศหญิง 0.5-1.0 mg/dl
นิยมใช้ค่า creatinine คู่กับ BUN เพื่อช่วยบอก renal function test
โดยปกติ BUN : Creatinine (BUN/Cr ratio) เท่ากับ 10-20 : 1
BUN/Cr ratio มากกว่า 20 : 1 บ่งบอกถึงภาวะไตวายเฉียบพลัน
ค่าการทำงานของไตหรือ GFR
ระยะที่ 3 ค่า GFR 30-59 ค่า GFR ที่ลดลงปานกลาง
ระยะที่ 4 ค่า GFR 15-29 ค่า GFR ลดลงมาก
ระยะที่ 2 ค่า GFR 60-89 ค่า GFR ลดลงเล็กน้อย เป็นระยะที่ไตเสื่อมแล้ว
ระยะที่ 5 ค่า GFR น้อยกว่า 15 เป็นระยะสุดท้ายหรือภาวะไตวาย
ระยะที่ 1 ค่า GFR 90 หรือมากกว่า แต่เริ่มพบโปรตีนในปัสสาวะหมายถึงไตเริ่มเสื่อม
Uric acid
uric acid ที่สูงเกิน เกิดเป็นโรคเก๊าต์ได้
ค่าปกติในเพศชายคือน้อยกว่า 7 mg/dl ค่าปกติในเพศหญิงคือน้อยกว่า 6 mg/dl
Liver function test
AST
ALP
ALT
albumin
direct bilirubin, indirect bilirubin
Electrolyte
Potassium (K) ค่าปกติ 3.5-5.0 mmol/L
Chloride (Cl) ค่าปกติ 98-107 mmol/L
Sodium (Na) ค่าปกติ 135-150 mmol/L
CO2 (bicarbonate) ค่าปกติ 22-29 mmol/L
Cardiac biomarkers
Myoglobin
ปัจจุบันไม่นิยมตรวจ Myoglobin เนื่องจากมีความจาเพาะกับกล้ามเนื้อหัวใจต่่ำ
CK-MB
เซลล์กล้ามเนื้อหัวใจมีปริมาณของ CK-MB มาก
การเพิ่มสูงขึ้นของ CM-MB
skeletal muscle injury
rhabdomyolysis
polymyolysis
chronic renal failure
Troponin
นิยมใช้การตรวจ Troponin-T และ Troponin-I
นิยมวินิจฉัยภาวะกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือดเนื่องจากมีความจาเพาะมากกว่า
Hematology
CBC
Hct ค่าปกติในเพศชายเท่ากับ 38-50 % ในเพศหญิง 36-45 %
สูตร Hct % = Hb*3
MCV ค่าปกติคือ 80-98 fL
Hb ค่าปกติในเพศชายเท่ากับ 13-17 g/dl ในเพศหญิง 12-15 g/dl
anemia จะพบว่ามีค่า hemoglobin และ ค่า hematocrit ที่ต่ำลง
ในเพศชายจะพบ Hb น้อยกว่า 13 g/dl
เพศหญิง Hb น้อยกว่า 12 g/dl
ในเด็ก Hb น้อยกว่า 11 g/dl
WBC ค่าปกติคือ 5,000 – 10,000 cell/mm3
Differntial count
Monocyte ค่าปกติคือ 2-10 %
Eosinophil ค่าปกติคือ 1-6 %
Lymphocyte ค่าปกติคือ 20-40 %
Basophil ค่าปกติคือ 0-2 %
Neutrophil ค่าปกติคือ 45-75 %
Platelet ค่าปกติคือ 140,000 – 400,000/mm3
Venous clotting time (VCT) หรือ Whole blood clotting time (WBCT
การตรวจนี้นาช่วยในกรณีที่ผู้ป่วยสงสัยถูกงูที่มีพิษต่อระบบเลือดกัด
หากตรวจพบว่าค่า VCT หรือ WBCT นานกว่า 20 นาที ผู้ป่วยจาเป็นต้องได้รับการรักษาด้วยเซรุ่มต้านพิษงู
