Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การบาดเจ็บจากการคลอด (Birth Injury) - Coggle Diagram

- - - - :<3: เกิดจากมารดามีระยะเวลาการคลอดยาวนาน ศีรษะทารกถูกกดจากช่องทางคลอดหรือ การใช้เครื่องดูดสูญญากาศช่วยคลอด
    - - ก้อนโนเลือดมีขนาดใหญ่ จะเกิดภาวะระดับบิลลิรูบินในเลือดสูง (hyperbilirubinemia)ภายหลังเกิด
      - อาจเกิดการติดเชื้อจากการดูดเลือดออกจากก้อนโนเลือดในกรณีมีแผนการรักษา
    - - ภาวะก้อนโนเลือดที่ศีรษะ จะปรากฏให้เห็นชัดเจนหลัง 24 ชั่วโมงไปแล้ว
      - การบวมจะมีขอบเขตชัดเจนบนบริเวณกระดูกกะโหลกศีรษะชิ้นใดชิ้นหนึ่ง
      - เป็นรุนแรงก้อนโนเลือดมีสีผิดปกติ คือ :warning: เป็นสีดำหรือน้ำเงินคล้ำ เนื่องจากการแข็งตัวของเลือด และ :warning: อาจพบว่าทารกมีภาวะซีดได้จากการสูญเสียเลือดมาก
    - - ถ้าไม่มีภาวะแทรกซ้อน ก้อนโนเลือดจะค่อยๆหายไปเองได้
      - แต่อาจใช้เวลาหลายสัปดาห์หรือเป็นเดือน
      - แต่ถ้ามีภาวะตัวเหลืองร่วมด้วยและมีระดับบิลลิรูบินในเลือดสูงจำเป็นต้องได้รับการส่องไฟ (phototherapy) หรือในรายที่ก้อนเลือดขนาดใหญ่
      - อาจรักษาโดยการดูดเลือดออก
    - - สังเกต ลักษณะ ขนาด และการเปลี่ยนแปลงอื่น ๆ เกี่ยวกับภาวะเลือดออกในสมอง
      - :<3: ให้ทารกนอนตะแคงด้านตรงข้ามกับก้อนโนเลือด เพื่อป้องกันการกดทับที่จะกระตุ้นให้เลือดออกมากขึ้น
      - สังเกตอาการซีด การเจาะหาค่า Hct และดูแลให้เลือดตามแผนการรักษาของแพทย์
      - ดูแลเกี่ยวกับการหาค่า microbilirubin ถ้ามีภาวะตัวเหลือง ให้การพยาบาลทารกที่ได้รับการส่องไฟตามแผนการรักษาของแพทย์
      - อธิบายมารดาและบิดาให้เข้าใจถึงอาการที่เกิดขึ้นของทารกเพื่อลดความวิตกกังวล
      - 6.แนะนำ :no_entry: ไม่ใช้ใช้ยาทา ยานวด ประคบหรือเจาะเอาเลือดออกเอง
  - - - ทารกคลอดก่อนกำหนด มักเกิดเลือดออกในกะโหลกศีรษะได้ง่าย
      - ภาวะขาดออกซิเจนเป็นเวลานานในขณะคลอดหรือเกิดภายหลังคลอด
      - การได้รับอันตรายรุนแรงจาการคลอด เป็นสาเหตุสำคัญที่สุดที่ทำให้มีเลือดออกในกะโหลกศีรษะทารก เช่น การใช้เครื่องมือช่วยคลอด การคลอดท่าก้น
    - - เลือดออกกดศูนย์หายใจทำให้ทารกหายใจลำบาก
        
        ทารกอาจเกิดปัญญาอ่อน (mental retardation)
    - - Reflex ลดน้อยลงหรือไม่มี โดยเฉพาะ moro reflex จะเสียไป
