Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
สรุปความรู้เรื่องการลำเลียงสารเข้า - ออกเซลล์ - Coggle Diagram
สรุปความรู้เรื่องการลำเลียงสารเข้า - ออกเซลล์
การลำเลียงสารเข้าออกเซลล์(Cell transport)
การลำเลียงสารผ่านเยื่อหุ้มเซลล์(Transport across membrane)
เป็นการลำเลียงสารผ่านส่วนใดส่วนหนึ่งของเยื่อหุ้มเซลล์(Cell membrane)
อาศัยพลังงงานจลน์ของสาร ทำให้เกิดการเคลื่อนที่ของสารได้เอง
แบ่งออกเป็น 2 รูปแบบ
แบบไม่ใช้พลังงาน (Passive transport)
เคลื่อนที่จากบริเวณที่มี
ความเข้มข้นของสารละลายมาก ไปบริเวณที่มีค่าน้อย
Simple diffusion( การแพร่แบบธรรมดา)
เป็นการเคลื่อนท่ีของโมเลกุลหรือไอออนของสารใดๆที่เป็น
ตัวถูกละลาย
จากบริเวณที่มี
ความเข้มข้นมาก ไปยังบริเวณที่มีค่าน้อย
ประเภทของสารที่แพร่แบบธรรมดา ได้แก่
ตัวถูกละลายที่มัขนาดเล็ก ออกซิเจน คาร์บอนไดออกไซด์ Sex hormone Fatty acid
ปัจจัย
อุณหภูมิ/ความดัน
ความแตกต่างของความเข้มข้นของสาร
สิ่งเจือปนและชนิดของสารตัวกลาง
ขนาดและนำ้หนักโมเลกุลของสารที่จะแพร่
สถานะของสารท่ีจะแพร่
Facilitated
เกิดขึ้นได้เร็วกว่าการแพร่แบบการแพร่ เพราะมี
ตัวพา
ช่วยลำเลียงสาร
แต่หากสารที่ถูกลำเลียงมีความเข้มข้น
มากจนถึงจุดๆหนึ่ง
ความเร็วใน
การลำเลียงจะคงท่ี
(Vmax)เนื่องจากตัวพามีจำกัด
Osmosis
เป็นการเคลื่อนที่ของน้ำ ซึ่งทำหน้าที่เป็นตัวทำละลาย
ผ่านเยื่อเลือกผ่าน
จาก
ความเข้มข้นของสารละลายต่ำ ไปความเข้มข้นของสารละลายสูง จนสมดุล
เกิดการ
เปลี่ยนปริมาณ
รูปแบบของ osmosis
Hypertonic solution
เป็นสารละลายท่ีมีความเข้มข้นสูงเมื่อเทียบกับความเข้มข้นของสารละลายภายในเซลล์
ออกเซลล์ เซลล์เหี่ยว
เป็นสารละลายท่ีมีความเข้มข้นน้อยเมื่อเทียบกับความเข้มข้นของสารละลายภายในเซลล์
เข้าเซลล์ เซลล์เต่ง
Isotonic solution เป็นสารละลายท่ีมีความเข้มข้นเท่ากับกับความเข้มข้นของสารละลายภายในเซลล์
เท่ากัน
Dialysis
ตรงข้าม osmosis เคลื่อนจากความเข้มข้นสูง ไปความเข้มข้รต่ำ
เป็นหลักการน าไปประดิษฐ์เครื่องฟอกไตเทียม
Ion exchange
เป็นกระบวนการแลกเปลี่ยน ion ระหว่างภายในเซลล์กับภายนอกเซลล์ โดย
ต้องเป็น ion ท่ีมีข่ัว เดียวกัน
Imbibition (การดูดซับน้ำ)
เป็นการดูดน า้ในลักษณะการซับน้ำ
พบในพืช
อาศัยสารสำคัญใน cell wall ของพืช คือ
Cellulose และ Pectin
มีประโยชน์ในการงอกของเมล็ด และการลำเลียงน้ำในพืช
แบบใช้พลังงาน (Active transport)
การลำเลียงสารแบบใช้พลังงาน
ทิศทางการเคลื่อนท่ีของสาร จากบริเวณที่มีความเข้มข้นของสารละลาย
น้อย -->มาก
ใช้สารพลังงานคือ
ATP
คล้ายกับ
การแพร่แบบฟาซิลิเทตตรงท่ีต้องใช้ Protein carrier
แบ่งเป็น 2 ประเภท
Primary active transport เป็นการลำเลียงสารในทิศทางเดียวต่อการลำเลียง 1 ครั้ง
Secondary active transport เป็นการลำเลียงสาร2 ทิศทางต่อการลำเลียง 1 ครั้ง
Vesicle - mediated transport
เป็นการลำเลียงสารที่มีโมเลกุลใหญ่มาก
แบ่งเป็น
Endocytosis
การนำสารเข้าสู่เซลล์
เป็นการลำเลีบงสารที่มีขนาดโมเลกุลใหญ่ จากสิ่งแวดล้อมเข้าสู่เซลล์
แบ่งเป็น 3 วิธี
Phagocytosis
เป็นการลำเลียงที่มีขนาดโมเลกุลใหญ่และมีสถานะเป็นของแข็ง หรือวัตถุขนาดใหญ่เช่นเซลล์ นำเข้าสู่เซลล์
การกินอาหารของอะมีบา เม็ดเลือดขาว
Pinocytosis
Cell drinking
เป็นการลำเลียงสารที่มีสถานะของเหลว หรือสารละลาย นำเข้าสู่เซลล์
Receptor –mediated
การนำสารเข้าสู่เซลล์โดยอาศัยตัวรับ
เป็นการลำเลียงสารเข้าสู่เซลล์ที่เกิดขึ้นโดยมีโปรตีนที่อยู่บนเยื่อหุ้มเซลล์ทำหน้าที่เป็นตัวรับ (Protein receptor)
Exocytosis
การนำสารออกจากเซลล์
เป็นการลำเลียงสารที่มีขนาดโมเลกุลใหญ่สู่สิ่งแวดล้อมภายนอก