Malaria thin film and thick film
การส่งตรวจเพื่อช่วยวินิจฉัยโรคไข้มาลาเรีย
Clinical microscopy
Urine analysis
Urine protein
ปกติตรวจไม่พบโปรตีน
Urine sugar ปกติผล neg
White blood cell ค่าปกติคือพบน้อยกว่า 5 cell/HPF
Red blood cell ค่าปกติคือพบน้อยกว่า 3 cell/HPF
Squamous epithelium ค่าปกติคือน้อยกว่า 5 cell/HPF
Bacteria ปกติผล neg
Stool exam
White blood cell ค่าปกติ 0-2 cell/HPF
Red blood cell ค่าปกติ 0-2 cell/HPF
Oval and Parasite ค่าปกติคือไม่ควรพบ
Clinical microbiology
Wet smear ใช้ตรวจตกขาว
KOH ตรวจด้วยการหยดสารละลาย 30% potassium hydroxide ลงบนสิ่งส่งตรวจเพื่อช่วยในการหาการติดเชื้อรา
Gram stain
แบคทีเรีย Gram positive จะย้อมติดสีน้าเงินม่วง
แบคทีเรียชนิด Gram negative จะย้อมติดสีแดง
Acid fast stain
Mycobacterium tuberculosis ที่เป็นสาเหตุของโรควัณโรค และเชื้อ M. leprae ที่เป็นสาเหตุของโรคเรื้อน
ย้อมสีแบคทีเรียทนกรด (acid-fast bacteria) เช่น
Clinical immunology
Hepatitis profile
HBs Ag หากผล positive จะแสดงว่าการติดเชื้อไวรัสตับอักเสบชนิดบี
Anti-HBs หากผล positive แสดงว่า มีภูมิคุ้มกันต่อไวรัสตับอักเสบชนิดบี
Anti-HBc หากผล positive แสดงว่า เคยได้รับเชื้อไวรัสตับอักเสบชนิดบี มาก่อน
HBeAg บ่งบอกว่ากำลังมีการแบ่งตัวของไวรัสเกิดขึ้นในร่างกาย
Anti-HCV หากผล positiveจะแสดงว่าการติดเชื้อไวรัสตับอักเสบชนิดซี
Leptospira antibody
วินิจฉัยโรค leptospirosis คือการตรวจหา antibody ต่อเชื้อ leptospira
โรค leptospirosis หรือโรคฉี่หนู
VDRL การตรวจหาโรค syphilis ทำได้โดยการตรวจ VDRL
Scrub typhus antibody ส่งตรวจโรค scrub typhus หรือไข้รากสาดใหญ่
Dengue NS1Ag and IgM/IgG มียุงลาย (Aedes aegypti) เป็นพาหะ
Dengue fever (DF) หรือ ไข้เดงกี่ ผู้ป่วยจะมีไข้สูงลอย 2-7 วัน
Dengue hemorrhagic fever (DHF) หรือไข้เลือดออก คือมีอาการของ dengue fever ร่วมกับมีการรั่วของพลาสมา
Grade 2 สัญญาณชีพปกติ,มีเลือดออก
Grade 3 pluse pressure แคบน้อยกว่าหรือเท่ากับ 20 mmHg
Grade 4 วัดความดันไม่ได้
Grade 1 สัญญาณชีพปกติ
Dengue shock syndrome (DSS) หรือไข้เลือดออกช็อก
grade 3 จะมี pluse pressure แคบน้อยกว่าหรือเท่ากับ 20 mmHg
grade 4 จะวัดความดันไม่ได้
กรณีผู้ป่วยที่มีไข้น้อยกว่าหรือเท่ากับ 3 วัน ควรตรวจ tourniquet test หากให้ผลบวก