      - กำลังกล้ามเนื้อไม่ดี มีอาการอ่อนแรง
      - มีภาวะซีด หรือมีอาการเขียว (cyanosis)
      - ซึม ไม่ร้อง
      - ดูดนมไม่ดี หรือไม่ยอมดูดนม
      - ร้องเสียงแหลม
      - การหายใจผิดปกติ มีหายใจเร็ว ตื้น ช้า ไม่สม่ำเสมอ หรือหยุดหายใจ
      - กระหม่อมโป่งตึง
      - ชัก
    - - ถ้ามีความดันในกะโหลกศีรษะสูง อาจได้รับการรักษาโดยเจาะน้ำไขสันหลังเพื่อบรรเทาอาการความดันในสมอง
      - ให้ความอบอุ่นแก่ร่างกายทารกถ้าตัวเย็น
      - ดูแลให้ได้รับยาระงับการชัก และให้วิตามินเค
      - ดูแลให้ออกซิเจนถ้าทารกมีภาวะพร่องออกซิเจน
      - ดูแลให้ได้รับนมและน้ำอย่างเพียงพอ
  - - - เกิดจาก :check: แรงดันที่กดลงบนศีรษะทารกระหว่างการคลอดท่าศีรษะ ทำให้มีของเหลวไหลซึมออกมานอกหลอดเลือดในชั้นใต้เยื่อหุ้มหนังศีรษะ :check:ใช้เครื่องดูดสุญญากาศช่วยคลอด(vacuum extraction)
    - - พบทันทีภายหลังคลอด
      - การคลำศีรษะทารก จะพบก้อนบวมโน มีลักษณะนุ่ม กดบุ๋ม ขอบเขตไม่ชัดเจน ข้ามแนวรอยต่อของกระดูกกะโหลกศีรษะ
    - - สังเกตพบได้ด้านข้างของศีรษะ
      - ลักษณะการบวมของก้อนโนนี้จะมี
        ความกว้างและมีขนาดโตประมาณไข่ห่าน
      - ทำให้ศีรษะมีความยาวมากกว่าปกต
    - - ไม่จำเป็นต้องรักษาแบบเฉพาะทาง
      - ประมาณ 2 -3 วันหลังคลอดจะหายไปได้เองภายหลังคลอด
      - ถ้าเกิดจากการคลอดโดยใช้เครื่องดูดสูญญากาศจะหายได้ช้ากว่าเกิดจากการคลอดปกติ
    - - สังเกตลักษณะ ขนาด การเปลี่ยนแปลงอื่น ๆ ของก้อนบวมโนที่ศีรษะ
      - สังเกตอาการเปลี่ยนแปลงทางระบบประสาทของทารก
      - อธิบายให้มารดาและบิดาเข้าใจถึงอาการที่เกิดขึ้นเพื่อคลายความวิตกกังวล
      - บันทึกอาการและการพยาบาล
- - - - การคลอดท่าก้น ผู้ทำคลอดดึงทารกออกมา แขนเหยียดหรือการคลอดท่าศีรษะที่ไหล่คลอดยาก
    - - ทดสอบโมโรรีเฟลกซ์ (moro reflex) พบว่าทารกจะไม่งอแขน เมื่อจับแขน
        ขยับทารกจะร้องไห้เนื่องจากรู้สึกเจ็บ
    - - ในรายที่มีกระดูกหักสมบูรณ์ (complete) อาจได้ยินเสียงกระดูกหัก
        ขณะคลอด แขนข้างที่หักจะมีอาการบวมและทารกไม่เคลื่อนไหวแขนข้างที่หักเนื่องจากรู้สึกเจ็บ
    - - ถ้าอาการไม่รุนแรงเป็นเพียงกระดูกแขนเดาะ จะรักษาโดยการตรึงแขนให้
      - แนบกับลำตัวเพื่อไม่ให้แขนเคลื่อนไหว 1-2 สัปดาห์ แต่ถ้าหากกระดูกแขนหักสมบูรณ์
      - จะรักษาโดยการจับแขนตรึงกับผนังทรวงอก ศอกงอ 90 องศา แขนส่วนล่างและมือทาบขวางลำตัวใช้ผ้าพันรอบแขนและลำตัว
      - หรือใส่เฝือกอ่อนจากหัวไหล่ถึงสันหมัด
  - - - การคลอดท่าก้น ผู้ทำคลอดดึงขาทารกขณะที่ติดอยู่ที่ทางเข้าเชิงกราน (pelvic inlet)
    - - ทดสอบโมโรรีเฟลกซ์ (moro reflex) พบว่าทารกไม่ยกขา
        และสังเกตว่าทารกจะไม่เคลื่อนไหวขาข้างที่หัก
    - - อาจได้ยินเสียงกระดูกหักขณะทารกคลอด
      - อาจไม่ทราบว่ากระดูกหักจนเวลาผ่านไปหลายวันจะพบว่าขาทารกมีอาการบวมเนื่องจากเลือดเข้าไปในกล้ามเนื้อใกล้เคียงบริเวณที่หัก
      - เมื่อจับทารกเคลื่อนไหวหรือถูกบริเวณที่กระดูกต้นขาหักทารกจะร้องไห้เพราะรู้สึกเจ็บ
    - - ถ้ากระดูกไม่หักแยกจากกัน (incomplete) รักษาโดยการใส่เฝือกขายาว ประมาณ 3 -4 สัปดาห์
      - ถ้ากระดูกหักแยกจากกัน (complete) รักษาโดยการห้อยขาทั้งสองข้างไว้กับราวที่ขวางปลายเตียง ขาเหยียดตรง ให้ก้นและสะโพกลอยจากพื้นเตียง ดึงขาไว้นาน 2-3 สัปดาห์
  - - - การคลอดทารกท่าศีรษะที่ไหล่คลอดยาก ทารกตัวโตหรือคลอดท่าก้นที่แขนเหยียดซึ่งผู้ทำคลอดดึงแขนออกมา
    - - ทดสอบโมโรรีเฟลกซ์ (moro reflex) พบว่าแขนทั้งสองข้างของทารกเคลื่อนไหวไม่เท่ากัน โดยทารกจะยกแขนข้างที่ดีได้เท่านั้น
      - หรือในกรณีที่กระดูกเดาะทารกอาจยกแขนได้ก็ได้แต่ถ้าคลำตรงบริเวณที่หักอาจได้ยินเสียงกรอบแกรบ
    - - ทารกเคลื่อนไหวแขนข้างที่กระดูกไหปลาร้าหักน้อยหรือไม่เคลื่อนไหวเลย
      - ทารกจะมีอาการหงุดหงิดหรือร้องไห้เมื่อสัมผัสบริเวณที่กระดูกหัก โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อจับใต้แขนยกตัวทารกขึ้น
      - อาจพบว่ามีอาการบวมห้อเลือด (ecchymosis) ตรงบริเวณที่ได้รับบาดเจ็บ
      - ปมประสาทใต้ไหปลาร้า (brachial plexus) ของทารกอาจได้รับอันตรายร่วมด้วย
      - บางรายหลังจากจำหน่ายทารกกลับบ้านไปแล้วหลายสัปดาห์ พบว่าอาจมีก้อนนูนที่ไหปลาร้าหรือคลำได้ก้อนแข็ง ซึ่งแสดงถึงการมีกระดูกเกิดขึ้นใหม่แทนที่กระดูกที่หัก
    - - ส่วนใหญ่หายได้เองค่อนข้างเร็ว มักเกิดกระดูกงอกใหม่ภายใน 1 สัปดาห์
      - รักษาโดยให้แขนและไหล่ด้านที่กระดูกไหลปลาร้าหักอยู่นิ่ง ๆ โดยการกลัดแขนเสื้อติดกับตัวเสื้อประมาณ 10 – 14 วัน